Naskah Sunda: Béda antarrépisi

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tidak ada ringkasan suntingan
Tidak ada ringkasan suntingan
Baris ka-1:
(Ing: Sundanese Manuscript). Karya tulisan leungeun (lain hasil ketikan atawa citakan) hiji jalma nu ditulis sakurang-kurangna 50 taun katukang <ref>Undang-undang No.43 tahun 2007 ngeunaan Perpustakaan dina bab Pengertian Umum</ref> turta ngandung informasi anu patali jeung, atawa ditulis di, [[Tatar Sunda]], boh ditulis ku pangarang Sunda atawa pangarang ti wewengkon séjén dina kontéks Sunda. Sabenerna, naskah Sunda anu pangkolotna nyaéta [[''Arjunawiwāha'']] (kropak 641) nu ngagunakeun [[basa Jawa kuna]], ditulis dina taun 1256 Saka (taun [[1334]] M).<ref name="Professional Tapi,Cooking"> naskah{{nl}} Sunda{{cite pangkolotnabook anu| makéauthor=Poerbatjaraka [[basa| Sundatitle=Arjuna-Wiwāha. kuna]]Tekst mahen nyaétaVertaling [[Sanghyang| Siksapublisher= Kandang‘s-Gravenhage: Karesian]]Martinus nu ditulis dina taun 1440 Saka atawa [[1518]] M. HartinaNijhoff, naskahkaca Sunda287 mimiti| dihasilkeun dina abad ka-14 M.year=1926}}</ref>
Tapi, naskah Sunda pangkolotna anu maké [[basa Sunda kuna]] mah nyaéta [[Sanghyang Siksa Kanda ng Karesian| Sanghyang Siksa Kandang Karesian]] nu ditulis dina taun 1440 Saka atawa [[1518]] M. Cindekna, naskah Sunda mimiti dihasilkeun dina abad ka-14 M.<ref name=Sewaka Darma, Sanghyang Siksa Kandang Karesian, Amanat Galunggung: Transkripsi dan Terjemahan> {{id}} {{cite book | author=Saleh Danasasmita, et.al.| title= Sewaka Darma, Sanghyang Siksa Kandang Karesian, Amanat Galunggung: Transkripsi dan Terjemahan| publisher= Bandung: Bagian Proyek Penelitian dan Pengkajian Kebudayaan Sunda (Sundanologi) Dirjen Kebudayaan Departemen Pendidikan dan Kebudayaan| year=1987}}</ref>.
 
==Bahan==
Alas tulis anu digunakeun pikeun nuliskeun naskah nyaéta daun [[gebang]] ([[nipah]]), [[lontar]], [[kalapa]], [[kawung]], [[awi]], [[daluwang]] (kulit tangkal saéh), jeung [[kertas]]. Cara nuliskeunana aya anu digurat ku péso anu biasa disebut [[péso pangot]], aya anu diulas ngagunakeun nyéré harupat nu dicelepkeun kana mangsi. Wungkul naskah tina lontar anu ditulis ku cara digurat mah, sésana mah ditulis ngagunakeun mangsi. Mangsi nu dihasilkeun ti lingkungan asli Sunda mangrupa hasil olahan tradisional tina tutuwuhan, nyaéta [[nagasari]] jeung [[damarséla]].<ref name=Tabel Aksara Holle>{{cite book | author=Holle, K.F.| title= Tabel van Oud-en Nieuw-Indische Alphabetten. Bijdrage tot de Paleographie van Nederlandsch-Indie| publisher= Batavia: s'Hage, kaca 17| year=1882}}</ref>.
 
==Aksara==
Aksara nu digunakeun dina naskah Sunda nyaéta [[aksara Sunda kuna]], aksara Buda (gunung), [[Aksara Cacarakan| Cacarakan]], [[Aksara Pégon| Pégon]], jeung [[Latin| Latin]]. Aksara Sunda kuna digunakeun dina naskah lontar, aksara Buda (Gunung) digunakeun dina daun gebang (nipah). Aksara Cacarakan digunakeun dina daun lontar, daluwang, kertas, sedeng aksara Pégon jeung Latin digunakeun dina daluwang jeung kertas.
 
Aksara Sunda kuna jeung aksara Buda digunakeun dina naskah Sunda kuna, sedengkeun aksara Cacarakan, Pégon, jeung Latin digunakeun dina naskah Sunda kabéhdieunakeun sanggeus budaya Sunda kapangaruhan ku [[Islam]], Jawa ([[Karajaan Mataram| Mataram]]), jeung Éropa (Walanda). Mun seug dibandingkeun jeung tradisi nulis naskah di wewengkon séjén, aksara nu kungsi dipikawanoh turta digunakeun ku urang Sunda téh, pangréana.
 
==BahasaBasa==
Sajaba ti ragemna wangun aksara, basa nu digunakeun dina naskah Sunda gé ragem deuih. Basa-basa nu digunakeun di antarana: [[basa Sunda Kuna| basa Sunda buhun (kuna)]], Sunda, Jawa buhun (Jawa kuna), Jawa Banten, Jawa Cirebon, Jawa, [[Basa Malayu| Malayu]], jeung [[Basa Arab| Arab]]. Sakapeung basa-basa éta téh campur dina sanaskah.
 
==Tempat Neundeun==
Sawaréh naskah Sunda diteundeun di lembaga panyimpen naskah, saperti di Perpustakaan Nasional RI (l.k. 500 naskah), Perpustakaan Universitas Leiden (l.k. 750 naskah), Museum Sri Baduga (l.k. 125 naskah), Museum Cigugur, Museum Geusan Ulun, Kabuyutan Ciburuy (l.k. 27 naskah), jsté. Sajaba ti lembaga panyimpen naskah, naskah Sunda ogé aya nu masih bacacar di masarakat, sarta jumlahna bisa jadi leuwih réa batan naskah di Lembaga nu ditataan di luhur.
 
==Catetan==
 
{{reflist}}
 
[[Kategori:Naskah Sunda]]
 
{{en:Sundanese manuscript}}
{{in:naskah Sunda}}