Sistim tulis Jepang: Béda antarrépisi

Basa Jepang kiwari ngagunakeun tilu skrip utama nyaetanyaéta:

Basa Jepang bisa ogeogé ditulis makemaké [[Roman letters|tulisan Latin]] nu dina Basa Jepang disebutna [[rōmaji]]. Basa Jepang jarang ngagunakeun tulisan lain, iwal ti singgetan (ilahar dina istilah tehnik) nu jadi istilah umum (saperti CD jeung DVD).

Di handap ieu ''headline'' surat kabar nu ngagunakeun sakabehsakabéh skrip (tina ''[[Asahi Shimbun]]'' [[19 April]] [[2004]]) (<FONT COLOR="red">kanji beureum</FONT>, <FONT COLOR="blue">hiragana biru</FONT>, <FONT COLOR="green">katakana hejo</FONT>, rōmaji jeung angka Arab hideung):

[[kana#Collation|Gabungan]] (susunan kecap) dina Basa Jepang leuwih dumasar kana [[kana]] tinimbang kanji, nu nunjukeun cara maca etaéta kecap. Kana disusun makemaké dua cara susunan nyaetanyaéta, susunan anyar [[gojūon]] (lima puluh - sora), atawa susunan-heubeul [[iroha]]. [[Japanese dictionaries|Kamus karakter Basa Cina]] ogeogé dipakedipaké keur gabungan sistim [[Radical (Chinese character)|radikal]].

Lolobana teks Basa Jepang ditulis dina ''kanji'' atawa ''hiragana'', sababaraha makemaké ''katakana''.

''[[Kanji]]'' (漢字) dipakedipaké keur nuliskeun,

''[[Hiragana]]'' (平仮名) dipakedipaké keur nuliskeun,

Basa Jepang modern ogeogé migunakeun sistem nulis sejennaséjénna nu disebut ''yokogaki''. Sistim nulis ieu saperti dina nulis Basa Eropa upamana Basa Inggrism nu karakterna disusun unggal baris, dibaca ti kenca ka katuhu, tur diteruskeun ka baris saterusna ka arah handap.

Sistim tulisan Basa Jepang kiwari bisa dituturkeun balik ka abad ka-4 AD, mangsa tulisan Basa Jepang mimiti dipakedipaké di Jepang. Taya bukti nu pasti yenyén sistim tulisan Jepang asli leuwih tiheula tinimbang pangwanoh kana Basa Cina.

Sanajan aya sababaraha bukti ngeunaan tulisan samemehnasaméméhna nu disebut ''[[jindai moji]]'' (oge ''kamiyo moji'', [[:ja:神代文字|神代文字]], hartina "tulisan umur tuhan") kapanggih dina tulisan modern, sababaraha [[pictographic]], sababaraha [[Runic alphabet|runic]], sarta sabababaraha deukeut kana [[Korean language|Basa Korea]] [[Hangul]], ieu dianggap salaku promosi "hoax" [[Japanese nationalism|nasionalisme Jepang]] dina taun 1930-an. Contona bisa kapanggih di [http://www.langmaker.com/db/alp_jindaimoji.htm here].

Mimitina, karakter Basa Cina teu dipakedipaké keur nulis Basa Jepang; sacara literatur hartina kamampu keu maca jeung nulis [[Classical Chinese|Basa Cina Klasik]]. Sistim ieu disebutna [[kanbun]] ([[:ja:漢文|漢文]]) nu geus dimekarkeun, nu makemaké boh karakter Cina ([[kanji]]) jeung kadang-kadang nu ampir sarua jeung grammar Basa Cina, tapi remen tanda diacritik diteundeun deukeut teks Basa Cina keur mere tanda nu sarua dina Basa Jepang. Sajarah tulisan mimiti Jepang, [[Kojiki]] ([[:ja:古事記|古事記]]), dipercaya geus dipakedipaké samemehsaméméh 712, saperti tulisan dina kanbun. Ayeuna sakabehsakabéh SMA di Jepang jeung sababaraha SMP ngajarkeun kanbun salaku bageanbagéan tina kurikulum Basa Jepang.

