Butan: Béda antarrépisi

'''Butan''' ([[basa Dzongkha|Dzongkha]]: {{lang |dz|འབྲུག་ཡུལ་}}; [[Alihaksara Wylie]]: ''ʼbrug-yul''{{nbsp|2}}"Druk Yul"), resmina '''Karajaan Butan''', nyaéta hiji [[nagara daulat|nagara]] nu [[nagara nu dilingkung|dilingkung]] di [[Asia Kidul]], aya di wewengkon wétan [[Himalaya]]. Butan wawatesan jeung [[Cina]] di kalér sarta [[India]] di kidul, wétan, jeung kulon. Leuwih ka kulonna aya [[Nepal]], dipisahkeun ku nagara bagian India, [[Sikkim]]. Leuwih ka kidulna aya [[Bangladés]], dipisahkeun ku nagara bagian India, [[Assam]] jeung [[Benggala Kulon]]. Ibu kota Butan sareng kota panggedéna nyaéta [[Thimphu]].

{{mainutama|Sajarah Butan|Gurat wanci sajarah Butan}}

Nepi ka awal abad ka-17, Butan aya salaku wewengkon ti sababaraha karajaan leutik, nepi ka dihijikeun ku Lama Tibét sarta paminpin militér [[Shabdrung Ngawang Namgyal]] nu kabur ti panarajangan kaagamaan di Tibét. Pikeun ngalindungan nagarana ti panarajangan Tibét, Namgyal ngawangun hiji jaringan ''[[dzong]]'' (bénténg), jeung nyusun [[Tsa Yig]], hiji undang-undang nu nyieun raja-raja lokal aya dina pangawasaan séntral. Loba ''dzong'' masih aya jeung minangka puseur kaagamaan sarta pamaréntahan distrik. [[Masarakat Yésus|Yésuit]] [[urang Portugis|Portugis]] [[Estêvão Cacella]] jeung [[João Cabral]] kacutat minangka urang Éropa kahiji nu sumping ka Butan, dina lalampahan ka Tibét. Aranjeunna tepang jeung Ngawang Namgyal, ningalikeun pakarang seuneu, [[mésiu]], hiji [[téléskop]], sarta nawiskeun pitulunh dina perang ngalawan Tibét. Nanging Shabdrung teu nampi tawaran éta. Sanggeus ngawengi méh 8 bulan, Cacella nyerat hiji surat nu panjang ti [[Kuil Chagri]] ngeunaan lalampahan anjeunna. Surat ieu mangrupa hiji ti saeutik cutatan ngeunaan Shabdrung.<ref name=LP>{{cite book|title=Bhutan |series=Country Guides |first1=Lindsay |last1=Brown |first2=Stan |last2=Armington |edition=3 |publisher=[[Lonely Planet]] |year=2007 |pages=26, 36 |isbn=1-74059-529-7 |url=http://books.google.com/books?id=s-L8NUlW_QgC |accessdate=2011-10-15}}</ref><ref>{{cite book|title=Jesuit on the Roof of the World: Ippolito Desideri's Mission to Eighteenth-Century Tibet |first=Trent |last=Pomplun |publisher=Oxford University Press |year=2009 |isbn=0-19-537786-9 |page=49 |url=http://books.google.com/books?id=-3iG4p85PHgC |accessdate=2011-10-19}}</ref> Sanggeus maotna Ngawang Namgyal taun 1651, warta ngeunaan maotna éta dirusiahkeun pikeun 54 taun. Teras sanggeus ngagabung sajaman, Butan peupeus kana papaséaan jero nagri. Taun 1711, Butan perang jeung [[Kakaisaran Mughal]] sarta [[Subedar]]na, nu ngarebut [[Koch Bihar]] di kidul. Nalika karusuhan sanggeusna, Tibét teu hasil narajang Butan taun 1714.<ref name=CS3>{{Country study|country=Bhutan|abbr=bt|editor=Savada, Andrea Matles|year=1991|section=Administrative Integration and Conflict with Tibet, 1651–1728|author=Worden, Robert L|pd=yes}}</ref>

{{mainutama|Pulitik Butan}}

{{mainutama|Militér Butan|Hubungan luar nagri Butan}}

{{mainutama|Géografi Butan}}

Butan miboga rupa-rupa primata, saperti spésiés langka kawas [[langur emas]].<ref>{{cite journal|last=Choudhury|first=A.U.|year=1990|title=Primates in Bhutan |journal=Oryx |volume=24 |page=125}}</ref><ref>{{cite journal|last=Choudhury|first=A.U.|year=1992|title=Golden langur – Distribution Confusion|journal=Oryx|volume=26|pages=172–173}}</ref> Hiji varian makaka Assam, nu dianggaep ku sababaraha otoritas salaku hiji spésiés anyar, ''Macaca munzala'', kacutat di Butan.<ref>{{cite journal|last=Choudhury|first=A.U.|year=2008|title=Primates of Bhutan and Observations of Hybrid Langurs|journal=Primate Conservation|volume=23|pages=65–73}}</ref>

{{mainutama|Daptar suaka alam di Butan}}

{{mainutama|Ékonomi Butan}}

{{mainutama|Distrik di Butan|Blok di Butan|Undang-Undang Pamaréntahan Lokal Butan 2009}}

{{mainutama|Daptar kota di Butan}}

{{mainutama|Démografi Butan}}

{{mainutama|Agama di Butan}}

{{mainutama|Basa di Butan}}

{{mainutama|Budaya Butan}}

{{mainutama|Angkutan di Butan}}

[[CategoryKategori:Butan| ]]

[[CategoryKategori:monarkiMonarki konstitusional]]

[[CategoryKategori:nagaraNagara nu kirang kawangundilingkung]]

[[CategoryKategori:nagaraAnggota diAsosiasi Asia Kidul pikeun Sabilulungan Wewengkon]]

[[CategoryKategori:wewengkonWewengkon nu ngadeg taun 1949]]

[[CategoryKategori:anggotaAnggota Pasarikatan Bangsa-Bangsa]]