Kamus: Béda antarrépisi
Konten dihapus Konten ditambahkan
Tidak ada ringkasan suntingan |
Tegel (obrolan | kontribusi) m Malikkeun éditan 36.72.162.172, diganti deui ka vérsi ahir ku Addbot |
||
Baris ka-1:
[[Gambar:Sundanese English Dictionary.jpg|thumb|250px|right|Kamus Dwibasa Sunda-Inggris karya R.A Hardjadibrata]]
'''Kamus''' nya éta buku anu nerangkeun hiji-hijina kecap.<ref name="penemuan"> Danadibrata,R.A. 2006. Kamus Basa Sunda. Bandung:PT Kiblat Utama Kaca 314 {{su}}</ref> Kamus miboga fungsi pikeun nambahan pangaweruh hiji jalma ngeunaan kandaga kecap ti mimiti harti kecapna, asal-usulna ([[etimologi]]) hiji kecap tug nepi ka cara ngagunakeun éta kecap.<ref name="internet1"> [http://www.anneahira.com/kamus-sunda-3423.htm Mengenal Kamus Sunda] {{id}} (Diakses tanggal 20 September 2011)</ref> Kecap kamus asalna tina [[basa Arab]] ''qamus (قاموس) ''kalawan wangun jama'na ''qawamis''.<ref name="penemuan"/> Kecap qamus sorangan asalna tina [[basa Yunani]] ''Ωκεανός (okeanos)'' nu miboga harti sagara.<ref name="penemuan3"> Ibrahim Ahmad.1994.Perkamusan Melayu Suatu Pengenalan.Kuala Lumpur:Dewan Bahasa dan Pustaka {{id}}</ref>
=='''Rupa-rupa Kamus'''==
===Dumasar basa nu digunakeun===
*'''Kamus Ekabasa'''
Kamus anu eusina mangrupa kandaga kecap hiji basa nu disusun sacara alfabétis kalawan ébréhan ma’na katut contona dina basa nu sarua.<ref name="penemuan2"> Departemen Pendidikan dan Kebudayaan.1995.Kamus Besar Bahasa Indonesia.Jakarta:Balai Pustaka Hal 438 {{id}}</ref> Biasana digunakeun pikeun ngébréhkeun harti hiji kecap.<ref name="internet2"> [http://www.anneahira.com/translate-bahasa-sunda.htm Mengetahui Jenis dan Peran Kamus dalam Proses Translate Bahasa Sunda] (Diakses tanggal 20 September 2011){{id}}</ref> Conto kamus ekabasa nya éta ''Kamus Basa Sunda [[R.A Danadibrata]]''.<ref name="penemuan2"/>
*'''Kamus Dwibasa'''
Kamus anu eusina mangrupa gabungan kecap dua basa anu disusun sacara alfabétis kalawan ébréhan ma’na katut contona dina basa lianna anu béda; kamus nu disusun ngagunakeun dua basa nu béda.<ref name="penemuan2"/> Biasana ieu kamus digunakeun pikeun narjamahkeun hiji basa kana basa lianna. Contona: ''Kamus Sunda-Indonesia'' jeung ''Kamus Sunda-Inggris'' (''Dictionary of Sunda Language of Java'').<ref name="penemuan2"/>
*'''Kamus Anéka Basa'''
Ieu kamus paling saeutik ngagunakeun tilu basa atawa leuwih dina eusina.<ref name="penemuan2"/> Conto: ''Kamus Girimukti Bergambar Tiga Bahasa:Sunda-Indonesia-Inggris'' jeung ''Nederduitsch-Maleisch en Soendasch Woordenboek'' nu dijieun dina tilu basa Walanda-Malayu-Sunda.<ref name="penemuan2"/>
===Dumasar kana eusi===
*'''Kamus Mini'''
Ieu kamus miboga ukuran nu kacida leutikna (mini) nepi ka bisa diteundeun dina jero saku.<ref name="penemuan2"/> Kandelna kurang ti 2 cm.<ref name="penemuan2"/>
*'''Kamus Kecil'''
Kamus nu eusi kandaga kecapna kawatesanan kana hiji hal.<ref name="penemuan2"/> Salian ti éta, ieu kamus gampang dibawa kamamana.<ref name="penemuan2"/>
*'''Kamus Besar'''
