Basa Jepang: Béda antarrépisi

Konten dihapus Konten ditambahkan
m Ngarapihkeun éjahan, replaced: oge → ogé (12), nyaeta → nyaéta (18), make → maké (8), rea → réa (2), ngarupakeun → mangrupa (5), yen → yén (2), dipake → dipaké (20), diantara → di antar using AWB
Ilhambot (obrolan | kontribusi)
m Ngarapihkeun éjahan, replaced: di pake → dipaké (2), dipake → dipaké (3), Samemeh → saméméh, sejen → séjén (10)
Baris ka-17:
'''Basa Jepang''' (日本語, {{Audio|ja-nihongo.ogg|''Nihongo''}}) digunakeun ku leuwih ti 127 milyar jalma, mangrupa basa utama di [[Jepang]], salian ti éta dipaké ogé ku komunitas imigrant Jepang di sakuliah dunya. Basa Jepang dianggap salaku [[agglutinative language|basa persatuan]] sarta kawentar ku sistem [[Japanese honorifics|honorifik]] kompleks nu ngagambarkeun hirarki alami kahirupan Jepang, kecap gawe sarta susunan kalimahna nembongkeun hubungan antara nu ngobrol jeung nu diajak ngobrol. Intonasi dina ngobrol relatif leutik, sarta mibanda sistem beda-leksikal dina [[Japanese pitch accent|pitch accent]]. Hal ieu dumasar kana rekaman kajadian ti mimiti [[8th century|abad kadalapan]], nu mana aya tilu pola [[Basa Jepang heubeul]] nu digabungkeun.
 
Basa Jepang ditulis ku tilu jenis huruf anu beda nyaéta: [[Chinese characters|tulisan Cina]] (disebut ''[[kanji]]''), sarta dua skrip [[syllabary|''syllabic'']], ''[[hiragana]]'' jeung ''[[katakana]]''. [[Latin alphabet|Hurup Latin]] (disebut ''[[rōmaji]]'') ogé dipaké dina Basa Jepang modern, hususna keur ngaran parusahaan, iklan, sarta lamun ngasupkeun data Basa Jepang dina komputer. [[Arabic numerals|Angka Arab]] ilahar dipaké keur nulis nomer, sanajan kitu angka tradisional China/Jepang ogé ilahar dipakedipaké.
 
Kosa kata Basa Jepang meunang pangaruh nu kuat ku injeuman tina basa sejenséjén. The Japanese vocabulary has been héavily influenced by loans from other languages. Loba kecap dina Basa Jepang mangrupa kecap injeuman tina [[Chinese language|Basa Cina]], atawa dijieun tina molde Basa Cina, leuwih ti 1,500 taun kaliwat. Mimiti ahir [[19th century|abad kasalapanbelas]], Basa Jepang maké kecap injeuman ti basa daerah kulon, utamana [[English language|Basa Inggris]].
 
== Klasifikasi ==
{{utama|Japanese language classification}}
 
[[Historical linguistics|Ahli sajarah bahasa]] nu nalungtik Basa Jepang sacara husus percaya yén aya dua kulawarga di Basa Jepang nyaéta kulawarga basa [[Japonic language|Japonic]] jeung kulawarga basa [[Ryukyuan languages|Ryukyuan]]. (Pamanggih sejennaséjénna, utamana nu teu nalungtik Basa Jepang sacara umum, dina Basa Jepang aya [[language isolate|basa nu misah]], salah sahijina nyaéta dialek basa Ryukyuan).
 
Sacara rundayan kulawarga Basa Japonic teu dipikanyaho pasti. Sababaraha téori nu diusulkeun, pakait kaditu kadieu jeung kulawarga basa sejenséjén, kaasup [[extinct language|basa lastari]] nu dipaké dina sajarah budaya di ''semenanjung'' [[Korea]]; [[Korean language|basa Korea]]; [[Altaic languages|basa Altaic]]; sarta [[Austronesian languages|basa Austonesia]], sarta nu sejennaséjénna. ogé aya nu ngusulkeun yén Basa Jepang mangrupa [[creole language|basa ''creole'']] nyaéta gabungan tina sababaraha basa. Sababara téori dijelaskeun leuwih jentre dina [[Japanese language classification|artikel utama]]. Hal nu penting, taya téori nu bisa ditarima sakabéhna bener tur masih didiskusikeun.
 
