Paku hata diuk
| Paku hata diuk | |
|---|---|
| |
| Acrostichum aureum ti Labuan Bakti, teupah kidul]], Simeulue | |
| Klasifikasi ilmiah | |
| Karajaan: | |
| Divisi: | |
| Kelas: | |
| Ordo: | |
| Kulawarga: | |
| Génus: | Acrostichum
|
| Spésiés: | A. aureum
|
| Ngaran binomial | |
| Acrostichum aureum L., 1758
| |
Paku hata diuk; Acrostichum aureum paku laut (id) ; nyaéta hiji tutuwuhan paku anu asalna tina kulawarga Polypodiaceae. Paku hata kagolongkeun jinis tutuwuhan sabangsaning paku anu mibanda ukuran gedé, ieu paku remen katempo hirup dina taneuh anu kaiuhan ku tangkal-tangkal babakoan sanajan kitu aya ogé dina lahan séjén anu negrak tapi taneuhna jemlék. Acrostichum aureum loba kapanggih hirup di daérah tropis ogé ugahari di unggal nagara, pon kitu deui di Indonesia.
Ngaran séjén
éditPaku atawa pakis ieu dipiwanoh ku ngaran anu béda-béda saperti: paku larat, papah, piai (Mal.: piai raya), paku hata diuk (Sunda), warakas, krakas, kakakeok (Jawa), jeung rewayang (Halmahera).[1] Nama-namanya dalam bahasa Inggris di antaranya golden leather fern, swamp fern, dan mangrove fern.
Ciri mandiri
éditPaku hata diuk ngawujud rungkun atawa dapuran anu gedé, jangkung bisa nepika 4 m, dan lebar rumpun yang kurang lebih sama. Tangkalna pondok tur seseg, ajeg, ditutupan ku sisit-sisit kelirna coklat.
Daun-daunna majemuk ngawujud cucuk lauk, panjangna bisa nepi ka 3 meter, tapi jumlahna henteu leuwih ti 30 pasang anak daun anu perenahna henteu ngentep,sakapeung paanggang, sakapeung rekep. Sababaraha pasang (ilaharna 5 pasang atawa leuwih) anak daun di tungtungna remen fertil (pibiniheun) kelirna semu coklat kawas tihiangan, kalayan palebah handapna dipinuhan ku sporangia anu baradag. Anak-anak daun anu steril (mandul) aya dipalebah handap, leuwih panjang sarta tungtungna bulenek henteu mencos.[2]
Ékologi
édit
Hirup nahun, dina lingkungan leuweung babakoan, rawa basisir, tambak, sarta di sisi susukan, kamalir sarta wahangan anu deukeut ka laut. Sanajan kitu, Acrostichum aureum teu bisa hirup umpama kakeueum ku cai laut mah sarta teu mikaresep taneuh anu salinitas luhur atawa loba ngandung cai uyah; beda jeung , A. speciosum.[2]
Sanajan kagolongkeun kana halofit (halophyte, kuat dina cai laut/pangsét), paku hata mikabutuh cai biasa sangkan bisa hirup optimal. Di tempat-tempat anu mindeng kakeueum ku cai laut (10–28 kali perbulan), ieu paku jadina henteu subur/mérékététét malahan nepika paéhna. Mangsa kasorot panon poé, paku ieu bisa tahan hirup (toléran) dina kaayaan kahieuman ogé bisa hirup .[3] Malahan ieu paku bisa hirup kalawan subur sarta menginvasi lahan-lahan abu teu dimangpaatkeun nepika ngababadeg jadi leuweung paku hata anu lega.
Manfaat
éditDaun-daun paku hata bisa digaringkeun pikeun nyieun hateup. Pucukna anu ngora kénéh di sababaraha daérah dimangpaatkeun pikeun bahan sayureun.[1] Daun-daun anu geus kolot sarta akarna, dimangpaatkeun pikeun ubar tradisional.[2]
Jinis-jinis anu sarupa
éditAcrostichum speciosum mibanda tangkal kawas A. aureum, ngan saeutik bédana. Anak-anak daun anu steril dina A. speciosum mibanda tungtung anu mencos, henteu kawas A. aureum anu tungtungna mintul jeung bulenek .[2] (Lihat pula foto pada laman Piai raya, pada Guide of the Mangroves of Singapore).
A. speciosum kapanggih dina habitat anu sarupa jeung A. aureum di Nusantara, pédah leuwih mikaresep daérah -daérah anu kahieuman.[2]
Acrostichum danaefolium ogé sarupa jeung A. aureum, bédana dina anak daun anu fertil — mibanda sporangia dipalebah handapna— henteu wungkul dina anak-anak daun palebah tung-tung, tapi ogé nepika pasangan-pasangan deukeut puhu daun.[4] A. danaefolium henteu kapanggih hirup di Nusantara.
Dicutat tina
édit- ↑ a b Heyne, K. 1987. Tumbuhan Berguna Indonesia, jil. 1. Yay. Sarana Wana Jaya, Jakarta. Hal. 90.
- ↑ a b c d e Giesen, W., S. Wulffraat, M. Zieren and L. Scholten, 2006. Mangrove Guidebook for Southeast Asia. RAP Publication 2006/07. FAO and Wetlands International. p.265
- ↑ Medina et. al. 1990 dalam Acrostichum aureum, Linnaeus 1758. Artikel pada Smithsonian Marine Station at Fort Pierce, diakses 20/IX/2008.
- ↑ Lloyd and Greg 1975 dalam Acrostichum aureum, Linnaeus 1758. Artikel pada Smithsonian Marine Station at Fort Pierce, diakses 20/IX/2008.
Tutumbu ka uar
édit| Wikimedia Commons mibanda média séjénna nu patali jeung Acrostichum aureum. |
|
Artikel ieu mangrupa taratas, perlu disampurnakeun. Upami sadérék uninga langkung paos perkawis ieu, dihaturan kanggo ngalengkepan. |