Bayah: Béda antarrépisi

'''Bayah''' bagian eusi awak [[jelema]] anu gawéna pikeun milu ngabersihan getih jero ja[[jantung]] jeung ayana di jero dada, hawa nu diseuseup ku urang asupna ka jero sarta dikaluarkeunana ogé ti dinya, sok disebut '''gagambos''' atwa '''kakapes'''. <ref name="Kamus"> [Danadibrata,R.A.(2006).''Kamus Basa Sunda''.Bandung: Kiblat Buku Utama. </ref> perenahna aya dina jero [[rongga dada]] [[manusa]] sabelah [[katuhu]] jeung [[kénca]] anu dibulen ku [[tulang rusuk|tulang rusuk]].<ref name="bayah1"/> Bayah ngawengku dua bagéan nyaéta bayah beulah katuhu anu miboga tilu ''gelambir'' jeung bayah kénca anu miboga dua gelambir.<ref name="bayah1"/> Sabenerna bayah téh mangrupa kumpulan ''gelembung alveolus'' anu mungkus ku selaput anu disebut [[selaput pleura]].<ref name="bayah1"> [http://bebas.ui.ac.id/v12/sponsor/Sponsor-Pendamping/Praweda/Biologi/0076%20Bio%202-8c.htm Alat Pernafasan](Dicutat tanggal 15 November 2011) </ref>

Bayah mangrupa organ anu ''vital'' pikeun kahirupan [[manusa]] ku sabab lamun euweuh bayah manusa boal bisa hirup. Dina sistem [[ékskresi]], bayah miboga pungsi pikeun ngaluarkeun [[karbondioksida]] (CO2) jeung uap [[cai]] (H2O).<ref name="bayah"/> Di jero bayah lumangsungna patukerna antara [[gas]] [[oksigén]] jeung karbondioksida.<ref name="bayah"/> Sanggeus ngaluarkeun oksigen, sél-sél [[geutih]] [[beureum]] ''menangkap'' karbondioksida pikeun hasil [[metabolisme]] [[awak]] anu bakal dibawa kana bayah.<ref name="bayah"/> Dina bayah karbondioksida jeung uap cai dileupaskeun jeung dikaluarkeun tina bayah ngaliwatan [[irung]].<ref name="bayah"/>

[[Asma]] atawa mengék nyaéta kelainan nu disababkeun ku penyumbatan saluran napas anu diantaranandi antaranan disebabkan ku [[alérgi]] kana [[buuk]], [[bulu]], [[kebul]] atawa tekenan [[psikologis]].<ref name="bayah"/> Salain éta aya [[kangker]] bayah nyaéta gangguan bayah anu disababkeun ku kabiasaan nga[[roko]].<ref name="bayah"/> Emphysema nyaéta panyakit bengkakna bayah ku sabab pembuluh getihna kaeusian hawa.<ref name="bayah"/> Tarékah nyingkahan panyakit dina bayah nyaéta ku cara hirup séhat saperti :

# Singkahan Stress.<ref name="bayah"> [http://id.shvoong.com/exact-sciences/biology/2187602-paru-paru-dan-fungsi-paru/ Paru-Paru dan Fungsi Paru-Paru] (Dicutat tanggal 15 November 2011) </ref>