Trias (periodé): Béda antarrépisi

'''Periodé Trias''' ([[basa Inggris]]: ''Triassic Period''''')''' mangrupikeunmangrupa periodé mimiti dina [[Éra Mésozoikum]] sarengjeung lumangsung antara 250 juta sarengjeung 199 juta taun ka tukang. Éta ngiringanmiluan kapunahan anu ageunggedé dina tungtung [[Periodé Pérmian]] sarengjeung mangrupikeunmangrupa waktoswaktu nalika kahirupan di luar lautan mimiti janten ragam.

Dina awal Trias, kalolobaanlolobana buana ngumpul dina [[Supercontinent]] bentukna C anu katelah [[Pangéa]]. Iklim umumna garing pisan di jauh ti Pangéa kalayankalawan usum panas anu panas sarengjeung cai tiis di intérior buana. Ikon muson usum musiman pisan langkungleuwih seueurloba di daérah basisir. Sanaossanajan iklim langkungleuwih sedeng langkungleuwih tebih ti khatulistiwa, umumna langkungleuwih panas tibatanti batan ayeuna teu nganggomaké hurup és kutub. Dina telat Trias, laut anu sumebar di [[Laut Tethys]] nyababkeun antara bagéan di belah kalér sarengjeung kidul Pangéa, anu ngamimitian pisahkeun Pangéa jadi dua buana, [[Laurasia]] sarengjeung [[Gondwana]], anu bakal rengse dina [[Periodé Jurassik]].

Samudra parantosgeus diasingkeun sacara lega ku [[Kapunahan Pérmian]] nalika 95 persén tina genera laut tetep aya ku tingkat [[karbon dioksida]] tinggi. Lauk fosil ti Periodé Trias beragamrupa-rupa pisan, anu nunjukkeun yén sababaraha kulawarga anu kapungkur punah. Pertengahan Periodé Trias nunjukkeun pengembangan batu karang modéren sarengjeung waktoswaktu ngawangun gedong karang dina cai cetakan Tethys caket pantai di Pangéa.

Awal di Trias, sakelompok [[réptil]], taros [[icthyosaurus]], wangsul ka sagara. Fosil awal icthyosaurus sapertossaperti kadal sarengjeung jelas nunjukkeun katurunan [[tétrapoda]]. [[Vértébrata]] maranehna nunjukkeun yén aranjeunnamaranéhna tiasabisa renang ku cara ngagunakeun sakumna awak ka sabrang, sapertossaperti belut modéren. Teras dina Trias, icthyosaurus mekar jadi bentuk laut murni sarengjeung awak anu bentukna lumba-lumba sarwng snout anu panjang. Vértébrata maranéhna nunjukkeun yén aranjeunnamaranéhna ngagésér langkungleuwih sapertossaperti lauk, nganggomaké sisina pisan propulsion kalayankalawan forelimbs ngawangun bentuk suku kuat sarengjeung anggota awak véstigial. Prédator anu diporyogikeun éta nyaéta tukang hawa sarengjeung ngalahirkeun hirupna ngora. Ku pertengahan Trias, icthyosaurus mémang dominan di lautan. Hiji génus, Shonisaurus, langkungleuwih tebih langkungleuwih 50 suku (15 méter) sarengjeung sigana beurat 50 ton (27 métrik ton). [[Plesiosaurus]] ogé hadir tapi henteu ageunggedé dina Periodé Jurassik.

Tutuwuhan sarengjeung serangga henteu ngaliwat kamajuan évolusi sacara luas salami Trias. Alatan iklim garing, pedalaman Pangéa kalebetkaasup gurun. Dina lintang anu langkungleuwih ageunggedé, [[Gymnospérmaé]] salamet sarengjeung leuweng konifer mimiti pulih tina [[Kapunahan Pérmian]]. Lukutna paku mangrupa cageur di daérah basisir. Lancah, kalajengking, millipedes sarengjeung centipedes cageur, kitu ogé édisi kumbang anu langkungleuwih énggal. Hiji-hijinya grup serangga énggal tina Trias ntaéta palacuran.

[[Mamalia]] munggaran mekar caket tina Ahir Trias na [[Therapsids]] anu ampir punah. Élmuwan ngagaduhanmibanda sababaraha kasusah ngabédakeun dimanadi mana persisna garis ngabagi antara Therasids sarengjeung mamalia awal kedah ditarik. Mamalia awal ahir Trias sarengjeung [[Jurassik]] awal alitleutik pisan, jarang pisan sababaraha inci panjangna. Éta umumna [[hérbivora]] atanapiatawa serangga ku kituna henteu dina kompetisi langsung sarengjeung [[Archosaurus]] atanapiatawa [[dinosaurus]] engké. Seueurloba sigana saacan ogé sawaréh arborealarboréal sarengjeung noncturnal ogé. KaseueurnaKalobana, sapertossaperti Éuzostrodon kawas anu léngkél, aya lapisan endog cacak jelas énggalna bulu sarengjeung ngiseup anomna. Arajeunna ngagaduhanmibanda tilu tulang ceuli sapertossaperti mamalia modéren sarengjeung rahang anu gaduh ciri mamalia sarengjeung [[Réptil]].