Konten dihapus Konten ditambahkan
m Ngarapihkeun éjahan, replaced: oge → ogé (2), nyaeta → nyaéta (6), rubah → robah, make → maké (2), rea → réa (3), yen → yén (4), dipake → dipaké , ea → éa (8), kabeh → kabéh (2), pre using AWB
Ilhambot (obrolan | kontribusi)
m Ngarapihkeun éjahan, replaced: Samemeh → saméméh (3), sejen → séjén (3), pamarentah → pamaréntah (3), Pamarentah → Pamaréntah, mere → méré , era → éra , maneh → manéh, Republik → Républik (2), periode → périodeu, ge...
Baris ka-61:
|'''[[Political divisions of China#Township level|Township-level divisions]]''':|| 273
|}
'''Beijing''' <small><nowiki>[</nowiki>[[Média:Beijing pronounced in English way.ogg|Ucapan Basa Inggris]]<nowiki>]</nowiki></small> ([[Chinese language|Basa Cina]]: 北京 <small><nowiki>[</nowiki>[[Média:Zh-Beijing.ogg|Chinese Pronunciation]]<nowiki>]</nowiki></small>; [[Pinyin]]: Běijīng; [[IPA]]: {{IPA|pei˨˩˦ tɕɪŋ˥˥}}), kota di kalereun [[China]], nyaéta [[Capital of China|ibukota]] [[People's Republic of China|Republik Rakyat Cina]] (RRC). Samemehnasaméméhna dina Basa Inggris disebut '''Peking''' or '''Peiking''' <small><nowiki>[</nowiki>[[Média:Peking pronounced in English way.ogg|English Pronunciation]]<nowiki>]</nowiki></small>. Beijing salah sahiji tina opat [[municipality of China|kotamadya]] di RRC, nu sarua jeung [[province of China|propinsi]] di Cina sacara [[Political divisions of China|struktur administrasi]]. Kotamadya Beijing diwatesan ku [[Hebei|Propinsi Hebei]] di kaler, kulon, kidul jeung sababaraha bagéan di wetan sarta [[Tianjin|Kotamadya Tianjin]] di beulak kidul.
 
Beijing kota kadua panggedenepanggedéne dumasar kana [[population|jumlah pendudukna]] di Cina, sanggeus [[Shanghai]]. Beijing tempat sarana transportasi utama, sababaraha puluh jalan kareta, jalan raya sarta jalan tol kaluar jeung asup ti sagala arah. Beijing ogé salah sahiji tujuan penerbangan utama internasional ka Cina. Beijing disiapkeun keur pusat [[political|politik]], [[educational|pendidikan]], jeung [[Chinese culture|budaya]] RepublikRépublik Rakyat Cina, sedengkeun [[Shanghai]] jeung [[Hong Kong]] keur widang [[economic|ekonomi]].
 
Beijing is salah sahiji [[Historical capitals of China|Opat Ibukota Kota Cina Baheula]] tur bakal jadi tempat [[2008 Summer Olympics|Olimpiade Musim Panas 2008]].
 
== Ngaran ==
Beijing (北京) sacara literatur "ibukota beulah kaler", sajajar sacara tradisi [[East Asia|Asia Wetan]] nu ibukotana digambarkan dina ngaranna. Kota sejenséjén nu ampir sarua nyaéta [[Nanjing]] (南京), Cina, hartina "ibukota beulah kaler"; [[Tokyo]] (東京), [[Jepang]], jeung [[Đông Kinh]] (東京; ayeuna [[Hanoi]]), [[Vietnam]], hartina "ibukota beulah wetan"; saperti [[Kyoto]] (京都), [[Jepang]], jeung [[Gyeongseong]] (京城; ayeuna [[Seoul]]), [[Korea]], hartina "ibukota".
 
'''Peking''' ngaran kota dina romanisasi [[Postal System Pinyin|Sistim Pos Pinyin]], sarta sacara tradisional ngaran keur Beijing dina Basa Inggris. Watesan aslina ku misionaris Perancis opat ratus taun nu kaliwat, pakait jeung cara ngucapkeun bagéan tina [[sound change|robah sorea]] dina [[Mandarin (linguistics)|Basa Mandarin]] tina {{IPA|[kʲ]}} kana {{IPA|[tɕ]}}. ({{IPA|[tɕ]}} nu digambarkeun dina [[pinyin]] nyaéta '''j''', nyaéta dia Bei'''j'''ing), sarta masih dipaké dina sababaraha basa (contona, dina [[Portuguese (language)|Basa Portugis]] ngaranna ''Pequim'').
 
