Perang Tiis: Béda antarrépisi

{{Other uses}}

{{Sejarah Perang Tiis}}

 

{{main|Mimiti Perang Tiis}}

{{see|Kasieunan Beureum|Permainan Besar}}

 

Aya perdebatan dina golongan para [[sejarawan]] ngeunaan titik awal ti Perang Tiis. Loba ti golongan sejarawan ngabogaan pendapat yén Perang Tiis dikeureuyeh saenggeus Perang Dunya II enggeusan, nu lainna ogé ngabogaan pendapat yén Perang Tiis dipaju dina ahir [[Perang Dunya I]], sanajan kategangan antara [[Kekaisaran Rusia]], nagara-nagara Éropa lainna, jeung Amérika Sarikat geus aya dina pertengahan abad ka-19.<ref name="Gaddis"/>

== Ahir Perang Dunya II (1945–1947) ==

=== Konferensi pasca-perang di Éropa ===

{{see|Konferensi Teheran|Konferensi Yalta}}

 

 

Dina pandangan Amérika, Stalin dianggep sebagai salah sahiji sekutu potensial pikeun mencapai tujuan maranéhna, sadengkeun dina pandangan Britania, Stalin dianggep ancaman panggedéna dina pencapéian agénda maranéhna. Ku diicingana lolobana ti nagara-nagara Éropa Wétan ku Soviét, Stalin aya dina pihak nu untung jeung kadua pamingpin Kulon silih sasaingan pikeun memperku dukungana. Perbedaan visi antara Roosevelt jeung Churchill ngabalukarkeun kadua belah pihak melakukan negosiasi sacara terpisah dengan Stalin. Dina bulan Oktober 1944, Churcill melakukan perjalanan ke [[Moskow]] jeung sepakat pikeun ngabagi [[Balkan]] berdasarkan pangaruh masing-masing, jeung tidak lila kemudian, di [[Yalta]], Roosevelt ogé menandatangani kesepakatan terpisah dengan Stalin ngeunaan masalah Asia jeung menolak pikeun mendukung Churcill dina isu jeung Reparasi [[Polandia]].<ref Name=Plokhy/>

 

Negosiasi leuwih lanjut antara Soviét jeung Sekutu sahubungan jeung kasaimbangan dunya saenggeus perang dina [[Konferensi Yalta]] dina bulan Februari 1945, sanajan konferensi ieu ogé gagal nepi ka konsesus ngeunaan kerangka kerja saenggeusperang di Éropa.<ref name="Gaddis21">{{Harvnb|Gaddis|2005|p=21}}</ref> Dina bulan April 1945, Churcill jeung Presiden Amérika Sarikat nu anyar, [[Harry S. Truman]], sepakat pikeun ngalawan kaputusan Soviét nu méré bantuan ka Pamaréntahan Lublin, saingan [[Pamaréntahan Polandia di pengasingan]] nu dikontrol ku Soviét.<ref>{{Harvnb|Zubok|1996|p=94}}</ref>

 

=== Konferensi Potsdam jeung kaéléhan Jepang ===

{{see|Konferensi Potsdam|Menyerahnya Jepang}}

 

=== Awal Blok Wétan ===

{{See|Blok Wétan}}

 

Dina awal Perang Dunya II, Uni Soviét meletakkan dasar bagi terbentuknya [[Blok Wétan]] ku cara nyaplok langsung babaraha nagara saperti [[Republik Sosialis Soviét]], nu awalna dibérékeun ka Soviét ku [[Jerman Nazi]] dina [[Pakta Molotov-Ribbentrop]]. Wilayah ieu kaasup Polandia bagéan Wétan (terus dipisahkeun jadi [[Wilayah Polandia nu dicaplok ku Uni Soviét|dua nagara Soviét nu béda]]),<ref name="wettig20">{{Harvnb|Wettig|2008|p=21}}</ref><ref name="senn">Senn, Alfred Erich, ''Lithuania 1940 : revolution from above'', Amsterdam, New York, Rodopi, 2007 ISBN 978-90-420-2225-6</ref> [[Estonia]] (nu kemudian jadi [[Republik Sosialis Soviét Estonia|RSS Estonia]]),<ref name="stalinswars43">{{Harvnb|Roberts|2006|p=43}}</ref> [[Latvia]] (jadi [[Republik Sosialis Soviét Latvia|RSS Latvia]]),<ref name="wettig20"/><ref name="senn"/> [[Lithuania]] (jadi [[Republik Sosialis Soviét Lituania|RSS Lithuania]]),<ref name="wettig20"/><ref name="senn"/> bagéan Wétan [[Finlandia]] (jadi [[Republik Sosialis Soviét Karelo-Finlandia|RSS Karelo-Finlandia]]), jeung [[Rumania]] Wétan (nu jadi [[Republik Sosialis Soviét Moldavia|RSS Moldavia]]).<ref name="stalinswars55">{{Harvnb|Roberts|2006|p=55}}</ref><ref name="shirer794">{{Harvnb|Shirer|1990|p=794}}</ref>

