Jalur Gaza: Béda antarrépisi

Konten dihapus Konten ditambahkan
Uchup19 (obrolan | kontribusi)
mTidak ada ringkasan suntingan
Ilhambot (obrolan | kontribusi)
m Ngarapihkeun éjahan, replaced: rea → réa (2), ea → éa (2), salasahiji → salah sahiji (2)
Baris ka-8:
Jalur Gaza miboga watesna nu ayuena tina hiji gencatan patempuran dina [[Perang Arab-Israél 1948]], nu dikonfirmasi dina [[Pasatujuan Gencatan Pakarang 1949|Pasatujuan Gencatan Pakarang Israél-Mesir]] dina 24 Pébruari 1949.<ref>[http://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/9EC4A332E2FF9A128525643D007702E6 Egypt Israel Armistice Agreement] UN Doc S/1264/Corr.1 23 February 1949</ref> Pasal V dina pasatujuan éta nyebutkeun yén gurat watesna sanés hiji wates internasional. Jalur Gaza tetep dikawasaan ku Mesir. Awalna, Mesir ngurus wewengkon ieu liwat [[Pamaréntahan Sa-Paléstina]] jeung salajengna kalawan langsung ti 1959 nepi ka 1967, nalika Israél ngawasaannana mimiluan [[Perang Genep Poé]]. Numutkeun [[Pasatujuan Oslo]] nu ditandatanganan antawis Israél jeung [[Organisasi Pangbébas Paléstina]] dina 1993, [[Otoritas Paléstina]] dijieun minangka hiji badan pamaréntahan interim pikeun ngurus puseur-puseur populasi Paléstina, kalawan Israél tetep miboga kakawasaan dina [[wewengkon udara]] Jalur Gaza, sakabéhna iwal hiji ti wates daratna sarta [[wewengkon cai téritorial]], nepi ka hiji pasatujuan ahir bisa dijieun.
 
Jalur Gaza mangrupa salasahijisalah sahiji unit wewengkon nu ngabentuk [[Wewengkon Paléstina]].<ref name="PalestinianTerritories-U.S.DeptofState">{{cite web|url=http://www.state.gov/p/nea/ci/pt/index.htm|title=Palestinian Territories|publisher=U.S. Department of State|accessdate=2009-04-06}}</ref><ref name="EU-OccupiedPalestinianTerritory">{{cite web|url=http://ec.europa.eu/external_relations/occupied_palestinian_territory/index_en.htm|title=Occupied Palestinian Territory|publisher=European Commission |accessdate=2009-04-06}}</ref><ref name="ICRC-map">{{cite web|url=http://www.icrc.org/Web/Eng/siteeng0.nsf/html/map_israel!OpenDocument|title=Israel, the occupied territories and the autonomous territories&nbsp;— ICRC maps|publisher=ICRC|accessdate=2009-04-06}}</ref><ref name="BBC-Countryprofile">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/country_profiles/803257.stm|title=Country profile: Israel and Palestinian territories|publisher=BBC|accessdate=2009-04-06 | date=15 December 2009 | location=London}}</ref> Saprak Juli 2007, sanggeus [[Pamilihan umum législatif Paléstina 2006]] sarta [[Patempuran Gaza (2007)|Patempuran Gaza]], [[Hamas]] geus jadi pamaréntahan éféktif di Jalur Gaza.
 
==Sajarah==
Baris ka-36:
Jalur Gaza tetep dina kapangurusan militér Israél nepi ka 1994. Nalika jaman éta, militér miboga tanggung jawab dina kapanguruasan sarana jeung layanan sipil. Dina Méi 1994, mimiluan pasatujuan Paléstina-Israél nu kawanoh minangka [[Pasatujuan Oslo]], pamindahan otoritas wewenang ka Paléstina dilaksanakeun. Kalobaanana ti wewengkon Jalur Gaza (kajaba blok-blok padumukan jeung aréa militér) jadi aya dina kadali Paléstina. Pasukan Israél ninggalkeun Kota Gaza sarta wewengkon pakotaan nu lain, ninggalkeun Otoritas Paléstina nu anyar ngawasaan jeung ngadalikeun wewengkon-wewengkon éta. Otoritas Paléstina, diluluguan ku [[Yasser Arafat]], milih Kota Gaza minangka puseur propinsi kahijina. Dina Séptémber 1995, Israél jeung [[Organisasi Pangbébas Paléstina|PLO]] nanda tanganan [[Pasatujuan Interim dina Sisi Kulon jeung Jalur Gaza|pasatujuan karapihan kadua]], ngalegakeun Otoritas Paléstina ka raloba kota-kota [[Sisi Kulon]]. Pasatujuan éta ofé ngadegkeun 88 anggota kapilih pikeun [[Déwan Nasional Paléstina]], nu mana pangistrénanna dilaksanakeun di Gaza dina Maret 1996.
 
