Révisi nurutkeun 9 Juli 2015 05.32 édit Uchup19 (obrolan \| kontribusi) 36.191 suntingan mTidak ada ringkasan suntingan ← Éditan saméméhna		Révisi nurutkeun 4 Agustus 2015 21.49 édit bolaykeun Uchup19 (obrolan \| kontribusi) 36.191 suntingan mTidak ada ringkasan suntingan Éditan salajengna →
Baris ka-1: [[Gambar:Glukosa_eusi_ruang.jpg\|thumb\|right\|''Modél ngeusi ruang molekul glukosa'']] '''Glukosa''', salasahiji [[gula]] [[monosakarida]], nyaéta salasahiji [[karbohidrat]] pangpentingna nu dipaké salaku sumber [[tanaga]] pikeun [[sato]] jeung [[tutuwuhan]]. Glukosa ~~mangrupakeun~~mangrupa salasahiji hasil utama [[fotosintésis]] jeung modal pikeun [[réspirasi sélular]]. Bentuk alami (<small>D</small>-glukosa) disebut ogé '''dékstrosa''', utamana mun di industri [[pangan]].{{fact}} == Molekul glukosa == [[Gambar:Glukosa.png\|frame\|left\|''Gambaran [[proyéksi Haworth]] struktur glukosa (α-D-glukopiranosa)'']] Glukosa ([[Karbon\|C]]<sub>6</sub>[[Hidrogén\|H]]<sub>12</sub>[[Oxigén\|O]]<sub>6</sub>, [[beurat molekul]] 180.18) kaasup [[héxosa]]—monosakarida nu ngandung genep [[atom]] karbon. Glukosa ~~mangrupakeun~~mangrupa [[aldehida]] (ngandung gugus -CHO). Lima karbon jeung hiji oxigénna ngabentuk cingcin nu disebut "cingcin piranosa", bentuk paling stabil pikeun [[aldosa]] nu karbonan genep. Dina cingcin ieu, tiap karbon kabeungkeut kana gugus gigir [[hidroxil]] jeung hidrogén iwal atom nu kalima, nu kabeungkeut kana atom karbon kagenep di luar cingcin, ngabentuk hiji gugus CH<sub>2</sub>OH. Struktur cingcin ieu aya dina kasatimbangan jeung bentuk nu leuwih réaktif, nu proporsina 0.0026% dina [[pH]] 7.{{fact}} Glukosa ~~mangrupakeun~~mangrupa sumber tanaga nu aya di mana-mana dina [[biologi]]. Urang bisa ngaduga alesan naha glukosa, lain monosakarida séjén kawas [[fruktosa]], loba pisan dipaké. Glukosa bisa dibentuk tina [[formaldehida]] dina kaayaan [[abiotik]], sahingga bakal gampang disadiakeun pikeun sistim [[biokimia]] primitif. Hal nu leuwih penting pikeun organisme tingkat luhur nyaéta kacondongan glukosa, dibandingkan jeung gula héxosa séjénna, nu teu gampang meta sacara nonspésifik jeung gugus [[amino]] dina [[protéin]]. Réaksi ieu ([[glikosilasi]]) ngaréduksi atawa malah ngaruksak fungsi rupa-rupa [[énzim]]. Lambatna laju glikosilasi ieu kusabab glukosa lolobana aya dina [[isomér]] siklik nu kurang réaktif. Najan kitu, komplikasi akut saperti [[diabétes]], lolong, gagal ginjal, jeung karuksakan saraf periferal (‘’peripheral neuropathy’’), kamungkinan balukar tina glikosilasi protéin.{{fact}} [[Gambar:D-glukosa.png\|frame\|right\|80px\|''Bentuk rantay <small>D</small>-Glukosa''.]] Baris ka-14: Dina réspirasi, ngaliwatan runtuyan réaksi nu dikatalisis énzim, glukosa [[oxidasi\|kaoxidasi]] nepi ka tungtungna jadi [[karbon dioxida]] jeung [[cai]], ngahasilkeun énergi, utamana dina bentuk [[adénosin trifosfat\|ATP]]. Saméméh dipaké, glukosa dipecéh tina polisakarida.