=== Kontainmen jeung Doktrin Truman ===

{{Main|Kontainmen|Doktrin Truman}}

Dina taun 1947, panaséhat Presiden AS [[Harry S. Truman]] maksa Truman pikeun nyokot langkah-langkah téréh dina ngalawan pangaruh Uni Soviét, Ngemutan upaya Stalin (ditengah kabingungan jeung karubuhanana saenggeus perang) pikeun ngalemahkeun Amérika Sarikat ku jalan sasaingan nu bisa ngadorong kalangan kapitalis supaya ngabalukareun perang nu lian.ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=27}}</ref> Bulan Februari 1947, Pamaréntah Britania mengumumkan yén maranéhna teu sanggup deui ngabiayaan rezim militer monarki [[Yunani]] dina [[Perang Saudara Yunani]] pikeun ngalawan pemberontak komunis.

 

 

=== Rencana Marshall jeung kudeta Cekoslowakia ===

{{Main|Rencana Marshall|Kudeta Cekoslowakia 1948}}

Dina awal 1947, Britania, Perancis, jeung Amérika Sarikat teu ngahasil nepi keasepakatan jeung Uni Soviét ngeunaan rencana dijieuna deui perékonomian Jerman, kaasup jumlah rinci ngeunaan pamelakan modal industri, barang, jeung infrastruktur nu geus ancur ku Sekutu salila perang.<ref name="miller16">{{Harvnb|Miller|2000|p=16}}</ref> Bulan Juni 1947, sarua jeung Doktrin Truman, Amérika Sarikat ngesahkeun program [[Rencana Marshall]], nyaéta salah sahiji program bantuan ékonomi ka sakabéh nagara Éropa nu daék pikeun miluan, kaasup Uni Soviét.<ref name="miller16"/>

 

=== Blokade Berlin ===

{{Main|Blokade Berlin}}

 

=== Awal NATO jeung Radio Free Europe ===

{{Main|NATO|Radio Free Europe/Radio Liberty|Penyebaran informasi Blok Wétan}}

Britania, Perancis, Amérika Sarikat, Kanada jeung dalapan nagara-nagara Éropa Kulon nandatanganan [[Pakta Pertahanan Atlantik Kalér]] dina bulan April 1949 pikeun nyieun [[NATO|North Atlantic Treaty Organization]] (NATO).<ref name="Gaddis 2005, p. 34"/> Dina bulan Agustus, perangkat atom Soviét kahiji dibitukeun di [[Semipalatinsk]], [[Republik Sosialis Soviét Kazakhstan|RSS Kazakhtan]].<ref name = "LaFeber 1991" /> Saenggeus Soviét menolak pikeun miluan dina upaya dibanguna deui Jerman nu geus ditetapkeun ku nagara-nagara Éropa Kulon dina taun 1948,<ref name="miller18"/><ref name="turner23">{{Harvnb|Turner|1987|p=23}}</ref> AS, Britania, jeung Perancis meloporan dijieuna [[Jerman Kulon]] di tilu zona Jajahan maranéhna nu digabungkeun dina bulan April 1949.<ref name = "Byrd" /><ref>{{cite web|title=Trizonia|publisher=Encyclopædia Britannica|year=2011|accessdate=May 7, 2011|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/606151/Trizonia}}</ref> Soviét teus nyikepanna ku dibéwarakeuna dijieuna [[Jerman Wétan|Republik Demokratik Jerman]] di zona Jajahana di Jerman Wétan dina bulan Oktober.<ref name = "Byrd" />

 

=== Perang Saudara Cina jeung SEATO ===

{{See|Perang Saudara Cina| Pakta Pertahanan Asia Tenggara}}

Dina taun 1949, Tentara Pembébasan Rakyat [[Mao Zedong]] ngahasil ngagulingkeun Pamaréntahan Nasionalis [[Kuomintang]] (KMT) [[Chiang Kai-shek]] nu didukung ku Amérika Sarikat di [[Tiongkok]], jeung Uni Soviét terua ngajalin aliansi jeung [[Republik Rakyat Tiongkok]] nu anyar kabentuk.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=39}}</ref> Chiang jeung Pamaréntahan KMT na mundur ka kapuloan [[Taiwan]]. Sabab dihadapkeun dina [[Révolusi Cina (1949)|Révolusi komunis di Tiongkok]] jeung [[Proyék bom atom Soviét|ahir ti monopoli atom]] Amérika Sarikat dina taun 1949, Pamaréntahan Truman langsung ngalegaan jeung ningkatkeun kabijakan [[kontainmen]] maranéhna di Tiongkok.<ref name = "LaFeber 1991" /> Dina [[NSC-68]], salah sahiji dokumen rusiah dina taun 1950,<ref name="Gaddis 2005, p. 164">{{Harvnb|Gaddis|2005|p=164}}</ref> disebutkeun yén Dewan Kaamanan Nasional ngusulkeun pikeun nguatan sistem aliansi pro-Kulon jeung ngagedéan pangeluaran pertahanan.<ref name = "LaFeber 1991" />

 

