|
|calling_code = 373
}}
'''Républik Moldova''' ({{lang-ro|Republica Moldova}}) mangrupakeunmangrupa [[nagara]] nu aya di antara [[Rumania]] jeung [[Ukraina]], di [[Éropa Wétan]]. Moldova teu miboga aksés ka laut.
Dina jaman baheula, Moldova mangrupakeunmangrupa bagian ti [[Dacia]], nu labuh ka kawasa [[Romawi]]. Kalobaannana ti wewengkon Moldova mangrupakeunmangrupa bagian ti [[Kapangéranan Moldavia]] dina abad patengahan. Bagian wétan kapangéranan ieu teras dianéksasi ku [[Kakaisaran Rusia]] dina taun 1812 jeung wewengkon ieu kawanoh minangka [[Bessarabia]]. Nalika pambubaran Kakaisaran Rusia taun 1917, [[Républik Démokratik Moldavia]] diwangun, nu saterasna ngagabung jeung [[Romania Raya]] dina taun 1918. Dina taun 1940, Bessarabia [[pangawasaan Soviét di Bessarabia jeung Bukovina Kalér|dikawasaan]] ku [[Uni Soviét]], jeung dibagi antara [[Républik Sosialis Soviét Ukraina]] jeung [[Républik Sosialis Soviét Moldova]]. Kalawan labuhna Soviét taun 1991, Moldova ngadéklarasikeun kamerdékaanna.
Nagara ieu mangrupakeunmangrupa nagara démokrasi parleménter, kalawan présidén salaku pupuhu nagara jeung perdana menteri salaku pupuhu pamaréntahan. Moldova mangrupakeunmangrupa anggota PBB, [[World Trade Organization|WTO]], [[Organisasi Pikeun Kaamanan jeung Sabilulungan di Éropa|OSCE]], [[GUAM]], [[Commonwealth of Independent States|CIS]], [[Organization of the Black Sea Economic Cooperation|BSEC]], jeung organisasi internasional lianna. Moldova ayeuna ngusahakeun sangakan ngagabung ka [[Uni Éropa]].<ref>{{cite web|url= http://www.moldpres.md/default.asp?Lang=en&ID=68715|title= Moldova will prove that it can and has chances to become EU member,|publisher= Moldpress News Agency|date= June 19, 2007}}</ref><ref>{{cite web|url= http://social.moldova.org/news/40-eng.html|title= Moldova-EU Action Plan Approved by European Commission|publisher= moldova.org|date= 14 December 2004|accessdate= 2 Juli 2007}}</ref>
Kira-kira ¼ padumuk Moldova masih hirup kalawan pangasilan kirang ti $2 per poé.<ref>[http://hdr.undp.org/en/media/HDI_2008_EN_Tables.pdf Human development indices]</ref>
{{utama|Sajarah Moldova}}
[[Gambar:Humorstefan.jpg|thumb|left|[[Ştefan III ti Moldavia]], pangéran [[Kapangéranan Moldavia|Moldavia]] antara taun 1457 nepi ka 1504.]]
Dina jaman [[Néolitik]], wewengkon Moldova mangrupakeunmangrupa puseur [[paradaban Cucuteni-Trypillia]]. Paradaban nu lumangsung ti taun 5500 nepi ka 2750 SM ieu geus nyaho [[tatanén]], [[ingon]], [[pamoroan]], jeung [[gagarabah]].<ref>{{Cite journal | last = Constantinescu | first = Bogdan | authorlink = http://www.ad-astra.ro/whoswho/view_profile.php?user_id=1210%E2%8C%A9=ro | last2 = Bugoi | first2 = Roxana | author2-link = http://www.nipne.ro/research/publications/publications03-07.php?user=131 | last3 = Pantos | first3 = Emmanuel | last4 = Popovici | first4 = Dragomir | title = Phase and chemical composition analysis of pigments used in Cucuteni Neolithic painted ceramics | journal = Documenta Praehistorica | volume = XXXIV | pages = 281–288 | publisher = Department of Archaeology, Faculty of Arts, University of Ljubljana | location = Ljubljana | date = 2007 | url = http://193.2.104.55/documenta/pdf34/DPConstantinescu34.pdf | issn = 1408-967X | oclc = 41553667 | accessdate = 29 November 2009|archiveurl=http://web.archive.org/web/20110514095641/http://193.2.104.55/documenta/pdf34/DPConstantinescu34.pdf|archivedate=14 May 2011}}</ref> Dina [[éra klasik]], [[bangsa Dacia]] nyicingan wewengkon Moldova. Antara abad ka-1 nepi ka-7, wewengkon ieu dikawasaan ku [[Kakaisaran Romawi]]. Lantaran aya di rute antara [[Asia]] jeung [[Éropa]], wewengkon Moldova modérn ditarajang turut-tumurut ku séé [[Goth]], [[Hun]], [[Avar]], [[Magyar]], [[Pecheneg]], [[Cuman]], jeung [[Mongol]].
