Gondok
Gondok nyaéta ngaran kasakit dina beuheung siga bareuh nepi ka ngagondoy atawa melendung, tumerapna sok nahun.[1] Aya rupa-rupa hal anu ngalantarankeun panyakit gondok, tapi lolobana mah lantaran kurangna asupan yodium dina kadaharan.[2] Cara nyingkahan jeung ngubaran panyakit gondok nyaéta kudu loba ngadahar kadaharan anu ngandung uyah yodium.[2]
Cukang lantaran gondok nyaéta:[3]
1. Otoimun – Dina panyakit ieu awak miboga zat anu nampik ayana kelenjar tiroid ku cara ngaréwong/ngarusak kelenjar ieu. Dina panyakit Basedow (Graves) zat ieu ngarangsang produksi tiroid kaleuleuwihi ku kituna kadar tiroid getih luhur (hipertiroidi). Sabalikna dina panyakit Hashimoto, zat anti ngarusak sél-sél tiroid ku kituna kadar tiroid getih turun (hipotiroidi).[3]
2. Inféksi – Cukang lantaran tiroiditis infeksiosa bisa bakteri atawa virus. Gondok dina hal ieu alatan radang, mangka upama dicabak karasa nyeri. Suhu awakna naék.[3]
3. Degenerasi – nyaéta nurunna mutu raramat tiroid ku kituna wangun sarta gawéna abnormal (disfungsi).[3]
4. Néoplasia – Regresi proliferatif noduler ngabalukarkeun néoplasma lindeuk (benigna) atawa ganas(maligna).[3]
5. Goitrogen – Goitrin, tioglikosida, tiosianat, disulfide, yodium anu kaleuleuwihi bisa ngabalukarkeun strumigenesis. Isoflavon bisa ogé nimbulkeun gondok.[3]
6. Defisiensi nutrisi - Kakurangan yodium atawa mineral nu tangtu ngabalukarkeun gawé tiroid inefisien ku kituna macu jadina gondok.[3]
7. Dishormonogenesis – éfék énzim dina tahapan nu tangtu, biasana ti mimiti lahir atawa turunan.[3]
8. Résisténsi awak – Kebelna sél-sél awak mangaruhan hormon tiroid ngaronjatkeun produksi ku kituna macu jadina gondok.[3]
9. Psikologi – Alatan tekenan jiwa (distress).[3]
11. Causa ignota