=== Perang Korea ===

{{Main|Perang Korea}}

Salah sahiji dampak nu signifikan ti kabijakan kontainmen Amérika Sarikat adalah pecahnya [[Perang Korea]]. Dina bulan Juni 1950, [[Tentara Rakyat Korea|Tentara Rakyat Korea Kalér]] di bawah arahan ti [[Kim Il-Sung]] menginvasi [[Korea Kidul]].<ref name="Stokesbury1990">{{cite book|title= A Short History of the Korean War|last=Stokesbury|first= James L|year= 1990|publisher=Harper Perennial|location= New York|isbn= 0-688-09513-5|page=14}}</ref> Joseph Stalin “merencanakan, mempersiapkan, jeung memulai” invasi éta,<ref>David Dallin, ''Soviét Foreign Policy After Stalin'' (J. B. Lippincott, 1961), p60.</ref> menyusun “rencana [perang] dengan rinci” nu kemudian dikirimkan ka Korea Kalér.<ref>Douglas J. Macdonald, “Communist Bloc Expansion in the Early Cold War,” International Security, Winter 1995-6, p180.</ref><ref>John Lewis Gaddis, ''We Know Now: Rethinking Cold War History'' (Oxford University Press, 1997), p71.</ref><ref>Sergei N. Goncharov, John W. Lewis and Xue Litai, ''Uncertain Partners: Stalin, Mao and the Korean War'' (Stanford University Press, 1993), p213</ref><ref>William Stueck, ''The Korean War: An International History'' (Princeton University Press, 1995), p69.</ref> Pikeun mengejutkan Stalin,<ref name = "LaFeber 1991" /> [[Dewan Kaamanan PBB]] mendukung jeung memfasilitasi pertahanan di Korea Kidul, meskipun Soviét kemudian memboikot sidang sebagai protes karena [[Republik Tiongkok|Taiwan]] nu diberi kursi tetep di dewan, bukana [[Republik Rakyat Tiongkok|Komunis Cina]].<ref>{{Harvnb|Malkasian|2001|p=16}}</ref> Personel militer gabungan PBB nu terdiri ti Korea Kidul, AS, Britania Raya, Turki, Kanada, Australia, Perancis, Afrika Kidul, Filipina, Belanda, Belgia, Selandia Baru, jeung nagara-nagara lianna bersatu pikeun menghentikan invasi ieu.<ref>Fehrenbach, T. R., ''This Kind of War: The Classic Korean War History'', Brasseys, 2001, ISBN 1-57488-334-8, page 305</ref>

 

== Krisis jeung paningkatan (1953-1962) ==

{{Main|Perang Tiis (1953–1962)}}

=== Khrushchev, Eisenhower jeung de-Stalieusasi ===

=== Pakta Warsawa jeung Révolusi Hungaria ===

{{Main|Pakta Warsawa| Révolusi Hongaria}}

 

Saenggeus kematian Stalin dina taun 1953, kategangan berlangsung dengan sedikit leuwih santai, meskipun situasi di Éropa tetep belum kondusif.<ref name = "Palmowski">{{Harvnb|Palmowski|year=2004}}</ref> Soviét, nu sudah nyieun jaringan perjanjian bantuan timbal balik dina [[Blok Wétan]] dina taun 1949,<ref>Feldbrugge, p. 818</ref> ogé nyieun suatu aliansi formal pikeun ngalengkepana, nyaéta [[Pakta Warsawa]] dina taun 1955.<ref name = "Byrd" />

 

=== Ultimatum Berlin jeung integrasi Éropa ===

 

Salila bulan November 1958, Khrushchev gagal pikeun ngarobah sakabéh [[Berlin]] jadi "dayeuh nu independen, terdemiliterisasi jeung bébas", hal ieu membuat Amérika Sarikat, Britania, jeung Perancis diberi ultimatum enam bulan pikeun menarik pasukan maranéhna ti sektor nu masih diicingan di Berlin Kulon, atawa Khrushchevbakal mengalihkan kendali hak akses Kulon ke [[Jerman Wétan]]. Khrushchev saméméhnya menjelaskan ka [[Mao Zedong]] yén "Berlin adalah testikelnya Kulon. Setiap kali saya ingin membuat Kulon menjerit, maka sayabakal meremas Berlin."<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=71}}</ref> [[NATO]] sacara resmi menolak ultimatum ieu dina pertengahan Desember jeung Khrushchev menarik kembali ultimatumnya dina konferensi Jenewa.<ref>Glees, pp. 126–27</ref>

=== Sasaingan di Dunya Katilu ===

{{Main|Kudeta Iran 1953|Kudeta Guatemala 1954|Krisis Kongo|Dekolonisasi|Gerakan Non-Blok}}

 

