Karajaan Galuh: Béda antarrépisi

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tidak ada ringkasan suntingan
Baris ka-2:
'''Galuh''' mangrupakeun hiji karajaan [[urang Sunda|Sunda]] di pulo Jawa, nu wilayahna antara [[walungan Citarum]] di beulah kulon sarta [[walungan Cipamali|Cipamali]] di beulah wétan. Karajaan ieu mangrupakeun panerus [[Kendan]], bawahan [[Tarumanagara]].
 
Carita ngeunaan Galuh aya dina ''[[Carita Parahiyangan]]'', [[naskah]] Sunda nu dijieun kira abad ka-16. Dina éta naskah, carita ngeunaan Galuh téh dimimitian ti mangsa Rahiyangta ri Medangjati nu ngarajaresi salila lima welas taun. Salajengna, kakawasaan ieu diwariskeun ka putrana di Galuh, Sang Wretikandayun.
Nalika Linggawarman, raja Tarumanagara nu ngawasa ti taun [[666]] M pupus ([[669]]), kakawasaan Tarumanagara ragrag ka [[Tarusbawa]], minantuna ti Sundapura, salah sahiji wilayah bawahan Tarumanagara. Ku sabab Tarubawa mindahkeun kakawasaan Tarumanagara ka Sundapura, pihak Galuh, dipingpin ku Wertikandayun (ngawasa ti taun [[612]]), milih ngadeg salaku karajaan mandiri. Anapon pikeun babagi wilayah, Galuh jeung Sunda sapuk ngajadikeun [[walungan Citarum]] salaku watesna.
 
Nalika Linggawarman, raja Tarumanagara nu ngawasa ti taun [[666]] M pupus ([[669]]), kakawasaan Tarumanagara ragrag ka [[Tarusbawa]], minantuna ti Sundapura, salah sahiji wilayah bawahan Tarumanagara. Ku sabab Tarubawa mindahkeun kakawasaan Tarumanagara ka Sundapura, pihak Galuh, dipingpin ku WertikandayunWretikandayun (ngawasa ti taun [[612]]), milih ngadeg salaku karajaan mandiri. Anapon pikeun babagi wilayah, Galuh jeung Sunda sapuk ngajadikeun [[walungan Citarum]] salaku watesna.
 
==Karajaan kembar==
Wretikandayun boga tilu putra lalaki: Rahyang Sempakwaja (jadi resiguru di [[gunung Galunggung|Galunggung]]), Rahyang Kidul (jadi resi di Denuh), jeung Mandiminyak. Sanggeus ngawasa Galuh salila salapan puluh taun (nu[[612]]-[[702]]), sanajanWretikandayun disilih ku Rahiyang Mandiminyak, putrana anu bungsu, engkénasabab ngagantidua Wretikandayun).lanceukna jadi resiguru.

Ti Nay Pwahaci Rababu, Sempakwaja gaduh dua putra: Demunawan jeung Purbasora. Alatan kagoda ku kageulisan dahuanana, Mandiminyak nepi ka kaséréd kana lampah nirca, nu ngalahirkeun Séna (atawa Sang Salah). Sedengkeun ti istrina, Déwi Parwati, putra Ratu Sima jeung Raja Kartikeyasingha, Mandiminyak gaduh putra istri nu ngaranna Sannaha. Sannaha jeung Séna ieu lajeng nikah, sarta gaduh putra nu dingaranan Rakryan Jambri (atawa katelah Sanjaya).
 
Kakawasaan Galuh nu diwariskeun ka Mandiminyak (702-709), lajeng diteruskeun ku Séna. Kusabab ngarasa boga hak mahkota ti Sempakwaja, Demunawan jeung Purbasora ngarebut kakawasaan Galuh ti Séna (taun 716). Alatan kausir, Séna jeung kulawargana lajeung ngungsi ka Marapi di beulah wétan, lajeng nikah ka Déwi Citrakirana, putra Sang Resi Padmahariwangsa, raja [[Indraprahasta]].
Baris 50 ⟶ 54:
{{Sunda}}
 
==Rujukan==
*'''[[Aca]]'''. 1968. ''Carita Parahiyangan: naskah titilar karuhun urang Sunda abad ka-16 Maséhi''. Yayasan Kabudayaan Nusalarang, Bandung.
*'''[[Ayatrohaédi]]'''. 2005. ''Sundakala: cuplikan sejarah Sunda berdasarkan naskah-naskah "Panitia Wangsakerta" dari Cirebon''. Pustaka Jaya, Jakarta.
*'''[[Édi S. Ékajati]]'''. 2005. ''Polemik Naskah Pangeran Wangsakerta''. Pustaka Jaya, Jakarta. ISBN 979-419-329-1
*'''[[Yoséph Iskandar]]'''. 1997. ''Sejarah Jawa Barat: yuganing rajakawasa''. Geger Sunten, Bandung.
 
{{sunda-pondok}}
 
[[kategori:Sajarah Sunda]]