Jalur Gaza: Béda antarrépisi
Konten dihapus Konten ditambahkan
m sabenerna nu tadi aya sababaraha parobihan lian ogé |
Tidak ada ringkasan suntingan |
||
Baris ka-30:
Saprak peupeusna Pamarénthan Sa-Paléstina dina 1959, dina ijin pan-Arabisme, Mesir ngalajengkeun kakawasaanna dina Jalur Gaza nepi ka 1967. Mesir teu pernah nganéksasi Jalur Gaza, tapi ngalayananna salaku hiji wewengkon nu diatur sarta ngurusanna iwat hiji pamaréntahan militér.<ref>[http://israelipalestinian.procon.org/view.answers.php?questionID=000503 "How has the Gaza Strip influenced the Israeli-Palestinian conflict?"] entry at ProCon.org citing "An Historical Encyclopedia of the Arab-Israeli Conflict"</ref>
===
Israél ngawasaan Jalur Gaza deui mimiti Juni 1967, sanggeus [[Perang Genep Poé]]. Nalika jaman kakawasaan Israél, Israél nyieun blok-blok, [[Gush Katif]], di juru kidul-kulon Jalur Gaza deukeut [[Rafah]] sarta wates Mesir. Totalna, Israél nyieun 21 kelompok padumukan di Jalur Gaza, ngawengku 20% ti total aréa. Salian ti alesan idéologi, kelompok-kelompok éta ogé minangka pos-pos kaamanan Israél.
Dina Maret 1979, Israél jeung Mesir nandatanganan [[Pajangjian Rapih Israél-Mesir]]. Pajangjian ieu di antarana disadiakeun pikeun panarikan pasukan jeung warga sipil Israél ti Samenanjung Sinai, nu geus dikawasaan Israél ti Perang Genep, ka wates internasional 1906.{{Citation needed}} Mesir satuju pikeun ngajagaan Samenanjung Sinai sangkan tetep dina kaayaan démilitér. Status ahir Jalur Gaza, sarta hubungan lian antawis Israél jeung Paléstina, teu diurus dina pajangjian ieu. Mesir ninggalkeun sadaya klaim wewengkon dina téritori kaléreun wates internasional.
Jalur Gaza tetep dina kapangurusan militér Israél nepi ka 1994. Nalika jaman éta, militér miboga tanggung jawab dina kapanguruasan sarana jeung layanan sipil. Dina Méi 1994, mimiluan pasatujuan Paléstina-Israél nu kawanoh salaku [[Pasatujuan Oslo]], pamindahan otoritas wewenang ka Paléstina dilaksanakeun. Kalobaanana ti wewengkon Jalur Gaza (kajaba blok-blok padumukan jeung aréa militér) jadi aya dina kadali Paléstina. Pasukan Israél ninggalkeun Kota Gaza sarta wewengkon pakotaan nu lain, ninggalkeun Otoritas Paléstina nu anyar ngawasaan jeung ngadalikeun wewengkon-wewengkon éta. Otoritas Paléstina, diluluguan ku [[Yasser Arafat]], milih Kota Gaza salaku puseur propinsi kahijina. Dina Séptémber 1995, Israél jeung [[Organisasi Pangbébas Paléstina|PLO]] nanda tanganan [[Pasatujuan Interim dina Sisi Kulon jeung Jalur Gaza|pasatujuan karapihan kadua]], ngalegakeun Otoritas Paléstina ka raloba kota-kota [[Sisi Kulon]]. Pasatujuan éta ofé ngadegkeun 88 anggota kapilih pikeun [[Déwan Nasional Paléstina]], nu mana pangistrénanna dilaksanakeun di Gaza dina Maret 1996.
Kakawasaan Otoritas Paléstina di Jalur Gaza jeung Sisi Kulon dina rézim Arafat miboga kasalahan pangaturan sarta skandal korupsi. Contona, bayaran dipéntaan sangkan bisa ngasupkeun jeung ngaluarkeun barang-barang ka jeung ti Jalur Gaza, sawatara pupuhu aparat Badan Kaamanan Panyegahan miboga kauntungan ti kamimiluannana dina impor mungkal jeung semén sarta industri konstruksi, saperti Great Arab Company for Investment and Development, al-Motawaset Company, jeung proyék konstruksi al-Sheik Zayid.<ref>{{cite web|last=Samuels |first=David |url=http://www.theatlantic.com/doc/200509/samuels/8 |title=The Atlantic |publisher=The Atlantic |date= |accessdate=2010-06-01}}</ref>
[[Intifada Kadua]] peupeus dina Séptémber 2000 kalawan gelombang protés, karipuhan massa, sarta pangaboman kana urang jeung militér Israél. Dina Pébruari 2005, pamaréntah Israél nyorakeun pkeun ngalaksanakeun [[rancangan paleupasan unilateral Israél|rancangan paleupasan sapihak]] ti Jalur Gaza. Rancangan éta mimiti dilaksanakeun 15 Agustus 2005, sarta réngsé 12 Séptémber 2005. Dina rancangan, sadaya [[padumukan Israéli]] di Jalur Gaza (sarta 4 di Sisi Kulno) sareng Zona Industri Erez dibongkar kalawan ditarikna 9.000 urang Israél (kalobaannana di wewengkon padumukan [[Gush Katif]] di beulah kidul-kulon Jalur Gaza) sarta markas-markas militér. Dina 12 Séptémber 2005, kabinét Israél sacara resmi ngadéklarasikeun ahirna kakawasaan militér Israél di Jalur Gaza. Pikeun ngahindarkeun dugaan yén Israél masih ngawasaan bagian nanaon ti Jalur Gaza, Israél ogé kaluar ti [[Rute Philadelphi]], nu mangrupa hiji jalur hereut nu wawatesan jeung watesna Jalur Gaza jeung Mesir, sanggeus pasatujuanna Mesir pikeun ngamankeun bagian watesna. Dina Pasatujuan Oslo, Rute Philadelphi ditetepkeun dina kakawasaan Israél sangkan nyegah diselundupkeunnana banda (kawas amunisi) sarta jalmi meuntasan wates jeung Mesir. Mesir satuju pikeun ngajagaan bagian watesna. Israél ngurusan kadalina kana pameuntasan asup jeung kaluar Gaza. Palintasan Rafah antara Mesir jeung Gaza diawaskeun ku tentara Israél liwat kaméra panjagaan husus. Dokumén resmi saperti paspor, kartu idéntitas, kertas ékspor jeung impor, sarta raloba séjénna kedah dienyakeun ku tentara Israél.{{Citation needed}}
====Pawates Israél-Jalur Gaza====
| |||