Taya sistim tulisan nu dipakedipaké dina Basa Jepang nepi ka mimiti diwangunna [[manyogana|man'yōgana]] ([[:ja:万葉仮名|万葉仮名]]), nu makemaké karakter Cina keur sora fonetikna (diturunkeun keu maca Basa Cina) tinimbang semantikna. Man'yōgana mimiti dipakedipaké keur nulis sajak, saperti dina [[Manyoshu|Man'yōshū]] ([[:ja:万葉集|万葉集]]), nu mimiti dipakedipaké samameh taun 759, sarta ti dinya diturunkeun sistim tulisan nu aya ayeuna. [[Hiragana]] jeung [[katakana]] duanana tumuwuh tina man'yōgana.

Sabab loba kecap jeung konsep nu asup ka Jepang ti Cina teu sarua jeung pamake aslina, loba kecap nu asup kana Basa Jepang sacara langsung nu cara ngucapkeunna sarua jeung [[Chinese language|Basa Cina]] asli. Cara maca Basa Cina ieu disebutna ''[[onyomi|on-yomi]]'' ([[:ja:音読み|音読み]]), sarta kosa kata sakabehnasakabéhna dumasar kana [[Sino-Japanese]]. Dina waktu nu sarua, pamake Basa Jepang asli ngabogaan kecap ku pakait jeung kanji injeuman. Pangaran loba makemaké kanji jeung ngagambarkeun ieu kecap. Cara maca Basa ieu disebutna ''[[kunyomi|kun-yomi]]'' ([[:ja:訓読み|訓読み]]). Hiji kanji bisa teu mibanda, hiji atawa sababaraha ''on-yomi'' jeung ''kun-yomi''. [[Okurigana]] cara nulis sanggeus ''kanji'' mimiti keur kecap gawe jeung sipat tur keur ngabantu sangkan teu bingung dina maca sababaraha kanji. Karakter nu sarua bisa dibacara ku sababaraha cara gumunatung kana kecapna. Contona, karakter keur 行 dibaca ''i'' keur suku kata mimiti ''iku'' (行く) 'indit', ''okona'' keur mimiti tilu suku kata ''okonau'' (行う, "nyokot"), ''gyō'' dina susunan kecap ''gyōretsu'' (行列, "garis" atawa "prosesi"), ''kō'' dina kecap ''ginkō'' ([[:ja:銀行|銀行]], "bank"), jeung ''an'' dina kecap ''andon'' (行灯, "lentera").

[[Linguistics|Ahli basa]] kadangkala ngabandingkan kecap injeuman Basa Jepang jeung adaptasi tina Basa Cina kana Basa Jepang saperti pangaruhna [[Norman conquest]] [[England]] kana [[English language|Basa Inggris]]. Saperti dina Basa Inggris, [[synonym|sinonim]] Basa Jepang beda ti aslina, keur kecap boh tina Basa Cina atawa Basa Jepang Asli. Kasaruaan sejennaséjénna, kecap asli Basa Cina ilahar dipakedipaké leuwih resmi atawa intelek dina kontek ku pamake Basa Jepang, saperti pamake Basa Inggris leuwih sering makemaké kecap [[latin]] keur nandakeun leuwih luhur [[Register (linguistics)|kamampu]]na.

Parobahan nu nyata dina abad ka-19 [[Meiji era]] teu nyababkan akibat langusng kana sistim tulis Jepang, sanajan basa sorangan robah kusababku sabab lobana literatur tina reformasi pendidikan, lobana asupan kecap anyar; boh kecap injeuman tina basa sejenséjén atawa jieunan anyar sarta hasilna gerakan saperti pangaruh 言文一致 ''(genbun'itchi)'' nu dihasilkeun dina Basa Jepang dina tulisan "colloquial" keur ngagantikeun gaya tulisan klasik nu dipakedipaké samemehnasaméméhna. Hesena nulis Basa Jepang jadi topik nu loba didiskusikeun, sababaraha usulan sanggeus taun 1800-an sangka jumlah ''[[kanji]]'' nu dipakedipaké diwatesan. Usulan sejennaséjénna, keur ngaganti sakabehsakabéh tulisan nu lain Basa Jepang (usulan ieu kurang hasil) dina ''[[kana]]'' atawa ''[[romaji]]''. Periode ieu nembongkeun tanda baca gaya tulis kulon mimiti dipikawanoh dina tulisan Jepang (Twine, 1991).

