Tomat: Béda antarrépisi
Konten dihapus Konten ditambahkan
Tidak ada ringkasan suntingan |
m Ngarapihkeun éjahan, replaced: nya éta → nyaéta (10), ea → éa, salasahiji → salah sahiji, dimana → di mana using AWB |
||
Baris ka-17:
}}
'''Tomat''' (''lycopersicon esculentum'')
=='''Ciri-ciri Tomat'''==
Baris ka-28:
*Loba [[siki]]na.<ref name="TOMAT"/>
*Bentukna buleud tur lonjong.<ref name="TOMAT"/>
*[[Bodas]] atawa krem, kulit [[siki]] buluan.
=='''Asal-usul sarta sumebarna'''==
Tomat asalna ti [[Amerika Selatan]], mimitina buah tomat téh kapanggih di [[Peru]], [[Ekuador]] jeung [[Bolivia]].
=='''Mangpaat'''==
Mangpaat tomat sabenerna geus ditalungtik ti baheula, saperti panalungtikan DR. [[John Cook Bennet]] ti [[Wiloughby University]], [[Ohio]], persisna bulan [[Nopember]] [[1834]].
*Alus pikeun [[panon]]
Tomat nu beureum kandungan [[vitamin C]] jeung [[vitamin A]] lima kali leuwih loba dibandingkeun jeung tomat héjo.<ref name="
*Najauhkeun [[Kangker]]
[[''Lycopene'']] dina tomat bisa nyingkahan karusakan sél anu ngarojong [[kangker rahim]], [[kangker prostat]] pikeun lalaki, kangker beuteung jeung [[kangker kolorektal]].<ref name="
*Nyéhatkeun [[Jantung]]
Hasil panalungtikan [[Rowett Research Institute]] di [[Aberdeen]], [[Skotlandia]], yén dina tomat téh kapanggih aya ''gel'' warna konéng anu ngabungkus siki tomat.<ref name="Manfaat tomat untuk kesehatan dan kecantikan">
*Nyéhatkeun [[Buuk]]
Dahar tomat unggal poé sacara teratur bisa ngabantu nguatkeun akar buuk, ngajadikeun buuk téh hérang tur kandel.<ref name="
*Kaséhatan [[Tulang]]
Tomat miboga [[vitamin K]] jeung [[kalsium]] anu alus pikeun nguatkeun [[tulang]] jeung [[huntu]].<ref name="
*Pungsi Pencernaan jeung nafsu dahar
Tomat miboga kandungan uyah [[mineral]] anu loba.<ref name="Manfaat tomat bagi kesehatan"/> Uyah mineral téh gunana pikeun ngaluarkeun ciduh.<ref name="Manfaat tomat bagi kesehatan"/> Ciduh ngandung ''enzim'' anu diperlukeun pikeun pencernaan.<ref name="Manfaat tomat bagi kesehatan"/> Mineral tina tomat bisa ningkatkeun napsu dahar sedengkeun ''enzim'' anu ka luar bisa ngalancarkeun pencernaan.<ref name="Manfaat tomat bagi kesehatan"/>
Baris ka-53:
Buah tomat ngandung giji tina 5-10 persén beurat garing euweuh caian jeung 1 persén kulit jeung siki.<ref name="Sehat Bersama Tomat"/> Lamun tomat digaringkeun, sakitar 50 persen tina beurat garingna anu ngawengku tina gula-gula pereduksi (utamana [[glukosa]] jeung [[fruktosa]]), sisana [[asam-asam organik]], [[mineral]], [[pigmen]], [[vitamin]], jeung [[lipid]].<ref name="Sehat Bersama Tomat"/> Tomat bisa digolongkeun sumber [[vitamin C]] anu alus ku sabab 100 gram tomat bisa nyumponan 20 persen atawa leuwih tina kabutuhan [[vitamin C]] dina sapoé.<ref name="Sehat Bersama Tomat"/> Vitamin C gunana pikeun kesehatan huntu jeung gusi, nyageurkeun raheut, nyingkahan panyakit Scurvy ([[skorbut]]).<ref name="Sehat Bersama Tomat"/>
Salain ti éta, tomat téh sumber [[vitamin A]] anu alus ku sabab 100 gram tomat bisa nyumbangkeun sakitar 10-20 persen tina kabutuhan [[vitamin A]] sapoéna.<ref name="Sehat Bersama Tomat"/> Vitamin A diperlukeun pikeun kaséhatan saperti, sistem kekebalan awak, ''pertumbuhan'', jeung [[reproduksi]]. Vitamin A jeung C dina tomat miboga peran pikeun antioksidan.<ref name="Sehat Bersama Tomat"/>
Sari buah tomat ngandung [[vitamin]] jeung [[mineral]].<ref name="Sehat Bersama Tomat"/> Tina 100 gram jus tomat aya [[kalsium]] 7
Kandungan gizi dina 100 gram tomat
* [[fosfor]] 27 gm
* [[kalium]] 360
* besi 6
* [[kalsium]] 11
* [[vitamin C]] 23
* [[Thiamine]] 56
* [[Protein]] 1 gram
* [[vitamin A]] 1000 UI
Baris ka-67:
=='''Jenis-Jenis'''==
Di Indonesia aya sababaraha jenis tomat, dumasar kana ukuran jeung bentuk fisikna <ref name="JENIS TOMAT">
# Kelas 1, tomat ieu ukurana leutik
# Kelas 2, tomat ieu ukurana
#Kelas 3, tomat ieu ukurana
# Kelas 4, kelas ieu ogé sok disebut kelas ékstra,
Numutkeun Saptarini (1999), jenis tomat di Indonesia cukup loba, di antarana <ref name="JENIS TOMAT"/>:
#'''Tomat Céri''', bentuk buahna laleutik sagedé kaléci.<ref name="JENIS TOMAT"/> Buahna beureum jeung rasana amis.
