Perang Tiis: Béda antarrépisi

Dina ''The Observer'' édisi 10 Maret 1946, Orwell nulis yén "saenggeus konferensi Moskow DesemberDésémber kamari, Rusia majukeun 'perang Tiis' ka [[Britania]] jeung [[Imperium Britania]]."<ref>Orwell, George, ''The Observer'', March 10, 1946</ref>

Pamingpin Soviét [[Joseph Stalin]], nu nganggep [[Uni Soviét]] sebagai salah sahiji "kapuloan sosialis", menyatakannyatakeun yén Uni Soviét kudu memandang "dominasi kapitalis ayeuna kudu digantikan ku dominasi sosialis."<ref name="tucker46">{{Harvnb|Tucker|1992|p=46}}</ref> Dina awal 1925, [[Stalin]] nyieun pernyataan yén manéhna mandang pulitik internasional sebagai salah sahiji dunya bipolar di mana Uni Soviét bakal narik nagara-nagara liana ke arah sosialisme jeung nagara-nagara kapitalis ogé bakal narik nagara-nagara lian ka arah [[kapitalismeuu]], sadengkeun dunya keur aya dina périodeu "stabilisasi sementara kapitalismeu" saméméh rubuhna.<ref name="tucker47">{{Harvnb|Tucker|1992|pp=47–8}}</ref>

Rupa-rupa paristiwa saméméh Perang Dunya Kadua némbongkeun ayana silih teu percaya jeung curiga dina kakuatan Kulon jeung Uni Soviét, teu leupas ti filosofi umum Partei [[Bolshevik]] nu dijieun pikeun ngalawan kapitalismeu.<ref name = "Halliday">{{Harvnb|Halliday|2001|p=2e}}</ref> Ada dukungan ti Kulon terhadapka [[gerakan Bodas]] anti-Bolshevik dina [[Perang Saudara Rusia]],<ref name = "Gaddis">{{Harvnb|Gaddis|1990|p=57}}</ref> pemberian dana ku Uni Soviét ka pekerja pemberontak Britania dina taun 1926 ngabalukarkeun [[Britania Raya]] memutuskan hubungan dengan Uni Soviét,<ref name="tucker74">{{Harvnb|Tucker|1992|p=74}}</ref> deklarasi Stalin taun 1927 pikeun hirup berdampingan sacara damai dengan nagara-nagara kapitalis diurungkan,<ref name="tucker75">{{Harvnb|Tucker|1992|p=75}}</ref> tuduhan ayana konspirasi dina [[Peradilan Shakhty]] taun 1928 nu direncanakeun ku Britania jeung Perancis ngabalukarkeun kudéta,<ref name="tucker98">{{Harvnb|Tucker|1992|p=98}}</ref> penolakan Amérika pikeun mengakui Uni Soviét hingga taun 1933,<ref name = "LaFeber 1991">{{Harvnb|LaFeber|1991|pp=194–197}}</ref> jeung [[Stalieusme]] [[Peradilan Moskow]] pikeun kasus [[Pembersihan Gedé-Gedéan]], serta tuduhan atas ayana spionaseu ti Britania, Perancis, jeung [[Jerman Nazi]] mangrupakeun paristiwa-paristiwa nu nukangan Perang Tiis.<ref>{{cite book|author=Tim Tzouliadis|title=The Forsaken|publisher=The Penguin Press|isbn=978-1-59420-168-4}}</ref>

Dina pandangan Amérika, Stalin dianggep sebagai salah sahiji sekutu potensial pikeun mencapai tujuan maranéhna, sadengkeun dina pandangan Britania, Stalin dianggep ancaman panggedéna dina pencapéian agénda maranéhna. Ku diicingana lolobana ti nagara-nagara Éropa Wétan ku Soviét, Stalin aya dina pihak nu untung jeung kadua pamingpin Kulon silih sasaingan pikeun memperku dukungana. Perbedaan visi antara Roosevelt jeung Churchill ngabalukarkeun kadua belah pihak melakukanngalakukeun negosiasi sacara terpisah dengan Stalin. Dina bulan Oktober 1944, Churcill melakukanngalakukeun perjalanan ke [[Moskow]] jeung sepakat pikeun ngabagi [[Balkan]] berdasarkan pangaruh masing-masing, jeung tidakteu lila kemudian, di [[Yalta]], Roosevelt ogé nandatanganan kesepakatankamupakatan terpisah dengan Stalin ngeunaan masalah Asia jeung nolak pikeun ngadukung Churcill dina isu jeung Reparasi [[Polandia]].<ref Name=Plokhy/>

[[Perdana Menteri Britania Raya]] [[Winston Churchill]] khawatir yén jumlah besar pasukan Soviét nu di Éropa dina ahir perang, jeung persepsi yén pamingpin Soviét Joseph Stalin teu bisa diandelkeun, bakal ngabalukarkeun anceman ka [[Éropa Kulon]].<ref name="Telegraph">Fenton, Ben. "[http://web.archive.org/web/20080528222149/http://www.telegraph.co.uk/htmlContent.jhtml?html=/archive/1998/10/01/nwar101.html The secret strategy to launch attack on Red Army]", telegraph.co.uk, October 1, 1998. Retrieved July 23, 2008.</ref> Dina bulan April-Mei 1945, [[Kementerian Perang Churcill|KabinetKabinét Perang Britania Raya]] mengembangkan salah sahiji rencana operasi pikeun "memaksakan kehendak Amérika Sarikat jeung Imperium Britania ka Rusia".<ref>{{cite web | last = British War Cabinet, Joint Planning Staff, Public Record Office, CAB 120/691/109040 / 002 | date = August 11, 1945 | url = http://www.history.neu.edu/PRO2/ | title = Operation Unthinkable: 'Russia: Threat to Western Civilization' | format = online photocopy | publisher = Department of History, Northeastern University | accessdate =June 28, 2008 | archiveurl = http://web.archive.org/web/20080706093010/http://www.history.neu.edu/PRO2/ <!--Added by H3llBot--> | archivedate = July 6, 2008}}</ref> Namung rencana ieu ditolak ku [[Pupuhu Staf Komiteu]] sabab teu layakna sumber daya militer.<ref name="Telegraph" />

Dina bulan Februari 1946, laporan "[[Artikel X|Telegram Panjang]]" [[George F. Kennan]] ti Moskow ngabantuan pikeun ngartikulasikeun kabijakankawijakan Pamaréntah AS nu teterusan inténsif dina ngalawan Soviét, nu jadi dasar keur strategi Amérika Sarikat ks Uni Soviét salila Perang Tiis.<ref>{{Harvnb|Schecter|2003|pp=152–154}}</ref> Dina bulan Séptémber, pihak Soviét nyieun telegram [[Nikolai Vasilevich Novikov|Novikov]], nu dikirim ku duta besar Soviét ka Amérika Sarikat, namun pangiriman telegram ieu ditugaskeun jeung ogé ditulis ku [[Vyacheslav Molotov]], telegram ieu ngajelaskeun yén AS "ayana dina cengkeraman monopoli kapitalis nu ngembangkeun kamampuan militer dina rangka nyiapkeun kondisi pikeun meunangkeun supremasi dunya dina salah sahiji perang anyar ".<ref>{{Harvnb|Kydd|2005|p=107}}</ref>

Dina tanggal 6 Séptémber 1946, [[James F. Byrnes]] menyampaikan pidato di Jerman nu mennukal [[Rencana Morgenthau]] (salah sahiji proposal pikeun memisahkanmisahkeun jeung de-industrialisasi di Jerman pasca-perang). Byrnes ogé ngingetan Soviét yén AS niat pikeun nahan kaayaan militerna teu dibatesan di Éropa.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=30}}</ref> Sabulan saterusna, Byrnes ngaku yén pernyataana ieu mangrupakeun "intisari ti program kami pikeun meunangkeun haté warga Jerman&nbsp;[...] éta nyaéta pertempuran pikiran antara kami jeung Rusia&nbsp;[...]"<ref>{{cite web|url=http://www.daz.org/enJamesFByrnes.html|title=Southern Partnership: James F. Byrnes, Lucius D. Clay and Germany, 1945–1947|first=Curtis F|last=Morgan|accessdate=June 9, 2008|publisher=James F. Byrnes Institute}}</ref>

Babaraha minggu saenggeus dirilisna "Telegram Panjang", mantan Perdana Menteri Britania Winston Churchill nyampaikeun istilah terkenalna, "[[Tirai Beusi]]", dina salah sahiji pidato di [[Fulton, Missouri]].<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=94}}</ref> Dina pidato éta, Churcill nyerukeun supaya Inggris-Amérika bersekutu pikeun ngalawan Soviét, nu dituduhna geus ngabentangkan "tirai Beusi" ti "[[Szczecin|Stettin]] di [[Laut Baltik|Baltik]] hingganepi keka [[Trieste]] di [[Laut Adriatik|Adriatik]]".<ref name = "Schmitz">{{cite encyclopedia|author=Schmitz, David F.|editor=Whiteclay Chambers, John|encyclopedia=The Oxford Companion to American Military History|title=Cold War (1945–91): Causes [entire chapter]|url=http://books.google.com/books?id=xtMKHgAACAAJ&dq=The+Oxford+Companion+to+American+Military+History|accessdate=June 16, 2008|year=1999|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-507198-0|ref=harv}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.winstonchurchill.org/i4a/pages/index.cfm?pageid=711|archiveurl=http://web.archive.org/web/20071015163941/http://winstonchurchill.org/i4a/pages/index.cfm?pageid=711|archivedate=October 15, 2007|title=Churchill and...Politics: The True Meaning of the Iron Curtain Speech|author=Harriman, Pamela C.|accessdate=June 22, 2008|publisher=Winston Churchill Centre|date=Winter 1987–1988}}</ref>

Tanggepan Pamaréntah Amérika ka pengumuman Britania ieu nyaéta yén maranéhna bakal ngadopsi kabijakankawijakan [[kontainmen]],<ref name="Gaddis28">{{Harvnb|Gaddis|2005|pp=28–29}}</ref> nyaéta kabijakankawijakan nu tujuanna pikeun ngeureunkeun panyebaran [[komunisme]]. Truman nyampaikeum pidato nu eusina maksa alokasi dana $ 400 pikeun masilitasan miluna Amérika Sarikat dina perang Yunani jeung ngaluncurkeun [[Doktrin Truman]], nu menyatakannyatakeun yén konflik éta mangrupakeun kontes antara masyarakat bébas jeung rezim totaliter.<ref name="Gaddis28" /> Sanajan dina kanyataana para pemberontak komunis meunang bantuan ti pamingpin Yogoslavia [[Josip Broz Tito]],<ref name="LaFeber 1991" /> AS nuduh yén Uni Soviét sekongkolan jeung komunis Yunani pikeun ngalawan royalis dina upayana pikeun ngalegaan pangaruh Soviét.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=38}}</ref>

Doktrin Truman nandaan awak ti kabijakankawijakan pertahanan bipartisan AS jeung konsesus kbijakan aluar negeri antara [[Partei Republik (Amérika Sarikat)|Partei Republik]] jeung [[Partei Demokrat (Amérika Sarikat)|Demokrat]] nu bener-bener pokus dina kontainmen (panahanan) jeung nyegat panyebaran komunisme salila jeung saenggeus [[Perang Vietnam]].<ref>{{Harvnb|Hahn|1993|p=6}}</ref><ref>{{Harvnb|Higgs|2006|p=137}}</ref> Partei moderat jeung konservatif lianna di Éropa, serta demokratik sosial, maju méré dukungan taya syarat ka Sekutu Kulon,<ref>{{Harvnb|Moschonas|Elliott|2002|p=21}}</ref> sadengkeun Komunis Amérika jeung Éropa, dibiayaan ku [[KGB]], pipilueun dina operasi intelijen,<ref>{{cite book|last=Andrew|first =Christopher|coauthors=Mitrokhin, Vasili|title= The Sword and the Shield: The Mitrokhin Archive and the Secret History of the KGB|publisher= Basic Books|year =2000|page =276}}</ref> operasi ieu tetep sesuai jeung aturan Moskow, sanajan perbedaan pendapat di kalangan komunis ieu karak aya saenggeus taun 1956. Kritik lain ngeunaan Doktrin Truman ieu asalba ti [[Penentang Perang Vietnam|aktivis anti-Perang Vietnam]], [[CND]] jeung gerakan [[pembekuan nuklir]].<ref>{{Harvnb|Crocker|Hampson|Aall|2007|p=55}}</ref>

[[Gambar:Marshall Plan.png|right|thumb|Peta eraéra Perang Tiis di Éropa jeung Wétan Dekat, menunjukkan nagara-nagara nu menerima bantuan [[Rencana Marshall]]. Kolum Beureum menunjukkan jumlah relatif bantuan nu diterima per nagara.]]

Tujuan ti rencana ieu adalah pikeun ngabangunngawangun deui sistem [[démokrasi]] jeung perékonomian Éropa jeung pikeun ngabatesan pangaruh komunis di Éropa.<ref>{{Harvnb|Gaddis|1990|p=186}}</ref> Rencana ieu ogé nyatakeun yén kamakmuran Éropa kagantung dina pamulihan ékonomi Jerman.<ref>{{cite news|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,887417,00.html|title=Pas de Pagaille!|work=[[Time (majalah)|Time]]|date=July 28, 1947|accessdate=May 28, 2008}}</ref> Sabulan kemudian, Truman mengesahkan [[Undang-Undang Kaamanan Nasional 1947]], nyieun [[Departemen Pertahanan Amérika Sarikat|Departemen Pertahanan]] terpadu, [[Central Intelligence Agency|CIA]], jeung [[Badan Kaamanan Nasional]] (NSC). Hal ieu selanjutnyabakal jadi birokrasi utama kabijakankawijakan AS dina Perang Tiis.<ref name="Karabell" >{{Harvnb|Karabell|1999|p=916}}</ref>

KabijakanKawijakan kembar Doktrin Truman jeung Rencana Marshall ngabalukarkeuin miliaran bantuan ékonomi jeung militer mengalir pikeun [[Éropa Kulon]], [[Yunani]], jeung [[Turki]]. Dengan bantuan AS, militer Yunani berhasil meunangkeun perang saudara.<ref name = "Karabell" /> Partei [[Démokrasi Kristen (Italia)|Démokrasi Kristen]] [[Italia]] ogé sukses ngéléhkeun aliansi [[Partei Komunis Italia|Komunis]]-[[Partei Sosialis Italia|Sosialis]] dina pemilihan umum taun 1948.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=162}}</ref> Dina saat nu bersamaan, terjadi paningkatan aktivitas intelijen jeung [[spionaseu]], [[Pembelotan jeung emigrasi Blok Wétan|pembelotan Blok Wétan]], jeung pengusiran diplomatik.<ref>{{Harvnb|Cowley|1996|p=157}}</ref>

[[Gambar:C-47s at Tempelhof Airport Berlin 1948.jpg|thumb|C-47s melakukanngalakukeun pembongkaran di [[Bandar Udara Internasional Tempelhof|Bandar Udara Tempelhof]] di Berlin salila berlangsungnya Blokade Berlin.]]