Gerakan nasionalis di sabaraha nagara saperti [[Guatemala]], [[Indonesia]] jeung [[Indocina]] sok bersekutu jeung kelompok komunis, atawa nu dianggep ku Kulon dibantuan ku komunis.<ref name = "Karabell" /> Dina konteks ieu, Amérika Sarikat jeung Uni Soviét terus ningkatkeun sasaingan maranéhna pikeun nyebarkeun pangaruh dengan cara néangan proksi di [[Dunya Katilu]], jeung ieu bertepatan dengan momentum [[dekolonisasi]] dina taun 1950-an jeung awal 1960-an.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|pp=121–124}}</ref> Selain itu, Soviét terus dirugikan ku kakuatan-kakuatan imperialis.<ref>Edelheit, p. 382</ref> Kadua belah pihak mulai melakukan pengiriman jeung penjualan senjata ka nagara-nagara Dunya Katilu pikeun mendapatkan pangaruh.<ref>{{cite book|last1 = Towle|first1 = Philip|title = The Oxford History of Modern War|chapter = Cold War|editors = Charles Townshend|publisher = Oxford University Press|year = 2000|location = New York, USA|page = 160|accessdate =August 12, 2011|isbn = 0-19-285373-2}}</ref>

=== Perpecahan Sino-Soviét jeung Perlombaan Angkasa ===

{{Main|Perpecahan Sino-Soviét|Perlombaan Angkasa}}

 

Periode saenggeus 1956 ditandai dengan kemunduran serius bagi Uni Soviét, terutama pecahnya aliansi Cina-Soviét, nu dimulai dengan [[perpecahan Sino-Soviét]]. Mao membela Stalin ketika Khrushchev mengkritiknya saenggeus kematiana dina taun 1956, jeung menganggep pamingpin Soviét nu anyarsebagai "pemula nu dangkal", Mao ogé menuduhnya telah kehilangan sisi Révolusioner.<ref name="Gaddis142" /> Sementara itu, Khrushchev, nu merasa terganggu atas sikap Mao nu anti-perang nuklir, menyebut pamingpin Cina sebagai "orang nu gila takhta".<ref>{{cite book|last=Kempe|first=Frederick|title=Berlin 1961|year=2011|publisher=Penguin Group (USA)|isbn=0-399-15729-8|page=42}}</ref>

=== Révolusi Kuba jeung Invasi Teluk Babi ===

{{Main|Révolusi Kuba| Invasi Teluk Babi}}

 

Di [[Kuba]], [[Gerakan 26 Juli]] berhasil merebut kakuasaan dina bulan Januari 1959, menjatuhkan Presiden [[Fulgencio Batista]], nu rezimnya tidak populer jeung tidak direstui ku Pamaréntahan Eisenhower.<ref>{{Cite book|last = Blumberg|first = Arnold|title = Great Leaders, Great Tyrants?: Contemporary Views of World Rulers Who Made History|publisher = Greenwood Press|year = 1995|location = Westport, Connecticut|url = http://books.google.com/books?id=nofUu5tvJ18C|id =|isbn = 978-0-313-28751-0|pages = 23–24}}</ref>

=== Krisis Berlin 1961 ===

{{Main|Krisis Berlin 1961|Tembok Berlin|Pembelotan jeung emigrasi Blok Wétan}}

 

[[Krisis Berlin 1961]] adalah insiden besar terahir nu terjadi dina masa Perang Tiis terkait dengan status [[Berlin]] jeung kondisi Jerman pasca-Perang Dunya II. Dina awal 1950-an, [[Pembelotan jeung emigrasi Blok Wétan|pendekatan Soviét ngeunaan kabijakan pembatasan emigrasi]] ditiru ku sebagéan besar nagara [[Blok Wétan]] lianna.<ref name="dowty114">{{Harvnb|Dowty|1989|p=114}}</ref> Namun, ratusan ribu warga [[Jerman Wétan]] beremigrasi ke [[Jerman Kulon]] setiap tauna melalui "celah" nu terdapat dina sistem antara Berlin Wétan jeung Berlin Kulon jeung dengan bantuan ti pasukan Sekutu di Jerman Kulon.<ref name="harrison99">{{Harvnb|Harrison|2003|p=99}}</ref>

=== Krisis Rudal Kuba jeung penggulingan Khrushchev ===

{{Main|Proyék Kuba|Krisis Rudal Kuba}}

 

Saenggeus [[Invasi Teluk Babi]], Kennedy terus néangan cara pikeun menggulingkan [[Fidel Castro|Castro]], Kennedy jeung Pamaréntahana bereksperimen sacara diam-diam dengan memfasilitasi penggulingan Pamaréntahan [[Kuba]]. Harapan nu signifikan disematkan dina salah sahiji program rusiah bernama [[Proyék Kuba]], nu dirancang di bawah Pamaréntahan Kennedy dina taun 1961.