Di [[Cina]], kota ngabogaan [[Geographical renaming|loba ngaran]]. Antara taun 1928&nbsp;[http://www.bartleby.com/67/2470.html] jeung 1949, disebutna '''Beiping''' (北平; [[Pinyin]]: Beiping; [[Wade-Giles]]: Pei-p'ing), hartina "Damey Bagean Kaler". Ngaranna robah — ku ngaleungitkeun unsur hartina "ibukota" (''jing'' or ''king'', 京) — nu ngagambarkeun kanyataan, ku pamarentahanpamaréntahan [[Kuomintang]] nu nangtukeun ibukota di [[Nanking]] (pinyin: Nanjing), Peking teu lana jadi ibukota Cina, sarta pamarentahanpamaréntahan "warlord" di Peking teu diaku.
 
[[Communist Party of China|Partey Komunis Cina]] malikeun deui kana ngaran Beijing (Peking) dina taun 1949 sarta mutuskeun yén Beijing jadi ibukota Cina. PamarentahPamaréntah [[Republic of China|Republik Cina]] di [[Taiwan]] teu pernah ngaku sacara formal parobahan ieu, sarta salila taun 1950-an jeung 1960-an ilhar di Taiwan keur Beijing disebutna Beiping nu hartina teu satuju sacara hukum kana RRC. Ayeuna, ampir sakabéh Taiwan, kaasup pamarentahpamaréntah RepublikRépublik Cina, maké ''Beijing'', sanajan sababaraha [[maps|peta]] Cina ti [[Taiwan]] masih maké ngaran heubeul dumasar kana wates politik samemehsaméméh taun 1949.
 
'''Yanjing''' (燕京; [[Pinyin]]: Yānjīng; [[Wade-Giles]]: Yen-ching) ngaran teu resmi sejenséjén keur Beijing, hiji rujukan baheula dina [[State of Yan]] yén aya salila [[Zhou Dynasty]]. Ngaran ieu digambarkeun ku bir lokal [[Yanjing Beer]] sarta [[Peking University|Yenching University]], hiji institut nu geus dihijiekun jeung Universitas Peking. Salila [[Yuan Dynasty]], Beijing disebut '''[[Khanbaliq]]''' nu disbeut ''Cambuluc'' dina itungan [[Marco Polo]].
 
(''Bagean sajarah di handap ngeunaan sajarah sejen ngaran Beijing.'')
 
== Sajarah ==
Geus aya kota sabudeureun Beijing dina [[1st millennium BC|milenium kahiji SM]], sarta ibukota [[State of Yan]], salah sahiji kakuatan dina [[Warring States Period|Periode Perang Nagara]], geus nangtukeun yén '''Ji''' ([[Traditional Chinese character|T]]: 薊 / [[Simplified Chinese character|S]]: 蓟), deukeut Beijing modern. Ilahar disebut yén Ji nu ngamimitian Beijing tapi Ji geus ditinggalkeun samemehsaméméh abad ka 6 [[Anno Domini|AD]]. Tempat sesa-sesa pastina Ji remains teu dipikanyaho, sanajan loba usaha dina waktu-waktu ayeuna keur néangan éta tempat.
 
Salila dinasti [[Sui Dynasty|Sui]] (581-618) jeung [[Tang Dynasty|Tang]] (618-907), ngan minangkaan leutik kota aya di ieu wewengkon. Loba sajak baheula nu asalna ti kota nu leungit ieu, sahiji sahij bukti ngeunaan ayana ieu kota.
 
Dina taun 936, [[Later Jin Dynasty (Five Dynasties)|Dinasti Jin Panungtung]] (936-947) Cina beulah kaler minangkaan gedegedé wates di kaler panghareupna, kaasup Beijing modern, nepi [[Khitan]] [[Liao Dynasty]] dina abad ka-10. Dina taun 938, [[Liao Dynasty]] nyiepakeun ibu kota kadua nu ayeuna Beijing, jeung disebut Nanjing ("Ibukota Beulah Kidul"). Dina taun 1125, [[Jurchen]] [[Jin Dynasty (1115-1234)|Jin Dynasty]] ngawasa Liao, sarta dina taun 1153 mindahkeun ibukota Liao Nanjing, disebutna '''Zhongdu''' (中都), "ibukota pusat." Zhongdu ayana di tengah-tengah nu ayeuna sabudeureun [[Tianningsi]], rada ka beulah kidul kulon ti pusat Beijing.
 