Soviét ngalcarkeun kampanyeu hubungan publik kana parobahan kabijakankawijakan di Jerman Kulon. Para Komunis di Berlin Wétan ngupayakeun pikeun ngaganggu acara pemilihan umum munisipal di Berlin (saperti nu maranéhna lakukan dina pemilu 1946),<ref name="miller13"/> nu diayakeun dina tanggal 5 DesemberDésémber 1948 jeung ngahasilkeun 86,3% pemilih sakalian kajayaan nu gedé keur Partei non-Komunis.<ref>Turner, Henry Ashby, ''The Two Germanies Since 1945: East and West'', Yale University Press, 1987, ISBN 0-300-03865-8, page 29</ref> Hasil ieu sacara épéktip ngabagi Berlin jadi dua bagéan, nyaéta Berlin Wétan jeung Berlin Kulon. 300.000 warga Berlin démo jeung maksa supaya bantuan udara internasional pikeun Berlin tetep dilanjutkeun,<ref>Fritsch-Bournazel, Renata, ''Confronting the German Question: Germans on the East-West Divide'', Berg Publishers, 1990, ISBN 0-85496-684-6, page 143</ref> jeung pilot US Air Force [[Gail Halvorsen]] terus nanggepanna ku cara nyieun “[[Blokade Berlin|Operasi Permen]]” pikeun méré permen ka budak-budaj Jerman.<ref name="miller26">{{Harvnb|Miller|2000|p=26}}</ref> Dina bulan Mei 1949, Stalin mundur jeung nyabut blokadeu ka Berlin.<ref name="Gaddis 2005, p. 34">{{Harvnb|Gaddis|2005|p=34}}</ref><ref>{{Harvnb|Miller|2000|pp=180–81}}</ref>

Nu nyieun kabijakankawijakan Amérika, kaasup Kennan jeung [[John Foster Dulles]], ngaku yén Perang Tiis dina kanyataana mangrupakeun salah sahiji perang gagasan.<ref name=Puddington7 /> Amérika Sarikat, dibantuan ku [[CIA]], ngabiayaan daptar panjang proyék-proyék pikeun ngalawan daya tarik komunis keur kalangan intelektual Éropa jeung nagara-nagara berkembang, atawa ku kata lian, nyegat upaya Soviét pikeun nyebarkeun pangaruh komunisna.<ref>{{Harvnb|Puddington|2003|p=10}}</ref> CIA icing-icing ogé nyeponsoran kampanyeu propaganda dina negeri nu disebut [[Pembasmian pikeun Kebébasan]].<ref>{{cite book|last=Cummings|first=Richard H.|title=Radio free Europe's "Crusade for freedom" : rallying Americans behind Cold War broadcasting, 1950-1960|year=2010|publisher=McFarland & Co|location=Jefferson, N.C.|isbn=9780786444106|url=http://books.google.com/books?id=BO78hXsRebkC}}</ref>

[[Gambar:Mao, Bulganin, Stalin, Ulbricht Tsedenbal.jpeg|thumb|[[Mao Zedong]] jeung [[Joseph Stalin]] di Moskow, DesemberDésémber 1949 ]]

Dina taun 1949, Tentara Pembébasan Rakyat [[Mao Zedong]] ngahasil ngagulingkeun Pamaréntahan Nasionalis [[Kuomintang]] (KMT) [[Chiang Kai-shek]] nu didukung ku Amérika Sarikat di [[Tiongkok]], jeung Uni Soviét terua ngajalin aliansi jeung [[Republik Rakyat Tiongkok]] nu anyar kabentuk.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=39}}</ref> Chiang jeung Pamaréntahan KMT na mundur ka kapuloan [[Taiwan]]. Sabab dihadapkeun dina [[Révolusi Cina (1949)|Révolusi komunis di Tiongkok]] jeung [[Proyék bom atom Soviét|ahir ti monopoli atom]] Amérika Sarikat dina taun 1949, Pamaréntahan Truman langsung ngalegaan jeung ningkatkeun kabijakankawijakan [[kontainmen]] maranéhna di Tiongkok.<ref name = "LaFeber 1991" /> Dina [[NSC-68]], salah sahiji dokumen rusiah dina taun 1950,<ref name="Gaddis 2005, p. 164">{{Harvnb|Gaddis|2005|p=164}}</ref> disebutkeun yén Dewan Kaamanan Nasional ngusulkeun pikeun nguatan sistem aliansi pro-Kulon jeung ngagedéan pangeluaran pertahanan.<ref name = "LaFeber 1991" />

Amérika Sarikat salajengna ogé maju ngalegaan kabijakankawijakan kontainmen maranéhna ke Asia, Afrika, jeung [[Amérika Latin]] pikeun ngalawan gerakan nasionalis Révolusioner, lolobana dipimpin ku Partei-Partei komunis nu dibiayaan ku Soviét jeung berjuang dina ngalawan dominasi kolonial Éropa di [[Asia Tenggara]] jeung wilayah lianna.<ref name="Gaddis 2005, p. 212">{{Harvnb|Gaddis|2005|p= 212}}</ref> Dina awal 1950-an (periode ieu kadang dikenal ku “[[Pactomania]]”), AS nyieun rangkéan aliansi jeung Jepang, Australia, Selandia Anyar , Thailand, jeung [[Filipina]] (utamana [[ANZUS]] dina taun 1951 jeung [[Pakta Pertahanan Asia Tenggara|SEATO]] dina taun 1954). Aliansi ieu nyieun AS ngabogaan babaraha pangkalan militer jangka panjang di nagara-nagara éta.<ref name = "Byrd" />

Salah sahiji dampak nu signifikan ti kabijakankawijakan kontainmen Amérika Sarikat adalahnyaéta pecahnya [[Perang Korea]]. Dina bulan Juni 1950, [[Tentara Rakyat Korea|Tentara Rakyat Korea Kalér]] di bawahhandap arahan ti [[Kim Il-Sung]] menginvasi [[Korea Kidul]].<ref name="Stokesbury1990">{{cite book|title= A Short History of the Korean War|last=Stokesbury|first= James L|year= 1990|publisher=Harper Perennial|location= New York|isbn= 0-688-09513-5|page=14}}</ref> Joseph Stalin “merencanakan, mempersiapkan, jeung memulai” invasi éta,<ref>David Dallin, ''Soviét Foreign Policy After Stalin'' (J. B. Lippincott, 1961), p60.</ref> menyusun “rencana [perang] dengan rinci” nu kemudian dikirimkan ka Korea Kalér.<ref>Douglas J. Macdonald, “Communist Bloc Expansion in the Early Cold War,” International Security, Winter 1995-6, p180.</ref><ref>John Lewis Gaddis, ''We Know Now: Rethinking Cold War History'' (Oxford University Press, 1997), p71.</ref><ref>Sergei N. Goncharov, John W. Lewis and Xue Litai, ''Uncertain Partners: Stalin, Mao and the Korean War'' (Stanford University Press, 1993), p213</ref><ref>William Stueck, ''The Korean War: An International History'' (Princeton University Press, 1995), p69.</ref> Pikeun mengejutkan Stalin,<ref name = "LaFeber 1991" /> [[Dewan Kaamanan PBB]] ngadukung jeung memfasilitasi pertahanan di Korea Kidul, meskipun Soviét kemudian memboikot sidang sebagai protes karena [[Republik Tiongkok|Taiwan]] nu diberi kursi tetep di dewan, bukana [[Republik Rakyat Tiongkok|Komunis Cina]].<ref>{{Harvnb|Malkasian|2001|p=16}}</ref> Personel militer gabungan PBB nu terdiri ti Korea Kidul, AS, Britania Raya, Turki, Kanada, Australia, Perancis, Afrika Kidul, Filipina, Belanda, Belgia, Selandia Baru, jeung nagara-nagara lianna bersatungahiji pikeun menghentikan invasi ieu.<ref>Fehrenbach, T. R., ''This Kind of War: The Classic Korean War History'', Brasseys, 2001, ISBN 1-57488-334-8, page 305</ref>

Efek lain ti Perang Korea adalahnyaéta mendorong [[NATO]] pikeun mengembangkan struktur militer.<ref>{{Harvnb|Isby|Kamps|1985|pp=13–14}}</ref> Opieu publik di nagara-nagara nu miluan, seperti Britania, sebagéan besar ngalawan perang ieu. Loba nu kasieunan yén perang ieubakal meningkat jadi perang besar dengan Komunis Cina, atawa bahkan jadi [[perang nuklir]]. Pandangan nu berbeda ngeunaan perang ieu seringkali menimbulkan kategangan dina [[Hubungan Amérika Sarikat–Britania Raya|hubungan Britania–Amérika]]. Karena alasan ieu, Britania mengambil langkah cepat pikeun meredakan konflik dengan mencetuskan ide ngeunaan mempersatukan Korea di bawahhandap naungan PBB jeung penarikanpanarikan semuasakabéh pasukan asing.<ref>{{Cite book

Meskipun Cina jeung Korea Kalér sudah lelah akibat perang nu berkelanjutan jeung siap pikeun mengahirinya dina taun 1952, Stalin bersikeras yén maranéhna kudu terus berjuang, jeung [[gencatan senjata]] anyar disetujui dina taun 1953 saenggeus kematian Stalin.<ref name = "Byrd" /> Pamingpin Korea Kalér Kim Il Sung kemudian menciptakan kediktatoran nu sangat terpusat jeung brutal di Korea Kalér, mérénya kakuasaan tak terbatas jeung ngahasilkeun salah sahiji kultus kepribadian nu tak tertembus berdekade-dekade lilanya.<ref>Oberdorfer, Don, ''The Two Koreas: A Contemporary History'', Basic Books, 2001, ISBN 0-465-05162-6, page 10-11</ref><ref>No, Kum-Sok and J. Roger Osterholm, ''A MiG-15 to Freedom: Memoir of the Wartime North Korean Defector who First Delivered the Secret Fighter Jet to the Americans in 1953'', McFarland, 1996, ISBN 0-7864-0210-5</ref> Di Korea Kidul, pamingpin [[Korupsi|korup]] [[Syngman Rhee]] nu mendapat dukungan ti AS menerapkan sistem Pamaréntahan [[Totalitarianisme|totaliter]].<ref>{{Cite book|last = Hastings|first = Max|title = The Korean War|publisher = Simon & Schuster|year = 1988|location = New York|pages = 89–90|url = http://books.google.com/books?id=wvOMegzEi3AC|id =|isbn = 0-671-66834-X}}</ref> Saenggeus Rhee digulingkan dina taun 1960, Korea Kidul jatuh di bawahhandap masa Pamaréntahan militer nu berlangsung sampai pembentukan kembali sistem multi-Partei dina taun 1987.

Dina taun 1953, perubahan dina kepamingpinan pulitik di kadua belah pihak turut menggeser dinamika Perang Tiis.<ref name=autogenerated1>Karabell, p. 916</ref> [[Dwight D. Eisenhower]] dilantik sebagai Presiden AS nu anyar dina bulan Januari. Salila 18 bulan terahir Pamaréntahan Truman, anggaran pertahanan Amérika Sarikat telah meningkat opat kali lipat, jeung Eisenhower bertekad pikeun mengurangingurangan sepertiga ti pengeluaran militer sambil terus berjuang dina Perang Tiis sacara épéktip.<ref name = "LaFeber 1991" />

Saenggeus kematian [[Joseph Stalin]], [[Nikita Khrushchev]] jadi pamingpin Soviét saenggeus deposisi jeung pengeksekusian [[Lavrentiy Beria]] jeung ogé menyingkirkan saingana seperti [[Georgy Malenkov]] jeung [[Vyacheslav Molotov]]. Dina tanggal 25 Februari 1956, Khrushchev mengejutkan delegasi dina Kongres ke-20 [[Partei Komunis Uni Soviét|Partei Komunis Soviét]] dengan mencela kejahatan Stalin.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=107}}</ref> Sebagai bagéan ti kampanye [[de-Stalieusasi]], manéhna menyatakannyatakeun yén satuhiji-satunyahijina cara pikeun mereformasi jeung menjauh ti kabijakankawijakan Stalin adalahnyaéta dengan mengakui kesalahan nu dilakukana dina masa lalu.<ref name = "Karabell" />

Dina tanggal 18 November 1956, saat berpidato ka duta besar Kulon dina salah sahiji resepsi di kedutaan Polandia di Moskow, Khrushchev mengungkapkan kalimat terkenalnya: "Entah kalian suka atawa tidakhenteu, sejarah beradaaya di pihak kami. Kamibakal mengubur kalian", pernyataana ieu mengejutkan semuasakabéh tamu nu hadir.<ref>"[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,867329,00.html We Will Bury You!]", ''[[Time (magazine)|Time magazine]]'', November 26, 1956. Retrieved June 26, 2008.</ref> Khrushchev kemudian mengklaim yén manéhna teu membicarakan ngeunaan perang nuklir, melainkan ngeunaan kemenangan komunisme atas kapitalismeu.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=84}}</ref> Taun 1961, Khrushchev menyatakannyatakeun: "bahkan jika Uni Soviét beradaaya di belakang Kulon, dina satu dekade kekurangan perumahanbakal lenyap, barang-barang konsumsibakal melimpah, jeung dina dua dekade, pembangunan masyarakat komunis di Uni Soviétbakal selesai".<ref>{{Harvnb|Tompson|1997|pp=237–239}}</ref>

Sekretaris nagara Eisenhower, John Foster Dulles, memprakarsaingamimitian kabijakankawijakan "[[New Look]]" sebagainu jadi strategi kontainmen (penahanan) baruanyar, nu menyerukannyerukeun agarsupaya AS leuwih mengandalkanngandelkeun senjata nuklir pikeun ngalawan musuh-musuhnyamusuhna dinakeur masawaktuna perang.<ref name = "Karabell" /> Dulles ogé menyerukannyerukeun doktrin "pembalasan besar-besaran" jeung menyuruhnitah ka AS pikeun teu nanggepan setiapunggal agresi Soviét. Sebagai contoh, karena Soviét ngabogaan keunggulankaunggulan nuklir, Eisenhower, di bawahhandap ancaman ti Khrushchev, nolak pikeun campur tangan dina [[Krisis Suez]] di [[Wétan Tengah]] dina taun 1956.<ref name = "LaFeber 1991" />

