Wikipédia

Huma: Béda antarrépisi

Jelajahi riwayat secara interaktif
← Éditan saméméhnaÉditan salajengna →
Konten dihapus Konten ditambahkan
Visual (béta)Téks wiki
Ilhambot (obrolan | kontribusi)
Bot
20.027 suntingan
m →‎Prak-prakan Ngahuma: Ngarapihkeun éjahan, replaced: ajen → ajén, ngabogaan → mibanda
mTidak ada ringkasan suntingan
Baris ka-1:
{{rapihkeun}}
'''Huma''' nyaéta tempat melak pare di pasir, lain di sawah. Pare anu dipelakna husus keur dipelak di darat.
'''Huma''' nyaéta tempat melak pare di pasir, lain di sawah. Pare anu dipelakna husus keur dipelak di darat. [[Tatanén]] mangrupa salah sahiji [[pakasaban]] poko masarakat [[Indonésia]] anu geus aya sarta diwariskeun sacara turun tumurun, kaasup ogé dina budaya masarakat [[Sunda]].<ref name="sumber2">{{id}}[http://www.scribd.com/doc/39753617/25209018-Sofia-Chaeriyah-Ngahuma-Bercocok-Tanam-Dalam-Kearifan-Lokal-Masyarakat-Sunda=Ngahuma masarakat sunda ] (diaksés tanggal 20 Oktober 2011)</ref> Mimiti, kagiatan [[tatanén]] teu bisa dilepaskeun dumasar tataan alam harita anu pinuh ku gunung jeung tutumwuhan.<ref name="sumber2"/> Tina waktu ka waktu tumuwuhna kahirupan manusa anu saluyu jeung jaman dina widang [[tatanén]] ogé milu pobah boh dina widang pakakas nu di paké, boh dina pangaweruh masarak dina ngolah taneuh.<ref name="sumber2"/> Padahal [[tatanén]] mangrupa salah sahiji budaya masarakat anu mawa mangpaat loba pikeun kahirupan masarakatna.<ref name="sumber2"/>
 
'''Ngahuma''' (tatanén) nyaéta hiji sistem/pola tatanén anu ngarobah leuweung jadi leuweung garapan, pikeun tujuan ngahasilkeun pangan anu utamana [[paré]].<ref name="sumber1">{{id}}[http://www.wacananusantara.org/3/211/ngahuma:-pertanian-tradisional-jawa-barat=id Ngahuma di Jawa Barat ] (diaksés tanggal 20 Oktober 2011)</ref>
Prosés éta lumangsung sacara tuluy-tinuluy.<ref name="sumber1"/>
<!--
Dina sajarahna sistem/pola tatanén, ngahuma mangrupa hiji tahapan dina ''evolusi'' budaya manusa ti budaya moro sato ka budaya tatanén.<ref name="sumber1"/>▼
NgahumaProsés dipikawanohéta sapraklumangsung manusasacara nyurtian prosés alamiah tumuwuhna pepelakantuluy-tinuluy.<ref name="sumber1" />
▲Dina sajarahna sistem/pola tatanén, ngahuma mangrupa hiji tahapan dina ''evolusi'' budaya manusa ti budaya moro sato ka budaya tatanén.<ref name="sumber1" />
Masarakat [[Jawa Barat]], hususna masarakat [[Sunda]] minangka masarakat pedalaman, geus mikawanoh sistem ngahuma saprak sawatara abad ka tukang, sahenteuna saprak jaman [[Neolitikum]].<ref name="sumber1"/>
KuNgahuma alatandipikawanoh éta,saprak masarakatmanusa [[Sunda]]nyurtian diprosés [[Jawaalamiah Barat]]tumuwuhna mimitina nyaéta masarakat tatanénpepelakan.<ref name="sumber1" />
Saluyu jeung kamajuan jaman, dina hiji sisi pangaweruh manusa ngeunaan tatanén di wewengkonMasarakat [[Jawa Barat]], kajabahususna dimasarakat [[BaduySunda]] minangka masarakat pedalaman, geus mikawanoh sistem ngahuma lilasaprak kalilaansawatara leungitabad ka tukang, sahenteuna saprak jaman [[Neolitikum]].<ref name="sumber1" />
SistemKu ngahumaalatan robahéta, jadimasarakat sistem[[Sunda]] tatanéndi sérang[[Jawa sarta/atauBarat]] tumpangmimitina sarinyaéta masarakat tatanén.<ref name="sumber1" />
Saluyu jeung kamajuan jaman, dina hiji sisi pangaweruh manusa ngeunaan tatanén di wewengkon [[Jawa Barat]], kajaba di [[Baduy]], sistem ngahuma lila kalilaan leungit.<ref name="sumber1" />
Bukti anu nunjukkeun yén masarakat [[Sunda]] geus mikawanoh sistem ngahuma nyaéta dina [[naskah sunda]] anu nyaritakeun [[pakasaban]] sarta istilah anu dipaké dina [[tatanén]], contona dina naskah [[Carita Parahyangan]] jeung [[wawacan Sulanjana]].<ref name="sumber2"/>▼
Sistem ngahuma robah jadi sistem tatanén sérang sarta/atau tumpang sari.<ref name="sumber1" />
▲Bukti anu nunjukkeun yén masarakat [[Sunda]] geus mikawanoh sistem ngahuma nyaéta dina [[naskah sunda]] anu nyaritakeun [[pakasaban]] sarta istilah anu dipaké dina [[tatanén]], contona dina naskah [[Carita Parahyangan]] jeung [[wawacan Sulanjana]].<ref name="sumber2">{{id}}[http://www.scribd.com/doc/39753617/25209018-Sofia-Chaeriyah-Ngahuma-Bercocok-Tanam-Dalam-Kearifan-Lokal-Masyarakat-Sunda=Ngahuma masarakat sunda] (diaksés tanggal 20 Oktober 2011)</ref>
Naskah [[Carita Parahyangan]] nyebutkeun lahirna lima urang titisan Panca Kusika, nyaéta Sang Mangukuhan, Sang Karungkalah, Sang Katungmaralah, Sang Sandanggreba, sarta Sang Wretikandajun.
''“... Sang Mangukuhan njieun maneh panghuma, Sang Karungkalah njieun maneh panggerek, Sangkatungmaralah njieun maneh panjadap, Sang Sandanggreba njieun maneh padagang”''.<ref name="sumber2" />
 
