Génétika: Béda antarrépisi

Konten dihapus Konten ditambahkan
Ilhambot (obrolan | kontribusi)
m Ngarapihkeun éjahan, replaced: kusabab → ku sabab, kalolobaan → lolobana
Ilhambot (obrolan | kontribusi)
m Ngarapihkeun éjahan, replaced: Genetik → génétik (8)
Baris ka-1:
'''Genetikagénétika''' (tina [[basa Yunani]] ''genno'' '''γεννώ'''= ngalahirkeun) hartina [[élmu]] [[gén]], [[hereditas|nurunna sipat]], jeung [[variasi]] [[organisme]]. Kecap genetikagénétika (''genetics'' kétang) munggaran dilarapkeun pikeun ngagambarkeun ulikan ngeunaan pola turunan jeung élmu variasi ku élmuwan [[Inggris]] [[William Bateson]] dina suratna ka [[Adam Sedgwick]] tanggal [[18 April]] [[1905]].
 
[[Manusa]] mimiti ngalarapkeun pangaweruh genetikagénétika ti jaman prasajarah dina prakték [[doméstikasi]] jeung [[kawin seléktif]] [[tutuwuhan]] jeung [[sato|sato ingon]]. Dina panalungtikan modérn, genetikagénétika nyadiakeun alat penting pikeun nyaliksik fungsi-fungsi gén. Dina hiji [[organisme]], émbaran genetikgénétik umumna dibawa dina [[kromosom]], dina wujud [[runtuyan DNA|struktur kimiawi]] [[molekul]] [[DNA]]na.
 
[[Gén]] téh nyandikeun émbaran nu diperlukeun pikeun nyintésis runtuyan [[asam amino]] dina [[protéin]], nu salajengna migawé rupa-rupa pancén dina nangtukeun [[fénotipe]] ahir organismena. Dina organisme [[diploid]], [[alél]] [[dominan]] dina hiji kromosom bakal nguntup éksprési gén [[résésif]]. Frase '''nyandikeun''' mindeng dipaké nujul ka gén nu ngandung paréntah ngeunaan cara ngawangun hiji protéin. Modél dina ''gén nu nyandikeun protéinna''.
Konsép "hiji gén, hiji protéin" kiwari mah dianggap simplistik, ku sabab bisa baé hiji gén ngahasilkeun rupa-rupa protéin, gumantung kana pangaturan [[transkripsi (genetika)|transkripsina]]. Gén nu nyandikeun runtuyan [[nukléotida]] dina [[messenger RNA|mRNA]], [[transfer RNA|tRNA]] jeung [[ribosomal RNA|rRNA]], diperlukeun pikeun sistésis protéin.
 
Genetikagénétika nangtukeun lolobana (tapi teu sakabéhna) panémbong hiji organisme, kaasup manusa, sarta meureun paripolahna. Béda [[lingkungan]] jeung faktor [[kaacakan|acak]] ogé mangaruhan pisan. [[Kembar|Kembar (idéntik) monozigot]], [[kloning|klon]] nu dihasilkeun tina awal meulahna hiji [[émbrio]], mibanda [[DNA]] nu sarua, tapi béda [[kapribadian]] jeung [[sidik ramo]]na. Tutuwuhan nu idéntik sacara genetikgénétik nu dipelak di [[iklim]] nu leuwih tiis biasana ngahasilkeun [[asam lemak]] nu leuwih pondok sarta leuwih teu jenuh sangkan henteu beku.
 
==Sajarah==<!--
Baris ka-47:
:[[2003]] ([[14 April]]) Successful completion of Human Genome Project with 99% of the genome sequenced to a 99.99% [[accuracy]] [http://www.genoscope.cns.fr/externe/English/Actualites/Presse/HGP/HGP_press_release-140403.pdf]
-->
==Widang garapan genetikagénétika==<!--
===Genetika klasik===
:''Artikel utama:'' [[Genetika klasik]], [[Panurunan Mendel]]