Konten dihapus Konten ditambahkan
Shrikarsan (obrolan | kontribusi)
Removing Link FA template as it is now available in wikidata
m Ngarapihkeun éjahan, replaced: rea → réa, salasahiji → salah sahiji (3), Kusabab → ku sabab using AWB
Baris ka-30:
Dina taun 1870-an, papaséaan antawis [[Paro, Butan|Paro]] jeung [[Tongsa]] ngarah ka perang sadulur di Butan, sarta teras diangkatna [[Ugyen Wangchuck]], ''ponlop'' (gubernur) Tongsa. Ti basis kakiatanna di Butan bagian tengah, Ugyen Wangchuck ngéléhkeun musuh pulitikna sarta ngahijikeun nagara dina sababraha perang sadulur jeung pemberontakan taun 1882–1885.<ref name=CS2>{{Country study|country=Bhutan|abbr=bt|editor=Savada, Andrea Matles|year=1991|section=British Intrusion, 1772–1907|author=Worden, Robert L|pd=yes}}</ref>
 
Dina taun 1907, taun nu penting pikeun nagara Butan, Ugyen Wangchuck dipilih salaku raja ku hiji majelis ti pandita-pandita luhur Budha, pajabat pamaréntahan, jeung pamingpin-pamingpin kulawarga ageung. Pamaréntah Britania gancang ngakuan kadaulatan monarki anyar ieu, sarta teras dina taun 1910, Butan nanndatanganan [[Pajangjian Punakha]], pakta aliansi nu méré Britania kakawsaan kana hubungan luar nagri Butan. Hartina, Butan diperlakukeun salaku [[nagara bagian kabangsawanan]] India. Dina praktikna, pajangjian ieu boga pangaruh nu saeutik, ku Butan ogé dumasar sajarahna sipatna teu gaul jeung dunya luar, sarta katingalna heunteu mangaruha hubungan tradisional antawis Butan jeung Tibét. Sanggeus [[Dominion India|Sarikat India]] miboga [[Kamerdikaan India|kamerdikaan]] ti Britania Raya dina 15 Agustus 1947, Butan mangrupa salasahijisalah sahiji ti nagara-nagara kahiji nu ngakuan kamerdikaan India. Dina 8 Agustus 1949, hiji pajangjian nu mirip jeung Pajangjian Punakha ditandatanganan bareng India.<ref name=WIAS/>
 
Taun 1953, Raja [[Jigme Dorji Wangchuck]] ngadegkeun badan législatif nagara mangrupa [[Majelis Nasional]] kalawan 130 anggota dina tujuan pikeun ngawangun pamaréntahan nu leuwih démokratis. Dina taun 1965, anjeunna nyusun hiji Déwan Panaséhat Karajaan, sarta taun 1968 anjeunna ngawangun hiji kabinét. Taun 1971, Butan gabung ka [[Pasarikatan Bangsa-Bangsa]], sanggeus nyekel status anggota panénjo dina 3 taun. Dina bulan Juli 1972, [[Jigme Singye Wangchuck]] naék tahta dina yuswa 16 taun sanggeus ramana, Dorji Wangchuck, maot.
Baris ka-38:
Raja [[Jigme Singye Wangchuck]] mikawanohkeun sababaraha réformasi pulitik, mindahkeun raloba kakawasaan pamaréntahanna ka Déwan Mentri Kabinét sarta ngijinkeun ayana [[pamakzulan]] Raja ku 2 per 3 anggota Majelis Nasional.<ref>{{cite web|url=http://www.democracy-international.org/fileadmin/di/pdf/papers/di-bhutan.pdf|last=Hoffman|first=Klus|title=Democratization from Above: The Case of Bhutan|format=PDF|date=2006-04-01|accessdate=2010-04-24}}</ref>
 
Dina taun 1999, pamaréntah ngahupus larangan dina [[televisi]] jeung [[Internét]], nyieun Butan salasahijisalah sahiji ti nagara nu karak mimiti maké televisi. Dina biantarana, anjeunna nyarios yén televisi mangrupa léngkah penting dina [[modérenisasi]] Butan sarta mangrupa panyumbang gedé pikeun [[Kabagjaan Nasional Bruto]] nagara (Butan mangrupa sahiji-hijina nagara nu ngukur kabagjaan),<ref>{{cite journal|last=Larmer|first=Brook|year=2008|month=March|title= Bhutan's Enlightened Experiment|work=ngm.nationalgeographic.com|journal=National Geographic|issn=0027-9358|url=http://ngm.nationalgeographic.com/2008/03/bhutan/larmer-text/2|accessdate=2010-06-19}}</ref> tatapi miélingkeun yén "panyalahgunaan" televisi bisa ngahupus ajén-ajén tradisi Butan.<ref>{{cite web|first1=Cathy|last1=Scott-Clark|first2=Adrian|last2=Levy|url=http://www.guardian.co.uk/weekend/story/0,3605,975769,00.html|title=Fast Forward into Trouble|publisher=The Guardian|date=2003-06-14|accessdate=2011-09-01}}</ref>
 