[[Révolusi Hongaria]] 1956 terjadi teu lila saenggeus Khrushchev menghapuskan kakuasaan pamingpin Stalieus Hongaria [[Mátyás Rákosi]].<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/4/newsid_2739000/2739039.stm|title=Soviét troops overrun Hungary|publisher=BBC News|date=November 4, 1956|accessdate=June 11, 2008}}</ref> Sebagai tanggepan terhadapka pemberontakan,<ref>Video: [http://files.osa.ceu.hu/holdings/selection/rip/4/av/1956-44.html Revolt in Hungary]{{dead link|date=November 2011}} Narrator: [[Walter Cronkite]], producer: CBS (1956) – Fonds 306, Audiovisual Materials Relating to the 1956 Hungarian Revolution, OSA Archivum, Budapest, Hungary ID number: HU OSA 306-0-1:40</ref> rezim anyar ieu sacara resmi dibubarkan ku [[ÁVH|polisi rusiah]], menyatakannyatakeun niatnya pikeun menarik diri ti [[Pakta Warsawa]] jeung jangji pikeun ngayakeun pemilihan umum nu . Tentara Soviét mulai menyerbu.<ref name=troops>UN General Assembly ''Special Committee on the Problem of Hungary'' (1957) {{PDF|[http://mek.oszk.hu/01200/01274/01274.pdf Chapter IV. E (Logistical deployment of new Soviét troops), para 181 (p. 56)]|1.47&nbsp;MB}}</ref> Rébuan warga Hongaria ditangkap, dipenjarakan, dideportasi ke Uni Soviét,<ref>{{cite web | title = Report by Soviét Deputy Interior Mieuster M. N. Holodkov to Interior Mieuster N. P. Dudorov (15 November 1956) | work = The 1956 Hungarian Revolution, A History in Documents | publisher = George Washington University: The National Security Archive | date = November 4, 2002 | url = http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB76/doc8.pdf | format = PDF | accessdate =Séptémber 2, 2006}}</ref> jeung leuwih ti 200.000 warga melarikan diri keluar Hongaria.<ref name="Cseresneyes">{{cite journal| last = Cseresnyés| first = Ferenc | title = The '56 Exodus to Austria| journal = The Hungarian Quarterly| volume = XL| issue = 154 | pages = 86–101| publisher = Society of the Hungarian Quarterly | url = http://www.hungarianquarterly.com/no154/086.html | date = Summer 1999 | accessdate =October 9, 2006| ref = harv| postscript = . }}</ref> Pamingpin Hongaria [[Imre Nagy]] jeung nu lianna dieksekusi saenggeus diproses dina salah sahiji persidangan rusiah.<ref name="BBCJune16">[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/16/ "On This Day June 16, 1989: Hungary reburies fallen hero Imre Nagy"] British Broadcasting Corporation (BBC) reports on Nagy reburial with full honors. Retrieved October 13, 2006.</ref>

Ti 1957 sampai 1961, Khrushchev sacara terbuka jeung teterusan ngancem Kulon ku pamusnahan nuklir. Manéhna mengklaim yén kamampuan rudal Soviét jauh leuwih unggul ti Amérika Sarikat, jeung mampu mupuskeun dayeuh-dayeuh di Amérika atawa Éropa. Namun, Khrushchev nolak keyakinan Stalin dina keniscayaan perang jeung menyatakannyatakeun yén tujuan barunya adalahnyaéta pikeun "hirup berdampingan sacara damai".<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=70}}</ref> KabijakanKawijakan ieu berbeda dengan Soviét dina eraéra Stalin, di mana [[perjuangan kelas]] internasional hartina yén kadua kubu nu berlawanan beradaaya dina konflik tak terelakkan dengan komunisme nu bakal menang melalui [[Perang Dunya|perang global]]. Ayeuna, perdamaianbakal ngamungkinkeun kapitalismeu pikeun menghadapi keruntuhana sendiri,<ref>{{Harvnb|Perlmutter|1997|p=145}}</ref> jeung ogé méré waktu bagi Soviét pikeun ningkatkeun kamampuan militer maranéhna,<ref>{{Harvnb|Njolstad|2004|p=136}}</ref> nu bakal tetep bertahan puluhan taun sampai munculnya eraéra "pemikiran baru" Gorbachev.<ref>Breslauer, p. 72</ref>

|isbn = 0-691-13282-8}}</ref> Partei komunis di Kulon can pernah pulih ti pangaruh Révolusi Hongaria dina hal keanggotaan Partei, fakta nu segera diakui ku Babaraha pihak, seperti politisi [[Yugoslavia]] [[Milovan Djilas]], nu menyatakannyatakeun yén: "luka nu ditorehkan ku Révolusi Hongaria terhadapka komunisme can pernah bener-bener sembuh".<ref name=Lendvai196/>

[[Gambar:Soviét empire 1960.png|thumb|Wilayah-wilayah di dunya nu beradaaya di bawahhandap pangaruh Soviét saenggeus [[Révolusi Kuba]] taun 1959 jeung saméméh [[perpecahan Sino-Soviét]] taun 1961.]]

Salila bulan November 1958, Khrushchev gagal pikeun ngarobah sakabéh [[Berlin]] jadi "dayeuh nu independen, terdemiliterisasi jeung bébas", hal ieu membuat Amérika Sarikat, Britania, jeung Perancis diberi ultimatum enam bulan pikeun menarik pasukan maranéhna ti sektor nu masih diicingan di Berlin Kulon, atawa Khrushchevbakal mengalihkan kendali hak akses Kulon ke [[Jerman Wétan]]. Khrushchev saméméhnya menjelaskan ka [[Mao Zedong]] yén "Berlin adalahnyaéta testikelnya Kulon. SetiapUnggal kali saya inginhayang membuat Kulon menjerit, maka sayabakal meremas Berlin."<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=71}}</ref> [[NATO]] sacara resmi nolak ultimatum ieu dina pertengahan DesemberDésémber jeung Khrushchev menarik kembali ultimatumnya dina konferensi Jenewa.<ref>Glees, pp. 126–27</ref>

Leuwih luas deui, salah sahiji ciri ti taun 1950-an adalahnyaéta awal ti [[integrasi-Éropa]], nu mangrupakeun produk ti Perang Tiis nu memperomosikan pulitik, ékonomi, jeung militer Truman jeung Eisenhower, namun kemudian hal ieu dipandang sebagai kabijakankawijakan nu ambigu, takut yén Éropa nu independen bakal melakukanngalakukeun ''[[détente]]'' misah ti Uni Soviét, nu bisa dipaké pikeun ngagogoréng perpecahan Kulon.<ref>Cameron‏, p. 156</ref>

Gerakan nasionalis di sabaraha nagara saperti [[Guatemala]], [[Indonesia]] jeung [[Indocina]] sok bersekutu jeung kelompok komunis, atawa nu dianggep ku Kulon dibantuan ku komunis.<ref name = "Karabell" /> Dina konteks ieu, Amérika Sarikat jeung Uni Soviét terus ningkatkeun sasaingan maranéhna pikeun nyebarkeun pangaruh dengan cara néangan proksi di [[Dunya Katilu]], jeung ieu bertepatan dengan momentum [[dekolonisasi]] dina taun 1950-an jeung awal 1960-an.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|pp=121–124}}</ref> Selain itu, Soviét terus dirugikan ku kakuatan-kakuatan imperialis.<ref>Edelheit, p. 382</ref> Kadua belah pihak mulai melakukanngalakukeun pengiriman jeung penjualan senjata ka nagara-nagara Dunya Katilu pikeun meunang pangaruh.<ref>{{cite book|last1 = Towle|first1 = Philip|title = The Oxford History of Modern War|chapter = Cold War|editors = Charles Townshend|publisher = Oxford University Press|year = 2000|location = New York, USA|page = 160|accessdate =August 12, 2011|isbn = 0-19-285373-2}}</ref>

|ref=harv}}</ref> [[Shah]] nu pro-Kulon, [[Mohammad Reza Pahlavi]], kemudian naik jabatan sebagai monarki [[otokratik]].<ref>{{Cite book|last = Watson|first = Cynthia A.|title = U.S. National Security: A Reference Handbook|publisher = ABL-CLIO|year = 2002|location = Santa Barbara, California|page = 118|url = http://books.google.com/books?id=Nj2monE0y4cC|id =|isbn = 978-1-57607-598-2}}</ref> KabijakanKawijakan Shah nu anyar ieu di antarana ngalarang aktivitas Partei komunis [[Partei Tudeh|Tudeh]] jeung penekanan perbedaan pendapat pulitik ku [[SAVAK]], Badan kaamanan jeung intelijen dina negeri Shah.

Di [[Guatemala]], salah sahiji [[Kudéta Guatemala 1954|kudéta militer nu didukung CIA]] berhasil ngagulingkeun presiden sayap kiri [[Jacobo Arbenz Guzmán]] dina taun 1954.<ref>Stone, ''The Atlantic and Its Enemies'' (2010) pp 199, 256</ref> Pamaréntah pasca-Arbenz nu dipimpin ku [[Carlos Castillo Armas]] mengembalikan semuasakabéh properti milik AS nu dinasionalisasi, nyieun [[Komite Nasional Pertahanan Ngalawan Komunisme]], jeung mendekritkan Hukum Pidana Pencegahan TerhadapKa Komunisme atas permintaan Amérika Sarikat.<ref>{{Cite book|last = Bulmer-Thomas|first = V.|title = The Political Economy of Central America since 1920|publisher = Cambridge University Press|year = 1987|location = Cambridge|page = 142|url = http://books.google.com/books?id=zHE5AAAAIAAJ|isbn = 978-0-521-34284-1}}</ref>

Di [[Irak]], [[Abd al-Karim Qasim]] [[Révolusi 14 Juli|ngagulingkeun]] monarki [[Hashemite]] dina taun 1958 jeung ngabangunngawangun aliansi dengan [[Partei Komunis Irak]] jeung Uni Soviét.<ref>{{cite book|author = [[Con Coughlin|Coughlin, Con]]| pages = 25–26|title = Saddam: His Rise and Fall|location =|publisher = [[Harper Perennial]]|year = 2005|isbn = 0-06-050543-5}}</ref> Meskipun [[Partei Ba'ath Sosialis Arab – Wilayah Irak|Partei Ba'ath]] nu anti-komunis adalahnyaéta faksi dominan dina kabinetkabinét Qasim,<ref>{{cite book|author = [[Con Coughlin|Coughlin, Con]]| pages = 24–25|title = Saddam: His Rise and Fall|location =|publisher = [[Harper Perennial]]|year = 2005|isbn = 0-06-050543-5}}</ref> AS mulai khawatir yén pemberontakan mungkinbakal menginspirasi "reaksi berantai" di sakabéh Wétan Tengah.<ref>Lesch, David W. ''The Middle East and the United States Third Edition: A Historical and Political Reassessment''. Boulder: Westview Press, 2003. page 173.</ref> Mesir jeung Suriah ogé berusaha pikeun membunuh Qasim pikeun alasan maranéhna sendiri,<ref>{{cite book|author = [[Con Coughlin|Coughlin, Con]]| page = 27|title = Saddam: His Rise and Fall|location =|publisher = [[Harper Perennial]]|year = 2005|isbn = 0-06-050543-5}}</ref> CIA ogé dianggep berperan dina mengirimkanngirimkan saputangan beracun ka Qasim (meskipun masih diperdebatkan).<ref name=Church181>{{Cite book

}}</ref> Saenggeus serangkaian kudéta, Ba'athist berhasil merebut kakuasaan dina taun 1968, kemungkinan dengan dukungan ti KGB,<ref>Mauro, Ryan, [http://globalpolitician.com/21610-iraq-syria-wmd "Interview with Ali Ibrahim al-Tikriti,"] ''Global Politician'', 14 February 2006. The former Ba'athist general claims: "The Soviét Union openly supported and backed the [[17 July Revolution|Ba'athist revolution in Iraq]] at the time and I am sure you can find news articles about it in European press agencies and others at the time. I was there helping with the revolution and worked on two occasions with Soviét KGB officials to help train us, much like the United States did with the Taliban during the Soviét campaign in Afghanistan."</ref> meskipun militer Irak ogé melakukanngalakukeun kudéta.<ref>{{cite book|author = [[Con Coughlin|Coughlin, Con]]| page = 52|title = Saddam: His Rise and Fall|location =|publisher = [[Harper Perennial]]|year = 2005|isbn = 0-06-050543-5}}</ref>

Di Republik Kongo, nu anyar merdeka ti [[Belgia]] dina bulan Juni 1960, CIA menghasut presiden [[Joseph Kasa-Vubu]] pikeun memecat Perdana Menteri kapilih [[Patrice Lumumba]] jeung membubarkan kabinetkabinét Lumumba dina bulan Séptémber.<ref name = "Schraeder 1994, 57">{{Cite book|last = Schraeder|first = Peter J.|title = United States Foreign Policy Toward Africa: Incrementalism, Crisis, and Change|publisher = Cambridge University Press|year = 1994|location = Cambridge|page = 57|url = http://books.google.com/books?id=goKxyUia-7UC|id =|isbn = 978-0-521-46677-6}}</ref> Dina [[Krisis Kongo]] nu terjadi saenggeusnya, CIA ngadukung Kolonel [[Mobutu]] dengan cara memobilisasi pasukana pikeun merebut kakuasaan melalui kudéta militer.<ref name = "Schraeder 1994, 57"/>

Di [[Guiana Britania]], kandidat [[Partei Progresif Rakyat]] (PPP) nu berhaluan kiri, [[Cheddi Jagan]], meunangkeun posisi ketua menteri dina pemilihan umum kolonial nu diselenggarakan dina taun 1953, namun sacara cepat dipaksa pikeun mengundurkan diri ti jabatana saenggeus ayana suspensi ti Britania Raya nu masih ngabogaan kewenangan terhadapka konstitusi nagara éta.<ref name = "Rose 2002, 167">{{Cite book|last = Rose|first = Euclid A.|title = Dependency and Socialism in the Modern Caribbean: Superpower Intervention in Guyana, Jamaica, and Grenada, 1970–1985|publisher = Lexington Books|year = 2002|location = Lanham|page = 57|url = http://books.google.com/books?id=KkPb3-krfQgC|id =|isbn = 978-0-7391-0448-4}}</ref> Dipermalukan ku kemenangan telak Jagan nu diduga Marxis, Britania memenjarakan ketua PPP dina taun 1955 jeung maranéhnayasa perpecahan antara Jagan dengan rekan PPP nya.<ref name="Mars & Young 2004, xviii">Mars, Perry & Alma H. Young (2004). [http://books.google.com/books?id=F4lJBFU-k1wC ''Caribbean Labor and Politics: Legacies of Cheddi Jagan and Michael Manley'']. Detroit: Wayne State University Press. p. xviii. ISBN 978-0-8143-3211-5.</ref> Jagan deudeuieun meunangkeun pemilu kolonial dina taun 1957 jeung 1961. Amérika Sarikat menekan Britania pikeun menunda méré kemerdekaan ka Guiana sampai haluan pulitik Jagan telah teridentifikasi.<ref>{{Cite book|last = Palmer|first = Colin A.|title = Cheddi Jagan and the Politics of Power: British Guiana's Struggle for Independence|publisher = University of North Carolina Press|year = 2010|location = Chapel Hill|pages = 247–248|url = http://books.google.com/books?id=NHd1sxVg4XwC|id =|isbn = 978-0-8078-3416-9}}</ref>

