Républik Rahayat Tiongkok: Béda antarrépisi

Konten dihapus Konten ditambahkan
m →‎Budaya Tiongkok di Tatar Sunda: Ngarapihkeun éjahan, replaced: nya éta → nyaéta using AWB
Tidak ada ringkasan suntingan
Baris ka-89:
==Étimologi==
[[File:Zhongguo.gif|thumb|left|<center>''Tulisan Tiongkok'', anu ditulis dina aksara Tionghoa tradisional jeung aksara Tionghoa basajan</center>]]
Dina larapanana RRT téh leuwih dipikawanoh minangka ''Cina'' nu asalna tina kecap [[basa Pérsia]] ''Chin'' ({{lang|fa|چین}}), anu mangrupa serepan tina [[basa Sansakerta]], nyaéta kecap ''[[Cina|Cīna]]'' ({{lang|sa|चीन}}).<ref name="dict">{{cite web |url = http://dictionary.reference.com/browse/China?qsrc=2888 |title= The American Heritage Dictionary of the English Language : China|publisher= Boston and New York: Houghton-Mifflin |accessdate=5/6/2015 }}</ref> Katerangan ieu mimiti dicatet dina taun [[1516]] dina jurnal urang Portugis [[Duarte Barbosa]].<ref>"China". ''Oxford English Dictionary'' (1989). ISBN 0-19-957315-8.<br />
''[http://books.google.com.vn/books?id=edzW9fuOF-cC&pg=PA211&dq=#v=onepage&q=%22Very%20Great%20Kingdom%20of%20China%22&f=false The Book of Duarte Barbosa]'' (bagian judul "The Very Great Kingdom of China"). ISBN 81-206-0451-2. In the [http://purl.pt/435/ Asli basa Portugisna], bagian judul "O Grande Reino da China".</ref> Jurnal éta ditarjamahkeun jeung dipedalkeun di [[Inggris]] dina taun [[1555]].<ref>Eden, Richard (1555). ''Decades of the New World'': "The great China whose kyng is thought the greatest prince in the world."<br />{{cite book | title=Western Views of China and the Far East, Volume 1 | publisher=Asian Research Service | year=1984 | page=34 |first=Henry Allen |last=Myers}}</ref> Téori séjén anu diusulkeun dina [[abad ka-17]] ku [[Martino Martini]], yén Cina asalna tina "Qin" ({{lang|zh-hans|秦}}), wewengkon pangkulonna ti karajaan Cina mangsa [[Dinasti Zhou]].<ref name="Martini">Martino, Martin, ''Novus Atlas Sinensis'', Vienna 1655, Preface, p. 2.</ref> Kecap ieu ogé dipaké dina kitab suci Hindu mungguran, kaasup ''[[Mahābhārata]]'' ([[abad ka-5 SM]]) jeung [[Manusmṛti|Hukum Manu]] ([[abad ka-2 SM]] ).<ref>{{cite book|title=The Clash of Empires: the invention of China in modern world making|last=Liu|first=Lydia He|publisher=Harvard University Press|year=2009|pages=77–78|isbn=9780674040298 }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.sino-platonic.org/complete/spp188_yelang_china.pdf |title= The Polity of Yelang and the Origin of the Name 'China' |publisher= Geoff Wade|accessdate=5/6/2015}}</ref>
 
Baris ka-106:
===Prasajarah===
[[Gambar:Territories of Dynasties in China.gif|thumb|<center>Téritorial Évolusi Tiongkok.</center>]]
Ti jaman [[Néolitik]] mula, masarakat Tiongkok geus kaorganisir sarta netep dina ngalakonan kagiatan tani jeung [[peternakan]]. Kagiatan melak paré geus dimimitian ti taun [[5000 SM]]. Sedengkeun barang tina perunggu geus kapanggih di [[Majiayao]] (antara taun [[2300 SM]] - [[2700 SM]]), hal ieu nétélakeun yén jaman perunggu di Tiongkok geus dimimitian kurang leuwih ti taun [[2100 SM]] samangsa [[Dinasti Xia]]. Tapi sakumna pangwangunan perunggu téh bisa kaparenganana mah dina mangsa [[Dinasti Shang]] ([[1122 SM]] - [[1766 SM]]).<ref>Aedeen Cremin. 2007. ''Archaeologica: the world's most significant sites and cultural treasures'', Global Book Publishing. kaca 246.</ref><ref>Patricia Buckley Ebrey. 1996. ''The Cambridge illustrated history of China'', Cambridge University Press. kaca 22.</ref>.
 
