Tari Pendet
Tari Pendet dina awalna mangrupa tari pamujaan anu loba diperagakeun di pura.[1] Tarian ieu ngalambangkeun panyambutan leluhur turunna dewata ka alam dunya.[1] Lambat-laun, perkembangan jaman, para seniman Bali ngarobah Pendet jadi "Acra panyambutan", cacak tetep ngandung anasir anu sakral-religius.[1] Pendet mangrupa pernyataan ti hiji persembahan dina wangun tarian upacara.[1] Henteu kawas halna tarian-tarian pertunjukkan anu merlukeun palatihan inténsif, Pendet bisa ditarikeun ku kabéh jelema, pemangkus lalaki sarta wanoja, kaum wanoja sarta gadis désa.[1] Tarian ieu diajarkeun kalayan nuturkeun gerakkan sarta jarang dipigawé di banjar-banjar.[1] Para gadis ngora nuturkeun gerakkan ti para wanoja anu leuwih sénior anu geus ngarti tanggung jawab maranéhanana dina méré conto anu alus.[1] Tari putri anu ngabogaan pola unggut anu leuwih dinamis ti tari Rejang anu dibawakan sacara berkelompok atawa berpasangan, dipidangkeun sanggeus tari Rejang di halaman pura sarta biasana nyanghareup ka arah suci (pelinggih) kalayan maké pakéan upacara sarta unggal panari mawa sangku, kendi, wadah sarta perlengkapan sasajén nu lianna.[1]
Fungsi
éditSakral
éditBiasana Tari Pendet dibawakan sacara kelompok atawa pasangan-pasangan ku para putri, sarta leuwih dinamis tibaan tari Rejang.[2] Dipidangkeun sanggeus tari Rejang di halaman Pura sarta biasana nyanghareup ka arah suci (pelinggih).[2] Para panari Pendet dangdan meujeuhnana para panari upacara kaagamaan anu sakral séjénna, kalayan maké pakéan upacara, unggal penari mawa perlengkapan sasajén persembahan kawas sangku (ppwadah cai]] suci), kendi, wadah, sarta anu séjénna.[2]
Guru Besar Institut Seni Indonesia (ISI) Dénpasar, Wayan Dibia, negaskeun yén tari Pendet geus jadi bagian anu teu bisa dipisahkeun ti kahirupan spiritual masarakat Hindu Bali.[2]
Tarian ieu mangrupa tarian anu dibawakeun ku sajumplukan rumaja putri, unggal mawa mangkok pérak (bokor) anu pinuh ku kembang.[2] Dina ahir tarian para panari naburkeun kembang ka arah panongton minangka kedalan wilujeng sumping.[2] Tarian ieu biasana dipidangkeun pikeun ngabagéakeun sémah-sémah atawa mitembeyan hiji pertunjukkan (1999: 47).[2]
Panyipta atawa koréografer wangun modérn tari Pendet ieu téh I Wayan Rindi (?-1967), mangrupa panari anu dipikawanoh lega minangka penekun seni tari jeung pangabisa ngubah tari sarta ngalestarikeun seni tari Bali ngaliwatan pembelajaran dina generasi penerusna.[2] Sawaktu hirupna manéhna aktip ngajarkeun rupa-rupa tari Bali, kaasup tari Pendet ka turunan kulawargana atawa di luar lingkungan kulawargana.[2]
Penyambutan
éditDi gigireun / sabeulah tacan aya lembaga hak cipta, tari Bali salila ieu henteu kungsi dipaténkeun alatan ngandung peunteun spiritual anu lega sarta teu bisa dimonopoli minangka ciptaan manusa atawa bangsa nu tangtu.[2] Dina hal ieu, I Ketut Sutapa, dosén seni tari Institut Seni Indonésia (ISI) Bali ngarep-ngarep pamaréntah miboga tindakan pikeun nyalametkeun warisan budaya nasional ti leungeun jail nagara séjén.[2]