== Konfrontasi melalui détente (1962–1979) ==

{{Main|Perang Tiis (1962–1979)}}

 

Dina periode 1960-an jeung 1970-an, peserta Perang Tiis berjuang pikeun menyesuaikan diri dengan pola anyar[[hubungan internasional]] nu leuwih rumit, dunya tidak lagi dibagi jadi dua blok besar nu bertentangan.<ref name = "Karabell" /> Ti awal periode pasca-perang, Éropa Kulon jeung [[Jepang]] dengan cepat pulih ti kehancuran Perang Dunya II jeung mulai mengalami pertumbuhan ékonomi nu kuat sepanjang taun 1950-an jeung 1960-an, dengan PDB per kapita nu hampir mendekati Amérika Sarikat, sadengkeun [[perékonomian Blok Wétan]] mengalami stagnasi.<ref name="Karabell" /><ref name="hardt16">{{Harvnb|Hardt|Kaufman|1995|p=16}}</ref>

=== Doktrin Brezhnev ===

{{Main|Doktrin Brezhnev}}

 

Dina bulan Séptémber 1968, dina pidatonya di Kongres Kelima [[Partei Persatuan Pekerja Polandia]], sebulan saenggeus [[Invasi Pakta Warsawa ke Cekoslowakia|menginvasi Cekoslowakia]], Brezhnev menyampaikan [[Doktrin Brezhnev]]; nu mengklaim yén "hak kami pikeun melanggar kedaulatan nagara manapun jika ada nu berupaya pikeun menggantikan Marxisme-Lenieusme dengan kapitalismeu". Dina pidatonya, Brezhnev menyatakan:<ref name="Gaddis 2005, p. 150"/>

=== Krisis di Dunya Katilu ===

{{See also|Operasi Power Pack|Pembantaian di Indonesia 1965–1966|Perang Vietnam|Kudeta Chili 1973|Operasi Burung Kondor|Perang Enam Hari|Perang Atrisi|Perang Yom Kippur|Perang Ogaden|Perang Saudara Angola|Invasi Indonesia ke Timor Wétan}}

 

Dina ahir April 1965, Presiden [[Lyndon B. Johnson]] mendaratkan 22.000 tentaranya di [[Republik Domieuka]] jeung kemudian mendudukinya salila satu taun melalui invasi nu diberi kode [[Operasi Power Pack]]. Operasi ieu dilakukan pikeun membendung ancaman menyebarnya Révolusi bergaya Kuba di Amérika Latin.<ref name = "LaFeber 1991" /> Pemilihan presiden diselenggarakan dina taun 1966, nu ngahasilkeun kemenangan bagi konservatif [[Joaquín Balaguer]]. Meskipun Balaguer mendapat dukungan ti sektor-sektor elit jeung kelompok petani, lawan pulitiknya ti Partei PRD, mantan presiden [[Juan Bosch]], tidak aktif berkampanye.<ref name = "Itzigsohn 2000, 41-42">{{Cite book|last = Itzigsohn|first = José|title = Developing Poverty: The State, Labor Market Deregulation, and the Informal Economy in Costa Rica and the Domieucan Republic|publisher = Penn State University Press|year = 2000|location = University Park, Pennsylvania|pages = 41–42|url = http://books.google.com/books?id=b7Jo9GtxMEcC|id =|isbn = 978-0-271-02028-0}}</ref> Aktivis PRD dilumpuhkan dengan kekerasan ku polisi Domieuka jeung angkatan bersenjata.<ref name = "Itzigsohn 2000, 41-42"/>

 

Di [[Chili]], kandidat [[Partei Sosialis Chili|Partei Sosialis]] [[Salvador Allende]] memenangkan pemilihan presiden taun 1970, jadi [[Marxis]] terpilih demokratis pertama nu jadi presiden di nagara-nagara Amérika.<ref name="BBC Allende Profile 2003">{{cite news|title = Profile of Salvador Allende|date = Séptémber 8, 2003|publisher=BBC|agency = [[BBC]]|url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/3089846.stm|accessdate =January 25, 2011 }}</ref> Jenderal [[Augusto Pinochet]] melakukan [[Kudeta Chili 1973|kudeta terhadap Pamaréntahan]] dina tanggal 11 Séptémber 1973 jeung dengan cepat mengambilalih semua kakuasaan pulitik jadi kediktatoran militer, tindakana ieu direstui ku AS. Reformasi Allende ékonomi diurungkan jeung lawan sayap kiri tewas atawa ditahan di kamp-kamp interniran di bawah arahan ti [[Dirección de Inteligencia Nacional]] (DINA).

 

Sementara itu, [[Operasi Burung Kondor]] di Amérika Kidul{{mdash}}nu dipaké ku para diktator di [[Argentina]], [[Brasil]], [[Bolivia]], Chili, [[Uruguay]], jeung [[Paraguay]] pikeun menekan perbedaan pendapat dengan sayap kiri{{mdash}}ogé mendapat dukungan ti Amérika Sarikat, jeung (kadang-kadang akurat) diperkirakan ogé terdapat Kuba atawa Soviét di belakang gerakan oposisi éta.<ref>McSherry, p. /ref> Sebagai respon, Soviét mempersiapkan pemasangan rudal nuklirnya di Kuba.13</ref>

 

