Wikipédia

Pulo Staffa: Béda antarrépisi

Jelajahi riwayat secara interaktif
← Éditan saméméhnaÉditan salajengna →
Konten dihapus Konten ditambahkan
Visual (béta)Téks wiki
A2613 (obrolan | kontribusi)
Kuncén
3.804 suntingan
A2613 (obrolan | kontribusi)
Kuncén
3.804 suntingan
Tidak ada ringkasan suntingan
Baris ka-90:
| footnotes = <ref name= Smith>Haswell-Smith (2004) pp. 124&ndash;27</ref><ref>Ordnance Survey 1:50,000 First Series (1976) Sheet 48</ref>
}}
'''Pulo Staffa''' nyaéta hiji pulo leutik anu aya di [[Skotlandia]], [[Britania Raya]]. Pulo ieu ayeuna teu dieusian ku jelema.
 
== Sajarah ==
Pulo Staffa kungsi jadidisorot sorotanku para inohong di tungtung [[abad ka-18]] sarta awal [[abad ka-19]]. Ieu pulo jadi tempat anu ditarima di grand tour budaya Éropa. Kaéndahanana mimiti kapanggih saenggeus Sir [[Joseph Banks]] kungsi datang ka ieu pulo di taun [[1772]], dina lalampahanana ka [[Islandia]]. Manéhna nulis:<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.staffatours.com/destinations/isle-of-staffa/history/|title=The history of Isle of Staffa, Scotland|website=Staffa Tours|language=en|accessdate=2020-02-11}}</ref>
 
''"Dibandingkeun jeung ieu, katédral atawa istana naon baé anu diwangun ku manusa! Ngan sakur modél atawa cocooan lamun dibandingkeun jeung alam."''
 
Teu kungsi lila, Johnson jeung Boswell ngalampah ka pulo-pulo, tapi ngan bisa nempo pulo Staffa ti laut ku sabab hésé pikeun eureun ka pulo éta. <ref name=":0" />
Baris 104 ⟶ 102:
 
== Géologi ==
Di pulo Staffa, aya tilu lapisan batu anu béda anu rupa-rupa, anu katutupan ku taneuh anu subur. Lapisan panghandapna nyaéta tufa, anubatu vulkanik anu kakomprési, tuluy lapisan tengah kasusun ku kolom-kolom basaltik, sarta anu pangluhurna nyaéta kolom-kolom anu pacampur sarta sésa-sésa gunung seuneu.<ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.staffatours.com/destinations/isle-of-staffa/geology/|title=Isle of Staffa Geology {{!}} Fingal's Cave, Scotland|website=Staffa Tours|language=en|accessdate=2020-02-15}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.nts.org.uk/visit/places/staffa|title=Staffa|last=Scotland|first=National Trust for|website=National Trust for Scotland|language=en|accessdate=2020-02-15}}</ref>
 
Kolom basaltik anu aya di ieu pulo disababkeun ku pendinginan anu stabil ti aliran [[lava]] nalika paantel jeung batuan anu leuwih tiis sarta beunang dampak tina cuaca di [[Skotlandia]] Kalér. Kabeneran, kontraksi dina pendinginan ngahasilkeun kolom anu sampunasampurna, dina wangun héksagonal ([[juru genep]]). Kurva dina kolom disababkeun ku bentuk batuan anu jadi dadasar nalika lava ngocor.<ref name=":1" />
 
Kadang, pamariksaan anu taliti di éta kolom nuduhkeun yén endapan bodas di antara sendi, saolah-olah saperti [[semén]]. Padahal, hal ieu disababkeun ku [[Uyah (kimia)|uyah]] saperti [[Kalsium|kalsit]] anu diperes kaluar tina basal ku kakuatan kontraksi anu luar biasa nalika batu éta niisan.<ref name=":1" />
 
The Nature Conservancy nyebutkeun yén ieu téh mangrupa ''"conto anu spéktakulér tina panggabungan kolom dina aliran lava dataran luhur térsiér"''. Di taun [[1973]], pulo ieu ditetepkeun jadi Situs Minat Husus Ilmiah.<ref name=":1" />
 
Kira-kira 60 juta taun ka tukang, aktipitas [[gunung seuneu]] sok aya, anu nyababkeun lava dibahékeun jauh ka Atlantik. Lolobana geus kakikis sarta geus sumebar, tapi pulo Staffa, kapuloan Treshnish, sarta pulo-pulo leutik lianna masih kénéh aya dina kaayaan anu weuteuh.<ref name=":1" />
 
Kolom basal kawangun ku aliran lava masif tunnggal nalika ditiiskeun sarta dipadetkeun ku cara anu kakendalikeun sacara bertahap. Nalika matérial niisan, volumeuna ngaleutikan sarta rohang leutik anu misahkeun kolom kajieun. Sacara téoritis, unggal kolomna kudu jadi wangun héksagonal sampurna, lamun prosés pendinginan kajadian sacara saragam. Tapi, loba varéasi-varéasi wangun batuan anu kabentuk.<ref name=":1" />
Baris 148 ⟶ 146:
| embedded =
}}
Di taun 1800 aya tilu [[uncal]] di ieu pulo, tuluy digentikeun ku embé sarta babaraha sapi hideung.<Ref name = Smith /> SaenggesunaSaenggeusna, ngangon di usum panas dilakukeun pikeun domba ku [[crofter]] anu asalna tina Iona, tapi di taun 1997 sakabéh ingon-ingon geus dipindahkeun. Hal ieu naybabkeunnyababkeun régénerasi végétasi pulo.<Ref name = snh /> Di pulo ieu loba rupa-rupa tutuwuhan, di antarana aya ''[[common heather]]'', ''[[kidney vetch]]'', ''[[Lotus corniculatus|common-bird's-foot trefoil]]'', ''[[wild thyme]]'' jeung ''[[tormentil]]''. Tegalan clifftop ngarojong kana kahirupan spésiés-spésiés saperti ''[[red fescue]]'', ''[[yorkshire fog]]'', ''[[Armeria maritima|thrift]]'', ''[[sea campion]]'', ''[[sea plantain]]'' jeung ''[[ribwort plantain]]''. <ref name = manage>{{cite web | url = https://apps.snh.gov.uk/sitelink-api/v1/sites/1477/documents/3 | title = Staffa Pernyataan Manajemen Situs SSSI | publisher = Warisan Alam Skotlandia | accessdate = 2019-03-29 | date = 2011-02-28}}</ref>
 
