Wikipédia

Albert Einstein: Béda antarrépisi

Jelajahi riwayat secara interaktif
← Éditan saméméhnaÉditan salajengna →
Konten dihapus Konten ditambahkan
Visual (béta)Téks wiki
Tidak ada ringkasan suntingan
m Ngarapihkeun éjahan, replaced: mangrupakeun → mangrupa (4), nya éta → nyaéta, salasahiji → salah sahiji (2) using AWB
Baris ka-1:
[[Gambar:Albert Einstein Head.jpg|thumb|Albert Einstein, poto ku Oren J. Turner taun 1947.]]
 
'''Albert Einstein''' ([[14 Maret]] [[1879]]–[[18 April]] [[1955]]) nya étanyaéta hiji [[élmuwan]] [[fisika téoritis]] anu dianggap élmuwan pangbadagna dina [[abad ka-20]]. Manéhna nepikeun [[téori rélativitas]] sarta ogé réa nyumbang pikeun mekarna [[mékanika kuantum]], [[mékanika statistik]], sarta [[kosmologi]]. Manéhna dibéré kasinugrahan [[Pangajén Nobel dina widang Fisika]] dina taun 1921 pikeun guaranana ngeunaan [[éfék fotoéléktrik]] sarta "pangabdianana pikeun Fisika Téoritis".
 
Sanggeus [[téori rélativitas umum]] dirumuskeun, Einstein jadi kawéntar di sakuliah dunya, hontalan anu henteu ilahar pikeun saurang élmuwan. Dina mangsa kolotna, katénaranana ngaleuwihan ketenaran kabéh élmuwan dina widang [[sajarah]], sarta dina widang [[budaya populér]], kecap ''Einstein'' dianggap sinonim jeung [[kacerdasan]] atawa malah [[kajeniusan]]. Beungeutna mangrupakeunmangrupa salasahijisalah sahiji anu pangdipikawanohna di sakuliah dunya.
 
Dina taun [[1999]], Einstein dingaranan "Inohong Abad Kiwari" ku majalah ''[[Time]]''. Kapopuléranana ogé ngajadikeun ngaran "Einstein" dipaké sacara lega dina [[pariwara]] sarta barang dagangan séjén, sarta pamustunganana "Albert Einstein" didaftarkeun minangka [[mérek dagang]].
 
Pikeun ngahargaan manéhna, salasahijisalah sahiji [[hijian]] dina [[fotokimia]] dingaranan ''[[einstein (hijian)|einstein]]'', hiji [[unsur kimia]] dingaranan [[einsteinium]], sarta hiji [[asteroid]] dingaranan [[2001 Einstein]].
 
Rumus Einstein anu pangkawéntarna nyaéta (tempo [[E=mc²]]):
Baris ka-16:
=== Mangsa ngora jeung universitas ===
 
Einstein dilahirkeun di [[Ulm]] di [[Württemberg]], [[Jerman]]; kira-kira 100  km wétaneun [[Stuttgart]]. Ngaran bapana [[Hermann Einstein]], saurang padagang ranjang bulu anu saterusna ngajalankeun pagawéan [[éléktrokimia]], sarta ngaran indungna nyaéta Pauline. Maranéhanana kawin di Stuttgart-bad Cannstatt. Kulawarga maranéhanana turunan [[Yahudi]]; Albert disakolakeun di [[sakola Katholik]] sarta alatan kahayang indungna manéhna dibéré pangajaran [[biola]].
 
Dina umur lima taun, bapana némbongkeun [[kompas]] kantong, sarta Einstein sadar yén hiji hal di rohang anu "kosong" ieu ngalakukeun aksi kana jarum dina kompas kasebut; manéhna saterusna ngécéskeun pangalamanana ieu minangka salah sahiji waktu anu paling ngailhaman dina hirupna. Sanajan manéhna ngajadikeun [[modél (fisika)|modél]] jeung [[mékanika klasik|pakakas mékanik]] minangka hobina, manéhna dianggap murid anu hésé narima pangajaran, jigana alatan susunan anu arang sarta henteu ilahar dina [[uteuk]]na (ditalungtik sanggeus maotna). Manéhna satuluyna dibéré pangajén pikeun téori rélativitasna alatan kakurangna ieu, sarta ngajelaskeun kalawan mikir jero ngeunaan [[rohang]] jeung [[waktu]] ti batan barudak séjénna, manéhna sanggup ngamekarkeun kapinteranana. Timuan séjénna, kapanggih kadieunakeun, ngeunaan kamekaran mentalna nyaéta manéhna ngarandapan [[Sindrom Asperger]], hiji kaayaan anu patali jeung [[autisme]].
Baris ka-24:
Dina taun [[1894]], dilantarankeun kagagalan usaha éléktrokimia boga bapana, Einstein pindah ti [[Munich]] ka [[Pavia]], [[Italia]] (deukeut dayeuh [[Milan]]). Albert tetep tumetep pikeun ngabéréskeun sakola, ngabéréskeun hiji seméster saméméh ngagabung deui jeung kulawargana di Pavia.
 