===Dinasti Munggaran===
Baris ka-129:
Dina [[abad ka-13]], Tiongkok saeutik-saeutik ditaklukeun ku [[kakaisaran Mongol]]. Taun [[1271]], pamingpin Mongol [[Kubilai Khan]] ngadegkeun [[Dinasti Yuan]]. [[Dinasti Yuan|Yuan]] naklukeun susa-sésa panungtung ti [[Dinasti Song]] taun [[1279]]. Saméméh invasi Mongol, pangeusi Tiongkok [[Dinasti Song]] téh nyaéta 120 yuta jiwa, jadi ngurangan 60 yuta nalika sénsus taun [[1300]].<ref>Ping-ti Ho. "An Estimate of the Total Population of Sung-Chin China". dina ''Études Song''. Séri 1. Nomor 1. 1970. kaca 33–53.</ref> Saurang tukang tani nu ngaranna [[Zhu Yuanzhang]] ngagulingkeun [[Dinasti Yuan]] dina taun [[1368]] sarta sarta ngadegkeun [[Dinasti Ming]]. Dina pangawasaan [[Dinasti Ming]], Tiongkok marengan jaman kaemasan lianna, ngembangkeun salasahiji armada laut pangkuatna sadunya tur ékonomi pangbeungharna sarta makmur di tengah ngembangna seni jeung budaya Tiongkok. [[Dinasti Ming]] salila période ieu ngistrénan [[Cheng Ho]] mingpin éksplorasi ka sakuliah dunya, nepi ka [[Buana Afrika|Afrika]].<ref>{{cite news| url=http://www.guardian.co.uk/world/2010/jul/25/kenya-china | work=The Guardian | first=Xan | last=Rice | title=Chinese archaeologists' African quest for sunken ship of Ming admiral | date=25 July 2010 | location=London |accessdate=5/7/2015}}</ref> Dina mangsa awal [[Dinasti Ming]], ibukota Tiongkok dipindahkeun ti [[Nanjing]] ka [[Béijing]]. Salila [[Dinasti Ming]], filsuf saperti [[Wang Yangming]] loba ngritik sarta nyumebarkeun paham [[Neo-Konfusianismena]] ku konsép [[individualisme]] jeung moralitas bawaan.<ref name="Wang">{{cite web|title=Wang Yangming (1472—1529)|url=http://www.iep.utm.edu/wangyang/|work=Internet Encyclopedia of Philosophy|accessdate=5/7/2015}}</ref> Dina taun [[1644]], Béijing dikepung ku koalisi pasukan pangberontak anu dipingpin ku [[Li Zicheng]], seurang pajabat Ming anu mingpin pangberontakan patani. Antukna Kaisar Ming Chongzhen maéhan manéh nalika kota éta dipikawasa.<ref name="Wang"/>
 
=== Républik Tiongkok (1912-19491912–1949) ===
[[File:Sunyatsen1.jpg|thumb|120px|<center>Sun Yat-sen</center>]]
{{utama|Républik Tiongkok (1912-1949)|Républik Tiongkok|Sajarah Républik Tiongkok}}
Baris ka-172:
Lian ti kitu, dina sidang NPC tanggal [[5 Maret|5]]–[[14 Maret]] [[2012]] pamaréntah RRT boga angkeuhan bakal ngarurusuh réformasi pamaréntahan liwat ngalegaan démokrasi sosialis, palaksanaan pamilu, jeung panangtayungan hak nyora warga nagara kana jalanna pamaréntahan sarta nyiptakeun pamaréntahan anu bersih, nu bébas tina [[korupsi]]. Sidang ogé ngabahas ngeunaan amandemén ''[[Criminal Procedure Law]]'' anu leuwih nyanghareupkeun hak asasi manusa hususna patalian jeung hak katuduh palaku kriminalitas. Amandemén éta ogé ngatur ngeunaan larangan larapan kakerasan dina invéstigasi ka katuduh jeung ngklarifikasi prosedur jéntré ngeunaan hukuman maot. Larapan hukuman maot kudu meunang widi heula ti pangadilan luhur jeung lamun pangadilan luhur nolak hukuman maot, mangka kasusna akan dibalikeun ka pangadilan lokal.<ref name="kemenlu"/>
 