#'''Tomat Biasa''', bentuk buahna buleud jeung dempak jeung miboga alur anu jelas di deukeut tangkaina sarta leuwih leuleus. Jenis tomat ieu cocokna di pelak di dataran rendah.
#'''Tomat Apel''', bentuk buahna buleud, rada teuas saperti buah apel atawa [[pir]]. Tomat jenis ieu leuwih cocok di pelak di dataran nu luhur.
#'''Tomat Kentang''', bentuk buahna buleud, rada teuas jeung gedé.<ref name="JENIS TOMAT"/>
#'''Tomat Galing''', tomat ieu disebut galing ku sabab dauna galling jiga beunang ku hama. Bentuk buahna saeutik lonjong, teuas, jeung miboga kulit anu kandel nepi ka tahan pikeun di angkut jarak jauh.<ref name="JENIS TOMAT"/>
# '''Tomat Plum''', ku sabab bentukna mirip buah plum.<ref name="
# '''Tomat Beef''', ukurana paling gede dibandingkeun tomat anu laina, daging buahna kandel.<ref name="
# '''Tomat Héjo''', Warnana héjo kalayan daging [[buah]]na rada teuas. Rasana saeutik rada haseum jeung kandungan [[cai]]na paling saeutik dibandingkeun tomat nu lain.
# '''Tomat Anggur''', bentukna hampir sarua jeung buah [[anggur]], leutik jeung buleud.<ref name="
=='''Sarat tumuwuhna'''==
# Suhu hawana 23 °C lamun beurang sedengkeun lamun peuting mah 17 °C.
# [[Taneuh]] anu cocog pikeun pepelakan tomat
# Tomat cocog dipelakkeun dina tempat anu luhurna 0 - 1.250 m dpl jeung tumuwuh di daratan luhur >750 mdpl.<ref name="TOMAT"/>
'''Nalika Panén'''
* Panén nu munggaran nalika umur 3 bulan.<ref name="BUDIDAYA TANAMAN TOMAT">
* Dipilih anu sakirana geus kolot jeung ulah ngala anu baseuh kénéh, ku sabab moal lila tahana.<ref name="BUDIDAYA TANAMAN TOMAT"/>
* [[Buah]] ulah nepi ka murag jeung ulah aya codékana.<ref name="BUDIDAYA TANAMAN TOMAT"/> ku sabab bisa nurunkeun kualitas jeung jadi sumber asupna bibit panyakit.<ref name="BUDIDAYA TANAMAN TOMAT"/>
Baris ka-99:
=='''Hasil olahan tina tomat'''==
# [[Saos Tomat]] <ref name="Internét1">{{id}} [http://www.iptek.net.id/ind/warintek/?mnu=6&ttg=6&doc=6d36] (diakses pada tanggal 8 Oktober 2011)</ref>
# [[Salad Tomat Bangkok]] <ref name="Internét">
# [[Sandwich]] <ref name="Internét2">
# [[Sambel Tomat]] <ref name="Internét3">
# [[Bubur Havermut Tomat]] <ref name="Internét3">
# [[Jus Tomat Chacha]] <ref name="Internét4">
=='''Cara milih tomat'''==
# Pilih tomat anu teu pati beureum sangkan awét diteundeun, iwal ti tomat anu arék dipasak.
# Lamun arék langsung didahar, pilih tomat anu asak dina tangkalna jeung warna beureumna rata.<ref name="Memilih Tomat"/>
# Pilih tomat anu beuratna sarua jeung gedéna tomat.<ref name="Memilih Tomat"/>
Baris ka-112:
# Pilih tomat anu warnana beureum, jeung seger tur kandel nalika dirampa.<ref name="Memilih Tomat"/>
Di [[Australia]] biasana maké bungkus plastik ''polyethylen'' biasa anu bendeulan leuitk di jeronaanu eusina KMNO4.<ref name="Tips Memilih dan Menyimpan Buah Tomat">
== '''Galeri''' ==
Baris ka-129:
{{Reflist}}
[[
[[
| |||