SabageanSabagéan kagagalan reformasi taun 1900 ditambah ku naekna rasa nasionalisme di Jepang sacara efektif nahan reformasi dina sistim tulisan. Periode samemehsaméméh [[World War II|Perang Dunya II]] nembongkeun usulan keur teges kana pamakeanpamakéan sajumlah ''kanji'', sarta sababaraha koran sacara sukarela teges kana pamakeanpamakéan ''kanji'' tur leuwih loba makemaké ''[[furigana]]'', tapi taya dukungan resmi tur loba tangtangan oge.

Periode sanggeus [[Perang Dunya II]] nembongkeun parobahan nu gancang tur nyata dina reformasi sistim tulisan. Hal ieu sabageansabagéan tina pangaruh kawijakan pamarentah, tapi sacara nyata ngaleungitkeun konservatif tina kontrol sistim pendidikan, nu hartina ngomeanngoméan nu geus aya samemehnasaméméhna. Reformasi utama nyaetanyaéta:

* kawijakan makemaké sakabehsakabéh ''kana'' nu cara ngucap modern (現代仮名遣い ''gendaikanazukai''), ngagantikeun [[historical kana usage|pamakean kana heubeul]] (1946);

* mimiti migunakeun ''[[tōyō kanji]]'' (当用漢字), nu jumlah ''kanji'' diwatesan dipakedipaké di sakola, teksbook jeung sajabana, tina 1,850 (1946), jeung nyederhanakeun bentuk kanji (tempo [[Shinjitai]]);

* mimiti migunakeun kanji nu susunan ''kanji'' disatujuan keur dipakedipaké di sakola (1949);

* mimiti nambahkeun ''[[jinmeiyō kanji]]'' (人名用漢字) nu ngarupakeunmangrupa kombinasi jeung ''tōyō kanji'' keur dipakedipaké dina ngaran (1951).

(Salah sahiji usulan ti administrasi pamarentahan nyaetanyaéta keur ngarobah sistim tulisan kana rōmaji, tapi teu didukung ku para ahli tur teu diteruskeun.) (Unger, 1996)

Sejennaséjénna, sistim nulis [[Yokogaki and tategaki|sistim tulisan datar ti katuhu ka kenca]] ilaharna diganti ku sistim tulis di kenca ka katuhu. Susunan katuhu ka kenca dipakedipaké keur kasus husus tulisan nangtung, nu mana kolom karakter ti luhur, diteruskeun sistim datar per se; ieu dipakedipaké keur sistim tulis sagaris dina tanad, jst. (contona tanda stasion di Tokyo dibaca 駅京東). Tulisan ieu masih dipakedipaké dina sisi katuhu (atawa papan iklan) sababaraha kandaraan, kapal, jst, nu mana dipakedipaké keur runtuyan teks ti hareup ka tukang dina kandaraan dina dua sisina.

Sistim tulis Basa Jepang ngidinan keur nepikeun informasi dina komunaksi jeung basa sejenséjén migunakeun kecap nu beda atawa ku nambahkeun katerangan ngeunaan etaéta kecap. Contona, kanji ''watashi'' atawa ''watakushi'' 私 "kuring" ilahar dipakedipaké dina tulisan formal boh ku lalaki atawa awewe. Hiragana ''watashi'' わたし leuwih ilahar dipakedipaké ku awewe dina tulisan informal saperti catetan harian atau surat ka bababaturan. Katakana ''watashi'' ワタシ jarang dipakedipaké. Rōmaji ''watashi'' teu pernah dipakedipaké, iwal ti dina kontek sakabehsakabéh-rōmaji.

Susunan Kanji ogeogé mere kateupastian dina cara maca keur kaperluan gaya. Contona dia [[Natsume Soseki]] carita pondok ''The Fifth Night'', pangarang makemaké 接続って keur ''tsunagatte'', [[gerund]]ive [[Japanese grammar#Verbs|bentuk ''-te'']] tina kecap ''tsunagaru'' ('ngahubungkeun'), nu ilahar ditulis nyaetanyaéta 繋がって atawa つながって. Tempo ogeogé [[furigana]] keur leuwih jelasna.