== Distribusi geografis ==
 
Sanajan basa Jepang sacara eksklusif dipaké di Jepang, Basa Jepang kadangkala dipaké di tempat sejenséjén. Basa Jepang ngajajah [[Korea]], [[Taiwan]], sarta sabagéan [[China|Chinese]] darata, jueng sababaraha pulo di Pasipik, di sababaraha tempat [[Greater East Asia Co-Prosperity Sphere|eta nagara]] dipaksa kudu diajar Basa Jepang dina raraga ngalegaan pangaruh kaisar. Hasila, nepi ka kiwari loba nu masih keneh bisa Basa Jepang di éta nagara salian ti basa indungna. Komunitas imigran Jepang (sabagéan gede netep di [[Brazil]]) ilahar maké Basa Jepang salaku basa utamana. Salian ti di Brasil, imigran Jepang ogé kapanggih dina populasi nu loba di [[Peru]], [[Australia]] (hususna [[Sydney]], [[Brisbane]], jeung [[Melbourne]]), jeung di [[United States|Amerika]] (utamana di [[California]] jeung [[Hawaii]]). Aya ogé sakumpulan leutik imigran Jepang di [[Davao]], [[Philippines]]. Katurunanna (disebut ''nikkei'' 日系, sacara Basa Jepang hartina katurunan), jarang migunakeun Basa Jepang. Kira-kira aya sababaraha juta salian ti urang Jepang nu diajar basa Jepang, saperti di sakola, boh utama atawa sekunder.
 
=== Status resmi ===
Baris ka-36:
Basa Jepang nyaéta basa resmi Jepang sarta ngan Jepang nu maké Basa Jepang salaku basa resmi pagawéan. Aya dua bentuk basa standar: {{nihongo|''hyōjungo''|標準語|}} atawa basa Jepang standar, jeung {{nihongo|''kyōtsūgo''|共通語|}} atawa Basa Jepang ilahar. Kawijakan pamarenta ngamodernisasi Basa Jepang, ngajadikeun lobana nu teu jelas basa di antara kaduana. ''Hyōjungo'' diajarkeun di sakola tur dipaké dina [http://www.acaratipi.com/ acara tipi] sarta resmi dina komunakasi sarta versi Basa Jepang itu nu dijelaskeun dina ieu artikel.
 
Basa Jepang standar dibagi oke kana {{nihongo|''bungo''|文語|}} atawa "basa literatur," jeung {{nihongo|''kōgo''|口語|}} atawa "basa paguneman", numana ngabogaan beda aturan grammar jeung sababara variasi dina kosa kata. ''Bungo'' nyaéta metoda utama nulis Basa Jepang nepi ka ahir taun 1940-an tur masih keneh di pakedipaké ku sajarawan, sastrawan jeung ahli hukum (loba hukum Jepang nu masih dipaké sanggeus Perang Dunya Kadua masih keneh ditulis dina ''bungo'', sanajan aya sababaraha usaha keur ngamodernisasi). ''Kōgo'' nyaéta metoda nu dominan dipaké dina ngobrol jeung nulis Basa Jepang kiwati, sanajan grammar jeung kosakata ''bungo'' kadangkala dipaké dina Basa Jepang modern.
 
=== Dialek ===
{{utama|dialék Basa Jepang}}
 
Puluhan dialek paguneman di Jepang. Kaayaan ieu ku sabab sababaraha alesan nyaetéa lilana pulo dicicingan, pulo nu daerah pagunungan sarta panjangna sajarah Jepang nu kapisah boh kaluar atawa ka jero. Tipe dialek dibedakan ku aksen, infleksi [[morfologi (linguistik)|morfologi]], [[kosakecap]], jeung partikel nu dipakedipaké. Sanajan teu ilahar, aya beda ogé dina [[vokal]] jeung [[konsonan]].
 
Dialek utama nu beda dina Basa Jepang nyaéta antara tipe Tokyo (東京式, ''Tōkyō-shiki'') sarta tipe beulah kulon (京阪式, ''Keihan-shiki''), sanajan tipe dialek Kyushu rada beda saeutik jadi tipe katilu. Tiap tipe dialek dibagi duei kana sub bagéan. Dialek tipe-kulon sabenerna aya di wewengkon tengah, watesan kasarna nyaéta Préféktur [[Toyama Prefecture|Toyama]], [[Kyoto Prefecture|Kyōto]], [[Hyogo Prefecture|Hyōgo]], jeung [[Préféktur Mie|Mie]]; sabagian dialek [[Shikoku]] kaasup ogé dialek tipe Kulon. Dialek beuki ka kulon sabenerna tipe Tokyo. Kategorei panungtung dialek nyaéta turunan tina dialek [[Old Japanese|Jepang Kuno]] beulah Wetan; dialek ieu dipaké di [[Hachijojima]], [[Tosa Province|Tosa]], sarta sababaraha tempat sejenséjén.
 