Kagagalan manéhna dina ujian pikeun asup ka ''[[ETH Zurich|Eidgenössische Technische Hochschule]]'' (Institut Téknologi Swiss Federal, di Zurich) dina taun satuluyna mangrupakeunmangrupa hiji kamunduran, manéhna dikirim ku kulawargana ka [[Aarau]], [[Swiss]], pikeun ngabéréskeun sakola tengahanana, di mana manéhna nampa diploma dina taun [[1896]], Einstein sawatara kali ngadaptar di ''Eidgenössische Technische Hochschule''. Dina taun saterusna manéhna ngaleupaskeun kawarganagaraan [[Württemberg]], sarta jadi teu boga kawarganagaraan.
 
Dina taun [[1898]], Einstein papanggih jeung sarta ragrag asih ka [[Mileva Maric|Mileva Hayuć]], saurang warga nagara [[Sérbia]] anu mangrupakeunmangrupa babaturan sakelasna (ogé babaturan [[Nikola Tesla]]). Dina taun [[1900]], manéhna dibéré gelar pikeun ngajar ku ''Eidgenössische Technische Hochschule'' sarta ditarima minangka warga nagara Swiss dina taun [[1901]]. Salila mangsa ieu Einstein ngadiskusikeun karesepna kana élmu alam ka babaturan deukeutna, kaasup Mileva. Manéhna jeung Mileva ngabogaan saurang putri nu dingaranan Lieserl, lahir dina bulan Januari taun [[1902]]. [[Lieserl Einstein]], dina waktu éta, dianggap henteu legal alatan kolotna henteu kawin.▼
 
 
▲Dina taun [[1898]], Einstein papanggih jeung sarta ragrag asih ka [[Mileva Maric|Mileva Hayuć]], saurang warga nagara [[Sérbia]] anu mangrupakeun babaturan sakelasna (ogé babaturan [[Nikola Tesla]]). Dina taun [[1900]], manéhna dibéré gelar pikeun ngajar ku ''Eidgenössische Technische Hochschule'' sarta ditarima minangka warga nagara Swiss dina taun [[1901]]. Salila mangsa ieu Einstein ngadiskusikeun karesepna kana élmu alam ka babaturan deukeutna, kaasup Mileva. Manéhna jeung Mileva ngabogaan saurang putri nu dingaranan Lieserl, lahir dina bulan Januari taun [[1902]]. [[Lieserl Einstein]], dina waktu éta, dianggap henteu legal alatan kolotna henteu kawin.
 
=== Gawé jeung gelar doktor ===
Baris 35 ⟶ 33:
Einstein kawin jeung Mileva dina ping [[6 Januari]] [[1903]]. Mileva téh saurang matematikawan. Dina ping [[14 Méi]] [[1904]], lahir anak kahiji ti papasangan ieu, nu dingaranan [[Hans Albert Einstein]]. Dina taun [[1904]], posisi Einstein di Kantor Patén Swiss jadi tetep. Manéhna meunangkeun gelar [[Doktor Filosofi|doktor]] sanggeus nyieun tésis "''Eine neue Bestimmung der Moleküldimensionen''" ("''On a new determination of molecular dimensions''") dina taun [[1905]] ti Universitas [[Zürich]].
 
Dina taun anu sarua manéhna nulis opat artikel anu méré dasar fisika modéren, tanpa réa [[narasi sains]]. Réa fisikawan sapuk yén tilu tésis éta (ngeunaan [[gerak Brownian]]), [[éfék fotoéléktrik]], sarta [[rélativitas husus]]) pantes meunang [[Pangajén Nobel]]. Tapi ngan tésis ngeunaan éfék fotoéléktrik anu meunangkeun pangajén kasebut. Ieu téh hiji [[ironi]], lain ngan alatan Einstein leuwih réa nyaho ngeunaan rélativitas, tapi ogé alatan éfék fotoéléktrik nyaéta hiji fénoména kuantum.
 
Manéhna masrahkeun tésis-tésisna ka "''Annalen der Physik''". Paguyuban Fisika Murni jeung Aplikasi ([[IUPAP]]) ngarancanakeun pikeun ngarayakeun 100 taun publikasi gawé Einstein dina taun [[1905]] minangka taun Fisika 2005.
Baris 42 ⟶ 40:
[[Gambar:Einstein patentoffice-1-.jpg|frame|right||Albert Einstein, 1905]]
 
Artikel kahijina dina taun [[1905]] nu judulna "''On the Motion—Required by the Molecular Kinetic Theory of Heat—of Small Particles Suspended in a Stationary Liquid''", ngawengku panalungtikan ngeunaan [[gerak Brownian]]. Ngagunakeun [[téori kinétik]] [[cacai]] anu dina waktu éta kontrovérsial, manéhna netepkeun yén fénoména, anu masih kurang guaran anu nyugemakeun sanggeus sawatara dékadeu sanggeus manéhna mimiti diimeutan, méré bukti empirik (hasil pangimeutan sarta ékspérimén) nu lumangsung dina [[atom]]. Sarta ogé maké [[mékanika statistika]], anu dina waktu harita ogé mangrupakeunmangrupa kontrovérsi.
 
== Tumbu ka luar ==
Dicomot ti "https://su.wikipedia.org/wiki/Albert_Einstein"