Kakawasaan Otoritas Paléstina di Jalur Gaza jeung Sisi Kulon dina rézim Arafat miboga kasalahan pangaturan sarta skandal korupsi. Contona, bayaran dipéntaan sangkan bisa ngasupkeun jeung ngaluarkeun barang-barang ka jeung ti Jalur Gaza, sawatara pupuhu aparat Badan Kaamanan Panyegahan miboga kauntungan ti kamimiluannana dina impor mungkal jeung semén sarta industri konstruksi, saperti GreatGréat Arab Company for Investment and Development, al-Motawaset Company, jeung proyék konstruksi al-Sheik Zayid.<ref>{{cite web|last=Samuels |first=David |url=http://www.theatlantic.com/doc/200509/samuels/8 |title=The Atlantic |publisher=The Atlantic |date= |accessdate=2010-06-01}}</ref>
 
[[Intifada Kadua]] peupeus dina Séptémber 2000 kalawan gelombang protés, karusuhan massa, sarta pangaboman kana urang jeung militér Israél. Dina Pébruari 2005, pamaréntah Israél nyorakeun pkeun ngalaksanakeun [[rancangan paleupasan unilateral Israél|rancangan paleupasan sapihak]] ti Jalur Gaza. Rancangan éta mimiti dilaksanakeun 15 Agustus 2005, sarta réngsé 12 Séptémber 2005. Dina rancangan, sadaya [[padumukan Israéli]] di Jalur Gaza (sarta 4 di Sisi Kulno) sareng Zona Industri Erez dibongkar kalawan ditarikna 9.000 urang Israél (kalobaannana di wewengkon padumukan [[Gush Katif]] di beulah kidul-kulon Jalur Gaza) sarta markas-markas militér. Dina 12 Séptémber 2005, kabinét Israél sacara resmi ngadéklarasikeun ahirna kakawasaan militér Israél di Jalur Gaza. Pikeun ngahindarkeun dugaan yén Israél masih ngawasaan bagian nanaon ti Jalur Gaza, Israél ogé kaluar ti [[Rute Philadelphi]], nu mangrupa hiji jalur hereut nu wawatesan jeung watesna Jalur Gaza jeung Mesir, sanggeus pasatujuanna Mesir pikeun ngamankeun bagian watesna. Dina Pasatujuan Oslo, Rute Philadelphi ditetepkeun dina kakawasaan Israél sangkan nyegah diselundupkeunnana banda (kawas amunisi) sarta jalmi meuntasan wates jeung Mesir. Mesir satuju pikeun ngajagaan bagian watesna. Israél ngurusan kadalina kana pameuntasan asup jeung kaluar Gaza. Palintasan Rafah antara Mesir jeung Gaza diawaskeun ku tentara Israél liwat kaméra panjagaan husus. Dokumén resmi saperti paspor, kartu idéntitas, kertas ékspor jeung impor, sarta raloba séjénna kedah dienyakeun ku tentara Israél.{{Citation needed}}
Baris ka-50:
PBB, [[Panénjo Hak Asasi Manusa]], jeung raloba organisasi internasional lian jeung [[lembaga swadaya masarakat|LSM]] némbong Israél hayang ngawasaan Jalur Gaza sakumaha Israél ngawasaan wewengkon cai jeung udara Jalur Gaza, sarta teu ngijinkeun kalura-asupna barang-barang ka jeung ti Gaza liwat cai atawa udara (ngan bisa liwat darat).<ref name="AI_briefing">{{cite web|url=http://www.amnesty.org/en/library/asset/MDE15/007/2009/en/4c407b40-e64c-11dd-9917-ed717fa5078d/mde150072009en.html|title=Israel/Occupied Palestinian Territories: The conflict in Gaza: A briefing on applicable law, investigations and accountability|date=2009-01-19|publisher=[[Amnesty International]]|accessdate=2009-06-05}}</ref><ref name="isrlpa13698">[http://hrw.org/english/docs/2006/07/06/isrlpa13698.htm "Human Rights Council Special Session on the Occupied Palestinian Territories"] July 6, 2006; Human Rights Watch considers Gaza still occupied.