Dina taun 1359, [[Kapangéranan Moldavia]] diwangun. Kapangéranan ieu minangka ''[[tributary]]'' [[Kasultanan Utsmaniyah]] kalawan hak otonomi internal taun 1538. Liwat [[Traktat Bukares 1812]], Utsmaniyah masihan wewengkon wétan Moldavia (katelah minangka [[Bessarabia]]) ka [[Kasultanan Utsmaniyah]]. Bagian kulon Moldavia (nu sanés wewengkon Moldova modérn) tetep minangka kapangéranan otonom, jeung dina taun 1859 bareng jeung [[Wallachia]] ngawangun [[Karajaan Romania]].
== Géografi ==
[[Gambar:Moldova.jpg|thumb|left|Pamandangan lebak [[Dniester]]]]
Moldova mangrupakeunmangrupa nagara nu aya di [[Éropa Wétan]]. Posisi Moldova aya dina koordinat 45°28' - 48°28' kalér jeung 26°40' - 30°06' wétan.<ref name="allmoldova"/> Luas nagara Moldova nya éta 33.843 km², kalawan luas wewengkon daratan kira-kira 33.371 km² jeung luas caina 472 km².<ref name="allmoldova">[http://www.allmoldova.com/en/moldova/info/geography.html Moldova’s geography], allmoldova.com</ref>
Kalobaannana ti wewengkon Moldova aya di antara dua walungan, nya éta [[Walungan Dniester]] jeung [[Walungan Prut|Prut]]. Wates kulon Moldova diwangun ku walungan Prut, samentawis walungan utama di wétan nya éta Dniester nu ngalir ti kalér ka kidul.
Nagri ieu teu boga aksés ka laut sanajan aya di deukeut [[Laut Hideung]]. Kalobaannana ti wewengkon Moldova loba papasiran, tapi kaluhuran teu pernah leuwih ti {{convert|430|m|ft|0|abbr=on}}. Puncak pangluhurna di Moldova nya éta [[Dealul Bălăneşti|Pasir Bălăneşti]]. Papasiran di Moldova mangrupakeunmangrupa bagian ti Dataran Luhur Moldavia, nu sacara géologis asalna téh ti [[Pagunungan Carpathia]]. Di kidul Moldova aya dataran handap nu disebut [[dataran handap Bugeac|dataran Bugeac]].
Moldova miboga 745 rupa taneuh, jeung 75% di antarana ''[[chernozem]]'', 10% taneuh leuweung soklat jeung kulawu, 7% taneuh dataran caah jeung padang jukut, sarta 8% mangrupakeunmangrupa rupa taneuh nu séjén.<ref name="allmoldova"/> 53% taneuh Moldova dianggo pikeun ngawuluju taneuh, 14% pikeun tatanén gandum, 13% pikeun ladang [[pastura]], 9% leuweung jeung 11% sésana pikeun kagunaan kagunaan lian.<ref name="allmoldova"/>
Végétasi utama Moldova nya éta [[stépa leuweung]], nu diwangun ti tegal jeung leuweung.<ref>[http://www.biotica-moldova.org/ECO-NET/part6-2-2.htm Concept of National Ecological Network of the Republic of Moldova]</ref> Dina abad ka-19, wewengkon leuweung Moldova ngirang drastis lantaran dikonvérsi kana lahan tatanén. Di Moldova aya kira-kira 2.300 rupa [[tutuwuhan]], 68 rupa [[mamalia]], 270 rupa [[manuk]] jeung kira-kira 10.000 rupa [[invértébrata]].
| 