Pelat tektonik: Béda antarrépisi

Konten dihapus Konten ditambahkan
m ngédit éjahan
Ilhambot (obrolan | kontribusi)
m ngédit éjahan
 
Baris ka-7:
Lémpéng Téktonik, téori anu ngabahas dinamika cangkang luar Bumi - [[Litosfer]] - anu ngarobihkeun élmu Bumi ku ngayogikeun kontéks seragam pikeun ngartos prosés ngawangun gunung, [[gunung api]] sareng evolusi permukaan Bumi sareng ngarencanakeun bawana jaman baheula sareng ngarékonstruksi deui [[benua]] anu baheula sareng sagara.
 
Konsép Lémpéng Téktonik dirévisi dina taun 1960. Numutkeun téori ieu, Bumi ngagaduhan lapisan luar anu kaku, kubu anu teu dipikanyaho, biasana sakitar 100 km (60 mil) kandel sareng tumpah tindih (rusak, sawaréh dilebur) lapisan anu disebut [[astenosfer]]. Litosera direcah jadi 7 lémpéng benua laut anu gedé sareng ukuranana gedé, genep atanapi tujuh tujuh lémpéng sedeng, sareng sababaraha alit. Lémpéng dipindahkeun relatif ka masing-masing, biasana dina jarak 5 dugi 10 cm (2 dugi ka 4 inci) per taun, sareng interaksi sapanjang wates, dimanadi mana aranjeunna gabung, atanapi ngaleugitkeun etika. Interaksi sapertos mikir mangrupikeun kagiatan bumi sareng [[gunung api]], [[lini]], bahkan gunung api anu tiasa lumangsung tina interior jero. Gerak lémpéng nyababkeun lémpéng nanjak ka gunung, atanapi [[konvergér]], sareng bawana pikeun narekahan sareng laut janten ngabentuk lémpéng ditarik atanapi nyalira. Benua dipasang dina pelat sareng nyalurkeun rupa sareng aranjeunna sajuta-juta pikeun ngahasilkeun parobahan anu signifikan dina [[géografi Bumi]].
 
Téori Lémpéng Téktonik dumasar kana sintésis éksténsif data [[Géologi|géologis]] sareng [[géofisika]]. Ayeuna katampi sacara universal, sareng nyoko kana révolusi ilmiah anu leres, analog kana akibatna pikeun mékanika kuantum dina fisika atanaoi panemuan kodeu genetik dina biologi. Ngagabungkeun ide anu langkung tibatan [[Buana kumalayang|bawana benua]], ogé konsép [[nyebarkeun lantai laut]], téori lémpéng téktonik ngayogikeun kerangka anu lega pikeun ngajeulaskeun géografi jaman baheula ti bawana jeung sagara, prosés ngontrol ciptaan sareng cilaka Bumi, sareng évolusi [[kerak bumi]]. Susasa, biosof, hidrofos, sareng [[iklim]]. Dina akhir abad ka-20 sareng awal abad ka-21, écés yén prosés lémpéng téktonik mangaruhan pisan komposisi suasana bumi sareng [[Samudra|lautan]], mangrupikeun panyabab utama parobahan iklim jangka panjang, sareng ngadamel konstribusi anu penting pikeun lingkungan [[kimia]] sareng fisik dimanadi mana kahirupan berkembang.<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/science/plate-tectonics|title=plate tectonics {{!}} Definition, Theory, Facts, & Evidence|website=Encyclopedia Britannica|language=en|accessdate=2019-11-09}}</ref>
 
== Gerak lémpéng ==
Baris ka-18:
 
* Wates Divergen, nyaéta pelat-pelat palékahna hiji anu séjén, nyababkeun bahan naékna tina [[mantel bumi]] sareng ngawentuk lantai laut anu lega.
* Wates Konvergen, nyaéta dimanadi mana lempeng caket-caket ka unggal, nyababkeun salah sahiji pelat anu nyerat mantel bumi sareung handapeun pelat anu sanés.
* Ewahkeun garis sesar, nyaéta dimanadi mana pelat ngalih ngalawan hiji anu sanés tanpa ngabalukarkeun karusakan [[sanitim]].
 
== Référensi ==