Kamus anu eusina mangrupa ébréhan sagala léksikal nu aya dina hiji basa, kaasup dijerona istilah-istilah tina widang paélmuan nu lianna.<ref name="penemuan2"/> Unggal kecap dijelasken kalawan lengkep, biasana ukuranna gedé tur teu bisa dibabawa kamana waé.<ref name="penemuan2"/>
=='''Sajarah Kamus'''==
[[Leksikografi]] mangrupa bagéan tina [[léksikologi]] anu maluruh cara ngumpulkeun jeung ngolah kandaga kecap jadi kamus.<ref name="penemuan6"> Sudaryat,Yayat.2004.Élmuning Basa.Bandung:Walatra Kaca 41</ref> Unsur nu aya dina kamus ilaharna léma (éntri), wangun kecap, ucapan jeung éjahan, warna kecap, sinonim, tahap-tahap makéna kecap, wangenan, catetan makéna kecap, ilustrasi, derivasi kecap, conto makéna kecap, [[frasa]], kecap, kosta, jeung acuan.<ref name="penemuan6"/>
Dua tokoh nu ngamimitian nyarungsum kamus nya éta [[Samuel Johnson]] ([[1709]]-[[1784]]) jeung [[Noah Webster]] (1758-1843).<ref name="penemuan3"/> Johnson, ahli basa Inggris nyieun Dictionary of the English Language dina taun 1755.<ref name="penemuan3"/> Di [[Amerika]], Webster mimiti nyieun kamus ''An American Dictionary of the English Language''. Sanggeus kitu dina taun 1884 dikaluarkeun ''Oxford English Dictionary''.<ref name="penemuan3"/>
=='''Kamekaran Kamus Basa Sunda'''==
Kamus basa Sunda nu munggaran disusun ngagunakeun basa Sunda nya éta kamus beunang [[R.Sacadibrata]] ([[Jakarta]], [[1949]] jeung [[1954]]).<ref name="penemuan5">Tim Redaksi.2000.Ensiklopedi Sunda Alam, Manusia dan Budaya.Jakarta:Pustaka Jaya dan Yayasan Kebudayaan Rancage Kaca322 {{id}}</ref> Nilik kana kekecapan nu aya di jerona, ieu kamus disusun dumasar ''Soendaneesch-Hollandsch Woordenboek'' ([[Leiden]], [[1884]] jeung [[1913]]).<ref name="penemuan5"/>
Salaku guru nu miboga kahayang sangkan urang Sunda bisa maké basa Sunda kalawan bener tur hadé, Sacadibrata dina nyusun kamusna ngaleungitkeun kekecapan nu ku manéhna dianggap salah, saperti kecap ''samen'' nu diganti ku kecap ''eksamen'', padahal dina kahirupan sapopoé, kecap samen leuwih dipikawanoh tur mindeng dipaké ku masarakat.<ref name="penemuan5"/> Salian ti éta, [[dialék]] nu dianggap kurang pamakéna ogé milu dileungitkeun.<ref name="penemuan5"/> Kulantaran manéhna urang [[Sumedang]], sacara teu langsung nu dijadikeun standar atawa patokan bener henteuna éta basa téh nya éta basa nu tumuwuh tur mekar di Sumedang.<ref name="penemuan5"/> Sanajan kitu, kekecapan nu mangrupa kecap serepan tina basa lain sacara taliti disebutkeun kecap asal jeung basa asalna.<ref name="penemuan5"/> Nalika ieu kamus rék medal nu katilu kalina kalawan hasil ropéa [[Huséin Jayaningrat|Prof. Dr. Huséin Jayaningrat]], aya sawatara hal nu ngabalukarkeun ieu kamus teu bisa medal.<ref name="penemuan5"/> Nepi ka medalna ''Kamus Umum Basa Sunda'', kamus Sacadibrata mangrupa hiji-hijna kamus basa Sunda pikeun urang Sunda.<ref name="penemuan5"/> Salian ti nyusun ieu kamus ekabasa, Sacadibrata ogé nyusun kamus dwibasa nya éta ''Kamus Leutik Indonesia-Sunda jeung Sunda-Indonesia'', ''Kamus Sunda-Indonesia'', jeung ''Kamus Indonesia-Sunda''.<ref name="penemuan5"/>
Sawatara kamus nu kiwari masih kénéh medal<ref name="internet1"/>:
