Kangsa, Kamsa, alias Jaka Maruta nyaéta salah sahiji tokoh antagonis dina wiracarita Mahabarata[1][2]. Wujudna manusa satengah Raksasa, ngaran Indungna Déwi Mahérah, carogéna Prabu Basudéwa, Raja Mandura[2]. Wujud raksasana diwariskeun ti Bapana, Prabu Gorawangsa, raja Guwabarong anu nyamar jadi Prabu Basudéwa[1]. Prabu Gorawangsa dipaténi ku Prabu Basudéwa, matakna Kangsa lahir teu boga Bapa[1]. Kangsa diasuh ku Patih Suratimantra[1].

Kamsa dipaténi ku Krésna jeung Baladéwa

Patih Suratimantra, adina Prabu Gorawangsa ngadidik Kangsa jadi sakti, terus diaku ku Bapana, Prabu Basudéwa[1][2]. Versi séjén nyebutkeun yén anu ngalatih Kangsa téh nyaéta resi Anggawasa, lantaran manéhna nyangka yén Kangsa téh anakna sah tih Prabu Basudéwa[1]. Sanggeus sawawa Kangsa nyanghareup Bapana ka Karajaan Mandura, terus nungtut sangkan Karajaan Mandura dibikeun satengahna ka manéhna[1]. Nalika manéhna ngadéngé ramalan yén manéhna bakal paéh ku budak kembar Basudéwa nyaéta Krésna jeung Baladéwa, Kangsa langsung boga ambisi pikeun maéhan anak Basudéwa[1][2]. Dina caros kangsa Adu Jago, usaha anu dilakukeun ku Kangsa nyaéta ku cara nantang Prabu Basudéwa anu taruhanna nyaéta tahta karajaan[1][2]. Nu tarung ti pihak Kangsa nyaéta Patih Suratimantra anu boga élmu aji semangka (lamun paéh terus diceburkeun ka cai bakal hirup deui). Sedengkeun ti pihak Basudéwa nyaéta Brataséna (ngaran Bima keur ngora)[1][2]. Bima geus kawalahan, lantaran suratimantra hirup deui, untungna Arjuna boga ide, manéhna nyelupkeun panah pasopati ka cai. Nalika Suratimantra nyebur ka cai, manéhna lain hirup deui tapi kalah lééh[1][2].

Kangsa langsung ngamuk harita kénéh, teu lila manéhna langsung néwak Krésna jeung Baladéwa[1]. Tapi Krésna jeung Baladéwa geus siap saacanna, terus maranéhna ngaluarkeun pakarang pusakana anu langsung diarahkeun ka Kangsa. Cakra nu Krésna jeung nanggala nu Baladéwa langsung maéhan Kangsa harita kénéh[1].

Vérsi Mahabarata India édit

Dina Mahabarata, Kangsa nyaéta putra Ugraséna, raja Mandura[1]. Kangsa nu sakti sok ngalakukeun hal sakahayangna, malah mah tahta Bapana dicokot sacara paksa terus Bapana dipenjarakeun[1]. Nalika ngadéngé ramalan ti Batara Narada yén manéhna bakal paéh ku anakna Déwaki, Kangsa langsung menjarakeun Déwaki anu karék nikah jeung Basudéwa[1]. Padahal Déwaki téh adina sorangan[1].

Di penjara unggal Déwaki ngalahirkeun, orokna langsung dipaténi ku Kangsa[1]. Tapi anu katujuh mah disalametkeun ku Déwi Néndra anu ngawasa rasa tunduh[1]. Éta orok dingaranan Baladéwa atawa Balarama. Pon kitu deui anu kadalapan, orokna salamet sacara gaib, Basudéwa bias kaluar ti penjara terus nitipkeun orokna ka Nandagopa[1]. Orok kadalapan nu béré ngaran Krésna ieu téh diasuh ku Yasoda. Saluyu jeung ramalan Batara Narada, sanggeus sawawa krésna bakal ngéléhkeun Kangsa terus ngabébaskeun Ugraséna, Basudéwa, jeung Déwi Déwaki[1].

Référénsi édit

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Tim penulis Sena Wangi.Ensiklopedi Wayang Indonesia (K-L-M-N-P).Sena Wangi:Jakarta ISBN 979-9240-03-4
  2. a b c d e f g Rosidi, Ajip, Spk.2000.Énsiklopédi Sunda: Alam, manusia, dan budaya termasuk Budaya Cirebon dan Betawi.Jakarta:Pustaka Jaya ISBN 979-419-259-7.