Karena dilelahkan ku [[Perang Indochina Kahiji|perang gerilya komunis nu nungtut kemerdekaan Vietnam]], Perancis setuju pikeun melakukanngalakukeun negosiasi dengan komunis Vietnam. Dina [[Konferensi Jenewa (1954)|Konferensi Jenewa]], perjanjian damai ditandatangani, jeung Vietnam dibagi jadi [[Vietnam Kalér]] nu pro-Soviét jeung [[Vietnam Kidul]] nu pro-Kulon. Antara taun 1954 jeung 1961, Amérika Sarikat mengirimkanngirimkan bantuan ékonomi jeung penasihat militer pikeun memperkuat rezim pro-Kulon Vietnam Kidul dina menghalangi upaya komunis nu berniat pikeun mengacaukana.<ref name = "LaFeber 1991"/>

Loba nagara-nagara berkembang di Asia, Afrika, jeung Amérika Latin nu nolak tekanan pikeun memihak salah sahiji blok. Dina taun 1955, dina [[Konferensi Asia-Afrika|Konferensi Bandung]] di Indonesia, puluhan nagara Dunya Katilu memutuskan pikeun keluar ti Perang Tiis.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=126}}</ref> [[Dasasila Bandung|Konsesus nu ditetepkan di Bandung]] mencapai puncaknya dengan didirikana [[Gerakan Non-Blok]] nu bermarkas di [[Belgrade]] dina taun 1961.<ref name = "Karabell" /> Sementara itu, Khrushchev memperluas kabijakankawijakan Moskow dengan menjalin hubungan dengan [[India]] jeung nagara-nagara netral lianna. Gerakan kemerdekaan di Dunya Katilu ngarobah tatanan dunya pasca-perang jadi leuwih pluralistik dengan diterapkana [[dekolonisasi]] bagi nagara-nagara Afrika jeung Wétan Tengah jeung semangat nasionalisme ogé meningkat di Asia jeung Amérika Latin.<ref name = "LaFeber 1991" />

Periode saenggeus 1956 ditandai dengan kemunduran serius bagi Uni Soviét, terutama pecahnya aliansi Cina-Soviét, nu dimulai dengan [[perpecahan Sino-Soviét]]. Mao membela Stalin ketika Khrushchev mengkritiknya saenggeus kematiana dina taun 1956, jeung menganggep pamingpin Soviét nu anyar sebagai "pemula nu dangkal", Mao ogé menuduhnya telah kehilangankeleungitan sisi Révolusioner.<ref name="Gaddis142" /> Sementara itu, Khrushchev, nu merasa terganggu atas sikap Mao nu anti-perang nuklir, menyebut pamingpin Cina sebagai "orang nu gila takhta".<ref>{{cite book|last=Kempe|first=Frederick|title=Berlin 1961|year=2011|publisher=Penguin Group (USA)|isbn=0-399-15729-8|page=42}}</ref>

Saenggeus hal itu terjadi, Khrushchev melakukanngalakukeun rupa-rupa upaya pikeun ngabangunngawangun kembali aliansi dengan Cina, namun Mao nolak setiapunggal usulana.<ref name="Gaddis142">{{Harvnb|Gaddis|2005|p=142}}</ref> Permusuhan Cina-Soviét ieu ahirnya tumpah dina perang propaganda intra-komunis.<ref>Lüthi, pp. 273–276</ref> Selanjutnya, Soviét mulai berfokus dina sasaingan sengit dengan Cina pikeun memperebutkan posisi sebagai pamingpin gerakan komunis dunya.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|pp=140–142}}</ref>

Dilatardepani ku [[senjata nuklir]], Amérika Sarikat jeung Uni Soviét mulai bersaing pikeun ngabangunngawangun persenjataan nuklir jeung mengembangkan senjata jangka-panjang nu bisa maranéhna pergunakan pikeun menyerang satu sama lain.<ref name = "Byrd" /> Bulan Agustus 1957, Soviét berhasil meluncurkan [[peluru kendali balistik antar benua]] pertama (ICBM),<ref>Lackey, p. 49</ref> jeung dina bulan Oktobernya, Soviét meluncurkan satelit Bumi pertama, [[Program Sputnik|Sputnik]].<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/4/newsid_2685000/2685115.stm|title=Sputnik satellite blasts into space|publisher=BBC News|date=October 4, 1957|accessdate=June 11, 2008}}</ref> Peluncuran Sputnik ieu menandai dimulainya [[Perlombaan Angkasa]] antara Soviét jeung Amérika Sarikat. Sasaingan ieu memuncak dengan [[Program Apollo|pendaratan Apollo di Bulan]], nu dideskripsikan ku astronot [[Frank Borman]] sebagai "pertempuran dina Perang Tiis".<ref>{{cite web| title = To Boldly Go|author=Klesius, Michael|work=Air & Space| url = http://www.airspacemag.com/space-exploration/To-Boldly-Go.html|accessdate=January 7, 2009|date=December 19, 2008}}</ref>

Hubungan diplomatik antara Kuba jeung Amérika Sarikat terus berlanjut salila Babaraha waktu saenggeus kejatuhan Batista, namun Presiden Eisenhower sengaja meninggalkan ibu kota pikeun menghinti pertemuan dengan pamingpin pemuda Révolusioner Kuba [[Fidel Castro]] dina bulan April, jeung memerintahkan Wakil Presiden [[Richard Nixon]] pikeun mengadakan pertemuan dengan Castro di kediamana.<ref>{{Cite book|last = Lechuga Hevia|first = Carlos|title = Cuba and the Missile Crisis|publisher = Ocean Press|year = 2001|location = Melbourne, Australia|page = 142|url = http://books.google.com/books?id=aKLrYxcDg2wC|id =|isbn = 978-1-876175-34-4}}</ref> Eisenhower teu yakin, apakah Castro seorang komunis atawa bukan. Eisenhower ogé ngalawan upaya Kuba pikeun mengurangingurangan ketergantungan ékonomi maranéhna dina Amérika Sarikat.<ref name = "Smith 1998, 95">{{Cite book|last = Smith|first = Joseph|title = The Cold War 1945–1991|publisher = Blackwell|year = 1998|location = Oxford|page = 95|url = http://books.google.com/books?id=FnnF9NKMJdkC|id =|isbn = 978-0-631-19138-4}}</ref> Kuba mulai melakukanngalakukeun negosiasi pembelian senjata dengan Éropa Wétan dina bulan Maret 1960.<ref>{{Harvnb|Dominguez|1989|p=22}}</ref>

Bulan Januari 1961, sesaat saméméh turun ti jabatana, Eisenhower sacara resmi memutuskan hubungan dengan Pamaréntah Kuba. Dina bulan April 1961, Presiden Amérika nu anyar kapilih, [[John F. Kennedy]], dengan bantuan ti [[CIAwCIA]], gagal [[Invasi Teluk Babi|menginvasi pulau-pulau]] di Playa Girón jeung Playa Larga di [[Provinsi Las Villas]]{{mdash}}kegagalan nu ngéra-ngérakeun Amérika Sarikat di mata dunya.<ref name = "Smith 1998, 95"/> Castro nanggepannya dengan mengadopsi paham [[Marxisme-Lenieusme]], jeung Soviét jangji pikeun méré dukungan leuwih lanjut ka Kuba.<ref name = "Smith 1998, 95"/>

[[Krisis Berlin 1961]] adalahnyaéta insiden besar terahir nu terjadi dina masa Perang Tiis terkait dengan status [[Berlin]] jeung kondisi Jerman pasca-Perang Dunya II. Dina awal 1950-an, [[Pembelotan jeung emigrasi Blok Wétan|pendekatan Soviét ngeunaan kabijakankawijakan pembatasan emigrasi]] ditiru ku sebagéan besar nagara [[Blok Wétan]] lianna.<ref name="dowty114">{{Harvnb|Dowty|1989|p=114}}</ref> Namun, ratusan ribu warga [[Jerman Wétan]] beremigrasi ke [[Jerman Kulon]] setiapunggal tauna melalui "celah" nu terdapat dina sistem antara Berlin Wétan jeung Berlin Kulon jeung dengan bantuan ti pasukan Sekutu di Jerman Kulon.<ref name="harrison99">{{Harvnb|Harrison|2003|p=99}}</ref>

Emigrasi ngabalukarkeun berpindahnya sumber daya manusia nu berpotensi seperti kalangan profesional terdidik ti Jerman Wétan ke Jerman Kulon, hampir 20% penduduk Jerman Wétan telah bermigrasi ke Jerman Kulon dina taun 1961.<ref name="dowty122">{{Harvnb|Dowty|1989|p=122}}</ref> Dina bulan Juni, Uni Soviét mengeluarkan ultimatum anyar nu nungtut penarikanpanarikan pasukan [[Sekutu]] ti Berlin Kulon.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=114}}</ref> Permintaan éta ditolak, jeung dina tanggal 13 Agustus, Jerman Wétan mendirikanngawangun penghalanghahalang kawat berduricucukan nu kemudianditeruskeun konstruksinyakonstruksina diperluasdilegaan hingganepi kelakka engké nyieun [[Tembok Berlin]], nu sacara épéktip menutupnutupan "celah" antara kadua wilayah éta.<ref name="pearson75">{{Harvnb|Pearson|1998|p=75}}</ref>

Saenggeus [[Invasi Teluk Babi]], Kennedy terus néangan cara pikeun ngagulingkeun [[Fidel Castro|Castro]], Kennedy jeung Pamaréntahana bereksperimen sacara diam-diam dengan memfasilitasi penggulingan Pamaréntahan [[Kuba]]. Harapan nu signifikan disematkan dina salah sahiji program rusiah bernama [[Proyék Kuba]], nu dirancang di bawahhandap Pamaréntahan Kennedy dina taun 1961.

Dina bulan Februari 1962, Khrushchev mengetahui rencana Amérika terhadapka Kuba: "proyék Kuba"{{mdash}}disetujui ku CIA jeung menetapkan penggulingan Pamaréntah Kuba dina bulan Oktober, kemungkinan melibatkan militer Amérika{{mdash}}jeung Kennedy mungkin memerintahkan operasi pembunuhan terhadapka Castro.<ref name="Zubok 1994, 158-159">Zubok, Vladislav M. (1994). "Unwrapping the Enigma: What Was Behind the Soviét Challenge in the 1960s?". In Diane B. Kunz (Ed.), ''[http://books.google.com/books?id=SiVTA31wrzEC The Diplomacy of the Crucial Decade: American Foreign Relations During the 1960s]''. New York: Columbia University Press. p. 158-159. ISBN 978-0-231-08177-1.</ref> Sebagai respon, Soviét mempersiapkan pemasangan rudal nuklirnya di Kuba.<ref name = "Zubok 1994, 158-159"/>

Khawatir, Kennedy memutuskanmutuskeun rupa-rupa reaksi pikeun nanggepannya, jeung ahirnya nanggepan instalasi rudal nuklir Soviét di Kuba dengan melakukanngalakukeun blokade laut jeung méré ultimatum ka Soviét. Khrushchev mundur ti konfrontasi, jeung Uni Soviét membongkar rudalnya dengan imbalan janji Amérika agar teu deui menyerang Kuba.<ref>{{Cite book|last = Jones|first = Howard|title = Crucible of Power: A History of American Foreign Relations from 1945|publisher = Rowman & Littlefield|year = 2009|location = Lanham|page = 122|url = http://books.google.com/books?id=WwEu5Yv9KiUC|id =|isbn = 978-0-7425-6454-1}}</ref>

Sebagai akibat ti [[krisis minyak 1973]], dikombinasikan dengan semakin kuatnya pangaruh [[Dunya Katilu]] dengan mendirikanngawangun organisasi-organisasi seperti [[OPEC|Organisasi Nagara-Nagara Pengekspor Minyak]] (OPEC) jeung [[Gerakan Non-Blok]], nagara-nagara Dunya Katilu ngabogaan leuwih loba ruang pikeun memproklamirkan kemerdekaan maranéhna jeung semakin menunjukkan yén maranéhna tahan banting terhadapka tekanan ti nagara adidaya.<ref name="Gaddis 2005, p. 212"/> Sementara itu, [[Uni Soviét|Soviét]] dipaksa pikeun mengalihkan perhatiana dina isu-isu internal seperti permasalahan ékonomi di dina negeri.<ref name="Karabell" /> Salila periode ieu, pamingpin Soviét seperti [[Leonid Brezhnev]] jeung [[Alexei Kosygin]] mulai menerapkan pendekatan [[détente]].<ref name = "Karabell" />

Karena respon nu diberikan teu memuaskan, de Gaulle mulai mengembangkan [[penangkal nuklir]] Perancis sacara independen jeung dina taun 1966, Perancis mengundurkan diri ti NATO, diikuti dengan pengusiran semuasakabéh pasukan NATO ti daratan Perancis.<ref>Crawley p.431</ref>

[[Gambar:Leonid Brezhnev and Richard Nixon talks in 1973.png|left|thumb|[[Leonid Brezhnev]] jeung [[Richard Nixon]] salila kunjungan Brezhnev ke [[Washington]] dina Juni 1973; kunjungan ieu adalahnyaéta permulaan ''détente'' antara Amérika Sarikat jeung Soviét.]]

Dina bulan Séptémber 1968, dina pidatonya di Kongres Kelima [[Partei Persatuan Pekerja Polandia]], sebulan saenggeus [[Invasi Pakta Warsawa ke Cekoslowakia|menginvasi Cekoslowakia]], Brezhnev menyampaikan [[Doktrin Brezhnev]]; nu mengklaim yén "hak kami pikeun melanggar kedaulatan nagara manapun jika ada nu berupaya pikeun menggantikan Marxisme-Lenieusme dengan kapitalismeu". Dina pidatonya, Brezhnev menyatakannyatakeun:<ref name="Gaddis 2005, p. 150"/>

{{cquote|Ketika kakuatan nu memusuhi sosialisme mencoba pikeun ngarobah haluan Babaraha nagara sosialis menuju kapitalismeu, itu bukan hanya jadi masalah bagi nagara nu bersangkutan, namun masalah umum jeung kepedulian ti semuasakabéh nagara-nagara sosialis.}}

Sebagai bagéan ti minoritas Katolik Vietnam, usaha Diệm pikeun mengembangkan kabijakankawijakan pro-Katolik membangkitkan amarah orang-orang Buddhis Vietnam. Polisi nagara seringkali dituduh menyerang orang-orang Buddhis (agama mayoritas nagara itu). Para aktivis Buddhis melakukanngalakukeun protes-protes massal jeung bahkan penyiksaan diri nu berpuncak dina Babaraha upaya kudéta, jeung nu terahir mengakibatkan kematian Diệm sendiri. Ketika rezim ieu membangkitkan salah sahiji protes nu dilakukan ku para biarawan Buddhis dina Mei 1963, AS menghentikan bantuana.

