|
'''Paguyuban Pasundan''' (éjahan aslina '''Pagoejoeban Pasoendan''') mangrupakeun organisasi [[budaya]] [[Sunda]] nu mimiti nanjeur ti tanggal [[20 Juli]] [[1913]], ngajadikeun organisasi pangheubeulna nu aya kénéh nepi ka kiwari. Salila ngadegna, organisasi ieu geus usik dina widang atikan, sosial-budaya, pulitik, ékonomi, kapamudaan, sarta urusan kaistrian. Paguyuban ieu ngupayakeun lestarina budaya Sunda bari ngalibatkeun lain saukur urang Sunda wungkul tapi saréréa nu boga kameumeut kana budaya Sunda.
== Kasang tukannu henteu ogé cék paripaos dibélaan kuli kuli, merlu
== Kasang tukang ==
Anu jadi kasang tukang diadegkeunana ieu organisasi, dikedalkeun ku [[Dayat Hidayat]], siswa Sunda di STOVIA (''School Tot Opleiding voor Indlandsche Artsen'') – sakola dokter jaman [[Walanda]] di Batavia ([[Jakarta]]), anu boga alpukah sarta mingpin rapat 20 Juli 1913:
:''Dupi nu jadi lulugu nyaéta wiréhing ngémutkeun bangsa Sunda kacida pisan katilarna tina bab kamajengan ku bangsa sanés, sumawonten ku bangsa [[Jawa]] mah, nu ti kapungkurna ogé parantos tebih pisan nilarna ka urang Sunda, dalah ku urang Malayu nu teu acan sakumaha lamina ngudagna kana kamajengan, ayeuna urang Sunda parantos kénging disebatkeun kaselek, tawisna murid di sakola Doktor danget ieu urang Sunda mung aya 10, dupi urang [[Malayu]] mah sumawonten urang Jawa mah parantos pirang-pirang. Nyakitu deui di sakola-sakola sanés urang Jawa sareng urang Malayu henteu kawon seueurna ku urang Sunda. Anu ka nagri Walanda mah urang Sunda kénging kénéh dibilang, dupi urang Malayu sok sumawonten nu kiat mayar ongkosna, dalah nu henteu ogé cék paripaos dibélaan kuli kuli, merlukeun ka nagri Walanda ku suhud nyiar kapinteran. Menggah ku émutan, upami urang Sunda cicingeun baé, daék-daék ka payuna hayang nyepeng padamelan ogé hésé, kakawonkeun ku bangsa sanés. Buktina ayeuna parantos sababaraha hiji urang Jawa sareng urang Malayu nu nyepeng damel di tanah Pasundan, dupi urang Sunda mah méh teu aya baé nu tiasa jeneng di nagara deungeun.''
=== Kapangurusan ===
Nalika diadegkeun, kaputusan ngeunaan kapangurusan Paguyuban Pasundan téh nyaéta diwangun ku dalapan urang: [[Daéng Kanduruan Ardiwinata|D.K. Ardiwinata]] (''Adviseur'', panaséhat), [[Mas Dayat Hidayat]] (''President'', pupuhu), [[Radén Junjunan]] (''Secretaris'', sekertaris), [[Radéhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabn Kusuma Sujana]] (''Penningmeester'', bendahara), sarta [[Mas Iskandar]], [[Karta di Wiria]], [[Sastrahhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabangurus munggaran Paguyuban Pasundan téh siswa di STOVIA.
Dina tanggal [[22 Séptember]] [[1914]], pangurus paguyuban ménta idin ka pamaréntah pikeun bisa ngalakonan kagiatanana sacara sah. Dumasar surat kaputusan nomer 46http://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arab tanggal [[9 Désémber]] [[1914]], idin kasebut dibikeun. Saterusna, nepi ka warsih [[1918]], organihttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arab
http://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_http://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arab
http://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhurup_dina_Basa_
http://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arab
v
http://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arab
v
v
http://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabv
http://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabvhttp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arab://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arabtp://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arab#Hurup-hurup_dina_Basa_Arab
==Kiprah mangsa pra kamerdikaan==
| 