Éster: Béda antarrépisi

Dina [[kimia organik]] jeung [[biokimia]], '''éster''' hartina [[sanyawa organik]] nu [[radikal organik|gugus organikna]] (dilambangkeun ku '''R'''' dina artikel ieu) ngaganti hiji (atawa leuwih) [[atom]] [[hidrogén]] tina [[asam]] [[oksigén]]. Asam oksigén nyaéta asam nu [[molekul]]na boga [[gugus fungsi|gugus]] '''-OH''' nu bisa ngalaman [[disosiasi]] jadi [[ion]] H⁺.

 

Éster bisa dianggap salaku hasil [[réaksi kondensasi]] hiji asam (biasana [[asam organik]]) jeung [[alkohol]] (atawa sanyawa [[fénol]]), najan lain tina éta wungkul. Kondensasi téh hiji tipe [[réaksi kimia]] antara dua molekul nu gugus '''-OH'''-na ngagabung bari ngaleupaskeun molekul [[cai]]. Réaksi kondensasi nu ngahasilkeun éster disebut [[ésterifikasi]]; bisa dikatalisan ku ion H⁺. Asam sulfat mindeng dipaké salaku katalis pikeun réaksi ieu. Kecap éster diturunkeun tina kecap [[basa Jérman]] '''''Es'''sig-Ae'''ther''''', sebutan jaman baheula pikeun [[étil asetat]].

 

Éster bisa dihasilkeun tina [[réaksi kasatimbangan]] antara [[alkohol]] jeung [[asam karboksilat]]; hasilna dingaranan dumasar gugus [[alkil]] (nu ti alkohol) jeung [[asetat]] (nu ti asam karboksilat) nu nyusunna. Pikeun conto, réaksi antara [[métanol]] jeung [[asam butanoat]] ngahasilkeun éster [[métil butanoat]] (jeung cai).

Nu pangbasajanna nyaéta H-COO-CH₃ ([[métil format]], ogé disebut métil métanoat). Atom hidrogén nu beulah kénca bisa diganti ku gugus CH₃ (atawa ditambahan deui unit CH₂) ngahasilkeun éster métil lianna, misalna [[métil stéarat]], komponén [[biodiesel]].

 

Éster bisa aub dina [[beungkeut hidrogén]] salaku akséptor, tapi teu kawas alkohol nu bisa ogé jadi donor. Kamampuh ieu ngajadikeun éster leuwih bisa leyur dina [[cai]] batan [[hidrokarbon]] indungna. Najan kitu, éster mah leuwih hidrofobik batan boh alkohol atawa asam indungna. Teu bisana jadi donor dina beungkeut hidrogén nunjukkeun yén antar[[molekul]] éster teu bisa nyieun beungkeut hidrogén, sahingga éster leuwih [[volatil]] batan [[asam karboksilat]] nu beurat molekulna sarua. Pasipatan ieu ngajadikeun éster kapaké pisan dina kimia analitik organik: asam organik nu volatilitasna handap bisa diésterkeun jadi éster volatil nu lajeng bisa dianalisis migunakeun [[kromatografi gas]], [[kromatografi gas-cair]], atawa [[spéktrométri massa]].

 

Éster loba nu mibanda bau nu béda-béda, sahingga kiwari dipaké sangkan ngahasilkeun bau artifisial. Misalna,

:[[métil butanoat]] bauna kawas [[ganas]] atawa [[apel]]

:[[métil bénzoat]] bauna kawas [[marzipan]]

:[[étil butanoat]] bauna kawas [[ganas]]

 

Éster bisa ngalaman [[hidrolisis]] - pegatna éster ku ayana cai - mun dikatalisan boh ku asam atawa basa, ngahasilkeun alkohol jeung asam karboksilat atawa uyah karboksilatna. Prosés nu dikatalisan basa disebut [[panyabunan]] (sabunifikasi).

 

== Baca ogé ==

* [[Polyester]]

 

*''[[:en:ester|Ester]]'', ti Wikipédia basa Inggris per 25 Séptémber 2005

 

* ''[http://www.chm.bris.ac.uk/motm/ethylacetate/ethylh.htm Molecule of the month: Ethyl acetate and other esters]''

 

 

[[ar:إستر]]

[[sr:Estar]]

[[sv:Estrar]]

[[tr:Ester]]

[[uk:Складні ефіри]]