Integrasi sosial nyaéta prosés nyaluyukeun unsur-unsur anu béda dina kahirupan masarakat nepi ka ngahasilkeun pola kahirupan masarakat anu miboga fungsi harmonis. Nurutkeun ka Paul Horton, integrasi dihartikeun salaku prosés pangwangunan komunitas di mana sakabéh kelompok ras jeung étnis bisa miboga peran babarengan dina kahirupan budaya jeung ékonomi. [1] Integrasi sosial ogé diinterpretasi salaku prosés nyaluyukeun antar unsur anu béda-béda dina kahirupan masarakat nepi ka ngahasilkeun pola kahirupan masarakat anu harmonis. Dina prosés ngahontal integrasi, dibutuhkeun tarékah pikeun ngahijikeun sagala pangbéda, ku sabab masarakat multikultural miboga rupa-rupa minat jeung kahayang anu béda. Sagala konflik anu aya di antara unit sosial jeung unit sosial séjénna bakal langsung diwangun ku ayana kasatiaan lintas anggota ti masarakat ka sababaraha unit sosial. Nu tumut kana konflik ngungkabkeun yén masarakat diintegrasikeun ku paksaan jeung ayana silih andelkeun kansababaraha kelompok. Integrasi sosial bakal kabentuk lamun masarakat miboga kasapukan ngeunaan wates wilayah, ajén, norma, jeung lembaga sosial.[2]

Puseur implengan

édit

Puseur implengan fungsionalis

édit

Sacara fungsionalis, struktur sistem sosial bakal nyoko kana dua dadasar ieu di handap.

  • Masyarakat bakal kaintegrasi dina dasar konsensus anu tumuwuh di antara anggota masarakat ngeunaan ajén-inajén sosial dasar
  • Komunitas kaintegrasi sabab sakabéh anggota masarakat ogé mangrupa anggota tina sababaraha unit sosial.[3]

Puseur implengan tiori konflik

édit

Tiori konflik ngungkabkeun yén konflik, watesan, jeung paksaan mangrupa cukang lantaran kawangunna integrasi sosial. Ayana konflik nyababkeun dibentukna kelompok sosial anu patukang tonggong tapi miboga persatuan dina jero individu atawa kelompok nepi ka integrasi sosial kabentuk. [4]

Tahap Integrasi Sosial

édit

Tahap akomodasi

édit

Akomodasi ditujukeun pikeun ngurangan konflik antara dua kelompok atawa individu, ngahalangan ayana konflik, muka lolongkrang gawé bareng antara individu atawa kelompok sosial, jeung ngadumaniskeun antara kelompok sosial anu béda (papisah). Contona ngaliwatan perkawinan campuran. [5]

Tahap gawé bareng

édit

Gotong royong téh tujuanana pikeun kelompok sosial anu béda-béda kalawan kudu ngaliwatan adaptasi séwang-séwangan, silih lengkepan, silih butuhkeun, jeung henteu mentingkeun kahayang masing-masing anu bisa ngabalukarkeun sangkaan négatif nepi ka jadi konflik di masarakat. Kelompok sosial anu béda dina masarakat multikultural bisa ngalaksanakeun kagiatan pikeun ngahontal tujuan anu dipikahayang babarengan. [5]

Tahap Koordinasi

édit

Koordinasi mangrupa susunan anu utama dina ngahontal integrasi ku cara ngahijikeun individu jeung kelompok pikeun ngahontal kasaimbangan dina hubungan di masarakat. Prosés koordinasi ngawengku rupa-rupa aspék anu lumaku di masarakat, saperti ékonomi, politik, sosial budaya, pendidikan, jeung sajabana. [5]

Tahap Asimilasi

édit

Prosés asimilasi dicirian ku kamekaran paripolah anu sarua sareng tujuan keur ngahontal persatuan atawa integrasi dina organisasi, pamikiran, jeung paripolah. [6] Ngaliwatan asimilasi, sababaraha kelompok sosial anu béda dina masarakat multikultural bisa interaksi jeung sosialisasi sacara langsung jeung intensif. Ku kituna, integrasi di masarakat bakal ngawujud. [5]

Bentuk Integrasi Sosial

édit
  1. Integrasi Normatif, ieu integrasi téh lumangsung ku sabab norma anu lumaku di masarakat . Dina ieu konsép, norma mangrupa hal wajib anu bisa ngahijikeun masarakat.[7]
  2. Integrasi fungsional, ieu integrasi mangrupa bentuk integrasi balukar tina fungsi-fungsi anu tangtu di masarakat. Integrasi bisa diwangun ku cara ngutamakeun fungsi masing-masing pihak dina hiji masarakat.[7]
  3. Integrasi koersif, ieu integrasi ieu kabentuk kusabab kakuatan anu dipimilik ku penguasa. Dina ieu integrasi, pihak anu miboga wewenang ngalarapkeun metode paksaan nepi ka masarakat tiasa ngahiji. [7]

Faktor

édit

Integrasi sosial bisa kabentuk ku sabab faktor-faktor ieu di handap.