[[Mongol Empire|Mongol]] ngancurkeun Zhongdu dina taun 1215 tur ngawangun deui beulah kaler ibukota Jin dina taun 1267. Dina raraga ngawasa sakabéh Cina, [[Yuan Dynasty|Dinasti Yuan (Mongol)]] "pendiri" [[Kublai Khan]] ngaranan ibukotana '''[[Khanbaliq]]''' ([[Mongolian language|Basa Mongol]] hartina "Istana Khan") atawa '''[[Khanbaliq|Dadu]]''' (大都, [[Chinese written language|Basa Cina]] "ibukota utama"). Tempat ieu disebut ''Cambuluc'' dina catetan [[Marco Polo]]. Sabenerna, Kublai Khan, hayang jadi kaisar sakuliah Cina, nangtukeun ibu di ieu tempat keur gaganti tempat di tengah Cina sabab leuwih deukeut ka pusat kakuatan di Mongol. Kawijakan Khan naekkeun status kota dina kaayaan [[China proper|kakuatan Cina]] di beulah kaler tur mimiti kota Beijing ayeuna. Khanbaliq aya di beulah kaler kota Beijing modern. Watesan ayeuna nyaéta [[2nd Ring Road]], jeung watesan beulah kaler antara [[3rd Ring Road|3rd]] jeung [[4th Ring Road]]. Di dinya masih bisa kapanggih tembok sesa-sesa dinasti Mongol.
 
Sanggeus [[Dinasti Yuan]] runtuh dina taun 1368, ieu kota diwangun deui ku [[Dinasti Ming]] tur dingaranan '''Shuntian''' (順天). Dina 1403, [[Emperor of China|Kaisar]] Ming Katilu, [[Yongle Emperor|Yongle]] mindahkeun ibukota Ming ti [[Nanjing]] (Nanking) tu ngarananan '''Beijing''' ('''Peking''') (北京), "ibukota kaler", nu ayana di kaler. Kaisar Yongle ogé nu mereméré ngaran modern. Beijing salila Dinasti Ming siga kaayaan ayeuna, tur tembok kota eraéra Dinasti Ming disebut [[Beijing city wall|tembok kota Beijing]] masih aya nepi ka kiwari, basa diruntuhkeun tur diwangun jadi [[2nd Ring Road]] di éta tempat.
 
Beijing jadi kota panggedenapanggedéna di dunya ti taun 1425 nepi ka taun 1650 tur ti taun 1710 nepi ka taun 1825 [http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm].
 
[[Forbidden City|Kota Terlarang]] diwangun sanggeus (1406-1420), dituturkuen nu [[Temple of Heaven|Kuil Abadi]] (1420), tur sababaraha proyek sejennaséjénna. [[Tian'anmen]], cikal bakal lambang [[People's Republic of China|Republik Rakyat Cina]] jeung sabudureunna diduruk dua kali tur rengke diwangun dina taun 1651.
[[Gambar:Forbidden City1.JPG|300px|thumb|The [[Forbidden City|Kota terlarang]], istana [[Emperor of China|Kaisar]] Dinasti [[Ming Dynasty|Ming]] jeung [[Qing Dynasty|Qing]].]]
[[Gambar:BeijingFromTian'anmenChenglouJul2004.jpg|thumb|300px|[[Lapangan Tian'anmen]], ditempo ti Gedong Tian'anmen Chenglou (diphoto Juli 2004).]]
 
Sanggeus [[Manchu]] ngagulingkuen [[Dinasti Ming]] tur ngawangun [[Dinasti Qing]] di ieu tempat, Beijing ditangteukun jadi ibu kota Cina salila periodepériodeu Qing. Beijing jadi benteng pertahanan luar salila [[Boxer Rebellion|Pemberontakan Boxer]] dina taun 1900.
 
[[Revolusi Xinhai]] taun 1911, hayang ngarobah aturan Qing kur republik, asalna nangtukeun ibukota di [[Nanjing]]. Sanggeus panguasa Qing pangluhurna [[Yuan Shikai]] ngundurkeun manehmanéh salaku Kaisar Qing di Beijing tur hasilna revolusi, para revolusioner di Nanjing narima Yuan jadi présidén anyar [[Republik China]], tur ibukotana di Beijing.
<!--
Yuan gradually consolidated power, culminating in his declaration of a Chinese Empire in late 1915 with himself as emperor. The move was highly unpopular, and Yuan himself died less than a year later, ending his brief reign. China then fell under the control of regional warlords, and the most powerful factions fought frequent wars (the [[Zhili-Anhui War]], the [[First Zhili-Fengtian War]], and the [[Second Zhili-Fengtian War]]) to take control of the capital at Beijing.