Révisi nurutkeun 25 Agustus 2015 16.31 édit Ilham.nurwansah (obrolan \| kontribusi) Kuncén 15.718 suntingan Tidak ada ringkasan suntingan ← Éditan saméméhna		Révisi nurutkeun 23 Méi 2016 12.16 édit bolaykeun Ilhambot (obrolan \| kontribusi) Bot 20.027 suntingan m Ngarapihkeun éjahan, replaced: oge → ogé , nyaeta → nyaéta, diantara → di antara (3), ea → éa using AWB Éditan salajengna →
Baris ka-3: ==Wangenan Pasantrén== Istilah pasantrén téh asalna tina kecap “pa-santri-an”. Kecap “santri” hartina murid dina [[basa Jawa]]/[[basa Sunda]]. Ana pon istilah “pondok” asalna tina basa Arab “funduuq” (فندوق) anu hartina pamondokan/tempat meuting. Husus di wewengkon [[Acéh]], pasantrén téh disebutna dayah. Pasantrén biasana dipupuhuan ku saurang [[Kyai]]. Pikeun ngatur hirup kumbuh di pondok pasantrén, kyai nunjuk saurang santri senior pikeun ngatur adi-adi kelasna, maranéhna biasa disebut lurah pondok. Tujuan para santri dipisahkeun ti kolot jeung kulawargana nyaéta sangkan maranéhna diajar hirup mandiri sakalian sangkan bisa ngaronjatkeun hubungan jeung kyai ~~oge~~ogé jeung [[Alloh SWT.]] Ceuk sawangan lian, pasantrén asalna tina kecap pa-santri-an anu hartina tempatna para santri. Kecap santri sorangan asalna tina kecap “cantrik” (Sunda:[[Catrik]]) ([[Basa Sangsakerta]], atawa mungkin [[basa Kawi]]) anu hartina jelema anu teu weléh nuturkeun guru, anu satuluyna dikembangkeun ku Paguron Taman Siswa kana sistem asrama anu disebut “pawiyatan” (Sunda: Pawiatan). Istilah santri ogé kapanggih dina [[basa Tamil]], anu hartina guru ngaji. Ana pon [[C.C Berg]] mah boga sawangan yén éta istilah téh asalna tina istilah “shastri”, anu dina [[basa India]] mah hartina jelema anu nyaho buku-buku suci agama [[Hindu]] atawa saurang sarjana ahli kitab suci agama [[Hindu]]. Sakapeung sok dianggap minangka gabungan kecap ''saint'' (manusa hadé) jeung rarangkén ''tra'' (resep nulungan), jadi kecap pasantrén hartina bisa jadi tempat pangatikan jalma-jalma hadé. Pasantrén asalna mah mangrupa puseur panggodogan ajén-ajén jeung nyebarna agama [[Islam]]. Tapi dina kamekaranana, ieu lembaga téh wilayah garapanana beuki ngalegaan anu teu ngan saukur tuluy-tuluyan ngaronjatkeun mobilitas vértikal (ku dijejelan matéri-matéri kaagamaan), tapi ogé jeung mobilitas horizontal (kasadaran sosial). Kiwari pasantrén teu ngan saukur ulukutek dina kurikulum anu dumasar kana kaagamaan (''religious-based curriculum'') jeung leuwih condong “ngawang-ngawang” , tapi ogé kurikulum anu napak kana pasualan-pasualan kamasarakatan kiwari (''society-based curriculum''). Alatan kitu, pasantrén téh teu bisa dihakiman langsung ngan saukur minangka lembaga kaagamaan murni, tapi ogé (sakuduna) jadi lembaga sosial anu hirup jeung ngaréspon rupa-rupa pasualan masarakat di sabudeureunana. Pondok pasantrén ~~nyaeta~~nyaéta lembaga pendidikan [[Islam]] pangkolotna anu mangrupa produk budaya Indonésia. Ayana pasantrén di Indonésia dimimitian ti saprak Islam asup ka ieu nagri kalawan ngadopsi sistem pangatikan kaagamaan anu sabenerna geus lila mekar saacan kadatangan Islam. Minangka lembaga pangatikan anu geus ngakar di ieu nagri, pondok pasantrén boga pangaruh anu gedé kana lalampahan sajarah bangsa. Di Indonésia réa pasantrén anu ngan saukur ngabeungbeuratan ka para santrina ku biaya anu murah, sok sanajan aya sababaraha pasantrén modérn anu ngabeungbeuratan ku waragad anu leuwih mahal. Sanajan kitu, saupama dibandingkeun jeung sababaraha institusi pangatikan lian anu sajenis mah, pasantrén modérn téh jauh leuwih murah. Organisasi massa (ormas) Islam anu paling réa boga pasantrén téh nyaéta [[Nhadlatul Ulama]] (NU). Ormas Islam lianna anu ogé boga loba pasantrén nyaéta [[Al-Washliyah]] jeung [[Hidayatullah]]. Baris ka-17: Aya ogé pasantrén anu ngajarkeun pangatikan umum, anu proséntaseu atikanana réa kénéh élmu-élmu pangatikan agama Islam tibatan élmu umum (matématika, fisika jrrd). Anu kieu sok mindeng disebut minangka pondok pasantrén modérn, jeung