Hiji [[undang-undang dasar]] nu anyar dipikawanohkeun dina awal taun 2005. Dina bualn Désémber 2005, Raja Jigme Singye Wangchuck ngabéwarakeun yén anjeunna badé [[abdikasi|masihan]] tahtana ka putrana dina taun 2008. 14 Désémber 2006, anjeunna ngumumkeun yén abdikasi badé dilaksanakeun dina wanci deukeut. Hal ieu dimiluan ku [[Pamilihan umum di Butan|pamilihan umum parlemén]] nu kahiji dina bulan [[Pamilihan umum Déwan Nasional Butan 2007–2008|Désémber 2007]] jeung [[pamilihan umum Butan 2008|Maret 2008]].
Baris ka-145:
{{Annotation|250|100|<small>[[Suaka Margasatwa Sakteng|Sakteng]]</small>}}
}}
[[Himalaya]] Wétan kawanoh salaku titik puncak [[biodivérsitas]] sarta mangrupa salasahijisalah sahiji ti 234 [[wewengkon ékologi]] istiméwa sadunya ti analisis [[World Wide Fund for Nature|WWF]] antara taun 1995 jeung 1997.
 
Butan dianggep salaku modél inisiatif [[konsérvasi]]. Nagara ieu enggeus pernah narima pujian internasional ti usaha ngamumulé kaanékarupaan hayatina. Butan nangtukeun yén saeutikna 60% wewengkon daratna katutup ku [[leuweung]], kalawan 40%<ref name=BTF1>{{cite web|url=http://www.bhutantrustfund.bt/parks-of-bhutan|title=Parks of Bhutan|work=Bhutan Trust Fund for Environmental Conservation online|publisher=Bhutan Trust Fund|accessdate=2011-03-26}}</ref><ref name=BTF2>{{cite web|url=http://www.bhutantrustfund.bt/about-bhutan-trust-fund/the-organisation|title=The Organisation|work=Bhutan Trust Fund for Environmental Conservation online|publisher=Bhutan Trust Fund|accessdate=2011-03-26}}</ref> wewengkon nagarana pikeun taman nasional, suaka alam, jeung wewengkon tangtayungan lianna.
Baris ka-314:
[[File:Bhutan-masked-dance.jpg|thumb|200px|''Chaam'', sacara taunan dipéntaskeun dina parayaan kaagamaan.]]
{{utama|Budaya Butan}}
Butan miboga loba budaya khas anu sacara umum masih asli lantaran isolasi Butan ti dunya luar nepi ka awal 1960-an. Tradisi Butan patali jeung pangaruh agama Buddha.<ref>Kharat, Rajesh. "Bhutan's Security Scenario." ''Contemporary South Asia'' 13.2 (2004): 171-185. Academic Search Premier. Web. 8 Désémber 2011.</ref><ref>Martin Regg, Cohn. "Lost horizon." ''Toronto Star'' (Canada) n.d.: Newspaper Source Plus. Web. 8 Désémber 2011.</ref> [[Hindu]] mangrupa agama dominan anu kadua di Butan, utamina di pakidulan.<ref>Zurick, David. "Gross National Happiness And Environmental Status In Bhutan." ''Geographical Review'' 96.4 (2006): 657-681. Academic Search Premier. Web. 8 Désémber 2011.</ref> The government is increasinglyincréasingly making efforts to preserve and sustain the current culture and traditions of the country. Kusababku sabab kaayaan alam jeung warisan budayana anu saeutik kapangaruh ti luar, Butan disebut ogé salaku ''[[Shangri-la]] Pangahirna''.<ref>{{cite web|url=http://www.pbs.org/edens/bhutan|title=Bhutan – the Last Shangri La|publisher=PBS online|accessdate=2011-09-01}}</ref>
 
[[Sangu]], [[soba]], jeung [[jagong]] mangrupa kadaharan utama dina [[kulinér Butan]]. Kadaharan lianna aya ogé saperti daging [[daging babi]], [[daging sapi|sapi]], [[yak]], [[hayam]], jeung [[daging domba|domba]]. [[Produk susu]], saperti [[mantéga]] and kiju ti yak jeung [[sapi]], ogé populér. Inuman populér contona [[entéh mantéga]], [[entéh]], ''[[ara (inuman)|ara]]'', jeung [[bir]]. Butan mangrupa nagara kahiji di dunya anu ngalarang dijualna [[bako]] liwat [[Undang-Undang Pangadalian Bako Butan 2010|UU Bako 2010]].<ref name=LP/>