Situasi di [[Wétan Tengah]] terus jadi sumber persengketaan. [[Mesir]], nu menerima loba bantuan senjata jeung bantuan ékonomi ti Uni Soviét, adalah klien Soviét nu merepotkan. Dengan terpaksa, Uni Soviét berkewajiban pikeun ngabantuan Mesir dina [[Perang Enam Hari]] (dengan mengirimkan penasihat militer jeung teknisi) jeung [[Perang Atrisi]] (dengan mengirimkan pilot jeung pesawat) pikeun ngalawan [[Israel]] nu pro-Kulon.<ref>Stone, p. 230</ref> Di samping pembelotan Mesir, ti nu saméméhnya pro-Soviét jadi pro-Amérika dina taun 1972 (dibawah kepamingpinan [[Anwar El Sadat]]),<ref name="Grenville & Wasserstein 1987, 701">Grenville, J.A.S. & Bernard Wasserstein (1987). ''[http://books.google.com/books?id=RYyyAAAAIAAJ Treaties of the Twentieth Century: A History and Guide with Texts]'', Volume 2. London and New York: Methuen. ISBN 978-0-416-38080-4.</ref> rumor ngeunaan intervensi Soviét dina [[Perang Yom Kippur]] dina taun 1973 ngabalukarkeun terjadinya pengiriman tentara Amérika besar-besaran jeung mengancambakal menghancurkan ''détente''.<ref>Kumaraswamy, p. 127</ref> Meskipun dina era pra-Sadat Mesir mangrupakeun penerima bantuan terbesar Soviét di Wétan Tengah, Soviét ogé sukses menjalin hubungan erat dengan komunis di [[Yaman Kidul]], serta Pamaréntahan nasionalis [[Aljazair]] jeung [[Irak]].<ref name = "Grenville & Wasserstein 1987, 701"/> Soviét sacara langsung memihak jeung ngabantuan [[Palestina]] dina menghadapi [[Konflik Israel-Palestina|konflik dengan Israel]], kaasup dukungan pikeun [[Yasser Arafat]] jeung [[Organisasi Pembébasan Palestina]].<ref>Friedman, p. 330</ref> Ti taun 1973-1975, CIA berkolusi dengan Pamaréntah [[Iran]] pikeun membiayai jeung mempersenjatai pemberontak [[Kurdi]] dina [[Perang Irak–Kurdi Kadua]] dengan tujuan pikeun melumpuhkan pamingpin Irak [[Ahmed Hassan al-Bakr]]. Saat Iran jeung Irak menandatangani [[Perjanjian Aljazair (1975)|Perjanjian Aljazair]] dina taun 1975, dukungan pikeun Iran pun ogé turut berhenti.<ref name="The Ugly Truth About Gerald Ford">Hitchens, Christopher, [http://www.slate.com/id/2156400 "The Ugly Truth About Gerald Ford"], ''Slate,'' December 29, 2006.</ref>

 

Di Afrika, militer [[Somalia]] nu dipimpin ku [[Mohamed Siad Barre]] melakukan kudeta tak berdarah dina taun 1969 jeung mendirikan [[Republik Demokratik Somalia]] nu berpaham sosialis. Uni Soviét berjanji pikeun mendukung Somalia. Opat taun kemudian, Kaisar Ethiopia [[Haile Selassie]] nu pro-Amérika digulingkan dina kudeta taun 1974 ku kelompok [[Derg]], salah sahiji kelompok militer radikal pro-Soviét nu dipimpin ku [[Mengistu Haile Mariam]]. Mariem menjalin hubungan dengan Kuba jeung Soviét.<ref name = "Erlich 2008, 84-86">{{Cite book|last = Erlich|first = Reese|title = Dateline Havana: The Real Story of U.S. Policy and the Future of Cuba|publisher = PoliPoint Press|year = 2008|location = Sausalito, California|pages = 84–86|url = http://books.google.com/books?id=7q3ibcq_vxQC|id =|isbn = 978-0-9815769-7-8}}</ref> Saat [[Perang Ogaden|peperangan antara Somalia jeung Ethiopia pecah dina taun 1977-1978]], Barre kehilangan dukungan Soviét jeung kemudian bersekutu dengan Amérika Sarikat. Tentara Kuba ogé berperan dina perang ieu dengan memihak Ethiopia.<ref name = "Erlich 2008, 84-86"/>

=== Nixon, Brezhnev, détente, jeung Panembakan Pesawat Korean Air Lines Penerbangan 902 ===

{{Main|Perundingan Pembatasan Senjata Strategis|Perjanjian Helsinki|Organisasi pikeun Kaamanan jeung Kerjasama di Éropa}}

 

Saenggeus kunjungana ke Tiongkok, Nixon papanggih dengan para pamingpin Soviét, kaasup Brezhnev di Moskow.<ref name="bbc-nb">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/22/newsid_4373000/4373149.stm|title=President Nixon arrives in Moscow|publisher=BBC News|date=May 22, 1972|accessdate=June 10, 2008}}</ref> [[Perundingan Pembatasan Senjata Strategis]] (SALT) antara kadua belah pihak ngahasilkeun dua kesepakatan ngeunaan pengawasan penggunaan senjata, nyaéta [[SALT I]], pakta pembatasan senjata komprehensif pertama nu ditandatangani ku kadua nagara adidaya,<ref>{{cite web|url=http://www.nixonlibrary.gov/thelife/apolitician/thepresident/index.php|title=The President|accessdate=March 27, 2009|publisher=Richard Nixon Presidential Library}}</ref> jeung [[Traktat Peluru Kendali Anti-Balistik]], nu mengatur ngeunaan pembatasan sistem peluru kendali anti-balistik nu dipaké pikeun mempertahankan wilayah terhadap senjata nuklir nu dibawa misil. Ieu bertujuan pikeun membatasi pengembangan peluru kendali anti-balistik jeung rudal nuklir berbiaya mahal.<ref name = "Karabell" />