Staffa sacara nasional penting pikeun ''[[fulmar]]'', ''[[common shag]]'', jeung ''[[puffin]]'', <ref name = manage /> sarta [[kittiwake suku hideung]] jeung [[camar]] ogé sok nyayang di ieu pulo. Laut di sabudeureunana nyadiakeun kadaharan pikeun manuk laut, [[anjing laut]], [[lumba-lumba]], [[hiu]], [[paus]], sarta [[paus pilot]].<ref name=snh>[http://www.snh.org.uk/publications/on-line/designatedareas/nnrs/staffa/staffa.asp "Staffa"] Scottish Natural Heritage. Retrieved 10 December 2006.</ref>
 
Pulo ieu geus ditetepkeun jadi [[Cagar alam|cagar alam nasional]] ti taun [[2001]].<ref>{{cite web | url = https://www.nts.org.uk/visit/places/staffa | title = Staffa Cagar Alam Nasional | penerbit = National Trust for Scotland | accessdate = 2018-05-11}}</ref> Cagar alam nasional diklasifikasikeun aréa anu ditangtayungan minangka [[katégori kawasan lindung IUCN | Kategori II]] ku [[Persatuan Internasional pikeun Konservasi Alam]].<ref name = planet> {{cite web | url = https://protectedplanet.net/staffa-national-nature-reserve | title = Staffa di United Kerajaan Inggris Raya dan Irlandia Utara | penerbit = Planet Dilindungi | accessdate = 2019-03-29}}</ref> Staffa ogé mangrupa [[Situs minat ilmiah husus]] (SSSI),<ref name = sssi>{{cite web | url = https://sitelink.nature.scot/site/1477 | title = Staffa SSSI | publisher = Warisan Alam Skotlandia | accessdate = 2019-03-29}} </ref> sedengkeun laut di ssabudeureunsabudeureun pulo ditetepkeun jadi [[Kawasan Konservasi Husus]] (SAC). <ref name = sac> {{cite web | url = https: //sitelink.nature.scot/site/10508 | title = Hebrides Dalam dan Minches SAC | penerbit = Scottish Natural Heritage | accessdate = 2019-03-29}} </ref> Pulo Staffa nyaéta bagian ti [[Area Indah Nasional (Skotlandia)|Aréa Indah Nasional]] [[Loch Na Keal]], salah sahiji ti 40 di Skotlandia.<Ref>[http://www.snh.gov.uk/protecting-scotlands-nature/protected-areas/national-designations/nsa/ "Area Pemandangan Nasional"] {{webarchive | url = https://web.archive. org / web / 20170311014235 / http://www.snh.gov.uk/protecting-scotlands-nature/protected-areas/national-designations/nsa/ | date = 11 Maret 2017}}. SNH. Diakses 30 Mar 2011. </ref>▼
 
▲Pulo ieu geus ditetepkeun jadi [[Cagar alam|cagar alam nasional]] ti taun [[2001]].<ref>{{cite web | url = https://www.nts.org.uk/visit/places/staffa | title = Staffa Cagar Alam Nasional | penerbit = National Trust for Scotland | accessdate = 2018-05-11}}</ref> Cagar alam nasional diklasifikasikeun aréa anu ditangtayungan minangka [[katégori kawasan lindung IUCN | Kategori II]] ku [[Persatuan Internasional pikeun Konservasi Alam]].<ref name = planet> {{cite web | url = https://protectedplanet.net/staffa-national-nature-reserve | title = Staffa di United Kerajaan Inggris Raya dan Irlandia Utara | penerbit = Planet Dilindungi | accessdate = 2019-03-29}}</ref> Staffa ogé mangrupa [[Situs minat ilmiah husus]] (SSSI),<ref name = sssi>{{cite web | url = https://sitelink.nature.scot/site/1477 | title = Staffa SSSI | publisher = Warisan Alam Skotlandia | accessdate = 2019-03-29}} </ref> sedengkeun laut di ssabudeureun pulo ditetepkeun jadi [[Kawasan Konservasi Husus]] (SAC). <ref name = sac> {{cite web | url = https: //sitelink.nature.scot/site/10508 | title = Hebrides Dalam dan Minches SAC | penerbit = Scottish Natural Heritage | accessdate = 2019-03-29}} </ref> Pulo Staffa nyaéta bagian ti [[Area Indah Nasional (Skotlandia)|Aréa Indah Nasional]] [[Loch Na Keal]], salah sahiji ti 40 di Skotlandia.<Ref>[http://www.snh.gov.uk/protecting-scotlands-nature/protected-areas/national-designations/nsa/ "Area Pemandangan Nasional"] {{webarchive | url = https://web.archive. org / web / 20170311014235 / http://www.snh.gov.uk/protecting-scotlands-nature/protected-areas/national-designations/nsa/ | date = 11 Maret 2017}}. SNH. Diakses 30 Mar 2011. </ref>
 
== Tingali ogé ==
Dicomot ti "https://su.wikipedia.org/wiki/Pulo_Staffa"