Jalan Banceuy nyaéta salah sahiji jalan di Bandung anu caket jeung Jalan Asia Afrika. Baheulana ngaran jalan ieu téh Bantjeuyweg, dina taun 1871, ngaranna robah janten Jalan Banceuy.[1]

Sajarah

édit

Jalan Oude Kerkhofweg

édit

Jalan anu panjangna 600 meter téh diresmikeun ku pamaréntah kolonial dina taun 1871 anu dingaranan Bantjeuyweg. Daérah éta téh kasohor pisan salaku toko onderdil, wangunan zaman Walanda, jeung penjara Ir. Soekarno. Jalan ieu kungsi kasohor disebat Oude Kerkhofweg anu hartina Jalan Kuburan Lama atawa Sentiong. Salah sahiji wargi Bandung anu dimakamkeun di Sentiong nyaéta Asistén Résidén Carl Wilhelm August Nagel.[2] Asisten Residen Carl Wilhelm August Nagel kabunuh dina aya kajadian pasar nu didurukna dihaja. Ku sabab éta, Bandung teu miboga pasar nu tetep puluhan taun saméméh Pasar Baru didirikeun.[3]

Kuburan Walanda anu pangkolotna aya di Kota Bandung, lokasina aya di Pasar Besi Sentiong di Jalan Banceuy ayeuna.[4]

Kuburanana ditempatkeun di tempat nu sepi, supados teu ngahiji jeung imah wargi, rohangan publik supados tartib. Lokasi anu baheulana janten kuburan Walanda, ayeuna téh aya dina lokasi Badung Banceuy Center. Dina peta heubeul taun 1921 anu aya di situs Dutch Colonial Maps, Leiden University Libraries, masih aya kénéh pananda kuburan dina wangunan Bandung Banceuy Center. Sementawis éta, loba pisan kuburan anu dialihkeun ka Kerkhof Kebon Jahe (ayeuna GOR Pajajaran Bandung). Jalan anu bekas kuburan Banceuy dina taun 1921 robah janten Oudekerkhofweg (Jalan Kuburan Lama).[5]

Jalan Banceuy

édit

Dumasar kana kamus basa Sunda, ngaran Banceuy téh hartina kampung anu ngahiji jeung istal atawa kandang kuda. Baheula Jalan Banceuy kungsi dijadikeun tempat istirahat jeung tempat pikeun transportasi anu basa éta ngandelkeun kuda kénéh.[1] Kuda-kuda anu kacapéan ku sabab geus nganterkeun jelema kaditu kadieu unggal 10 pal digentos ku kuda-kuda anu cageur kénéh. Kandang kuda ayana dina jalan anu ayeuna kasohor Jalan Banceuy. Lain kuda waé anu peryogi istirahat, kusir-kusir anu geus numpak kuda ogé kudu istirahat saangeus lalampahan panjang ngaléwatan Jalan Raya Pos.[6]

Wangunan di Jalan Banceuy

édit

Panjara Banceuy

édit

Dina taun 1877, didirikeun penjara di Jalan Banceuy anu lokasina aya di belah kalér Alun-Alun. Tempat ieu janten imah tahanan Bung Karno jeung babaturanana ti Partai Nasional Indonesia. Penjara Jalan Banceuy dina mimiti taun 1980-an ditutup. Wangunanana dibongkar, iwal hiji sel nu janten tempat Bung Karno jeung menara anu aya dina kompleks penjara. Ayeuna penjara éta geus dialihkeun ka Jalan Sukarno Hatta, wargi Bandung mah nyebatnya téh tetep Penjara Banceuy.[7]

LP dialihkeun ka Hatta No 187A dina taun 1983. Anu baheulana wangunan penjara, ayeuna janten pusat pertokoan anu lolobana ngajual lampu.[8]

Pertokoan

édit

Di Jalan Banceuy ogé aya wangunan toko kopi sakaligus pabrik kopi anu kasohor nepi ka ayeuna, ngarana Toko Kopi Aroma anu alamatna di Jalan Banceuy Nomor 51. Lokasina aya di ujung Jalan Pecinan Lama ka arah Banceuy. Toko kopi éta diwangun ku Tan Houw Sian dina taun 1930. Seterasna, éta toko diurus ku putrana anu ngarana Widyapratama. Daérah Banceuy kasohor salaku pusat onderdil, teu saukur onderdil anu anyar waé, anu bekas ogé loba. Salian ti éta, aya ogé hiasan mobil sapertos setir, velg, lampu jeung sajabana. Anu ngajual téh teu saukur ngan ngajual wungkul, tapi aranjeunna ogé nyayogikeun jasa palayanan masang onderdil jeung aksesoris. Banceuy yang memanjang dari Jalan Asia Afrika hingga Jalan Suniaraja ini terpotong oleh Jalan ABC. Jalan Banceuy téh mimitina di Jalan Asia Afrika teras ka arah Jalan Suniaraja, aya perempatan, panggih ku Jalan ABC. Anu dagang onderdil berderet dina jalan sepanjang éta. Toko onderdil jeung toko lampu ngajamur mimitina ti taun 1950-an nepi ka ayeuna.[8]

Rujukan

édit
  1. a b "Menelisik Sejarah 5 Nama Jalan di Kota Bandung". Diakses tanggal 19 November 2023.  Archived 19 Nopémber 2023 di Wayback Machine
  2. Administrator. "Ini Sejarah Jalan Banceuy Bandung". Pikiran-Rakyat.com (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2023-12-02. 
  3. Ahsan, Ivan Aulia. "Banceuy di Kota Bandung: Dari Kandang Kuda sampai Penjara Sukarno". tirto.id (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2023-12-02. 
  4. Kunto, Haryoto (1984). Wajah Bandoeng Tempo Doeloe. Bandung: PT Granesia. p. 234. 
  5. Iman, Reza Khoerul. "JELAJAH KUBURAN-KUBURAN DI BANDUNG (2): Dari Banceuy ke Pajajaran". Diakses tanggal 25 November 2023. 
  6. Teguh, Irfan (Citakan:ISO date/fr2). "Banceuy di Kota Bandung: Dari Kandang Kuda sampai Penjara Sukarno". https://tirto.id/banceuy-di-kota-bandung-dari-kandang-kuda-sampai-penjara-sukarno-cTsG. Diakses pada 19 November 2023 
  7. Ahsan, Ivan Aulia. "Banceuy di Kota Bandung: Dari Kandang Kuda sampai Penjara Sukarno". tirto.id (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2023-12-02. 
  8. a b Bandung, Serba. "Jalan Banceuy, Pesona Sejarah, Kopi, hingga Onderdil". Diakses tanggal 19 November 2023.