{{fact}} Glukosa jeung fruktosa [[beungkeut kimia\|dibeungkeut sacara kimiawi]] jadi [[sukrosa]]. [[aci]], [[selulosa]], jeung [[glikogén]] nu ~~mangrupakeun~~mangrupa [[polimér]] glukosa umum [[polisakarida]]).{{fact}} Déxtrosa kabentuk alatan leyuran <small>D</small>-glukosa muter ka[[polarisasi cahaya]] ka katuhu. Dina kasus nu sarua <small>D</small>-[[fruktosa]] disebut "lévulosa" sabab leyuran lévulosa muter kapolarisasi cahaya ka kénca.{{fact}} Baris ka-21: Gula aya dina dua [[énantiomér]] ( [[isomér]] eunteung), <small>D</small>-glukosa jeung <small>L</small>-glukosa, tapi dina organisme, nu kapanggih ngan isomér <small>D</small>. Hiji karbohidrat boga bentuk <small>D</small> atawa <small>L</small> patali jeung konformasi isomérik dina karbon 5. Mun aya di katuhu [[proyéksi Fischer]], mangka bentuk cingcinna énantiomér <small>D</small>, mun ka kénca, mangka jadi énantiomér <small>L</small>. Gampang pisan diapalkeun, nujul ka <small>D</small> pikeun "dextro”, nu ~~mangrupakeun~~mangrupa akar [[basa Latin]] pikeun "right" (katuhu), sedengkeun <small>L</small> pikeun "levo" nu ~~mangrupakeun~~mangrupa akar kecap "left" (kénca). Struktur cingcinna sorangan bisa kabentuk ku dua cara nu béda, nu ngahasilkeun glukosa-α (alfa) jeungt β (béta). Sacara struktur, glukosa-α jeung -β béda dina gugus hidroxil nu kabeungkeut dina karbon kahiji dina cingcinna. Bentuk α mibanda gugus hidroxil "di handapeun" hidrogénna (sakumaha molekul ieu biasa digambarkeun, kawas katempo dina gambar di luhur), sedengkeun bentuk β gugus hidroxilna aya "di luhureun" hidrogénna. Baris ka-32: == Peran dina métabolisme == Karbohidrat ~~mangrupakeun~~mangrupa sumber énergi utama pikeun awak [[manusa]], nu nyadiakeun 4 [[kalori]] (17 [[kilojoule]]) [[énergi pangan]] per [[gram]]. Mecahkeun karbohidrat (misalna [[aci]]) ngahasilkeun mono- jeung disakarida, utamana glukosa. Ngaliwatan [[glikolisis]], glukosa geuwat aub dina produksi ATP, nu mawa énergi [[sél (biologi)\|sél]]. Di sisi lian, glukosa penting pisan dina produksi [[protéin]] jeung dina métabolisme [[lipid]]. Ku sabab dina [[sistim saraf pusat]] teu aya métabolisme lipid, jaringan ieu gumantung pisan ka glukosa.{{fact}} Glukosa diserep kana [[sirkulasi getih]] ngaliwatan [[saluran cerna]]. Glukosa ieu sawaréh lajeng langsung jadi bahan bakar [[sél otak]], sedengkeun nu lianna ka ati jeung [[otot]], nu neundeun salaku [[glikogén]] ("aci sato") jeung [[jaringan adiposa\|sél lemak]], nu neunden salaku [[lemak]]. Glikogén ~~mangrupakeun~~mangrupa sumber énergi cadangan nu bakal dirobah deui jadi glukosa nalika butuh leuwih loba énergi. Najan lemak simpenan bisa ogé jadi sumber énergi cadangan, lemak teu pernah sacara langsung dirobah jadi glukosa. [[Fruktosa]] jeung [[galaktosa]], gula lian nu dihasilkan tina mecah karbohidrat, langsung diangkut ka ati, nu ngarobah jadi glukosa.{{fact}} == Rujukan ==

Glukosa: Béda antarrépisi