Sejumlah biarawan sacara terbuka membakar diri maranéhna sebagai protes, jeung AS semakin merasa terganggu ku citra publik Diệm nu teu populer. Diệm jeung Madame Nhu mengklaim yén pihak Komunis telah menyusup ke dina kelompok-kelompok Buddhis. Tindakan maranéhna pikeun menghancurkan protes-protes ieu sesuai dengan kabijakankawijakan anti-komunis nu telah disetujui saméméhnya. Madame Nhu konon merujuk kejadian ieu sebagai "barbecue" ("memanggang daging").

Berdasarkan paréntah ti Presiden A.S. John F. Kennedy, Henry Cabot Lodge, duta besar Amérika pikeun Vietnam Kidul, nolak pikeun papanggih dengan Diệm. Saenggeus ngadéngé yén Angkatan Darat Republik Vietnam keur ngarancang kudéta nu dipimpin ku Jenderal Dương Văn Minh, AS méré jaminan-jaminan rusiah ka para jenderal itu yén AS moal bakal pipilueun. Dương Văn Minh jeung komplotana ngagulingkeun Pamaréntahan jeung menghukum mati Presiden Diệm jeung adiknya, Ngô Đình Nhu, dina 2 November 1963. Amérika Sarikat sacara terbuka mengungkapkan rasa terkejut jeung kekecewaana yén Diệm telah dibunuh. Kaberan, Presiden John F. Kennedy ogé dibunuh hanya 20 hari kemudian. Babaraha orang Vietnam percaya yén hantu Diemlah nu melakukanngalakukeun pembalasan karena Presiden Kennedy menyetujui kudéta itu.

Ketika Madame Nhu, mengunjungi Amérika Sarikat dina waktu itu, saenggeus mengetahui tentang kudéta éta, manéhna segera menyebut Amérika Sarikat sebagai pelakunya. manéhna belakangan mengatakan, "Barangsiapa jadi sekutu Amérika tidakteu ngabutuhkeun musuh." Madame Nhu lalu meramalkan masa depan nu gelap pikeun Vietnam jeung yén, karena kemiluanana dina kudéta itu, masalah-masalah AS di Vietnam kakara dimulai.

Saenggeus dibunuhnya Ngô Đình Diệm, AS dapat tetep mangaruhan Pamaréntahan Vietnam Kidul, ngabantuan pemilihan para pejabat nu ngadukung kabijakankawijakan-kabijakankawijakan AS. Di antara loba orang nu tahu tentang situasi pulitik di sekitar kematiana (1963), pembunuhan Ngô Đình Diệm dianggep sebagai momen pulitik nu nangtukeun nu, ceuk sebagéan orang, pelan-pelan ngabalukarkeun kekalahan Perang Vietnam 12 taun kemudian (1975), namun, ceuk nu lianna deui, mencegah Vietnam Kidul direbut pihak komunis 10 taun leuwih awal karena Diệm telah memutuskan pikeun menyerah ka ambisi-ambisi invasi Ho Chi Minh. Akibat ti kuatnya kehadiran Amérika saenggeus pembunuhan Diệm, terjadilah pergolakan intern di antara para pamingpin Vietnam Kidul, sementara tentara manggih diri maranéhna dipaksa pikeun memilih antara kapentingan-kapentingan komunis jeung kapentingan-kapentingan Amérika. Pembunuhan ieu ogé memperkuat upaya-upaya Vietnam Kalér pikeun melukiskan Vietnam Kidul sebagai pendukung kolonisasi.

Di Indonesia, anti-komunis garis keras [[Soeharto|Jenderal Soeharto]] meraih kendali Pamaréntahan ti pendahulunya, [[Soekarno]], jeung kemudian mulai ngabangunngawangun "[[Orde Baru]]". Ti taun 1965 sampai 1966, militer Indonesia [[Pembantaian di Indonesia 1965–1966|melakukanngalakukeun pembunuhan massal]] terhadapka sekitar setengah juta anggota jeung simpatisan [[Partei Komunis Indonesia]] serta organisasi-organisasi sayap kiri lianna.<ref name="Farid 2007">Farid, Hilmar (2007). "Mass Killings and Capitalist Expansion, 1965–1966". In Kuan-Hsing Chen & Chua Beng Huat (Ed.), ''[The Inter-Asia Cultural Studies Reader]''. London: Routledge. pp. 207–222. ISBN 0-415-43134-4.</ref>

MeningkatnyaNingkatna konflik nu keur berlangsung antara pamingpin [[Vietnam Kidul]] [[Ngô Đình Diệm]] dengan komunis [[Viet Cong|Front Nasional pikeun Pembébasan Vietnam Kidul]] (NLF) membuat Johnson mengirimkanngirimkan 575.000 tentara Amérika ke Asia Tenggara pikeun melumpuhkan NLF jeung sekutu Vietnam Kalér maranéhna dina [[Perang Vietnam]], namun kabijakankawijakan ieu ngakan loba biaya jeung ngalemahkeun perékonomian AS, jeung dina taun 1975, krisis ieu memuncak dengan kegagalan Amérika Sarikat. Dunya memandang paristiwa ieu sebagai kekalahan bagi salah sahiji nagara adidaya nu paling kuat di tangan salah sahiji nagara termiskin dunya.<ref name = "LaFeber 1991" /> Vietnam Kalér menerima persetujuan Soviét pikeun memulai perang dina taun 1959. Uni Soviét mengirimkanngirimkan 15.000 penasihat militer jeung bantuan dana sebesar $ 450 juta ka Vietnam Kalér salila perang, sadengkeun Cina mengirimkanngirimkan 320.000 tentara jeung bantuan dana senilai $180 juta.<ref>Qiang Zhai, ''China and the Vietnam Wars, 1950-1975'' (University of North Carolina Press, 2000), p135; Gen. Oleg Sarin and Col. Lev Dvoretsky, ''Alien Wars: The Soviét Union’s Aggressions Against the World, 1919 to 1989'' (Presidio Press, 1996), pp93-4.</ref>

Di [[Chili]], kandidat [[Partei Sosialis Chili|Partei Sosialis]] [[Salvador Allende]] meunangkeun pemilihan presiden taun 1970, jadi [[Marxis]] kapilih demokratis pertama nu jadi presiden di nagara-nagara Amérika.<ref name="BBC Allende Profile 2003">{{cite news|title = Profile of Salvador Allende|date = Séptémber 8, 2003|publisher=BBC|agency = [[BBC]]|url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/3089846.stm|accessdate =January 25, 2011 }}</ref> Jenderal [[Augusto Pinochet]] melakukanngalakukeun [[Kudéta Chili 1973|kudéta terhadapka Pamaréntahan]] dina tanggal 11 Séptémber 1973 jeung dengan cepat mengambilalih semuasakabéh kakuasaan pulitik jadi kediktatoran militer, tindakana ieu direstui ku AS. Reformasi Allende ékonomi diurungkan jeung lawan sayap kiri tewas atawa ditahan di kamp-kamp interniran di bawahhandap arahan ti [[Dirección de Inteligencia Nacional]] (DINA).

Amérika Sarikat ogé tidakteu senang saat [[Jamaika]] mulai menjalin hubungan nu leuwih eratérat dengan Pamaréntah Kuba saenggeus pemilihan [[Michael Manley]] dina taun 1972.<ref name="Mars & Young 2004, xvi">Mars, Perry & Alma H. Young (2004). [http://books.google.com/books?id=F4lJBFU-k1wC ''Caribbean Labor and Politics: Legacies of Cheddi Jagan and Michael Manley'']. Detroit: Wayne State University Press. p. xvi. ISBN 978-0-8143-3211-5.</ref> Amérika Sarikat merespona dengan mendanai lawan-lawan pulitik Manley, mendorong pemberontakan dina tubuh [[tentara Jamaika]], jeung menyewa tentara bayaran pikeun ngalawan Pamaréntahan Manley.<ref name="Mars & Young 2004, xviii"/> Kekerasan pun terjadi.

Situasi di [[Wétan Tengah]] terus jadi sumber persengketaan. [[Mesir]], nu menerima loba bantuan senjata jeung bantuan ékonomi ti Uni Soviét, adalahnyaéta klien Soviét nu merepotkan. Dengan terpaksa, Uni Soviét berkewajiban pikeun ngabantuan Mesir dina [[Perang Enam Hari]] (dengan mengirimkanngirimkan penasihat militer jeung teknisi) jeung [[Perang Atrisi]] (dengan mengirimkanngirimkan pilot jeung pesawat) pikeun ngalawan [[Israel]] nu pro-Kulon.<ref>Stone, p. 230</ref> Di samping pembelotan Mesir, ti nu saméméhnya pro-Soviét jadi pro-Amérika dina taun 1972 (dibawahdihandap kepamingpinan [[Anwar El Sadat]]),<ref name="Grenville & Wasserstein 1987, 701">Grenville, J.A.S. & Bernard Wasserstein (1987). ''[http://books.google.com/books?id=RYyyAAAAIAAJ Treaties of the Twentieth Century: A History and Guide with Texts]'', Volume 2. London and New York: Methuen. ISBN 978-0-416-38080-4.</ref> rumor ngeunaan intervensi Soviét dina [[Perang Yom Kippur]] dina taun 1973 ngabalukarkeun terjadinya pengiriman tentara Amérika besar-besaran jeung mengancambakal menghancurkan ''détente''.<ref>Kumaraswamy, p. 127</ref> Meskipun dina eraéra pra-Sadat Mesir mangrupakeun penerima bantuan terbesar Soviét di Wétan Tengah, Soviét ogé sukses menjalin hubungan eratérat dengan komunis di [[Yaman Kidul]], serta Pamaréntahan nasionalis [[Aljazair]] jeung [[Irak]].<ref name = "Grenville & Wasserstein 1987, 701"/> Soviét sacara langsung memihak jeung ngabantuan [[Palestina]] dina menghadapi [[Konflik Israel-Palestina|konflik dengan Israel]], kaasup dukungan pikeun [[Yasser Arafat]] jeung [[Organisasi Pembébasan Palestina]].<ref>Friedman, p. 330</ref> Ti taun 1973-1975, CIA berkolusi dengan Pamaréntah [[Iran]] pikeun membiayai jeung mempersenjatai pemberontak [[Kurdi]] dina [[Perang Irak–Kurdi Kadua]] dengan tujuan pikeun melumpuhkan pamingpin Irak [[Ahmed Hassan al-Bakr]]. Saat Iran jeung Irak nandatanganan [[Perjanjian Aljazair (1975)|Perjanjian Aljazair]] dina taun 1975, dukungan pikeun Iran pun ogé turut berhenti.<ref name="The Ugly Truth About Gerald Ford">Hitchens, Christopher, [http://www.slate.com/id/2156400 "The Ugly Truth About Gerald Ford"], ''Slate,'' December 29, 2006.</ref>

Di Afrika, militer [[Somalia]] nu dipimpin ku [[Mohamed Siad Barre]] melakukanngalakukeun kudéta tak berdarah dina taun 1969 jeung mendirikanngawangun [[Republik Demokratik Somalia]] nu berpaham sosialis. Uni Soviét jangji pikeun ngadukung Somalia. Opat taun kemudian, Kaisar Ethiopia [[Haile Selassie]] nu pro-Amérika digulingkan dina kudéta taun 1974 ku kelompok [[Derg]], salah sahiji kelompok militer radikal pro-Soviét nu dipimpin ku [[Mengistu Haile Mariam]]. Mariem menjalin hubungan dengan Kuba jeung Soviét.<ref name = "Erlich 2008, 84-86">{{Cite book|last = Erlich|first = Reese|title = Dateline Havana: The Real Story of U.S. Policy and the Future of Cuba|publisher = PoliPoint Press|year = 2008|location = Sausalito, California|pages = 84–86|url = http://books.google.com/books?id=7q3ibcq_vxQC|id =|isbn = 978-0-9815769-7-8}}</ref> Saat [[Perang Ogaden|peperangan antara Somalia jeung Ethiopia pecah dina taun 1977-1978]], Barre kehilangankeleungitan dukungan Soviét jeung kemudian bersekutu dengan Amérika Sarikat. Tentara Kuba ogé berperan dina perang ieu dengan memihak Ethiopia.<ref name = "Erlich 2008, 84-86"/>

[[Révolusi Anyelir]] di [[Portugis]] dina taun 1974 nu ngalawan keotoriteran ''[[Estado Novo (Portugal)|Estado Novo]]'' membuat Portugis kembali ke sistem multi-Partei jeung sekaligus memfasilitasi kemerdekaan koloni Portugis di [[Angola]] jeung [[Timor Wétan]]. Di Afrika, pemberontak Angola mengobarkan [[Perang Kemerdekaan Angola|perang kemerdekaan multi-faksi ngalawan kakuasaan Portugis]] sejak taun 1961, saenggeus perang ieu usai, [[Perang Saudara Angola|perang dua dasawarsa]] menggantikan perang anti-kolonial, nu ditandai dengan peperangan antara komunis [[Gerakan Rakyat Pembébasan Angola]] (MPLA), nu didukung ku Kuba jeung Soviét, dengan [[Front Pembébasan Nasional Angola]] (FNLA), nu didukung ku Amérika Sarikat, Republik Rakyat Tiongkok, jeung Pamaréntahan Mobutu di [[Zaire]]. AS, [[Apartheid di Afrika Kidul|Pamaréntahan apartheid Afrika Kidul]], jeung Babaraha nagara Afrika lianna ogé ngadukung faksi Katilu, [[Uni Nasional pikeun Kemerdekaan Penuh Angola]] (UNITA). Tanpa berkonsultasi dengan Soviét, Kuba mengirimkanngirimkan tentaranya pikeun berjuang bersama MPLA.<ref name = "Erlich 2008, 84-86"/> Pamaréntah apartheid Afrika Kidul ogé mengirimkanngirimkan tentara pikeun ngabantuan UNITA, namun MPLA beradaaya di atas tangan karena didukung ku Kuba jeung Soviét.<ref name = "Erlich 2008, 84-86"/>

Di Asia Tenggara, koloni [[Timor Wétan]] sacara sepihak memproklilasikan kemerdekaana ti Portugis di bawahhandap sayap kiri [[Fretilin]] dina bulan November 1975. Dengan dukungan ti Australia jeung Amérika Sarikat, [[Soeharto]] [[Invasi Indonesia ke Timor Wétan|menginvasi Timor Wétan]] dina bulan DesemberDésémber{{mdash}}nu memulai [[Jajahan Indonesia di Timor Wétan|Jajahan Indonesia di Timor Wétan salila sepÉropat abad]].<ref>{{Cite book|last = Doyle|first = Randall Jordan|title = America and China: Asia-Pacific Rim Hegemony in the Twenty-First Century|publisher = Lexington Books|year = 2007|location = Lanham|page = 119|url = http://books.google.com/books?id=Z_W7u44IjK8C|id =|isbn = 978-0-7391-1702-6}}</ref>