</ref><ref name="cnn2009-01-06">{{cite news|url=http://www.cnn.com/2009/WORLD/meast/01/06/israel.gaza.occupation.question/index.html|title=Is Gaza 'occupied' territory?|last=Levs|first=Josh|date=2009-01-06|publisher=CNN|accessdate=2009-05-30}}</ref> Tapi, pameuntasan wates ka Mesir teu dikawasaan ku Israél. Kawas Israél, Mesir sacara tumurutna ngalarang atanapi ngijinkeun barang jeung jalmi meuntasan wates darat éta. Israél nyebutkeun yén Gaza heunteu dikawasaan deui, sakumaha Israél heunteu mibogaan kadali atanapi otoritas kana wewengkon darat atanapi institusi di Jelur Gaza.<ref name=Gold>Dore Gold, [http://www.jcpa.org/brief/brief005-3.htm JCPA Legal Acrobatics: The Palestinian Claim that Gaza is Still "Occupied" Even After Israel Withdraws], [[Jerusalem Centre for Public Affairs]], Vol. 5, No. 3, August 26, 2005.</ref><ref>[http://www.jcpa.org/JCPA/Templates/ShowPage.asp?DRIT=1&DBID=1&LNGID=1&TMID=111&FID=443&PID=0&IID=2021&TTL=International_Law_and_Gaza:_The_Assault_on_Israel’s_Right_to_Self-Defense International Law and Gaza: The Assault on Israel's Right to Self-Defense], [[Jerusalem Centre for Public Affairs]], Vol. 7, No. 29 28 January 2008.</ref> [[Mentri Hubungan Luar Nagri Israél]], [[Tzipi Livni]], nyarios dina Januari 2008: "Israél kaluar ti Gaza. Israél ngabongkar padumukanna di ditu. Teu aya pasukan Israél nu kasésa di ditu sanggeus paleupasan."<ref>[http://www.mfa.gov.il/MFA/Government/Speeches+by+Israeli+leaders/2008/Address+by+FM+Livni+to+the+8th+Herzliya+Conference+22-Jan-2008.htm?DisplayMode=print Israeli MFA Address by Israeli Foreign Minister Livni to the 8th Herzliya Conference], [[Kamentrian Hubungan Luar Nagri (Israél)]], 22 Januari 2008.</ref> Sanggeus Israél kaluar dina 2005, Pupuhu [[Otoritas Paléstina]], [[Mahmoud Abbas]], nyarios, "status légal wewengkon nu kadaptar pikeun évakuasi heunteu robah."<ref name=Gold/> Pangacara [[urang Paléstina Amérika|Paléstina Amérika]], Gregory Khalil, nyebatkeun "Israél masih ngawasaan sadaya jalmi, barang, [jeung] keclak cai pikeun asup atawa kaluar Jalur Gaza. Pasukanna meureun teu aya di ditu... tapi laranganna masih ngawatesan kapasitas kakawasaan otoritas Paléstina."<ref>[http://www.law.virginia.edu/html/news/2005_fall/gaza.htm Panelists Disagree Over Gaza’s Occupation Status], [[Fakultas Hukum Universitas Virginia]], 17 Nopémber 2005.</ref>. Perkawis status sah Jalur Gaza katempo rumit dumasar kana hukum internasional, sarta narik minat sacara hukumna, komo sanggeus Operasi "Cast Lead" jeung invasi Israél kana Gaza dina Januari 2009.<ref>Susan Power, Re-engaging the Gaza Debate: the impact of Operation "Cast Lead", (06) 2009 Intellectum, pp. 033-045,[http://www.intellectum.org/articles/issues/intellectum6/en/ITL06p033045_Re-engaging%20the%20Gaza%20Debate%20-%20the%20Impact%20of%20Operation%20Cast%20Lead_Susan%20Rose%20Power.pdf Re-engaging the Gaza debate: the impact of Operation "Cast Lead"]</ref>
 