umumna mah tetep nekenkeun ajén-ajén tina kabasajanan, kaihlasan, kamandirian, jeung ngadali diri. Dina pasantrén anu matéri atikanana campuran antara pangatikan élmu formal jeung élmu agama Islam mah para santri téh dialajarna siga di sakola umum baé atawa di [[madrasah]]. Pasantrén campuran pikeun tingkat [[SMP]] kadang-kadang ogé dipikawanoh minangka [[Madrasah Tsanawiyah]], ana pon pikeun tingkat [[SMA]] mah ngaranna [[Madrasah Aliyah]]. Tapi bédana pasantrén jeung madrasah mah aya dina sistemna. Ari pasantrén mah santrina diasramakeun, ari madrasah mah henteu. Iwal ti éta ogé aya pondok pasantrén induk anu oga cabang di wewengkon lia, jeung biasana dikokolakeun ku alumni éta pasantrén induk. Contona baé, Pondok Pasantrén Modérn Darussalam [[Gontor]] anu perenahna di [[Ponorogo]], [[Jawa Wétan]] boga cabang pondok alumni, ~~diantarana~~di antarana: [[Pondok Modérn Arrisalah]] di [[Slahung]] anu dipupuhuan ku KH Ma’sum Yusuf. [[Pondok Modérn Assalam Sukabumi]] di [[Sukabumi]] Jawa Kulon anu dipupuhuan ku K. Badrusyamsi, M.Pd. Baris ka-25: ==Pungsi Pasantrén== Pondok pasantrén di Indonésia boga pungsi jeung mangpaat anu kacida gedéna, boh pikeun kamajuan Islam sorangan atawa keur bangsa Indonésia kalawan gembleng. Dumasar kana catetan anu aya, kagiatan pangatikan agama di [[Nusantara]] téh geus dimimitian ti taun 1596. Ieu kagiatan agama téh anu satuluyna disebut ku istilah Pondok Pasantrén. Komo dina catetan [[Howard M. Federspiel]], salah sauran panalungtik ka-Islaman di Indonésia mah, dina awal abad ka-12 puseur-puseur studi di Acéh jeung[[Palémbang]] (Sumatra), di Jawa Wétan, jeung di [[Gowa]] (Sulawesi) téħ geus ngahasilkeun tulisan-tulisan penting jeung geus narik santri-santri pikeun dilajar. ==Modérnisasi Pasantrén== Sabab-musabab ayana modérnisasi pasantrén téh ~~diantarana~~di antarana: kahiji, munculna wacana panolakan taqlid kalawan “mulang deui kana [[Al-Qur’an]] jeung [[sunnah]]” minangka isu séntral anu mimiti ditadaruskeun ti taun 1900. Mangka ti wanci harita padungdengan antara kaum sepuh jeung kaum ngora atawa kalangan réformis jeung kalangan ortodoks/konsérvatif mimiti mukakeun hal éta jadi wacana publik. Kadua: beuki mukana wacana perlawanan nasional kana kolonialisme [[Walanda]]. Katilu, medalna kasadaran kalangan[[Muslim]] pikeun ngaropéa organisasi kaislaman maranéhna anu leuwih konséntrasi kana aspék sosial ékonomi. Kaopat, dorongan kaum muslim pikeun ngaropéa sistem pendidikan Islam. Salah sahiji tina kaopat faktor nu kasebut dina sawangan [[Karel A. Steenbrink]] mah, nyaéta anu teu weléh jadi sumber inspirasi para “pembaru” Islam pikeun ngalakukeun parobahan Islam di Indonésia. ==Pungsi Sosial== Minangka pungsi sosial, pasantrén geus boga peran anu penting di Indonésia jeung nagara-nagara lian anu pangeusina réa ngagem agama Islam. Alumni pondok pasantrén umumna geus sumebar di sakumna wewengkon Indonésia. Sababaraha alumnus pasantrén ogé geus boga kiprah di panggung nasional, anu kawentar ~~diantarana~~di antarana: [[Dr. Hidayat Nurwahid]] (manten Ketua [[MPR RI]]) [[KH. Hasyim Muzadi]] (Ketua PB [[Nahdlatul Ulama]]) Baris ka-46: 1. ^ Fatah, H Rohadi Abdul, Taufik, M Tata, Bisri, Abdul Mukti. Rekontruksi Pesantren Masa Depan, (Jakarta Utara: PT. Listafariska Putra, 2005), hal.11 <br> 2. ^ HS, Mastuki, El-sha, M. Ishom. Intelektualisme Pesantren, (Jakarta: Diva Pustaka, 2006), hal.1<br> 3. ^ Haedari, H.Amin. Transformasi ~~Peasntren~~Pesantren, (Jakarta: Media Nusantara, 2007), hal.3<br> 4. ^ Wahab, Rochidin. Sejarah Pendidikan Islam di Indonesia (Bandung: Alfabeta,CV, 2004) hal.153,154 <br> 5. ^ Hielmy, Irfan. Wancana Islam (ciamis:Pusat Informasi Pesantren,2000), hal. 120<br> Baris ka-53: • MyPesantren.com, Portal Jejaring Sosial Dunia Pesantren Indonesia<br> • Pesantrennet.org, Portal jaringan pesantren Indonesia<br> • Pesantren UII, Pesantren Universitas Islam Indonesia~~<br>~~ {{pondok}} [[Kategori:Islam]] [[Kategori:Sakola]]

Pasantrén: Béda antarrépisi