Salila [[Perang Vietnam]], Vietnam Kalér menginvasi jeung menduduki sebagéan Kamboja pikeun dipaké sebagai pangkalan militer, nu ogé berperan dina memicu pecahnya [[Perang Saudara Kamboja]] antara Pamaréntah pro-Amérika [[Lon Nol]] jeung pemberontak [[Maoist]] [[Khmer Beureum]]. Dokumen nu ditemukan ti arsip Soviét mengungkapkan yén invasi Vietnam Kalér ke Kamboja dina taun 1970 dilaksanakan atas permintaan ti Khmer Beureum saenggeus bernegosiasi dengan [[Nuon Chea]].<ref>Dmitry Mosyakov, "The Khmer Rouge and the Vietnamese Communists: A History of Their Relations as Told in the Soviét Archives," in Susan E. Cook, ed., ''Genocide in Cambodia and Rwanda'' (Yale Genocide Studies Program Monograph Series No. 1, 2004), p54ff. Can be accessed at: www.yale.edu/gsp/publications/Mosyakov.doc "In April–May 1970, many North Vietnamese forces entered Cambodia in response to the call for help addressed to Vietnam not by Pol Pot, but by his deputy Nuon Chea. Nguyen Co Thach recalls: “Nuon Chea has asked for help and we have liberated five provinces of Cambodia in ten days.”"</ref> AS jeung Vietnam Kidul nanggepannya dengan melancarkan [[Operasi Menu|kampanye pengeboman]] jeung [[Kampanye Kamboja|serangan darat]], efek ti operasi ieu masih diperdebatkan ku para sejarawan.<ref>Chandler, David 2000, ''Brother Number One: A Political Biography of Pol Pot'', Revised Edition, Chiang Mai, Thailand: Silkworm Books, pp. 96-7.</ref> Di bawahhandap kepamingpinan [[Pol Pot]], Khmer Beureum membantai 1-3 juta, ti 8,4 juta total penduduk Kamboja, di [[ladang pembantaian]].<ref name="Heuveline, Patrick 2001">Heuveline, Patrick (2001). "The Demographic Analysis of Mortality in Cambodia." In Forced Migration and Mortality, eds. Holly E. Reed and Charles B. Keely. Washington, D.C.: National Academy Press. Heuveline suggests that a range of 1.17-3.42 million people were killed.</ref><ref name="Marek Sliwinski 1995">Marek Sliwinski, Le Génocide Khmer Rouge: Une Analyse Démographique (L'Harmattan, 1995).</ref><ref name="Banister, Judith 1993">Banister, Judith, and Paige Johnson (1993). "After the Nightmare: The Population of Cambodia." In Genocide and Democracy in Cambodia: The Khmer Rouge, the United Nations and the International Community, ed. Ben Kiernan. New Haven, Conn.: Yale University Southeast Asia Studies.</ref> Sosiolog [[Martin Shaw (sosiolog)|Martin Shaw]] ngagambarkeun kekejaman ieu sebagai "[[genosida]] paling murni ti eraéra Perang Tiis".<ref>''Theory of the Global State: Globality as Unfieushed Revolution'' by [[Martin Shaw (sosiolog)|Martin Shaw]], [[Cambridge University Press]], 2000, pp 141, ISBN 978-0-521-59730-2</ref> Vietnam ngagulingkeun Pol Pot dina taun 1979 jeung nyieun Pamaréntah boneka di bawahhandap pimpinan [[Heng Samrin]].

Dina bulan Februari 1972, Nixon mengumumkan pemulihan hubungan dengan Cina.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|pp=149–152}}</ref> manéhna melakukanngalakukeun kunjungan ke [[Beijing]] jeung papanggih dengan [[Mao Zedong]] jeung [[Zhou Enlai]]. Dina saat itu, sumber daya nuklir Uni Soviét telah setara dengan Amérika Sarikat, [[Perang Vietnam]] ogé telah ngalemahkeun pangaruh Amérika di [[Dunya Katilu]] jeung menTiiskan hubungana dengan Éropa Kulon.<ref>Buchanan, pp. 168–169</ref> Meskipun konflik tak langsung antara dua adidaya dina Perang Tiis terus berlanjut sampai ahir 1960-an jeung awal 1970-an, kategangan perlahan-lahan mulai mereda.<ref name = "Palmowski" />

Saenggeus kunjungana ke Tiongkok, Nixon papanggih dengan para pamingpin Soviét, kaasup Brezhnev di Moskow.<ref name="bbc-nb">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/22/newsid_4373000/4373149.stm|title=President Nixon arrives in Moscow|publisher=BBC News|date=May 22, 1972|accessdate=June 10, 2008}}</ref> [[Perundingan Pembatasan Senjata Strategis]] (SALT) antara kadua belah pihak ngahasilkeun dua kesepakatankamupakatan ngeunaan pengawasan penggunaan senjata, nyaéta [[SALT I]], pakta pembatasan senjata komprehensif pertama nu ditandatangani ku kadua nagara adidaya,<ref>{{cite web|url=http://www.nixonlibrary.gov/thelife/apolitician/thepresident/index.php|title=The President|accessdate=March 27, 2009|publisher=Richard Nixon Presidential Library}}</ref> jeung [[Traktat Peluru Kendali Anti-Balistik]], nu mengatur ngeunaan pembatasan sistem peluru kendali anti-balistik nu dipaké pikeun mempertahankan wilayah terhadapka senjata nuklir nu dibawa misil. Ieu bertujuan pikeun membatasi pengembangan peluru kendali anti-balistik jeung rudal nuklir berbiaya mahal.<ref name = "Karabell" />

Nixon jeung Brezhnev mengumumkan eraéra anyar "hirup berdampingan sacara damai" jeung ngabangunngawangun pendekatan hubungan anyar nu disebut ''[[détente]]'' (peredaan kategangan) antara dua nagara adidaya. Sementara itu, Brezhnev berusaha pikeun memperbaiki kembali perékonomian Soviét nu mengalami penurunan akibat besarnya pengeluaran militer.<ref name = "LaFeber 1991" /> Antara taun 1972 jeung 1974, kadua belah pihak ogé sepakat pikeun memperkuat hubungan ékonomi maranéhna,<ref name = "LaFeber 1991" /> di antaranya dengan melakukanngalakukeun perjanjian dina rangka paningkatan aktivitas perdagangan. Sebagai hasil ti perundingan maranéhna, ''détente'' menggantikan eraéra permusuhan ti Perang Tiis jeung kadua nagara bisa hirup sacara berdampingan.<ref name="bbc-nb"/>

Sementara itu, perkembangan hubungan AS jeung Soviét ogé bertepatan dengan "[[Ostpulitik]]" Kanselir Jerman Kulon [[Willy Brandt]].<ref name="Gaddis 2005, p. 154"/> Perjanjian lianna nu disahkan pikeun menstabilkan situasi di Éropa adalahnyaéta [[Perjanjian Helsinki]], nu ditandatangani dina [[Organisasi pikeun Kaamanan jeung Kerjasama di Éropa|Konferensi Kaamanan jeung Kerjasama di Éropa]] dina taun 1975.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=188}}</ref>

'''[[Korean Air Lines Penerbangan 902]]''' mangrupakeun [[pesawat]] [[Boeing 707]] nu menerbangi jalur [[Paris]]-[[Anchorage]]-[[Seoul]]. Dina [[20 April]] [[1978]], Namun tragisnya, Radar [[Uni Soviét]] pun mengira yén [[Pesawat]] [[Korean Air Lines Penerbangan 902]] adalahnyaéta [[Pesawat]] Mata-Mata [[Amérika Sarikat]]. Kemudian [[Uni Soviét]] mengirimngirim [[Pesawat Tempur]] [[Sukhoi Su-15]] pikeun menembakin jeung nyegat [[Pesawat]] éta. Saenggeus [[Pesawat]] [[Korean Air Lines Penerbangan 902]] ditembak ku Sukhoi Su-15 nu Uni Soviét, Kecelakaan ieu mupuskeun 2 urang panumpang jeung 107 panumpang salamet di talaga beku.-->

Presiden [[Jimmy Carter]] berusaha pikeun menetapkan pembatasan perlombaan persenjataan leuwih lanjut dengan mengesahkan [[Perundingan Pembatasan Senjata Strategis|SALT II]] dina taun 1979,<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/18/newsid_4508000/4508409.stm|title=Leaders agree arms reduction treaty|publisher=BBC News|date=June 18, 2008|accessdate=June 10, 2008}}</ref> namun upayanya ieu dirusak ku paristiwa lianna dina taun itu, nyaéta [[Révolusi Iran]] nu didukung ku [[KGB]],<ref>Christopher Andrew and Vasili Mitrokhin, ''The KGB and the World: The Mitrokhin Archive II'' (Penguin, 2006), pp41, 120-1.</ref> [[Révolusi Nikaragua]] pikeun ngagulingkeun rezim pro-AS, jeung nu paling membuat AS berang; intervensi Soviét dina [[Perang Afganistan]] dina bulan DesemberDésémber.<ref name = "LaFeber 1991" />

Istilah "Perang Tiis Kadua" merujuk dina periode paningkatan kembali kategangan Perang Tiis jeung konflik antara kadua belah pihak dina ahir 1970-an jeung awal 1980-an. Kategangan sangat meningkat antara Amérika Sarikat jeung Uni Soviét jeung masing-masingnya jadi leuwih ter-militeristik.<ref name = "Halliday" /> Diggins mengungkapkan: "Reagan mengerahkan segalanya pikeun berjuang dina 'Perang Tiis Kadua' dengan ngadukung kontra-pemberontakan di Dunya Katilu."<ref>{{cite book|author=John P. Diggins|title=Ronald Reagan: Fate, Freedom, And the Making of History|url=http://books.google.com/books?id=N-bQtjYcy0AC&pg=PA267|year=2007|publisher=W. W. Norton|page=267}}</ref> Sementara Cox menyatakannyatakeun: "Intensitas 'Perang Tiis Kadua' sehebat durasinya nu singkat."<ref>{{cite book|author=Michael Cox|title=Beyond the Cold War: Superpowers at the Crossroads|url=http://books.google.com/books?id=cUsOYWpQZbAC&pg=PR18|year=1990|publisher=University Press of America|page=18}}</ref>

Dina bulan April 1978, [[Partei Démokrasi Rakyat Afganistan]] (PDPA) nu berhaluan komunis merebut kakuasaan atas [[Afganistan]] melalui [[Révolusi Saur]]. Dina hitungan bulan, penentang Pamaréntahan komunis melancarkan pemberontakan di Afganistan Wétan, nu dengan cepat berkembang jadi [[Perang Saudara Afganistan|perang saudara]] antara gerilyawan [[mujahidin]] ngalawan tentara Pamaréntah. Pamaréntah [[Pakistan]] memfasilitasi para pemberontak dengan pusat-pusat pelatihan rusiah, sadengkeun Uni Soviét mengirimngirim rébuan penasihat militer pikeun ngadukung Pamaréntahan PDPA.<ref>{{Harvnb|Hussain|2005|pp=108-109}}</ref> Sementara itu, meningkatnyaningkatna gesekan antara faksi-faksi nu bersaing di PDPA{{ndash}}faksi [[Khalq]] nu dominan jeung [[Parcham]] nu leuwih moderat {{ndash}} ngabalukarkeun pemberhentian anggota kabinetkabinét jeung penangkapan perwira militer Parchami dengan dalih kudéta terhadapka Parchami. Dina pertengahan 1979, Amérika Sarikat memulai salah sahiji program rusiah pikeun ngabantuan mujahidin.<ref>{{Harvnb|Meher|2004|pp=68-69, 94}}</ref>

Bulan Séptémber 1979, Presiden Khalqist [[Nur Muhammad Taraki]] dibunuh dina salah sahiji kudéta PDPA nu diatur ku rekana sesama anggota Khalq bernama [[Hafizullah Amin]], nu kemudian jadi presiden. Amin dibunuh ku pasukan khusus Soviét dina bulan DesemberDésémber 1979. Saenggeus kematiana, salah sahiji Pamaréntahan nu diorganisir ku Soviét, di bawahhandap pimpinan [[Babrak Karmal]], mengisi kekosongan kakuasaan. Pasukan Soviét dikerahkan pikeun menstabilkan Afganistan di bawahhandap Pamaréntahan Karmal, nu telah jadi boneka Soviét. Akibatnya, Soviét miluan langsung dina apa nu kemudian jadi perang domestik di Afganistan.<ref>{{Harvnb|Kalinovsky|2011|pp=25-28}}</ref>

Carter nanggepan intervensi Soviét di Afganistan dengan cara menarik kembali perjanjian SALT II ti [[Senat Amérika Sarikat|Senat]], melakukanngalakukeun embargo dina pengiriman gandum jeung barang-barang téhnologi dina Uni Soviét, serta ningkatkeun pengeluaran militer. Amérika Sarikat ogé melakukanngalakukeun pemboikotan terhadapka [[Olimpiade Musim Panas 1980|Olimpiade Moskow 1980]]. Carter menyatakannyatakeun yén tindakan Soviét mangrupakeun "ancaman nu paling serius terhadapka perdamaian salila Perang Tiis Kadua".<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=211}}</ref>

[[Gambar:Reagan-Thatcher cabinet talks.jpg|thumb|right|alt=Thatcher adalahnyaéta satu-satunya wanita di ruangan ieu, jeung selusin pria dina setelan duduk di sekitar mejaméja oval. Regan jeung Thatcher duduk berlawanan satu sama lain di tengah-tengah meja panjang. Ruangan ieu dihiasi dengan cat warna Bodas, dengan tirai, salah sahiji lampu emas jeung potret Lincoln.|KabinetKabinét [[Margaret Thatcher|Thatcher]] papanggih dengan KabinetKabinét [[Ronald Reagan|Reagan]] di Gedung Bodas, 1981.]]