Dialek ti sababaraha wewengkon, saperti [[Tōhoku Region|Tōhoku]] atawa [[Tsushima]], bisa ogé kaharti ku bagéan sejenséjén di Jepang. Sababaraha dialek nu dipaké di [[Kagoshima]] di kalereun [[Kyūshū]] salah sahiji nu kawentar teu dipikaharti lain ngan ku pamake Basa Jepang standar tapi dialek sejenséjén nu di Kyūshū, kamungkinnan bagéan dialek Kagoshima dina cara ngucapkeunna, kaasup ayana suku kata nu nutup (contona suku kata dina ahir konsonan, saperti {{IPA|/kob/}} atawa {{IPA|/koʔ/}} keur Standard Japanese {{IPA|/kumo/}} "spider"). Kosakata dialek Kagoshima 84% sarua jeung dialek standar Tokyo. [[Kansai-ben]], salah sahiji grup dialek di tengah-kulon Jepang, loba di pakedipaké ku urang Jepang; dialek Osaka salah sahiji bagéanna nu loba dipaké dina acara bodor.
 
[[Basa Ryukyu]], pakait raket jeung urang Jepang, aya beda nu cukup keur nganggap beda jeung cabang kulawarga [[Basa Japonik]], sarta tanya dialekna dina Basa Jepang. dipaké di [[Kapuloan Ryukyu]] sarta sababarha pulo nu sacara politik kaasup kana [[Kagoshima Prefecture|Prefektur Kagoshima]]. Basa ieu teu ngan sakadar teu dipikaharti ku urang Jepang, tapi ku nu migunakeun basa Ryukyu sejennaséjénna.
 
Ayeuna, Basa Jepang Standar dipaké di sakabéh wewengkon Jepang, teu ngan ukur dina [[tipi]] jeung [[radio]], tapi ogé dipaké dina tanda-tana lalu lintas di sakuliah Jepang saperti dina sistim jalan raya, kareta api jeung bandar udara. Para pamuda ilahar maké dialek lokal tur basa standar, sanajan dina sababaraha kasus, basa lokal dipangaruhan ku basa standar, jeung versi "standar" Basa Jepang wewengkon ogé dipangaruhan ku dialek-lokal.
Baris ka-91:
 
=== ''Infleksi'' jeung ''konjugasi'' ===
Kecap barang dina Basa Jepang henteu dumasar boh kana jumlah atawa jenis. Upamana ''hon'' hartina "buku" atawa "buku-buku". Hal ini sacara eksplisit bisa nembongkeun leuwih ti hiji, bisa ku cara nambahkeun jumlahna (biasana maké [[Japanese counter word|kecap itungan]]) atawa ku nambahkeun ahiran (jarang dipakedipaké). Kecap keur jalma umumna dina harti tunggal. Upamana ''Tanaka-san'' hartina ''Bapa/Ibu Tanaka''. Kecap anu nembongkeun jalma atawa sato nu loba dijieun ku nambahan ahiran kolektip (kecap benda nu nembongkeun loba), saperti ''-tachi''. Kecap saperti ''hitobito'' "jalma", salawasna leuwih ti saurang, kecap benda dina Basa Jepang tanpa awalan boh keur tunggal atawa jamak. ''Hito'' (人) hartina "saurang" atawa "jalma", ''ki'' (木) hartina "satangkal" atawa "tatangkalan" boh keur tunggal atawa jamak.
 
Kecap gawe nyaéta [[Japanese verb conjugations|gabungan]] nu nembongkeun "tenses", nu aya dua, nyaéta: baheula jeung kiwari, atawa lain-baheula, nu dpake keur kiwari jeung nu bakal datang. Kecap gawe ngagambarkeun nu dipilampah, bentuk''-te iru'' nembongkeun terus lumangsung (atawa tacan rengse). Conto sejenséjén parabohan kaayaan, bentuk ''-te iru'' nembongkeun pagawéan nu sampuran dipigawe. Contone, ''kite iru'' hartina "Manehna geus datang (tur masih di dieu)", tapi ''tabete iru'' hartina "Manehna keur dahar".
<!--
 
Baris ka-177:
{{utama|Sistim tulis Jepang}}
 
Samemehsaméméh [[abad kalima]], Basa Jepang teu ngobagaan sistim [[tulisan]] sorangan. Basa Jepang mimiti ngasupkeun tina [[tulisan Cina]] kaasup ogé sababaraha aspek [[budaya Cina]] sanggeus diwanohkeun ku pandita jeung pangajar [[Korea]] dina abad kalima jeung kagenep masehi.
 
Mimitina, tulisan Basa Jepang ngagunakeun [[Classical Chinese|Basa Cina klasik]], numana ngaran Jepang digambarkeun ku karakter nu dipaké dumasar kana sora ucap lain kana harti kecapna. Saterusna, ieu prinsip dipaké dina nuliskeun sajak jeung karya sastra Jepang asli, sababaraha kecap ditulis maké karakter nu dumasar kana hartina lain kana sora ucap baca Cina. Conto tina campuran ieu nyaéta [[Kojiki]], nu ditulis dina taun 712 SM. Hal ieu mangrupa munggaran tina maké karakter Cina dina nuliskeun Basa Jepang, disebutna ''man'yōgana'', hiji tulisan nu maké karakter CIna keur sora ucap dina ngaruntuykeun kecap Basa Jepang keur diucapkeun unggal kecapna.