Sudoku
Sudoku mangrupa kaulinan teka-teki soliter. Tugas pamaen sudoku nyaéta ngeusikan angka ti 1 nepi ka 9 kana wangun Sudoku. Wangun Sudoku nyaéta hiji wangun kotak bujur sangkar nu diwangun ku 9x9 unit kotak kongruen laleutik. Jumlah total kotak leutik Sudoko jadina aya 81. Sajaba diwangun ku kotak laleutik éta Sudoku di bagi kana 9 kotak kongruen nu ukuran na 3x3 kotak laleutik. Jadi si kotak laleutik nu 81 tadi téh kabagi rata kana 9 kotak ukuran 3x3 téa. Pikeun cindekna mah ilikan gambar.
Tah tugas pamaen Sudoku ngasup-ngasupkeun angka ti hiji nepi ka 9 kana kotak Sudoku. Syaratna dina unggal kolum jeung unggal jajar kotak leutik teu meunang aya angka nu sarua. Kitu deui dina unggal kotak ukuran 3x3. Memeh maen dina kotak Sudoku enggeus disadiakeun sawatara angka nu tempatna ngacak pikeun jadi pituduh kana pengeusian satuluyna. Dina Sudoku nu diperlukeun téh nyaéta kaperigeulan logika dina nempatkeun angka-angka.
Najan kaasup kana maenan soliter, teu cara maenan soliter ku kartu remi, Sudoku merlukeun panyadia nu nyiapkeun wangun Sudoku nu geus dieusian ku angka-angak pituduh. Sudoku biasana disayogikeun ku koran-koran atawa majalah. Najan langka aya ogé buku jualan nu eusina wangun-wangun Sudoku eusianeun. Kajaba ti éta Sudoku bisa diinstal jeung dimaenkeun dina komputer. Kiwari Sudoku bisa dimaenkeun on line dina situs-situs internet. Aya ogé aplikasi-aplikasi internet nu ngaluarkeun gim Soduku pikeun dipaenkeun boh on line atawa off line, boh dina hand phone atawa dina komputer.
Sanajan kecap Sudoku téh bahasa Jepang, (数独, sūdoku), konsep awal Sudoku lain datang ti Jepang. Konsep asalna pisan Sudoku dikira (saheunteuna wangunna) mangrupa “magic square” (kotak ajaib) nu medal di China, nyebar lewat India nepi ka matematikawan Islam di Timur Tengah dina abad ka-8. Ukuran jeung metodena dikembangkeun nepi ka abad abad-13 ku matematikawan Islam tina 3x3, 4x4 jeung saterusna nepi ka jadi 10x10, dikenal ngaranna kotak buduh. Abad 13, konsep kotak ajaib nepi ka Eropa. Dina abad 18 elmuwan Swiss Léonhard Euler ngenalkeun Latin-Square nu mangrupa pangembangan tina magic square.[i]
Latin square dianggap mangrupa cikal bakal Sudoku. Najan kitu, wangun Sudoku nu aya ayeuna munggaran dipedalkeun ku Howard Grans dina Dell Pencil Puzzles and Word Games edisi Mei 1974, bedana jeung Latin Square nyaéta dina kotak ukuran 3x3 teu meunang aya angka nu sarua. Kaulinan éta disebutna “Number Place”. Tahun 1984, Number Place dipedalkeun ku hiji majalah di Jepang maké ngaran Sudoku, nu harti gampangna nyaéta hiji angka. Tahun 2004 pengsiunan hakim Wayne Gould nyieun program komputer nu bisa ngaluarkeun wangun-wangun teka-teki Sudoku, nu tuluy dicetak ku The Times. Ti wanci harita Sudoku jadi sohor jeung nyebar ka juru-juru dunia.[ii]
Pranala
édit[i] Sudoku. Concept Puzzle, Akses 20 Juli 2019.
[ii]Delahaye, Jéan-Paul. “The Science Behind Sudoku”. SCIENTIFIC AMERICAN, INC. Hal. 81-82