Dina bulan Januari 1977, opat taun saméméh jadi presiden, [[Ronald Reagan]] mengungkapkan dina percakapana dengan [[Richard V. Allen]], ngeunaan harapan dasarnya terkait dengan Perang Tiis: "Ide saya ngeunaan kabijakankawijakan Amérika terhadapka Uni Soviét sederhana, jeung Babaraha orangbakal menyebutnya sangat sederhana, nyaéta: Kita menang jeung maranéhna kalah. Bagaimana ceuk Anda?".<ref>{{cite web|last=Allen |first=Richard V. |url=http://www.hoover.org/publications/hoover-digest/article/7398 |title=The Man Who Won the Cold War |publisher=Hoover.org |accessdate=November 3, 2011}}</ref> Taun 1980, Ronald Reagan ngéléhkeun [[Jimmy Carter]] dina [[Pemilihan umum Presiden Amérika Sarikat 1980|pemilu presiden 1980]]. Saenggeus kemenangana, manéhna bersumpahbakal ningkatkeun anggaran militer jeung menghadapi Soviét di manapun.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=189}}</ref> Baik Reagan maupun [[Perdana Menteri Britania Raya]] nu baru, [[Margaret Thatcher]], sama-sama mengecam Uni Soviét jeung idéologinya. Reagan menyebut Uni Soviét sebagai salah sahiji "kekaisaran jahat" jeung meramalkan yén [[komunisme]]bakal hancur jadi "tumpukan abu sejarah".<ref name="Gaddis 2005, p. 197">{{Harvnb|Gaddis|2005|p=197}}</ref>

Meskipun sentimen anti-Amérika di Iran saenggeus [[Révolusi Iran]] meningkat, Pamaréntahan Reagan tetap mengulurkan tangan ka Pamaréntah anti-komunis [[Ayatollah Khomeieu]] dina upayanya pikeun merekrut teokrasi bagi Amérika dina taun 1980-an. Direktur CIA [[William J. Casey|William Casey]] ngagambarkeun Pamaréntahan Khomeieu sebagai Pamaréntahan nu "goyah jeung [mungkin] dina pergerakan ke arah kebeneran... AS hampir tidakteu ngabogaan kartu pikeun dimainkan; sementara Uni Soviét ngabogaan loba kartu."<ref name="Fawaz 1999, 72">Gerges, Fawaz A. (1999). [http://books.google.com/books?id=w-l6M4pOnUkC America and Political Islam: Clash of Cultures or Clash of Interests?]''. Cambridge: Cambridge University Press. p. 72. ISBN 978-0-521-63957-6.''</ref> Salah sahiji metode nu dilakukan Amérika pikeun ngadukung Iran adalahnyaéta dengan penjualan senjata sacara rusiah. Dina taun 1983, CIA merilis daftar panjang komunis Iran jeung aktivis sayap kiri lianna nu dicurigai bekerja dina Pamaréntahan Khomeieu.<ref name="Beieun & Stork 1997, 11-12">Beieun, Joel & Joe Stork (1997). "On the Modernity, Historical Specificity, and International Context of Political Islam". In Joel Beieun & Joe Stork (Eds.), ''[http://books.google.com/books?id=6H7tYLVwVFkC Political Islam: Essays from the Middle East Report]''. Berkeley: University of California Press. p. 11. ISBN 978-0-520-20448-5.</ref> Salah sahiji komisi khusus kemudian melaporkan yén daftar itu disusun pikeun mengambil "langkah-langkah, kaasup eksekusi massal, pikeun mengeliminasi semuasakabéh infrastruktur pro-Soviét di Iran."<ref name = "Beieun & Stork 1997, 11-12"/>

Dina awal 1985, prinsip anti-komunis Reagan telah berkembang jadi sikap nu dikenal sebagai [[Doktrin Reagan]]{{mdash}}nu mana, selain penahanan, ogé dirumuskan hak tambahan pikeun menumbangkan Pamaréntahan komunis nu ada.<ref name="Graebner, Burns & Siracusa 2008, 76">Graebner Norman A., Richard Dean Burns & Joseph M. Siracusa (2008). ''[http://books.google.com/books?id=r71u_AgE7iYC Reagan, Bush, Gorbachev: Revisiting the End of the Cold War].'' Westport, Connecticut: Greenwood Press. p. 76. ISBN 978-0-313-35241-6.</ref> Selain melanjutkan kabijakankawijakan Carter nu ngadukung penentang Islam dina ngalawan Soviét jeung PDPA di Afganistan, CIA ogé berusaha ngalemahkeun Uni Soviét dengan cara mempromosikan [[pulitik Islam]] di mayoritas Islam [[Asia Tengah Soviét|Soviét Asia Tengah]].<ref name="Singh 1995, 130">Singh, Bilveer (1995). "Jemaah Islamiyah". In Wilson John & Swati Parashar (Eds.) ''[http://books.google.com/books?id=cAE-bxSXayMC Terrorism in Southeast Asia: Implications for South Asia]''. Singapore and Delhi: ORF-Pearson-Longman. p. 130. ISBN 978-81-297-0998-1.</ref> Di samping itu, CIA mendorong anti-komunis ISI di Pakistan agar bersedia melatih Muslim ti sakabéh dunya pikeun berpartisipasi dina [[jihad]] ngalawan Uni Soviét.<ref name = "Singh 1995, 130"/> A

Kunjungan [[Paus Yohanes Paulus II]] ke nagara kelahirana, [[Polandia]], dina taun 1979 telah mendorong kebangkitan spiritual jeung nasionalis nu memicu lahirnya [[Solidarność|gerakan solititas jeung semangat anti-komunisme]]. Hal ieu diperkirakan mangrupakeun penyebab dilakukana [[Percobaan pembunuhan terhadapka Paus Yohanes Paulus II|upaya pembunuhan]] terhadapka Paus Yohanes Paulus II dua taun kemudian.<ref>Henze‏, p. 171</ref>

Dina bulan DesemberDésémber 1981, [[Wojciech Jaruzelski]] bereaksi terhadapka krisis di Polandia dengan memberlakukan masa [[darurat militer]]. Pikeun nanggepannya, Reagan memberlakukan sanksi ékonomi terhadapka Polandia.<ref name="Gaddis219" /> [[Mikhail Suslov]], ideolog top di Kremlin, menyarankan agar pamingpin Soviét tidakteu campur tangan jika Polandia jatuh di bawahhandap kendali gerakan Solititas, karena takut hal itubakal menimbulkan sanksi ékonomi nu leuwih berat deui, nu hartinabakal jadi malapetaka bagi perékonomian Soviét.<ref name="Gaddis219">{{Harvnb|Gaddis|2005|pp=219–222}}</ref>

Moskow telah ngabangunngawangun sumber daya militer nu menghabiskan 25 persen ti produk nasional bruto Uni Soviét, dengan mengorbankan barang-barang konsumsi jeung investasi di sektor sipil.<ref name="LaFeber 2002, p. 332">{{Harvnb|LaFeber|2002|p=332}}</ref> Pengeluaran Soviét pikeun [[perlombaan senjata]] jeung kompetisi Perang Tiis lianna semakin diperparah ku masalah struktural dina sistem perékonomian Soviét,<ref>{{cite book|last1 = Towle|first1 = Philip|title = The Oxford History of Modern War|page = 159}}</ref> nu mengalami [[Era Stagnasi|stagnasi ékonomi salila satu dekade]] dina taun-taun terahir Pamaréntahan Brezhnev.

Investasi Soviét dina sektor pertahanan tidakteu didorong ku kapentingan militer, namun sebagéan besar pikeun ngadukung kapentingan Partei-Partei besar jeung birokrasi nagara, nu bergantung dina sektor militer pikeun ngadukung kakuasaan jeung hak istimewa maranéhna.<ref>{{Harvnb|LaFeber|2002|p=335}}</ref> [[Militer Uni Soviét]] mangrupakeun militer terbesar di dunya dina hal jumlah jeung jenis senjata, jumlah tentara, jeung jumlah pangkalan militer nu maranéhna miliki.<ref name = "Odom">{{Harvnb|Odom|2000|p=1}}</ref> Namun, keuntungan kuantitatif nu dipegang ku militer Soviét seringkali dirusiahkan keberadaanakeayaana, sehingga Blok Wétan sacara dramatis tertinggal ku Kulon.<ref>{{Harvnb|LaFeber|2002|p=340}}</ref>

[[Gambar:USSR stamp S.Smith 1985 5k.jpg|thumb|upright|Saenggeus seorang anak Amérika berusia sepuluh taun bernama [[Samantha Smith]] mengirimkanngirimkan surat ka [[Yuri Andropov]], nu mengungkapkan kasieunana atas perang nuklir, Andropov mengundang Smith ke Uni Soviét.]]

Dina awal 1980-an, Uni Soviét telah ngabangunngawangun persenjataan jeung pasukan militer nu meleuwihi Amérika Sarikat. Segera saenggeus Soviét menginvasi Afganistan, Presiden Carter memulai pembangunan besar-besaran militer Amérika Sarikat. Upaya ieu semakin diintensifkan ku Pamaréntahan Reagan, nu ningkatkeun pengeluaran [[militer]] ti 5,3 persen/total GNP dina taun 1981 jadi 6,5 persen dina taun 1986,<ref>{{Cite book

Dilatarbelakangi ku meningkatnyaningkatna kategangan antara Soviét jeung Amérika Sarikat, serta dipasangnya [[rudal balistik]] [[RSD-10 Pioneer]] milik Soviét nu mengarah ke [[Éropa Kulon]], NATO memutuskan{{ndash}}di bawahhandap dorongan ti Presiden Carter{{ndash}}pikeun menginstal rudal jelajah jeung [[MGM-31 Pershing]] milik Amérika Sarikat di Éropa, terutama di [[Jerman Kulon]].<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=202}}</ref> Rudal-rudal ieu ditopatkan dengan jarak mencolok, hanya berjarak 10 menit ti [[Moskow]].<ref>Garthoff, p. 88</ref>

Saenggeus pembangunan militer Reagan selesai, Soviét tidakteu nanggepannya dengan mengembangkan sumber daya militernya leuwih besar deui karena pengeluaran militer Soviét sudah sangat besar.<ref>{{cite news|url= http://www.theatlantic.com/past/politics/foreign/reagrus.htm|title=Reagan and the Russians|date=February 1994|work=The Atlantic|author=Lebow, Richard Ned and Janice Gross Stein|accessdate=May 28, 2010}}</ref> Besarnya anggaran militer Soviét mengakibatkan tidakteu efisiena pembangunan dina sektor [[manufaktur]] jeung pertanian, nu ahirnya jadi beban berat bagi [[Perékonomian Uni Soviét|perékonomian Soviét]].<ref name="Gaidar, Yegor"/> Di saat nu bersamaan, produksi minyak di [[Arab Saudi]] meningkat,<ref>{{cite web|url=http://www.iet.ru/files/persona/gaidar/un_en.htm|title=Public Expectations and Trust towards the Government: Post-Revolution Stabilization and its Discontents|accessdate=March 15, 2008|author=Gaidar, Yegor|publisher=The Institute for the Economy in Transition}}</ref> bahkan produksi minyak di nagara-nagara non-[[OPEC]] ogé meningkat dina periode éta, kaasup Soviét.<ref name="EIA">"[http://www.eia.doe.gov/emeu/international/contents.html Official Energy Statistics of the US Government]", EIA&nbsp;— International Energy Data and Analysis. Retrieved on July 4, 2008.</ref> Perkembangan ieu méré kontribusi terhadapka fenomena [[banjir minyak 1980-an]] nu mempangaruhi Uni Soviét. Minyak mulai jadi sumber utama pendapatan ekspor Soviét.<ref name="LaFeber 2002, p. 332"/><ref name="Gaidar, Yegor"/> Namun, permasalahan [[perékonomian komando]],<ref name="hardt1">{{Harvnb|Hardt|Kaufman|1995|p=1}}</ref> turuna harga minyak, jeung pengeluaran militer nu tetap besar sacara bertahap membawa perékonomian Soviét menuju stagnasi.<ref name="Gaidar, Yegor">Gaidar 2007 pp. 190–205</ref>

KetidaksetujuanKehenteusetujuan publik AS ngeunaan campur tangan AS dina konflik nagara lain sudah berlangsung sejak ahir [[Perang Vietnam]].<ref name="LaFeber323">{{Harvnb|LaFeber|2002|p=323}}</ref> Pamaréntahan Reagan menekankan taktik [[kontra-pemberontakan]] jeung penyelesaian cepat dina mencampuri konflik asing.<ref name="LaFeber323" /> Dina taun 1983, Pamaréntahan Reagan pipilueun tangan dina [[Perang Saudara Lebanon]], menginvasi [[Grenada]], membom [[Libya]], jeung ngadukung gerakan [[Contras]] di Amérika Tengah{{ndash}}paramiliter anti-komunis nu berusaha ngagulingkeun Pamaréntahan pro-Soviét [[Sandieusta]] di [[Nikaragua]].<ref name="Gaddis 2005, p. 212"/> Intervensi Reagan terhadapka Grenada jeung Libya mendapat dukungan ti publik AS, namun dukungana dina Contra [[Skandal Iran Contra|mengundang kontroversi]].<ref name = "Reagan">{{cite book|author=Reagan, Ronald|editor=Foner, Eric; Garraty, John Arthur|title=The Reader's companion to American history|url=http://books.google.com/?id=KrWDw-_devcC|accessdate=June 16, 2008|year=1991|publisher=Houghton Mifflin Books|isbn=0-395-51372-3}}</ref>

Sementara itu, Soviét sendiri mengeluarkan biaya tinggi dina memfasilitasi intervensi maranéhna terhadapka asing. Meskipun Brezhnev meyakieu dina taun 1979 yén [[Perang Soviét-Afganistan]]bakal berlangsung singkat, gerilyawan [[Muslim]], nu dibantu ku AS jeung nagara-nagara lianna, mengobarkan perlawanan sengit terhadapka invasi éta.<ref name="LaFeber314">{{Harvnb|LaFeber|2002|p=314}}</ref> Kremlin mengirimkanngirimkan hampir 100.000 tentara pikeun ngadukung rezim boneka di Afganistan, nu dijuluki ku para pengamat luar dengan "perang 'Vietnam'-nya Soviét".<ref name="LaFeber314" /> Namun, dampak perang Afganistan ieu jauh leuwih parah bagi Soviét ketimbang dampak Perang Vietnam bagi Amérika Sarikat, karena konflik ieu ogé bertepatan dengan periode kekacauan jeung krisis internal dina birokrasi jeung perékonomian Soviét.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=292}}</ref>

Seorang pejabat senior di [[Departemen Luar Negeri Amérika Sarikat|Departemen Luar Negeri AS]] memprediksikan dina awal 1980-an, manéhna menyatakannyatakeun yén "invasi nu mengakibatkan krisis dina negeri bagi Soviét... mungkin itu adalahnyaéta hukum termodinamika [[entropi]]... nu terjebak dengan sistem Soviét, nu ayeuna tampaknya leuwih loba mengeluarkan energi pikeun menjaga keseimbangana ketimbang pikeun memperbaikinya. Kita bisa menempo periode kebangkitan asing dina saat mengalami keruntuhan internal".<ref name=" Dobrynin">{{Harvnb|Dobrynin|2001|pp=438–439}}</ref><ref>{{Harvnb|Maynes|1980|pp=1–2}}</ref>

Gorbachev menyatakannyatakeun yén pikeun membangkitkan kembali Soviét, diperlukan perubahan nu mendina dina struktural Soviét. Dina bulan Juni 1987, Gorbachev mengumumkan agenda reformasinya nu disebut ''[[perestroika]]'' atawa restrukturisasi.<ref name="Gaddis231">{{Harvnb|Gaddis|2005|pp=231–233}}</ref> Perestroika ngamungkinkeun leuwih épéktipnya sistem [[kuota produksi]], kepemilikan swasta atas bisnis jeung ogé membuka jalan bagi [[investor]] asing. Langkah ieu dimaksudkan pikeun mengarahkan sumber daya nagara ti pembiayaan militer nu mahal pikeun menunjang Perang Tiis ke pengembangan sektor sipil nu leuwih produktif.<ref name="Gaddis231" />

