Nukleosintesis primordial

Dina kosmologi, nukléosintesis primordial atawa nukléosintesis Big Bang (basa Inggris Big Bang Nucléosynthesis = BBN) nujul kana produksi inti sajaba H-1, hidrogen normal, salila fase munggaran alam samesta, sawatara waktu sanggeus Big Bang. Dipercaya yén kajadian ieu boga tangungjawab kana dibentukna hidrogen (H-1 atawa H) jeung isotopna nyaéta deuterium (H-2 atawa D), isotop helium He-3 jeung He-4, sarta isotop lithium Li-7.

Pasipatan

Aya dua pasipatan BBN nu penting:

• BBN lumangsung ngan dina waktu tilu menit (salila période 100 nepi ka kira-kira 300 detik ti mimiti ékspansi rohang); sanggeus éta, suhu sarta kapadetan alam samesta turun nepi ka sahandapeun harga anu diperlukeun pikeun ngalumangsungkeun fusi nuklir. Kajadian BBN anu singket ieu boga harti penting dina évolusi alam samesta alatan nyegah kawangunna unsur-unsur anu leuwih beurat batan berilium di mana dina waktu anu sarua, unsur nu hampang anu henteu milu kabeuleum dina fusi nuklir munggaran, kawas deuterium, tetep aya.
• BBN lumangsung sacara gembleng, ngawengku sakumna alam samesta (waktu éta).

Paraméter utama pikeun ngitung éfék BBN nyaéta jumlah foton pér baryon. Paraméter ieu patali jeung suhu sarta kapadetan alam samesta munggaran ku kituna kaayaan di mana fusi nuklir lumangsung bisa ditangtukeun.

Tumbu luar

• R. A. Alpher, H. A. Bethe, G. Gamow, The Origin of Chemical Elements Archived 2013-02-07 di Wayback Machine, Physical Review 73 (1948), 803. Paper αβγ (ti Alpher, Bethe, Gamow), di mana Alpher sarta Gamow ngusulkeun yén elemen-elemen hampang diciptakeun ku ion-ion hidrogen anu nyerek netron dina waktu mimiti alam semesta anu masih panas sarta rapet. Ngaran Bethe ditambahkeun sangkan pepek jadi αβγ.
• G. Gamow, The Origin of Elements and the Separation of Galaxies Archived 2012-01-25 di Wayback Machine, Physical Review 74 (1948), 505. Dua paper taun1948 ieu nyimpen dasar pangaweruh ngeunaan nukléosintesis big bang.
• G. Gamow, Nature 162 (1948), 680.
• R. A. Alpher, "A Neutron-capture Theory of the Formation and Relative Abundance of the Elements," Physical Review 74 (1948), 1737.
• R. A. Alpher and R. Herman, "On the Relative Abundance of the Elements," Physical Review 74 (1948), 1577. Paper ieu memuat estimasi kahiji ngeunaan temperatur mangsa kiwari alam semesta.
• R. A. Alpher, R. Herman, and G. Gamow Nature 162 (1948), 774.
• Kalkulator kelimpahan elemen Big Bang Archived 2006-05-02 di Wayback Machine