Dina cariosanna dina [[konflik Israél-Gaza 2008–2009]], [[Richard A. Falk|Richard Falk]], [[Panaratas Husus Pasarikatan Bangsa-Bangsa]] nyebatkeun yén [[hukum kamanusaan internasional]] dipakékeun kana Israél "in regard to the obligations of an Occupying Power and in the requirements of the laws of war."<ref>Richard Falk, [http://www.unhchr.ch/huricane/huricane.nsf/view01/F1EC67EF7A498A30C125752D005D17F7?opendocument Statement by Prof. Richard Falk, United Nations Special Rapporteur for Human Rights in the Occupied Territories], [[United Nations Human Rights Council]], December 27, 2008.</ref> Dina wawancara dina 2009 di ''[[Democracy Now]]'', Christopher Gunness, juru carios [[Badan Pamulihan jeung Pangagawéan Pasarikatan Bangsa-Bangsa pikeun Pangungsi Paléstina di Wétan Deukeut]] (UNRWA) nyebat Israél hiji kakiatan nu ngajajah. Tapi, MeaganMéagan Buren, Panaséhat Sénior [[Israel Project]], teu satuju ngeunaan éta.<ref>[http://www.democracynow.org/2009/1/5/a_debate_on_israels_invasion_of A Debate on Israel’s Invasion of Gaza: UNRWA's Christopher Gunness v. Israel Project’s Meagan Buren] [[Democracy Now]], 5 Januari 2009.</ref>
 
Inohong Hamas, Mahmoud Zahar, nyarios yén Gaza teu kajajh deui saprak kaluarna Israél.<ref>[http://www.maannews.net/eng/ViewDetails.aspx?ID=449619] "'Against whom could we demonstrate in the Gaza Strip? When Gaza was occupied, that model was applicable,' Zahar said." Ditampi ti Ma'an News Agency, 5 Januari 2012</ref>
Baris ka-98:
Dina 23 Januari 2008, sanggeus sababaraha bulan persiapan nalika pangiatan wates ku baja jadi ruksak,<ref>[http://web.archive.org/web/20070802091348/http://www.haaretz.com/hasen/spages/947775.html Ha'aretz]{{dead link|date=December 2010}}</ref> [[Panorobosan wates Gaza-Mesir (2008)|Hamas ngancurkeun sababaraha bagian témbok]] nu ngawatesan Gaza jeung Mesir di kota [[Rafah]]. Raloba urang meuntas ka Mesir néangan pangan jeung suplai. Ku sabab krisis, Présidén Mesir keur éta, [[Hosni Mubarak]], maréntahkeun pasukanna sangkan diijinkeun éta Urang Paléstina téh, tapi pastikeun teu aya pakarang anu dibawa balik.<ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7205668.stm|title=Egypt 'won't force Gazans back'|publisher=BBC News|date=23 January 2008|accessdate=2008-01-23}}</ref> Mesir nahan jeung teras ngabébaskeun sababaraha gerilyawan Hamas nu boga pakarang di Sinai nu mana presumably hayang asup ka Israél. Keur éta ogé, Israél ningkatkeun kaayaan pangélingannana di sapanjang wates Sinai Israél-Mesir, sarta nyauran wargina sangkan ninggalkeun Sinai "langsung."
 
Pangawas Wates UE nunjukkeun kasiapanna dina balik deui ngawas wates éta, sarta Hamas kedah ngajamin kaamananna; samentawis Otoritas Paléstina ménta sangkan Mesir sawala jeung pihak Otoritas hungkul ngeunaan urusan nu patali jeung wates éta. Israél ngagampangkeun sababaraha panyaluran barang jeung suplai médis ka Jalur Gaza, tapi ngawatesan listrikna 5% dina salasahijisalah sahiji ti 10 saluranna, samentawis Hamas jeung Mesir ngadeukeutkeun jarak antara kadua pihak.<ref>{{Cite news|url=http://fr.jpost.com/servlet/Satellite?cid=1201523779483&pagename=JPost/JPArticle/ShowFull|archiveurl=http://web.archive.org/web/20080202031535/http://www.jpost.com/servlet/Satellite?c=JPArticle&cid=1201523779483&pagename=JPost/JPArticle/ShowFull|archivedate=2008-02-02|title=Fatah, Hamas fight for border control|last=Abu Toameh|first=Khaled|date=January 29, 2008|publisher=Jerusalem Post|accessdate=2009-01-04}}</ref> Usaha kahiji mesir dina nutup deui watesna éta diréspon kalawan karusuhan ku gerilyawan Gaza, tapi sanggeus 12 poé, wates éta ditutup deui.{{Citation needed}} <!-- BROKEN LINK:<ref>http://rafah.virtualactivism.net/news/todaymain.htm</ref> -->
 