Hartina:“... Sang Mangukuhan jadi tukang ngahuma , Sang Karungkalah jadi tukang moro , Sang Katungmaralah jadi tukang sadap (nu nyieun gula beureum ti nira enau), Sang Sandanggreba jadi tukang dagang”.<ref name="sumber2"/>
Baris 28 ⟶ 30:
[[File:Leuit_os_080815-2283_srna.jpg|thumb|pare huma dicokot saperluna]]
Sacara umum, kagiatan ngahuma bisa dikelompokeun jadi 5 tahap, anu dina saban tahapannya sok dibiruyungan jeung upacara selamatan sangkan usaha [[tatanén]] teu nyanghareupan bangbalu atawa keuna ku hama.<ref name="sumber3"/>
Kahiji,# ngabukaNgabuka leuweung anu baris dipaké minangka ladang ku cara ngabersihkeun jukut atawa tatangkalan nu aya. Dina masarakat Sunda pakasaban ieu disebut kalayan istilah '''nyacar'''.<ref name="sumber3"/>
Pakasaban ieu biasana dipigawé ku lalaki kalayan ngagunakeun pakakas antara séjén [[bedog]] sarta [[parang]].<ref name="sumber3"/>
 
# Kadua,motongan tangkal badag kalayan ngagunakeun [[kapak]], [[patik]], atau [[baliung]] (sajénis [[kapak]] badag).<ref name="sumber3"/>
Saterusna, dipigawé pembakaran sésa régang kai sarta taneuh leuweung anu geus dituar pikeun ngagancangan prosés burukna sakaligus ngarahkeun zat nutrisi taneuh (mangrupa lebu leuweung anu geus dibeuleum) dina pepelakan nu ngahasilkeun pangan anu geus dipilih, ku kituna sampurnana prosés ngabakar jadi penting pikeun nangtukeun hasil panén.<ref name="sumber3"/>
Sanggeus dibeuleum, biasana taneuh henteu langsung disambut, tapi diingkeun sababaraha jam nepi ka taneuh jadi tiis.<ref name="sumber3"/>
 
#Katilu, melak binih mangrupa pepelakan biji-bijian sarta padi-padian.<ref name="sumber3"/>
Di tatar [[Sunda]], [[pakasaban]] ieu dipikawanoh kalayan istilah '''ngaseuk''', ku cara ngabolongan taneuh pikeun melak binih ku aseuk (pakakas mangrupa iteuk kai kalayan panjang kira-kira 1.5méter sarta tungtung anu dijieun rada runcing).<ref name="sumber3"/>
Kagiatan ieu dipigawé ku lalaki sarta wanoja, pepelakan anu dipelak sajaba jenis biji-bijian sarta padi-padian, dipelak ogé kacang-kacangan sarta [[jagong]].<ref name="sumber3"/>
 
#Kaopat, [[pakasaban]] '''ngoyos''' atawa lahan tina jukut-jukut anu tumuwuh di kira-kira pepelakan sabot nungguan mangsa panén salila 3-4 bulan saterusna.<ref name="sumber3"/>
Dina awalna, pahuma ngan ngagunakeun leungeun waé sabot menyiangi jukut, tapi sanggeus aya perkembangan pakakas mangrupa [[pacul]] sarta [[kored]] (pacul leutik), mangka pahuma ngagunakeun pakakas dina ngaseuk sarta ngoyos.<ref name="sumber3"/>
 
#Kalima, mangsa panén.<ref name="sumber3"/>
[[Pakasaban]] panén biasana dipigawé ku para wanoja sacara gotong royong, sedengkeun lalaki mibanda tugas ngunjalan hasil panén ka imah séwang-séwangan.<ref name="sumber3"/>
 
Taneuh huma dina masarakat tradisional [[Sunda]] biasana dikokolakeun salila hiji nepi ka tilu warsih.<ref name="sumber3"/>
Sanggeus éta ladang diingkeun jadi leuweung deui.<ref name="sumber3"/>
Dicomot ti "https://su.wikipedia.org/wiki/Huma"