Konten dihapus Konten ditambahkan
Narjamahkeun
 
mTidak ada ringkasan suntingan
Baris ka-5:
| image = Caesalpinia sappan (Sappan wood) W IMG 3340.jpg
| image_width = 240px
| image_caption = Sepang,Buah kumpulansecang buahjeung dan bunganyakembangna
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Flowering plant|Magnoliophyta]]
Baris ka-22:
<small><u>''Sumber''</u>: ILDIS<ref>ILDIS: [http://www.legumes-online.net/ildis/aweb/td003/td_00584.htm ''Caesalpinia sappan'' L.], diakses 28/10/2015.</ref></small>
}}
'''Secang'''; '''sepang''' (''Caesalpinia sappan'' [[L.]]) nyaéta hiji tutuwuhan anu asalna tina kulawargga (''[[Fabaceae]]''). Buahna kagolongkeun kana polong-polongan, kulit tangkalna dimangpaatkeun salaku rempah-rempah jeung bahan celep kalawan jadi komoditas anu mibanda niléy ékonomi.
 
==Sajarah==
Kasang tukang ieu tutuwuhan teu pati dipikawanoh, ngan kanyahoan geus di budidayakeun dina waktu anu geus lila. <ref name=fm12/> Utamana di wewengkon ; [[India]], [[Asia Tenggara]], [[Malesia]], nepi ka [[Pasifik]], salaku ''bahan baku'' kelir, ubar tradisional, jeung rempah-rempah .<ref name=prosea/>
Baraya deukeutna anu pituin ti [[Amérika Kidul]], kai brazil atawa ''brezel'' (''[[Caesalpinia echinata|C. echinata]]''), ogé dimangpaatkeun pikeun tujuan anu sarua.
 
Ieu tutuwuhan geus jadi komoditas balantik unggal nagara sahenteuna nepi ka ahir abad-19; tapi kadieunakeun beuki turun niléy na alatan ka silih ku zat celep/kelir ''sintétik''.<ref name=prosea/>
 
 
Baris ka-49:
== Guna jeung mangpaat ==
 
===Bahan celep ===
Sakumaha [[kai brazil]], kai secang utamana jadi bahan pikeun ngahasilkeun bahan kelir/celep anu dimangpaatkeun pikeupikeun : Kadaharan, pakéan, anyam-anyaman, karajinan, jeung barang-barang séjén.<ref name=heyne/> [[Rumphius]] nuliskeun cenah "''Lignum Sappan''" baheula di Nusantara ieu tutuwuhan dipelak ampir di unggal imah. .<ref>{{aut|[[Rumphius|Rumpf, G.E.]]}} 1743. ''Herbarium Amboinense: plurimas conplectens arbores, frutices, ...'' [http://biodiversitylibrary.org/item/10354#page/78/mode/1up Pars '''IV''': 56-59], [http://biodiversitylibrary.org/item/10354#page/81/mode/1up Tab. 21]. Amstelaedami:apud Franciscum Changuion, Hermannum Uttwerf. MDCCXLIII.</ref>
 
===Ubar===
Kai secang mibanda rupa-rupa hasiat (astringensia). Kandungan utamana tayalian [[brazilin]], tayalian hiji zat kelirna beureum-sappan, asam tanat, ogé asam galat. Simplisia kai secang wujudna kai secang beunang nyiksik ieu dipiwanoh ''Sappan lignum'' dina FMSo (''Formularium Medicamentorum Soloensis'').<ref>{{aut|Sutrisno, B.}} 1974. ''Ihtisar Farmakognosi'', Ed. '''IV''': 122. Jakarta: Pharmascience Pacific.</ref>
 
Kai secang ogé geus ngaliwatan pangujiapangujian, sacara ilmiah kanyahoan mibanda [[antioksidan]], [[antibakteri]], [[anti-inflamasi]], ''[[anti-photoaging]]'', ''hypoglycemic'' (nurunkeun kadar gula darahgeutih), ''vasorelaxant'' ''(merelaksasi pembuluh darah)'', ''hepatoprotective'' (ngajaga haté ) jeung ''anti-acne'' (anti jerawat).<ref>{{aut|Nirmal, NP., MS. Rajput, RGSV. Prasad, M. Ahmad}}. 2015. "Brazilin from ''Caesalpinia sappan'' heartwood and its pharmacological activities: A review". ''Asian Pacific Journal of Tropical Medicine'' [http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1995764515000541 Vol. '''8'''(6): 421–30] (June 2015).</ref> Ekstrak kayu secang juga ditengarai berkhasiat anti-tumor, anti-virus, ''immunostimulant'' dan lain-lain.<ref>{{aut|Badami, S., S. Moorkoth, & B. Shuresh}}. 2004. "''Caesalpinia sappan'', a medicinal and dye yielding plant". ''Natural Product Radiance'' [http://nopr.niscair.res.in/bitstream/123456789/9400/1/NPR%203%282%29%2075-82.pdf Vol. '''3'''(2): 75-82] (March-April 2004).</ref>
 
Kulit tangkalna jadi bahan pikeun nyieun celep/kelir beureum [[brazilin]], kawan kai brazil jeung baraya-baraya deukeutna, dimangpaatkeun pikeun nyieun [[cét]], nyelep [[pakéan]].
 
Bahan campuran jajamu dijieun tina tangkal secang beunang meulahan, Di [[Yogyakarta]] kidul kai secang jadi salahsahiji bahan (wedang secang danjeung [[wedang uwuh]]).
 
Kai tangkal secang ogé dimangpaatkeun pikeun nyieun rupa-rupa parabot jeung pakakas rumahtangga, sanajan ngan kauger pikeun anu ukuranna laleutik wungkul. <ref name=heyne/>
Baris ka-67:
== Galeri ==
<gallery>
File:Caesalpinia sappan 01.JPG|Kembangna
File:Batang secang luka.jpg|Tangkalna anu diturih, ngaluarkeun geutah beureum
File:Caesalpinia sappan Kumarakom 57.JPG|Buah anu geus kolot
File:Polong secang belah.jpg|Polong secang, jeung sikina
File:Batangsecang kering.jpg|Digaringkeun
</gallery>
Baris ka-87:
{{rempah-rempah}}
 
[[Kategori:CaesalpiniaFabaceae]]
[[Kategori:PohonTutuwuhan kayuindustri]]
[[Kategori:Rempah-rempah]]
[[Kategori:Tumbuhan obatobattutuwuhan tropis]]
[[Kategori:Tumbuhan pewarna]]
[[Kategori:Flora Indonesia]]