# ''Kamus Sunda-Indonesia'' beunang [[Maman Somantri]].
# ''Kamus Umum Basa Sunda'' beunang LBSS taun [[1976]].
# ''Kamus Kecil Sunda-Indonesia'' beunang [[M.O Koesman]] taun [[1982]].
# ''Kamus Idiom Bahasa Sunda'' beunang [[Budi Rahayu Tamsyah]] taun [[1988]].
# ''Kamus Istilah Populer Basa Sunda'' beunang [[A.Marzuki]] taun [[1989]].
# ''Kamus Lengkep Sunda-Indonesia Indonesia-Sunda'' beunang [[Budi Rahayu Tamsyah]] taun [[1995]].
# ''Kamus Istilah Sastra'' beunang [[Iskandarwassid]] taun [[1996]].
# ''Kamus Populer Sunda-Indonesia'' beunang [[Tatang Sumarsono]] taun [[2001]].
# ''Kamus Girimukti Bergambar Tiga Bahasa:Sunda-Indonesia-Inggris'' beunang Tim Penerbit Girimukti Pasaka taun [[2002]].
# ''Sundanese English Dictionary'' beunang [[R.R Hardjdjadibrata]] taun [[2003]] pamedal Pustaka Jaya.
# ''Kamus Basa Sunda beunang'' [[R. Satjadibrata]] taun [[2005]] pamedal Kiblat Buku Utama.
# ''Kamus Istilah Élmuning Basa Sunda'' beunang [[Yayat Sudaryat]] taun [[2005]] pamedal CV Karya IPTEK.
# ''Kamus Suci Bahasa Sunda, Indramayu, Cirebon, Indonesia'' beunang Yayat Sudaryat taun 2005 pamedal CV Karya IPTEK.
# ''Kamus Basa Sunda'' beunang R.A Danadibrata taun [[2006]] pamedal Kiblat Buku Utama.
# ''Kamus Populer Remaja (Rumaja) Indonesia-Sunda Sunda Indonesia'' beunang Dinas Kebudayaan dan Pariwisata taun [[2006]].
Salian ti kamus nu masih kénéh medal nepi ka kiwari, aya sawatara kamus nu dianggap babon pikeun kamus basa Sunda nu ayeuna, diantarana waé:
# ''Nederduitsch-Maleisch en Soendasch Woordenboek'' beunang [[Andres de Wilde]] taun [[1841]]. Ieu kamus mangrupa kamus munggaran nu dijieun dina tilu basa [[Walanda]]-[[Malayu]]-[[Sunda]].
# ''Dictionary of Sunda Language of Java'' beunang [[Jonathan Riggs]] taun [[1862]]. Ieu kamus mangrupa kamus dwibahasa, Sunda-Inggris.
