Gizi: Béda antarrépisi

Gizi nya éta asal kecap tina basa Arab “Al“[[Al Gizzai”Gizzai]]” anu hartina kadaharan jeung mangpaatna pikeun kaséhatan. <ref name=":0">{{Cite book|title=Apakah Gizi itu?|last=Riana|first=Deny|publisher=Quadra|year=November 2010|isbn=978-979-054-236-5|location=Bogor|pages=}}</ref> Al Gizzai ogeogé bisa dihartikeun salaku saripati kadaharan anu loba mangpaatna pikeun kaséhatan.<ref name=":0" /> Di Indonésia istilah “gizi” atawa “élmu gizi” dipikawanoh taun 1952-1955 salaku tarjamahan tina basa Inggris nya etaéta ''[[nutrition]].'' <ref name=":1">{{Cite book|title=Gizi dan Kesehatan|last=Yuniastuti|first=Ari|publisher=Graha Ilmu|year=2008|isbn=978-979-756-303-5|location=Yogyakarta|pages=}}</ref> [[WHO]] ngahartikeun élmu gizi minangka élmu anu ngabahas sual prosesprosés dina organsime hirup. <ref name=":1" /> Eta prosesprosés ngawengku cara ngolah zat padet jeung cair tina kadaharan (prossés pencernaan, [[transport]], jeung eksresi[[éksrési]]) anu diperlukeun pikeun kahirupan, pertumbuhan, gunana organ tubuh tur ngahasilkeun énérgi. <ref name=":1" /> Gizi ogé mangrupa prosés organisme anu ngagunakeun kadaharan anu dikonsumsi sacara normal ngaliwatan prosés pencernaan, absorpsi, transportasi, ''penyimpanan,''  metabolisme, jeung ''pengeluaran'' zat-zat anu teu digunakeun pikeun mertahankeun kahirupan, pertumbuhan, jeung fungsi normal tina organ-organ, sarta ngahasilkeun énérgi. <ref>{{Cite book|title=Gizi dan Kesehatan Anak Prasekolah|last=Yulianti|first=Yeni|publisher=Rosda|year=2015|isbn=978-979-692-697-8|location=Bandung|pages=}}</ref>

Unggal jalma merlukeun lima kelompok zat gizi, nya éta [[karbohidrat]], [[protein]], [[lemak]], [[vitamin]], jeung mineral[[minera]]<nowiki/>l dina jumlah anu cukup, teu leuwih jeung teu kurang. <ref name=":0" /> Lian ti éta ogé merlukeun cai jeung serat pikeun ngalancarkeun rupaning prosés pencernaan dina awak. <ref name=":0" />

Karbohidrat mangrupa énérgi utama pikeun awak.<ref name=":3">{{Cite news|url=http://fredikurniawan.com/pengertian-karbohidrat-fungsi-karbohidrat-dan-sumber-karbohidrat/|title=Pengertian Karbohidrat, Fungsi Karbohidrat dan Sumber Karbohidrat|date=2017-04-04|newspaper=Berbagi Ilmu Pengetahuan|language=en-US|access-date=2018-02-10}}</ref> Zat gizi anu aya dina kadaharan anu diwangun tina unsur ''Carbon (C), Hidrogén (H), jeung Oksigén (O).''<ref name=":3" /> '' ''Dina jero awak karbohidrat bakal dibentuk jeung sababaraha [[asam amino]] ogé [[glisérol lemak]].<ref name=":3" /> Sumber-sumber karbohidrat di antarana [[béas]], [[jagong]], [[gandum]], jrrd. <ref name=":3" /> Dumasar molekulna karbohidrat dibagi jadi tilu, nya éta [[monosakarida]], [[oligosakarida]], jeung [[polisakarida]]. <ref name=":3" /> Fungsi karbohidrat di antarana nya éta sumber énérgi, nu ngalindungi protein, pencegah kaciptana [[ketosis]] jeung ''pemecah'' protéin anu kaleuleuwihi, ngadetoksifikasi zat anu teu hade, jeung ngabantu prosés senyawa-senyawa anu lian. <ref name=":3" />

