Rarangkén barung

Rarangkén barung nyaéta rarangkén anu dipakéna babarengan pikeun ngawangun guna (fungsi) jeung harti kecap. Ciri utama rarangkén barung nyaéta: upama salasahiji rarangkénna dilaan, éta kecap téh teu bisa madeg mandiri.

Rarangkén barung béda jeung rarangkén gabung. Ari rarangkén gabung mah mangrupa gabungan dua rarangkén atawa leuwih anu ngawangun guna jeung harti kecapna henteu babarengan. Cirina: upama salasahiji rarangkénna dilaan, tetep mibanda harti mandiri. Bisa disebutkeun kieu: rarangken anu digabungkeun kana wangun dasar anu geus dirarangkénan. Jadi henteu babarengan cara dina rarangkén barung.

Rarangkén barung dina basa Sunda di antarana: ka-an. Pa-an, pang-keun, pi-keun, pika, pika-eun, jeung sa-eun.

1. Rarangkén ka-an

Guna jeung harti rarangken burung ka-an, di antarana:

(1) ngawangun kecap barang nu hartina ”anu patali jeung ...”a

Conto: kaamanan, kaendahan, kageulisan

(2) ngawangun kecap barang nu hartina ”anu di ...”

Conto: kaolahan

(3) ngawangun kecap barang nu hartina ”teu dihaja kakeunaan ku ...”

Conto: kadiukan, kakotoran, kacaahan, kaancikan

(4) ngawangun kecap barang nu hartina ”ani di- ....-keun”

Conto: kapentingan, kaperluan

(5) ngawangun kecap barang nu hartina ”anu sifatna ...”

Conto: kanyataan, kajayaan, kaagungan

(6) ngawangun kecap pagawean (pasif) nu hartina ”teu dihaja kakeunaan ku pagawean ...”

Conto: kacopetan, kabangsatan, kapalingan

(7) ngawangun kecap pagawean (pasif) nu hartina ”teu dihaja aya dina kaayaan ...”

Contona: kalaparan, kakurangan

(8) ngawangun kecap pagawean (pasif) nu hartina ”bisa di-....-an

Contona: kacumponan, katedunan

(9) ngawangun kecap sifat nu hartina ”bisa di-...-keun”

Contona: kabuktian, kapastian

(10) ngawangun kecap sifat nu hartina ”teu dihaja”

Conto:

(11) ngawangun kecap sifat nu hartina ”teu dihaja kakeunaan ...”

Contona: kabeurangan, kapeutingan, kapanasan, katiisan

(12) ngawangun kecap barang nu hartina ”tempat nu patali jeung ...”

Conto: kacamatan, kadaleman, kabupatian

1. Rarangkén pa-an
2. Rarangkén pang-keun
3. Rarangkén pi-keun
4. Rarangkén pika
5. Rarangkén pika-eun
6. Rarangkén sa-eun

Artikel ieu mangrupa taratas, perlu disampurnakeun. Upami sadérék uninga langkung paos perkawis ieu, dihaturan kanggo ngalengkepan.