Butan: Béda antarrépisi
Konten dihapus Konten ditambahkan
Baris ka-159:
Harga pasaran supa ''[[Ophiocordyceps sinensis]]'' anu dicandak ti alam nyababkeun pamangpaatan leuwih anu sesah diorganisasikeun.<ref>P.F. Cannon, N.L. Hywel-Jones, N. Maczey, L. Norbu, Tshitila, T. Samdup & P. Lhendup, ''Steps towards sustainable harvest of Ophiocordyceps sinensis in Bhutan'' Biodivers. Conserv. 18: 2263-2281 (2009).</ref>
== Ékonomi ==
[[File:10 Ngultrum Vorderseite.jpg|thumb|Mata uang Butan nyaéta [[Ngultrum]].]]
[[File:Tree map export 2009 Bhutan.jpeg|thumb|Ékspor Butan in 28 color-coded categories.]]
{{main|Ékonomi Butan}}
Mata uang Butan nyaéta [[Ngultrum]], nu peunteunna [[Ajén tukeur katangtu|disaruakeun]] jeung [[Rupee India]]. Rupee India ogé ditarima salaku [[alat tukeur sah]] di Butan.
Sanajan ékonomi Butan mangrupa salah sahiji anu pangleutikna sadunya, ékonomi Butan enggues tumuwuh dina sababaraha taun ieu, 8% dina 2005 sarta 14% dina 2006. Taun 2007, ékonomi Butan mangrupa anu ka-2 panggancangna tumuwuhna sadunya, kalawan tingkat tumuwuh ékonomi taunan 22,4%. Kaayaan ieu disababkeun utamina ku proyék agung [[Proyék Pambangkit Listrik Tanaga Cai Tala|PLTA]] [[Tala, Butan|Tala]]. Nepi ka Maret 2006, [[pamasukan per kapita]] Butan nyaéta US$1,321.
Ékonomi Butan utamina aya dina kagiatan [[tatanén di Butan|tatanén]], kaleuweungan, pariwisata, jeung panjualan [[tanaga hidroéléktrik]] ka India. Kagiatan tatanén mangrupa pagawéan utami ti leuwih ti 80 persén wargi Butan. Kagiatan [[agraris]]na utamina mangrupa [[tatanén subsistén]] jeung [[kaingonan]]. Karajinan leungeun, utaminan tinunan jeung banda kaagamaan, mangrupa [[industri désa]] leutik. Wewengkon anu robah-robah ti pasir jeung pagunungan nyababkeun pawangunan jalan jeung [[infrastruktur]] lianna sesah jeung awis. Hal ieu ditambah ku euweuhna aksés sagara nyababkeun Butan hésé miboga kauntungan signifikan ti padagangan banda produksina. Butan heunteu miboga [[angkutan rél|karéta]], sanajan [[Indian Railways]] ngarencanakeun nyambungkeun wewengkon Butan beulah kidul jeung jaringan karéta di India dina hiji pasatujuan anu ditandatanganan dina Januari 2005.<ref>{{cite web |url=http://www.tribuneindia.com/2005/20050126/main5.htm |first=Rajeev |last=Sharma |title=MoUs with Bhutan on Rail Links, Power Projects |publisher=Tribuneindia.com |date=2011-01-25 |accessdate=2009-04-23}}</ref> Butan jeung India nandatanganan hiji pasatujuan 'dagang bébas' dina 2008, anu ngijinkeun impor jeung ékspor Butan ti jeung ka nagara lian tiasa transit di India tanpa [[béa cukai]].<ref>{{cite web |url=http://www.wto.org/english/thewto_e/countries_e/india_e.htm |title=MEMBER INFORMATION: India and the WTO |publisher=[[World Trade Organization]] (WTO) |accessdate=2009-04-23| archiveurl= http://web.archive.org/web/20090422224717/http://www.wto.org/english/theWTO_e/countries_e/india_e.htm| archivedate= 22 April 2009 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref> Butan miboga hubungan padagangan jeung wewengkon [[Wewengkon Otonom Tibét|Tibét]] nepi ka taun 1960, nalika Butan nutup watesna jeung Cina sanggeus raloba pangungsi anu asup ka Butan.<ref>{{cite news |url=http://www.atimes.com/atimes/China/JA12Ad02.html |title=In Bhutan, China and India Collide |first=Mohan|last=Balaji |date=2008-01-12 |accessdate=2010-10-03 |publisher=[[Asia Times]]}}</ref>
Pamasukan leuwih ti [[Ngultrum|Nu]] 100.000 [[per taun]] dikeunakeun pajak, tapi ngan saeutik wajib pajak anu minuhan sarat éta. TInkgat inflasi Butan diperkirakeun aya dina tingkat 3% dina taun 2003. Butan miboga [[Produk Doméstik Bruto]] kira-kira [[dolar Amérika Sarikat|$AS]] 2,913 milyar <!-- (disaruakeun jeung [[Purchasing Power Parity]])-->. Pamasukan per kapita kira-kira $1.400,{{sfn|CIA—The World Factbook}}. Pamasukan pamaréntah totalna $272 yuta, sanajan pangaluaranna sagedé $350 yuta. 60 persén <!---CIA factbook|CIA-economy---> pangaluaran nagara, dibayar ku Kamentrian Luar Nagri India.<ref group=note>Kamentrian Luar Nagri India nyadiakeun pitulung kauangan ka nagara taanggana dina "gawé bareng sacara téhnis jeung ékonomi jeung nagara lianna sarta kamajuan pikeun pamaréntahan nagara luar."</ref><ref>{{cite web|url=http://www.tribuneindia.com/2002/20020301/budget.htm |title=BUDGET |publisher=The Tribune (India) online |accessdate=2011-09-01}}</ref> Ékspor Butan, utamina tanaga listrik, [[kapulaga]], [[gips]], [[kai]], karajinan, semén, bubuahan, batu mulia, jeung [[rempah]], total [[Euro|€]]128 yuta (perk. 2000). Sanajan kitu, tingkat imporna nyaéta €164 yuta, ngarah kana [[défisit]]. Komoditas impor utama ngawengku [[béngsin]] jeung [[minyak bumi]], [[pangan]], [[mesin]], kandaraan, kaén, jeung [[béas]]. Mitra utama ékspor Butan's nyaéta India, ngawengku 58,6% ti total éksporna. [[Hong Kong]] (30,1%) jeung [[Bangladés]] (7,3%) nyaéta 2 mitra ékspor salajengna.{{sfn|CIA—The World Factbook}} Ku sabab watesna jeung Tibét ditutup, padagangan antara Butan jeung Cina ayeuna méh teu aya.
==Babagian administratif==
| |||