  1. Toleransi di antara kelompok-kelompok masarakat ;
  2. Kasempetan anu saimbang dina bidang ékonomi;
  3. Silih hormat kana budaya anu dirojong ku komunitas séjén ku cara ngaku kana kahéngkéran jeung kalpunjulan séwang-séwangan.
  4. Sikep terbuka ti penguasa di masarakat, kudu bisa méré kasempetan anu sarua pikeun kelompok minoritas dina sagala rupa bidang kahirupan sosial;
  5. Pangaweruh ngeunaan saruana unsur dina budaya unggal kelompok ngaliwatan sababaraha studi budaya khusus;
  6. Ngaliwatan perkawinan campuran antara sababaraha kelompok budaya anu béda;
  7. Ancaman musuh ti luar kelompok komunitas bisa nyababkeun kelompok gawé bareng keur nyanghareupan musuh anu ngabahayakeun masarakat.[8]

Kritéria

édit

1. Pikeun ngaronjatkeun integrasi sosial, masing-masing individu kudu bisa ngadalikeun konflik anu bakal jadi kakuatan hiji bangsa anu tohaga.[8]

2. Unggal anggota masarakat kudu bisa nyumponan pangabutuh séwang-séwangan.[8]

3. Nyieun kasapukan ngeunaan norma sosial jeung ajén-inajén anu bakal jadi padoman pikeun kahirupan sosial.[8]

Rujukan

édit
  1. Widianti, Wida (2009). Sosiologi 2 untuk SMA dan MA kelas XI IPS (PDF). Jakarta: Departemen Pendidikan Nasional. p. 36. ISBN 978-979-068-750-9.  Archived 2020-11-10 di Wayback Machine
  2. Raharjo, Puji (2009). Sosiologi untuk SMA dan MA kelas XI (PDF). Jakarta: Pusat Perbukuan Departemen Pendidikan Nasional. p. 147. ISBN 978-979-068-751-6.  Archived 2020-10-26 di Wayback Machine
  3. Rahman 2011, p. 34.
  4. Rahman 2011, p. 35.
  5. a b c d Wrahatnala, Bondet (2009). Sosiologi jilid 2 untuk SMA dan MA kelas XI (PDF). Jakarta: Pusat Perbukuan Departemen Pendidikan Nasional. pp. 128–132. ISBN 978-979-068-748-6.  Archived 2022-03-13 di Wayback Machine
  6. Sosiologi 2 untuk SMA dan MA kelas XI (PDF). Jakarta: Pusat Perbukuan Departemen Pendidikan Nasional. 2009. p. 70. ISBN 978-979-068-213-9. 
  7. a b c Maryati, Kun,. Sosiologi : Kelompok Peminatan Ilmu-Ilmu Sosial untuk SMA/MA. 2, [Schülerband] Kelas XI. Suryawati, Juju, (Kurikulum 2013, Sekolah Menengah Atas/Madrasah Aliyah ed.). Jakarta. ISBN 978-602-254-134-9. OCLC 958873421. ,hlm. 141-142:Integrasi Normatif, integrasi ini mangrupa integrasi yang terjadi akibat adanya Norma sosial yang berlaku di masyarakat. Dalam hal ini, norma mangrupa hal yang mampu mempersatukan masyarakat.
  8. a b c d Nurmansyah, G., Rodliyah, N., dan Hapsari, B.A. (2019). Pengantar Antropologi, Sebuah Ikhtisar Mengenal Antropologi. Aura Publisher. pp. 128–129. ISBN 978-623-211-107-3. 

Pabukon

édit
  1. Rahman, M.T. (2011). Glosari Teori Sosial (PDF). Bandung: Ibnu Sina Press. ISBN 978-602-99802-0-2.  Archived 2023-04-22 di Wayback Machine