Konten dihapus Konten ditambahkan
Ercé (obrolan | kontribusi)
Tidak ada ringkasan suntingan
Ilhambot (obrolan | kontribusi)
m Ngarapihkeun éjahan, replaced: kukituna → ku kituna
Baris ka-16:
[[File:Zea mays 'Ottofile giallo Tortonese' MHNT.BOT.2015.34.1.jpg|thumb|''Zea mays "Ottofile giallo Tortonese”'']]
 
'''Jagong'''(Ind: ''Jagung''; latin: ''Zea mays'') nyaéta tutuwuhan anu ngandung siki, daunna sok dipaké maraban ingon-ingon, buahna anu gora dijieun [[lalab]] atawa [[sayur]], [[buah]]na nu geus garing ogé bisa diawétkeun jadi [[emping]]. Jagong anu anyar dipetik biasana dikulub atawa dibeuleum, bisa ogé diseupankeun sarua jeung [[sangu]] atawa dicampurkeun jeung sangu (sangu jagong). <ref name="Ensisun"> Ajip Rosidi, dkk (2000) ''Ensiklopedi Sunda: Alam, Manusia, Budaya (Termasuk Budaya Betawi dan Cirebon)''. Jakarta: Pustaka Jaya.</ref>
Dumasar timuan génetik, antropologi, jeung [[arkéologi]] kanyahoan yén jagong téh asalna ti [[Amérika Tengah]] ([[Méksiko bagian [[kidul]]). Budidaya jagong geus dilakonan di ieu daérah ti 10.000 katukang, tuluy téknologi ieu téh dibawa ka [[Amerika Kidul]] ([[Ekuador]]) kurang leuwih 7000 taun ka tukang, sarta nepi ka wewengkon pagunungan di kiduleun [[Péru]] 4.000 taun ka tukang. <ref name="National Geo"> ilikan http://news.nationalgeographic.com/news/2006/03/0302_060302_peru_corn.html disalin tanggal 17 Agustus 2011 </ref>
 
==Morfologi==
Baris ka-27:
jagong ngabogaan [[akar]] [[serabut]] anu nepika jero antara 8 m, sanajan kitu, rata-rata [[akar]] jagong ngan saukur aya dina 2 m, salian serabut, akar [[adventif]] ogé bakal kaluar minangka tutuwuhan jagong geus kolot jeung boga fungsi pikeun ngabantuan mancegkeun batang jagong.<ref name="dua"/>
===Kembang===
Kembang [[lalaki]] jeung [[bikang]] dina jagong papisah, kukitunaku kituna, panyerbukan dina jagong butuh dibantu ku [[angin]], [[serangga]] nepi ka ku [[manusa]].<ref name="dua"/> unggal kembang lalaki jeung bikang jagong kudu dikawinkeun dibantuan ku alam (sacara alami) atawa dibantuan ku manusa, kembang lalaki aya dina tungtung tongkol tina jagong.<ref name="dua"/>
===Buah===
Buah jagong warnana konéng ngora dina mangsa saacan kolot atawa bodas susu dina kaayaan ngawangun, unggal batang jagong boga sehenteuna 1 tongkol jagong, sanajan ayeuna aya pamekaran panaékan mutu jagong jenis hibrida tapi umumna ungal batang ngan boga hiji tongkol, jeung pas buah jagong nincak ka kolot bakal robah bentuk jadi kakonéngan.<ref name="dua"/>