Protéin nya éta sumber asam-asam amino anu ngandung unsur ''Carbon (C), Hidrogén (H), Oksigén (O)'' ''jeung'' Nitrogen (N) anu teu dipibanda ku lemak atawa karbohidrat.<ref>http://titisfahreza.lecture.ub.ac.id/files/2016/01/PROTEIN_TS.pdf</ref> Asam amino anu nyusun protéin aya 20 rupa. <ref name=":6">{{Cite journal|last=Katili|first=Abubakar Sidik|date=5 Mei 2009|title=Struktur dan Fungsi Protein Kalogen|url=http://download.portalgaruda.org/article.php?article=40622&val=3587|journal=Jurnal Ilmiah|doi=|pmid=|access-date=}}</ref> Protéin aya dina unggal sistem hirup sakumna organisme. <ref name=":6" /> Fungsi protéin nya éta salaku [[katalisator]], anu ngangkut jeung nyimpen molekul séjén saperti oksigen, anu nyampurnakeun [[sistem imunitas]], ogé salaku [[transmitor]] gerakan syaraf. <ref name=":6" />

Lemak nya éta senyawa kimia anu sipatna [[hidrofobik]] disusun tina unsur ''Carbon (C), Hidrogen (H), jeung Oksigén (O).'' <ref name=":4">{{Cite web|url=http://www.ngelmu.id/pengertian-lemak-sifat-macam-sumber-dan-fungsi-lemak/|title=Pengertian Lemak : Sifat, Macam, Sumber, Dan Fungsi Lemak - Ngelmu|website=www.ngelmu.id|language=en-US|accessdate=2018-02-10}}</ref> Kawas halna karbohidrat, lemak ogé mangrupa sumber énérgi pikeun manusa. <ref name=":4" /> Fungsina nya éta nu ngalindungi awak tina suhu anu rendah, pelarut vitamin A, D, E, jeung K, pelindung organ vutal kayaning jantung jeung lambung, nu nyusun membran sel, ogépenyusunogé penyusun [[hormon]]. <ref name=":4" />

Vitamin nya éta zat senyawa kompléks anu dibutuhkeun pisan ku mahluk hirup. <ref name=":5">{{Cite web|url=https://edyutomo.com/vitamin-pengertian-jenis-fungsi-manfaat-dan-sumber-vitamin/|title=Vitamin : Pengertian Jenis Fungsi Manfaat, Sumber Vitamin|website=edyutomo.com|language=en-US|accessdate=2018-02-10}}</ref> Dumasar kelarutanna vitamin dibagi jadi dua, anu larut dina cai nya éta vitamin B jeung C, sedeng anu teu larut din acai nya éta vitamin A, D, E, jeung K. <ref name=":5" /> Fungsina nya éta pikeun ngatur zat dina awak, ngutkeunnguatkeun gigi jeung tulang, nguatkeun daya tahan awak, ngabantu dina prosés pencegahan panyakit, ngaronjatkeun kabugaran, jeung jadi katalisator dina [[réaksi biokimia]]. <ref name=":5" />

Mineral nya éta zat gizi anu diperlukeun ku manusa, mibanda komposisi unsur murni kalayan rupa-rupa bentuk. <ref name=":7">{{Cite news|url=https://satujam.com/pengertian-mineral/|title=Pengertian Mineral Beserta Jenis dan Fungsinya - Satu Jam|date=2017-09-17|newspaper=Satu Jam|language=id-ID|access-date=2018-02-11}}</ref> Fungsina pikeun ngajaga kaséhatan otot, ngahasilkeun [[énzim]], ngatur tekanan [[osmotic]], nyiptakeun [[antibody]], jrrd. <ref name=":7" /> Conto mineral nya eta [[kalsium]], [[phospor, zat besi, iodium]], jeung [[cai]]. <ref name=":0" />

Dumasar sumberna zat gizi dibagi jadi dua, [[nabati]] jeung [[hewani]]. Sedeng dumasar jumlah anu dibutuhkeun ku awak sumber zat gizi dibagi jadi dua :

Epidémiologi gizi mangrupa élmu anu ngabahas sual sebaran jeung [[déterminan]] masalah gizi jeung panyakit anu aya patalina jeung masalah gizi, sarta larapanna dina kawijakan jeung program pangan ogé gizi pikeun ngahontal kasehatan masarakat anu leuwih hade.<ref name=":2">{{Cite book|title=Epidemiologi Gizi|last=Siagian|first=Albiner|publisher=Erlangga Medical Series|year=2010|isbn=978-979-075-331-0|location=|pages=}}</ref>

Tujuan utama tina panalungtikan épidemiologi gizi nya éta pikeun nyadiakeun fakta ilmiah anu paling hadé pikeun ngadukung pamahaman peran énérgi dina [[panyakit]] atawa nyegah panyakit. <ref name=":2" /> Sacara klasik, épidemiologi mibanda tilu tujuan :