Taun [[2012]] mangrupa taun kacida pentingna pikeun RRT, nu mana dina tanggal [[8 Nopémber|8]]-[[14 Nopémber]] [[2012]] geus diayakeun Kongrés Nasional PKT ka-18. Kongrés éta ngahasilkeun di antarana:
 
*Amandemén Konstitusi PKT, nyaéta ngasupkeun konsép pamikiran Pangwangunan Sacara Ilmiah minangka salasahiji tetekon gawé PKT bareng jeung [[Marxisme-Leninisme]], Pamikiran [[Mao Zedong]], Téori [[Deng Xiaoping]] jeung konsép Tilu Kawawakilan sarta rumojong kamajuan ékologi sosialis;
*Milih anggota Komite Tetép Politbiro PKT ka-18 anu lobana tujuh urang (saméméhna PKT ka-17 lobana salapan urang);
Baris 263 ⟶ 264:
== Budaya Tiongkok di Tatar Sunda ==
'''Pangaruh budaya Tiongkok di Tatar Sunda''' lumangsung ti mimiti datangna [[Tiongkok|Bangsa Tiongkok]] di Kapuloan Nusantara<ref name="Buku1">Museum Negeri Sri Baduga. 2007. ''Budaya Cina di Tatar Sunda''. Bandung: Museum Negeri Sri Baduga</ref><ref>[http://www.slideshare.net/mobile/andreaja9693/budaya-cina-sunda Http://www.slideshare.net/mobile/andreaja9693/budaya-cina-sunda] [Diaksés ping 18 Septémber 2017]</ref>. Numutkeun sumber kronik Tiongkok kuna masa [[Dinasti Han]], nétélakeun yén saudagar Tiongkok geus ngalakukeun lalayaran ka [[Asia Tenggara]] dina abad ka-2 SM nyaéta di sabudeureun Palembang jeung Bornéo<ref name="Buku1" />. Budaya Tiongkok mibanda pangaruh nu loba keur unggal aspék kahirupan masarakat Tatar Sunda, ti mimiti kadaharan, pakakas, corak jeung modél baju, dagang, tatanén, basa, katut pangobatan.<ref name="Buku1" />
 
Dina widang kadaharan misalna aya tahu, [[togé]], [[tauco]], [[moci]], [[baso]], [[siomay]], [[bihun]], [[emih]] jeung [[kécap]].<ref name="Buku1" /> Dina widang pakakas, péso, katél, jeung wawadahan tina keramik lianna.<ref name="Buku1" /> Dina widang corak jeung modél baju misalna calana pangsi, [[kabaya encim]], [[kelom]] jeung [[payung]], katut motif batik [[méga mendung]] ti daérah pasisian [[Cirebon]].<ref name="Buku1" /> Dina widang dagang misalna ayana [[sempoa]] jeung timbangan.<ref name="Buku1" /> Dina widang tatanén contona cara melak paré kalayan maké sistem sawah.<ref name="Buku1" /> Dina widang basa tinangtu loba kekecapan serepan tina [[basa Tiongkok]], di antarana kecap [[bolay]], [[cap]], [[cét]], [[jimpo]], [[kinca]], [[loténg]], jrrd.<ref name="Buku1" /> Pon komo dina widang pangobatan mah, ti mimiti rupaning ubar katut pakakas médisna.<ref name="Buku1" />
==Rujukan==