Konten dihapus Konten ditambahkan
Uchup19 (obrolan | kontribusi)
mTidak ada ringkasan suntingan
m Ngarapihkeun éjahan, replaced: nyaeta → nyaéta, ea → éa, dimana → di mana (5) using AWB
Baris ka-1:
Dina [[fisika]], '''laju''' atawa '''vélositi''' dinyatakeun salaku [[Derivasi|tingkat robahan]] [[posisi]]. Dina sistem ukuran [[Sistem Internasional|SI]], hal ieu diukur maké hijian méter per detik: (m/s) atawa ms<sup>-1−1</sup>. Laju mangrupa [[kuantitas fisika]] anu mangrupa [[Véktor (rohangan)|véktor]]; boh gedéna (anu mangrupa kuantitas fisika [[Skalar (fisika)|skalar]]) boh arahna (kuantitas fisika anu mangrupa [[Véktor (rohangan)|vektor]]) diperlukeun pikeun nangtukeun laju. Contona, "5 méter per detik" mangrupa [[Skalar (fisika)|skalar]] sarta lain hiji véktor, sedengkeun "5 méter per detik ka wétan" mangrupa hiji véktor. laju dilambangkeun ku '''v'''. Laju rata-rata hiji obyék anu gerak ngaliwatan robahan hiji jarak <math>( \Delta \mathbf{x})</math> salila hiji interval waktu <math>( \Delta t)</math> digambarkeun ku rumus:
 
:<math>\bar{\mathbf{v}} = \frac{\Delta \mathbf{x}}{\Delta t}.</math>
 
Tingkat robahan laju disebut [[percepetan]] atawa [[akselerasi]].
Baris ka-17:
:<math>\mathbf{v} = \mathbf{u} + \mathbf{a} \Delta t </math>
 
Laju rata-rata hiji obyék anu ngarandapan [[akselerasi]] konstan nyaéta <math>\begin{matrix} \frac {(\mathbf{u} + \mathbf{v})}{2} \; \end{matrix}</math>, dimanadi mana '''u''' nyaéta laju awal sarta '''v''' nyaéta laju ahir. Pikeun nimukeun jarak kapindahan, '''x''', ti obyék anu ngagancangan saperti kitu salila hiji interval waktu, <math>\Delta t</math>, mangka:
 
:<math> \Delta \mathbf{x} = \frac {( \mathbf{u} + \mathbf{v} )}{2}\Delta t</math>
Baris ka-25:
:<math> \Delta \mathbf{x} = \mathbf{u} \Delta t + \frac{1}{2}\mathbf{a} \Delta t^2,</math>
 
bisa dipaké.
 
Persamaan ieu bisa dijembarkeun pikeun nimukeun posisi dina waktu t ku cara:
Baris ka-43:
Énergi kinétik mangrupa kuantitas [[skalar (fisika)|skalar]].
 
''[[Laju leupas]]'' mangrupa laju minimum anu kudu dipiboga ku hiji barang pikeun leupas ti médan [[gravitasi]] bumi. Pikeun leupas ti médan [[gravitasi]] bumi, hiji obyék kudu boga énergi kinétik nu leuwih gedé batan énergi potensial gravitasina. Harga laju leupas ti bumi kira-kira 11100 &nbsp;m/s.
 
==Laju rélatif==
 
{{utama|Laju rélatif}}
'''Laju rélatif''' nyaéta hiji pangukuran laju antara dua obyék anu ditetepkeun dina hiji [[sistem]] koordinat tunggal. Laju rélatif mangrupa dasar boh pikeun élmu fisika dasar boh élmu fisika klasik, lantaran réa sistem dina élmu fisika patali jeung gerak rélatif dua atawa leuwih partikel. Dina mékanika Newtonian, laju rélatif henteu gumantung kana [[rangka rujukan]] inersial anu dipilih. Hal ieu henteu lumaku dina [[rélativitas husus]] dimanadi mana laju gumantung kana pilihan rangka rujukan.
 