=== Perang Soviét-Afganistan ===

{{Main|Perang Saudara Afganistan|Perang Soviét-Afganistan}}

 

Dina bulan April 1978, [[Partei Démokrasi Rakyat Afganistan]] (PDPA) nu berhaluan komunis merebut kakuasaan atas [[Afganistan]] melalui [[Révolusi Saur]]. Dina hitungan bulan, penentang Pamaréntahan komunis melancarkan pemberontakan di Afganistan Wétan, nu dengan cepat berkembang jadi [[Perang Saudara Afganistan|perang saudara]] antara gerilyawan [[mujahidin]] ngalawan tentara Pamaréntah. Pamaréntah [[Pakistan]] memfasilitasi para pemberontak dengan pusat-pusat pelatihan rusiah, sadengkeun Uni Soviét mengirim ribuan penasihat militer pikeun mendukung Pamaréntahan PDPA.<ref>{{Harvnb|Hussain|2005|pp=108-109}}</ref> Sementara itu, meningkatnya gesekan antara faksi-faksi nu bersaing di PDPA{{ndash}}faksi [[Khalq]] nu dominan jeung [[Parcham]] nu leuwih moderat {{ndash}} ngabalukarkeun pemberhentian anggota kabinet jeung penangkapan perwira militer Parchami dengan dalih kudeta terhadap Parchami. Dina pertengahan 1979, Amérika Sarikat memulai salah sahiji program rusiah pikeun ngabantuan mujahidin.<ref>{{Harvnb|Meher|2004|pp=68-69, 94}}</ref>

=== Reagan jeung Thatcher ===

{{Main| Doktrin Reagan}}

 

Dina bulan Januari 1977, opat taun saméméh jadi presiden, [[Ronald Reagan]] mengungkapkan dina percakapana dengan [[Richard V. Allen]], ngeunaan harapan dasarnya terkait dengan Perang Tiis: "Ide saya ngeunaan kabijakan Amérika terhadap Uni Soviét sederhana, jeung Babaraha orangbakal menyebutnya sangat sederhana, nyaéta: Kita menang jeung maranéhna kalah. Bagaimana menurut Anda?".<ref>{{cite web|last=Allen |first=Richard V. |url=http://www.hoover.org/publications/hoover-digest/article/7398 |title=The Man Who Won the Cold War |publisher=Hoover.org |accessdate=November 3, 2011}}</ref> Taun 1980, Ronald Reagan ngéléhkeun [[Jimmy Carter]] dina [[Pemilihan umum Presiden Amérika Sarikat 1980|pemilu presiden 1980]]. Saenggeus kemenangana, ia bersumpahbakal ningkatkeun anggaran militer jeung menghadapi Soviét di manapun.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=189}}</ref> Baik Reagan maupun [[Perdana Menteri Britania Raya]] nu baru, [[Margaret Thatcher]], sama-sama mengecam Uni Soviét jeung idéologinya. Reagan menyebut Uni Soviét sebagai salah sahiji "kekaisaran jahat" jeung meramalkan yén [[komunisme]]bakal hancur jadi "tumpukan abu sejarah".<ref name="Gaddis 2005, p. 197">{{Harvnb|Gaddis|2005|p=197}}</ref>

=== Isu ékonomi jeung militer Soviét jeung AS ===

{{See|Era stagnasi|Strategi Ieusiatif Pertahanan|RSD-10 Pioneer|MGM-31 Pershing|Kematian Leonid Brezhnev|Yuri Andropov|Konstantin Chernenko}}

 

Moskow telah ngabangun sumber daya militer nu menghabiskan 25 persen ti produk nasional bruto Uni Soviét, dengan mengorbankan barang-barang konsumsi jeung investasi di sektor sipil.<ref name="LaFeber 2002, p. 332">{{Harvnb|LaFeber|2002|p=332}}</ref> Pengeluaran Soviét pikeun [[perlombaan senjata]] jeung kompetisi Perang Tiis lianna semakin diperparah ku masalah struktural dina sistem perékonomian Soviét,<ref>{{cite book|last1 = Towle|first1 = Philip|title = The Oxford History of Modern War|page = 159}}</ref> nu mengalami [[Era Stagnasi|stagnasi ékonomi salila satu dekade]] dina taun-taun terahir Pamaréntahan Brezhnev.