Dina patengahan Pébruari, pameuntasan wates Rafah masih tutup.<ref>{{cite web|url=http://www.maannews.net/en/index.php?opr=ShowDetails&ID=27807 |title=Maan news |publisher=Maan news |date= |accessdate=2010-06-01}}</ref> Dina Pébruari 2008, hiji survéi [[Haaretz]] nunjukkeun yén 64% masarakat Israél hoyong pamaréntahna ngayakeun diskusi langsung jeung Hamas di Gaza ngeunaan gencatan senjata sarta pikeun ngamankeun dibébaskeunnana [[Gilad Shalit]],<ref>{{Cite news|url=http://www.haaretz.com/hasen/spages/958473.html|title=Poll: Most Israelis back direct talks with Hamas on Shalit|author=Yossi Verter|publisher=[[Haaretz]]|date=2008-02-27|accessdate=2008-02-27}}</ref> saurang prajurit Israél nu ditahan dina hiji panarajangan pameuntasan wates ku militan Hamas dina 25 Juni 2006 sarta geus jadi sandra saprak éta.<ref>[http://web.archive.org/web/20070323094529/http://www.iht.com/articles/2006/06/28/news/mideast.php 'Israelis threaten a broader action' by Ian Fisher and Steven Erlanger], [[International Herald Tribune]]</ref><ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/6967230.stm |title=Gilad Shalit's birthday marked |publisher=BBC News |date=2007-08-28 |accessdate=2010-06-01}}</ref><ref>[http://edition.cnn.com/2006/WORLD/meast/06/26/israel.soldier/index.html 'Militants issue Israel hostage demands'(CNN)]{{Dead link|date=June 2010}}</ref>
Baris ka-186:
*[http://www.gaza.net/ Gaza.net] diréktori loka wéb ngeunaan Paléstina
*[http://www.lib.utexas.edu/maps/middle_east_and_asia/p_refugee_camps.jpg Peta Kémah Pangungsian Paléstina 1993 (UNRWA/C.I.A./Univ. Texas, Austin)]
*Webcam langsung [http://www.ustream.tv/channel/gaza-attack Tayangan Ramattan Langsung Kota Gaza] ti UStreamUStréam
* [http://gazasiege.org/ GazaSiege.org - Kasang tukang, Warta jeung Analisa paningkeran Gaza]
*[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/6754499.stm Hamas In Control of Gaza Strip]
Baris ka-194:
*{{PDFlink|[http://www.careusa.org/newsroom/pressreleases/2003/jan/01032003_study.pdf Nutritional Assessment of the West Bank and Gaza Strip]|72.0&nbsp;bytes}}
*Rashdan, Abdelrahman (2008-04-29), [http://www.islamonline.net/servlet/Satellite?c=Article_C&cid=1209357115097&pagename=Zone-English-Muslim_Affairs%2FMAELayout Myths and Facts about Gaza (FAQs)]''IslamOnline.net''
*[http://www.mideastweb.org/briefhistory.htm Israel and Palestine: A Brief History]&nbsp;– MidEastMidéast Web for Coexistence
*[http://www.ynetnews.com/home/0,7340,L-4244,00.html ''Special: Gaza kidnapping'' Warta Israél]&nbsp;– Ynetnews vérsi Basa Inggris ti [[Yedioth Ahronoth]]
*[http://www.ipsnews.net/news.asp?idnews=36439 War Enters the Classrooms] akibat ti konflik Wétan Tengah kana barudak di Jalur Gaza, ku [[Inter Press Service]], Pébruari 2007