# ''Soendaneesch-Hollandsch Woordenbook'' beunang [[Sierks Coolsma]] taun [[1884]] dina basa Sunda-Walanda.
# ''Soendaneesch-Hollands Woordenboek'' beunang [[F.S Eringa]] taun [[1894]] dina basa Sunda-Walanda.
=='''Kamus Istilah Sastra'''==
Pangdeudeul Pangajaran Sastra Sunda beunang Iskandarwassid (Bandung,1992) mangrupa usaha nu munggaran pikeun méré wangenan (definisi) kana istilah-istilah sastra boh istilah nu aya dina sastra Sunda boh istilah asing nu dianggap perlu dipikaweruh ku saha-saha waé nu miboga karesep kana dunya sastra.<ref name="penemuan4">Tim Redaksi.2000.Ensiklopedi Sunda Alam, Manusia dan Budaya.Jakarta:Pustaka Jaya dan Yayasan Kebudayaan Rancage Kaca323 {{id}}</ref>
=='''Kamus Umum Basa Sunda'''==
''Kamus Umum Basa Sunda'' disusun ku LBSS ([[Bandung]],[[1976]]).<ref name="penemuan3">Tim Redaksi.2000.Ensiklopedi Sunda Alam, Manusia dan Budaya.Jakarta:Pustaka Jaya dan Yayasan Kebudayaan Rancage Hal323 {{id}}</ref> Disusun minangka hasil kaputusan kongrés LBSS [[1958]], sanajan mimiti dipigawéna mah ti taun [[1961]].<ref name="penemuan3"/> Anu jadi panatanya nya éta [[R.Momon Wirakusumah]], [[R.I Adiwijaya]], [[I.B Jayawiguna]], [[M.A Salmun]], [[R.H Muh. Kurdi]], [[Drs. R.M Atmamiharja]], [[Patah Nataprawira]], [[M.O Kusman]], [[Épé Sjafe’I Adisastra]], [[Koswara Sumbiratmulyana]] jeung [[Maman Sumantri]].<ref name="penemuan3"/> Naskahna réngsé dipigawé dina taun [[1975]] alatan sawatara alesan saperti kurangna waragad, jeung sababaraha urang panata tilar dunya nepi ka aya sababaraha kali parobahan panata.<ref name="penemuan3"/> Kulantaran nu nyusun ieu kamus mangrupa jalma-jalma nu miboga kasang tukang sarta wewengkon asal nu beda, Kamus Umum Basa Sunda teu miboga kahéngkéran saperti Kamus Sacadibrata.<ref name="penemuan3"/>
=='''Cara Nyusun Kamus'''==
Nyusun kamus lain hiji hal nu gampang, biasana disarungsum ku kelompok kalawan tahapan-tahapan nu tangtu.<ref name="penemuan3"/> Sacara umum dina nyusun kamus aya sababaraha léngkah nu kudu dilakukeun, diantarana:<ref name="penemuan3"/>
# Ngararancang
# Data korpus
# Nyusun data dumasar abjad
# Ngolah data
# Méré ma’na kecap
==='''Ngararancang'''===
Dina tahap kahiji ieu nu nyusun kamus kudu nangtukeun hal-hal saperti di handap ieu:<ref name="penemuan3"/>
# Tujuan nyieun kamus
# Metode gawéna
==='''Data korpus'''===
Dina tahap ieu, panyusun ngasupkeun kekecapan nu pernah digunakeun ku masarakat.<ref name="penemuan3"/> Tim panyusun kamus bisa maca karya-karya sastra atawa ngalakukeun hal séjénna sangkan bisa meunangkeun kekecapan nu pernah hirup di masarakat pikeun dijadikeun éntri dina éta kamus. <ref name="penemuan3"/>Kekecapan ieu dicatet kana kartu, hiji kecap hiji kartu.<ref name="penemuan3"/>
==='''Nyusun data dumasar abjad'''===
Ieu tahapan mangrupa léngkah nu pangpentingna kusabab tiap kecap nu geus dicatet dina kartu disusun dumasar abjad.<ref name="penemuan3"/> Sacara manual, ieu tahapan bisa dilakukeun ku cara nyatet kekecapan nu aya dina kartu, hiji kecap hji kartu sangkan ieu kekecapan bisa disusun kalawan gampang.<ref name="penemuan3"/> Sanggeus kitu kartu-kartu ieu disimpen dina katalog.<ref name="penemuan3"/>
==='''Ngolah data'''===
Sanggeus kekecapan dikumpulkeun tur disusun dumasar abjad, ieu data kudu dianalisis.<ref name="penemuan3"/> Dina ieu tahapan panyusun kamus kudu ngabagi kekecapan ieu kana sababaraha golongan saperti:<ref name="penemuan3"/>
* Kekecapan nu teu perlu
* Kekecapan nu anyar
* Kekecapan [[neologisme]] (kekecapan anyar nu jarang digunakeun)
* Kekecapan nu ngalaman parobahan ma’na.
Sanggeus kitu, panyusun kamus bakal miceun kekecapan nu dianggap teu perlu, neundeun kekecapan neologisme sarta nganalisis kekecapan anyar jeung kekecapan nu ngalaman parobahan ma’na kana tahapan méré ma’na.<ref name="penemuan3"/>
==='''Méré ma’na kecap'''===
Ieu tahap miboga tujuan pikeun ngajelaskeun ma’na atawa harti hiji kecap.<ref name="penemuan3"/> Léngkah ieu bisa dilakukeun ngagunakeun élmu [[semantik]] jeung [[pragmatik]].<ref name="penemuan3"/> Panyusun kamus bisa ngagunakeun bahan réferénsi saperti kamus nu geus aya, daptar istilah jeung réa-réa deui pikeun néangan harti hiji kecap.<ref name="penemuan3"/>
==Referensi==
{{reflist}}
[[Kategori:Basa]]
|