[[File:Thinktank Birmingham - object 1978S03348(1).jpg|thumb|An early electric refidgerator, with a cyclindrical heat exchanger on top. Now in the collection of [[Thinktank, Birmingham Science Museum]]. ]]
[[Lomari És]] atawa [['''kulkas]] nya''' étanyaéta lomari beusi anu dialus-alus, di jerona aya [[mesin]] otomatis pikeun niiskeun bahan dahareun, inumeun jst, sangkan rasana tetep seger jeung tiis.<ref name="Kamus">[Danadibrata,R.A.(2006).''Kamus Basa Sunda''.Bandung: Kiblat Buku Utama.</ref>.
== '''Sajarah jeung Kamekaran''' ==
'''Kulkas''' atawa basa [[Walanda]]na ''koelkast'', éta lalandihan téh diwanohkeun ku urang Walanda nalika Walanda keur ngajajah [[Indonésia]], harita téh urang Walanda mamawa barang anu salah sahijina nya étanyaéta kulkas.<ref name="kulkas"/> Kulkas atawa [[lomari és]] mimitina ''digagas'' ku ilmuwan [[Jerman]] ngarana ''Carl Paul Gotfried Von Linde'' dina taun 1876.<ref name="kulkas"/> Sababaraha taun kahareup persisna taun 1911, ku ''General Electric Company'' ''gagasan'' éta téh diwujudkeun jadi pakakas ''Refrigerator'' atawa pakakas paranti niiskeun.<ref name="kulkas"/>''Gagasan'' ieu teu leupas ti pingpinan ilmuan ti [[Perancis]] anu ngarana ''Abbe Audiffren''.<ref name="kulkas">[http://www.pramesti.com/showthread.php?tid=4254&pid=30247 Sejarah Lemari Es]</ref> Saencan aya lomari és, urang Romawi kuno ngawétkeun dahareun ku cara ngangkutan és ti puncak gunung.<ref name="kulkas"/> Sedengkeun di Méksiko, suku Aztek cara ngawétkeun dahareuna ku cara éta nyieun liang anu lumayan rada gedé, tuluy bagian dasarna di kurilingan ku suluh atawa jarami tuluy di asupan salju atawa és di jerona, dahareun di tendeun tina tumpukan salju.<ref name="kulkas"/> Tuluy ditutup nepi ka arapet jeung buni, éta dahareun téh bisa jadi awét.<ref name="kulkas"/> Ku sabab manusa boga akal jeung pikiran nya aya kahayang kumaha carana sangkan praktis dina deundeun dahareun, di abad ka-18 urang Inggris nyieun lemari és, bentuk kulkas anu munggaran nya étanyaéta ukurana gedé sagedé panto imah.<ref name="kulkas"/> Dijieuna tina beusi, kandel jeung beurat.<ref name="kulkas"/> Di Inggris kulkas geus mimiti ngeuyeuban ka unggal imah, tapi hiji mangsa aya anu maot lantaran bocorna gas beracun anu dipaké pikeun niiskeun dina éta kulkas.<ref name="kulkas"/> Taun 1929, gas diganti ku FreonFréon ieu gas mah teu ngandung racun.<ref name="kulkas"/> Tapi sanggeus ditalungtik FreonFréon téh bisa ngarusak ozon dina atmosfer bumi.<ref name="kulkas"/> Ahirna, gas FreonFréon diganti ku bahan laina anu sarua pikeun niiskeun tapi aman pikeun manusa jengjeung lingkungan