Lamun hiji obyék gerak kalayan [[Véktor (rohangan)|véktor]] laju '''v''' sarta hiji obyék B kalayan véktor laju '''w''' , mangka laju obyék A ''relatif'' ka obyék B didéfinisikeun salaku perbédaan dua véktor laju kasebut:
Baris ka-62:
 
==Koordinat polar==<!-- This section is linked from [[Doppler effect]] -->
Dina koordinat kutub ([[Sistem koordinat polar|koordinat polar]]), laju dua diménsi digambarkeun ku hiji laju radial, anu didéfinisikeun salaku komponén nu ngajauhan atawa nu ngadeukeutan asal, sarta hiji [[laju sudut]], nyaéta tingkat gancangna puteran di sabudeureun titik asal (kalayan kuantitas positif ngagambarkeun puteran lawan arah jarum jam sarta kuantitas négatif ngagambarkeun puteran saarah jarum jam, dina hiji sistem [[koordinat leungeun katuhu]]).
 
Laju radial jeung laju sudut bisa diturunkeun tina véktor laju jeung véktor kapindahan dina [[koordinat kartesian]] ku cara misah-misahkeun véktor laju kana komponén-komponén radial jeung transversal. Laju [[transversal]] nyaéta komponén laju sapanjang hiji bunderan anu museur dina titik asal.
 
:<math>\mathbf{v}=\mathbf{v}_T+\mathbf{v}_R</math>
di mana
dimana
:<math>\mathbf{v}_T</math> nyaéta laju transversal
:<math>\mathbf{v}_R</math> nyaéta laju radial
Gedéna laju radial nyaetanyaéta pakalian titik (dot product) antara véktor laju jeung véktor hijian dina arah gerak (pindahan).
:<math>v_R=\frac{\mathbf{v} \cdot \mathbf{r}}{\left|\mathbf{r}\right|}</math>
di mana
dimana
:<math>\mathbf{r}</math> nyaéta pindahan
Gedéna laju transversal nyaéta laju nu mangrupa pakalian silang (cross product) antara véktor hijian dina arah pindahan jeung véktor laju. Ieu ogé produk ti laju sudut (<math>\omega</math>) jeung gedéna pindahan.
Baris ka-78:
sahingga
:<math>\omega=\frac{|\mathbf{r}\times\mathbf{v}|}{|\mathbf{r}|^2}</math>
</br />
[[Moméntum sudut]] mangrupa wangunan skalar nyaéta [[massa]] dikalikeun jarak ka titik asal dikalikeun laju transversal, atawa satara jeung [[massa]] kali jarak kwadrat kali laju sudut. Pajangjian tanda pikeun moméntum sudut sarua jeung tanda pikeun laju sudut.
:<math>L=mrv_T=mr^2\omega\,</math>
di mana
dimana
:<math>m\,</math> is mass
:<math>r=|\mathbf{r}|</math>
Baris ka-93:
{{reflist|2}}
 
*Halliday, David, Robert Resnick and JearlJéarl Walker, ''Fundamentals of Physics'', Wiley; 7 Sub edition (June 16, 2004). ISBN 0471232319.
 
==Tumbu ka luar==
Baris ka-102:
 
[[ar:سرعة (ميكانيكا)]]
[[bg:Скорост]]
[[zh-min-nan:Sok-tō͘]]
[[bs:Brzina]]
[[bg:Скорост]]
[[ca:Velocitat]]
[[cs:Rychlost]]
[[da:Hastighed]]
[[de:Geschwindigkeit]]
[[es:Velocidad]]
[[eo:Vektora rapido]]
[[es:Velocidad]]
[[eu:Abiadura]]
[[fa:سرعت]]
[[fi:Nopeus]]
[[fr:Vitesse]]
[[kohe:속도מהירות]]
[[hi:वेग]]
[[hu:Sebesség]]
[[is:Hraði]]
[[it:Velocità]]
[[heja:מהירות速度]]
[[ko:속도]]
[[la:Velocitas]]
[[hu:Sebesség]]
[[ms:Halaju]]
[[nl:Snelheid]]
[[ja:速度]]
[[pl:Prędkość]]
[[pt:Velocidade]]
Baris ka-130:
[[simple:Velocity]]
[[sl:Hitrost]]
[[fi:Nopeus]]
[[sv:Hastighet]]
[[th:ความเร็ว]]
[[vi:Vận tốc]]
[[tr:Hız]]
[[uk:Швидкість]]
[[ur:سمتار]]
[[vi:Vận tốc]]
[[zh:速度]]
[[zh-min-nan:Sok-tō͘]]