 

Investasi Soviét dina sektor pertahanan tidak didorong ku kepentingan militer, namun sebagéan besar pikeun mendukung kepentingan Partei-Partei besar jeung birokrasi nagara, nu bergantung dina sektor militer pikeun mendukung kakuasaan jeung hak istimewa maranéhna.<ref>{{Harvnb|LaFeber|2002|p=335}}</ref> [[Militer Uni Soviét]] mangrupakeun militer terbesar di dunya dina hal jumlah jeung jenis senjata, jumlah tentara, jeung jumlah pangkalan militer nu maranéhna miliki.<ref name = "Odom">{{Harvnb|Odom|2000|p=1}}</ref> Namun, keuntungan kuantitatif nu dipegang ku militer Soviét seringkali dirusiahkan keberadaana, sehingga Blok Wétan sacara dramatis tertinggal ku Kulon.<ref>{{Harvnb|LaFeber|2002|p=340}}</ref>

 

Dina awal 1980-an, Uni Soviét telah ngabangun persenjataan jeung pasukan militer nu meleuwihi Amérika Sarikat. Segera saenggeus Soviét menginvasi Afganistan, Presiden Carter memulai pembangunan besar-besaran militer Amérika Sarikat. Upaya ieu semakin diintensifkan ku Pamaréntahan Reagan, nu ningkatkeun pengeluaran [[militer]] ti 5,3 persen/total GNP dina taun 1981 jadi 6,5 persen dina taun 1986,<ref>{{Cite book

== Taun-taun terahir (1985–1991) ==

{{Main|Perang Tiis (1985–1991)}}

 

 

=== Goyahna sistem Soviét ===

{{see|Perékonomian Uni Soviét}}

Dina taun 1989, sistem aliansi Soviét berada di ambang keruntuhan. Akibat hilangnya dukungan militer ti Soviét, satu-persatu para pamingpin nagara-nagara komunis [[Pakta Warsawa]] ogé kehilangan kakuasaan.<ref name="Gaddis 2005, pp. 235–236"/> Di Uni Soviét sendiri, kabijakan ''glasnost'' melemahkan ikatan nu salila ieu menyatukan Soviét.<ref name="Gaddis248" /> Bulan Februari 1990, dengan semakin memuncaknya isu [[pembubaran Uni Soviét]], para pamingpin [[Partei Komunis Uni Soviét|Partei Komunis]] terpaksa menyerahkan tampuk kakuasaana nu telah bertahan salila 73 taun.<ref>{{Harvnb|Sakwa|1999|p=460}}</ref>

 

=== Pembubaran Uni Soviét ===

{{See|January 1991 events in Latvia|Upaya kudeta di Soviét 1991|Sejarah Uni Soviét (1982–1991)|Pembubaran Uni Soviét}}

Sikap permisif Gorbachev terhadap Éropa Wétan awalnya tidak meluas ke wilayah Soviét, bahkan Bush, nu berjuang pikeun mempertahankan hubungan persahabatan dengan Soviét, mengutuk pembunuhan dina bulan Januari 1991 di [[Paristiwa Januari 1991 di Latvia|Latvia]] jeung [[Paristiwa Januari|Lituania]]. Bush memperingatkan yén hubungan ékonomibakal dibekukan jika kekerasan terus terjadi.<ref>Goldgeier, p. 27</ref> Uni Soviét sacara fatal dilemahkan ku [[Upaya kudeta di Soviét 1991|kudeta nu gagal]] dina taun 1991 jeung meningkatnya jumlah [[Republik Uni Soviét|republikan Soviét]], khususnya di [[Republik Sosialis Federasi Soviét Rusia|Rusia]], nu mengancambakal memisahkan diri ti Uni Soviét. [[Persemakmuran Nagara-Nagara Merdeka]], nu didirikan dina tanggal 21 Desember 1991, dipandang sebagai entitas penerus Uni Soviét, namun, menurut para pamingpin Rusia, tujuana adalah pikeun "ngamungkinkeun perpisahan sacara beradab" antara republik-republik Soviét jeung ogé sebanding dengan kelonggaran konfederasi.<ref>[http://rferl.org/featuresarticle/2006/12/14b6b499-9eb2-4dee-b96c-784ec918969a.html Soviét Leaders Recall ‘Inevitable’ Breakup Of Soviét Union], [[Radio Free Europe/Radio Liberty]], December 8, 2006. Retrieved May 20, 2008.</ref> Uni Soviét sacara resmi [[Pembubaran Uni Soviét|dibubarkan]] dina tanggal 25 Desember 1991.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|pp=256–257}}</ref>

 

{{Main|Dampak Perang Tiis}}

 

 

Saenggeus Perang Tiis, [[Rusia]] sebagai ahli waris utama Uni Soviét memotong pengeluaran militer sacara drastis. Restrukturisasi ékonomi ngabalukarkeun jutaan warga di sakabéh Uni Soviét menganggur.<ref name = "Aslund">Åslund, p. 49</ref> Sadengkeun reformasi kapitalis mengakibatkan terjadinya resesi parah, leuwih parah tidina nu dialami ku AS jeung Jerman salila [[Depresi Besar]].<ref name = "Nolan">Nolan, pp. 17–18</ref>