Meskipun muncul skeptisisme ti nagara-nagara Kulon, pamingpin Soviét nu anyar ieu terbukti berkomitmen pikeun memperbaiki kondisi perékonomian Soviét nu buruk, bukana melanjutkan perlombaan senjata dengan Kulon.<ref name="Palmowski" /><ref name="LaFeber2002">{{Harvnb|LaFeber|2002|pp=300–340}}</ref> Pikeun ngalawan penentang reformasinya nu berasal ti internal Partei, Gorbachev sacara bersamaan memperkenalkan ''[[glasnost]]'', atawa keterbukaan. KabijakanKawijakan ieu ngamungkinkeun meningkatnyaningkatna kebébasan [[pers]] jeung transparansi lembaga-lembaga nagara.<ref>{{Harvnb|Gibbs|1999|p=7}}</ref> ''Glasnost'' dimaksudkan pikeun mengurangingurangan [[korupsi]] dina tubuh [[Partei Komunis Uni Soviét|Partei Komunis]] jeung memoderasi penyalahgunaan kakuasaan di [[Komite Sentral]].<ref>{{Harvnb|Gibbs|1999|p=33}}</ref> ''Glasnost'' ogé ngamungkinkeun meningkatnyaningkatna kontak antara warga Soviét jeung [[Dunya Kulon]], khususnya dengan Amérika Sarikat, nu méré kontribusi bagi paningkatan ''[[détente]]'' antara kadua nagara.<ref>{{Harvnb|Gibbs|1999|p=61}}</ref>

Nanggepan [[Konsesi (pulitik)|konsesi pulitik]] jeung militer [[Kremlin]] nu baru, Reagan setuju pikeun mengadakan kembali perundingan dengan Soviét terkait dengan isu-isu ékonomi jeung perlombaan senjata.<ref name="Gaddis229">{{Harvnb|Gaddis|2005|pp=229–230}}</ref> Perundingan pertama diadakan dina bulan November 1985 di [[Jenewa|Jenewa, Swiss]].<ref name="Gaddis229" /> Dina perundingan éta, kadua pamingpin nagara, disertai ku seorang penerjemah, sepakat pikeun mengurangingurangans persenjataan nuklir di masing-masing nagara sebesar 50 persen.<ref>[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/21/newsid_2549000/2549897.stm 1985: "Superpowers aim for 'safer world'"], BBC News, November 21, 1985. Retrieved on July 4, 2008.</ref> Perundingan kadua, [[Konferensi Tingkat Tinggi Reykjavík]], diselenggarakan di [[Islandia]]. Perundingan éta berjalan lancar hingga pembicaraan bergeser ke arah Strategi Ieusiatif Pertahanan Reagan nu inginhayang dieliminasi ku Gorbachev, namun Reagan nolaknyanolak.<ref>{{cite news|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=940DE0DA1F3BF93AA15756C0A96E948260|title=Toward the Summit; Previous Reagan-Gorbachev Summits|work=The New York Times|accessdate=June 21, 2008|date=May 29, 1988}}</ref> Negosiasi ahirnya gagal, namun dina perundingan Katilu dina taun 1987, kadua belah pihak berhasil ngahasilkeun terobosan dengan ditandatanganinya [[Traktat Angkatan Nuklir Jangka Menengah]] (INF). Traktat ieu menghapuskan keberadaankeayaan semuasakabéh senjata nuklir, rudal balistik, jeung rudal jelajah di kadua belah pihak dengan jarak antara 500 jeung 5.500 kilometer beserta infrastrukturnya.<ref name="fas">{{cite web|url=http://www.fas.org/nuke/control/inf/index.html|title=Intermediate-Range Nuclear Forces|accessdate=June 21, 2008|publisher=Federation of American Scientists}}</ref>

Kategangan antara Wétan dengan Kulon mereda dengan cepat dina pertengahan 1980-an. Taun 1989, bertopat di Moskow, Gorbachev jeung penggantigagantina Reagan, [[George H. W. Bush]], nandatanganan perjanjian [[START I]], nu mengahiri perlombaan senjata antar kadua nagara.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=255}}</ref> Salila taun-taun berikutnyasaterusna, Soviét dihadapkan dina keruntuhan perékonomian nu diakibatkandibalukarkeun ku turuna harga minyak dunya jeung besarnya pembiayaan militer.<ref name="Shearman76"/> Selain itu, penopatan militer di nagara sekutunya diakui tidakteu relevan deui bagi Soviét, jeung dina taun 1987, Soviét [[Doktrin Sinatra|sacara resmi mengumumkan]] kalau manéhna moal bakal pipilueun deui dina urusan dina negeri nagara-nagara sekutunya di [[Éropa Wétan]].<ref name="Gaddis248">{{Harvnb|Gaddis|2005|p=248}}</ref>

Dina tanggal 3 DesemberDésémber 1989, dina [[Konferensi Tingkat Tinggi Malta]], Gorbachev jeung [[George H. W. Bush]] sacara resmi menyatakannyatakeun yén Perang Tiis sudah berahir.<ref>[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/3/newsid_4119000/4119950.stm Malta summit ends Cold War], BBC News, December 3, 1989. Retrieved June 11, 2008.</ref> Setaun kemudian, dua nagara éta bermitra dina [[Perang Teluk]] ngalawan Irak.<ref>Goodby, p. 26</ref>

Dina taun 1989, sistem aliansi Soviét beradaaya di ambang keruntuhan. Akibat hilangnyaleungitnya dukungan militer ti Soviét, satu-persatu para pamingpin nagara-nagara komunis [[Pakta Warsawa]] ogé kehilangankeleungitan kakuasaan.<ref name="Gaddis 2005, pp. 235–236"/> Di Uni Soviét sendiri, kabijakankawijakan ''glasnost'' ngalemahkeun ikatan nu salila ieu menyatukan Soviét.<ref name="Gaddis248" /> Bulan Februari 1990, dengan semakin memuncaknya isu [[pembubaran Uni Soviét]], para pamingpin [[Partei Komunis Uni Soviét|Partei Komunis]] terpaksa menyerahkan tampuk kakuasaana nu telah bertahan salila 73 taun.<ref>{{Harvnb|Sakwa|1999|p=460}}</ref>

Dina saat nu sama, isu kemerdekaan nu dipicu ku ''glasnost'' semakin mendorong nagara-nagara Soviét pikeun memisahkanmisahkeun diri ti Moskow. [[Nagara-nagara Baltik]] mulai menarik diri ti Soviét sepenuhnya.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=253}}</ref> [[Révolusi 1989|Gelombang Révolusi damai 1989]] nu melanda [[Éropa Tengah]] jeung Éropa Wétan meruntuhkan kedigjayaan komunisme Soviét di nagara-nagara seperti Polandia, Hongaria, Cekoslowakia jeung Bulgaria.<ref>{{Harvnb|Lefeber|Fitzmaurice|Vierdag|1991|p=221}}</ref> Rumania jadi satu-satunya nagara Blok Wétan nu ngagulingkeun kakuasaan komunis sacara keras dengan mengeksekusi kepala nagaranya.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=247}}</ref>

Sikap permisif Gorbachev terhadapka Éropa Wétan awalnyaawalna tidakteu meluas ke wilayah Soviét, bahkan Bush, nu berjuang pikeun mempertahankan hubungan persahabatan dengan Soviét, mengutuk pembunuhan dina bulan Januari 1991 di [[Paristiwa Januari 1991 di Latvia|Latvia]] jeung [[Paristiwa Januari|Lituania]]. Bush memperingatkan yén hubungan ékonomibakal dibekukan jika kekerasan terus terjadi.<ref>Goldgeier, p. 27</ref> Uni Soviét sacara fatal dilemahkandilemahkeun ku [[Upaya kudéta di Soviét 1991|kudéta nu gagal]] dina taun 1991 jeung meningkatnyaningkatna jumlah [[Republik Uni Soviét|republikan Soviét]], khususnyahususna di [[Republik Sosialis Federasi Soviét Rusia|Rusia]], nu mengancambakal memisahkanmisahkeun diri ti Uni Soviét. [[Persemakmuran Nagara-Nagara Merdeka]], nu didirikan dina tanggal 21 DesemberDésémber 1991, dipandang sebagai entitas penerus Uni Soviét, namun, ceuk para pamingpin Rusia, tujuana adalahnyaéta pikeun "ngamungkinkeun perpisahan sacara beradabayab" antara republik-republik Soviét jeung ogé sebanding dengan kelonggaran konfederasi.<ref>[http://rferl.org/featuresarticle/2006/12/14b6b499-9eb2-4dee-b96c-784ec918969a.html Soviét Leaders Recall ‘Inevitable’ Breakup Of Soviét Union], [[Radio Free Europe/Radio Liberty]], December 8, 2006. Retrieved May 20, 2008.</ref> Uni Soviét sacara resmi [[Pembubaran Uni Soviét|dibubarkan]] dina tanggal 25 DesemberDésémber 1991.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|pp=256–257}}</ref>

|isbn = 0-19-829132-9}}</ref> jeung sekitar 130.000 terdapat di Asia (terutama di Jepang jeung Korea Kidul).<ref name=Frontline/> Perang Tiis ogé menandai puncak pengembangan industri-militer, terutama di Amérika Sarikat, jeung pendanaan militer sacara besar-besaran.<ref name = "Calhoun">{{cite encyclopedia|author=Calhoun, Craig|encyclopedia=Dictionary of the Social Sciences|title=Cold War (entire chapter)|url=http://books.google.com/books?id=SvSZHgAACAAJ&dq=Dictionary+of+the+Social+Sciences|accessdate=June 16, 2008|year=2002|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-512371-9|ref=harv}}</ref> Pengembangan industri militer ieu ngabogaan dampak besar terhadapka nagara nu bersangkutan; ngabantuan nyieun kehirupan kemasyarakatan, kabijakankawijakan, jeung hubungan luar negeri nagara éta.<ref>{{Cite book

Pengeluaran militer Amérika Sarikat salila berlangsungnya Perang Tiis diperkirakan sekitar $ 8 triliun, sadengkeun hampir 100.000 orang Amérika kehilangankeleungitan nyawa maranéhna dina [[Perang Korea]] jeung [[Perang Vietnam]].<ref>{{Harvnb|LaFeber|2002|p=1}}</ref> Sulit pikeun memperkirakan jumlah korban jeung kerugian ti pihak Soviét, namun jika dinempo ti komparasi produk nasional bruto maranéhna, maka biaya keuangan nu dikeluarkan ku Soviét salila Perang Tiis jauh leuwih besar tidina nu dikeluarkan ku Amérika Sarikat.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=213}}</ref>

Selain hilangnyaleungitnya nyawa warga sipil ku para tentara tak berseragam, jutaan jiwa ogé tewas dina [[perang proksi]] antar kadua nagara adidaya di rupa-rupa belahan dunya, terutama di Asia Tenggara.<ref>{{Harvnb|Gaddis|2005|p=266}}</ref> Sebagéan besar perang proksi jeung bantuan pikeun konflik-konflik lokal turut berahir seiring dengan usainya Perang Tiis. Perang antar-nagara, perang etnis, perang Révolusi, serta jumlah pengungsi menurun tajam dina taun-taun pasca-Perang Tiis.<ref name = "Marshall">[http://www.systemicpeace.org/PC2005.pdf Monty G. Marshall and Ted Gurr, ''Peace and Conflict 2005''] (PDF), Center for Systemic Peace (2006). Retrieved June 14, 2008.</ref>

Di sisi lain, konflik-konflik antar-nagara di [[Dunya Katilu]] tidakteu sepenuhnya terhapus pasca-Perang Tiis. Kategangan ékonomi jeung sosial nu dulu dimanfaatkan sebagai "bahan bakar" Perang Tiis terus berlangsung di [[Dunya Katilu]].<ref name="Halliday" /> Kegagalan kontrol nagara di sejumlah wilayah nu dulunya dikuasai ku Pamaréntah komunis telah ngahasilkeun konflik sipil jeung etnis baru, terutama di nagara-nagara bekas [[Yugoslavia]].<ref name = "Halliday" /> Berahirnya Perang Tiis telah menghantarkan Éropa Wétan dina eraéra pertumbuhan ékonomi jeung paningkatan jumlah nagara [[démokrasi liberal]], sadengkeun di bagéan lain dunya, seperti di Afganistan, kemerdekaan diikuti dengan [[nagara gagal|kegagalan nagara]].<ref name = "Halliday" />

Saenggeus istilah "Perang Tiis" dipopulerkan pikeun merujuk dina kategangan antara AS-Soviét pasca-Perang Dunya II, penafsiran terhadapka asal usul konflik telah jadi sumber perdebatan di kalangan [[sejarawan]], ilmuwan pulitik, jeung jurnalis.<ref name = "Nashel">{{cite encyclopedia|author= Nashel, Jonathan|editor=Whiteclay Chambers, John|encyclopedia=The Oxford Companion to American Military History|title=Cold War (1945–91): Changing Interpretations (entire chapter)|url=http://books.google.com/books?id=xtMKHgAACAAJ&dq=The+Oxford+Companion+to+American+Military+History|accessdate=June 16, 2008|year=1999|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-507198-0|ref= harv}}</ref> Sacara khusus, sejarawan tidakteu sepakat ngeunaan siapasaha nu bertanggung jawab atas kerusakan hubungan Soviét-AS saenggeus Perang Dunya II, jeung apakah konflik antara dua adidaya éta tak terelakkan atawa bisa dihinti.<ref name="Brinkley">Brinkley, pp. 798–799</ref> Para sejarawan ogé tidakteu sepakat ngeunaan apa defenisi persisnya Perang Tiis itu, apa-apa saja nu jadi sumber-sumber konfliknya, jeung bagaimana pikeun menguraikan pola aksi jeung reaksi antara kadua belah pihak.<ref name = "Halliday" />

Pendekatan "ortodoks" menyatakannyatakeun yén Uni Soviét jeung ekspansinya ke Éropa Wétan lah nu memicu berkobarnya Perang Tiis.<ref name = "Calhoun" /> Kalangan "revisionis" menganggep yén Amérika Sarikat bertanggung jawab atas kerusakan perdamaian pasca-Perang Dunya II karena berupaya pikeun mengkonfrontasi jeung mengisolasi Uni Soviét saméméh ahir Perang Dunya II.<ref name = "Calhoun" /> Sadengkeun "pasca-revisionis" memandang Perang Tiis sebagai paristiwa nu leuwih bernuansa, jeung berusaha pikeun leuwih menyeimbangkan ngeunaan siapasaha pihak nu bertanggung jawab dina Perang Tiis.<ref name = "Calhoun" /> Kelobaan [[historiografi]] ngeunaan Perang Tiis menggunakan dua atawa kesakabéhan pendekatan ieu.<ref name = "Byrd" />

* [[Eksperimen manusia nu tidakteu etis di Amérika Sarikat]]

* {{Cite book|last=Taubman|first=William|title=Khrushchev: The Man and His Eraéra|year=2004|publisher=W. W. Norton & Company|isbn=0-393-32484-2|ref=harv|postscript=.}}; Pulitzer Prize

{{Uni Soviét bawahhandap}}

{{komunisme bawahhandap}}