Révisi nurutkeun 17 Pébruari 2016 14.55 édit Dinototosugiarto (obrolan \| kontribusi) 3.565 suntingan →‎Tumbu ka luar ← Éditan saméméhna		Révisi nurutkeun 24 Méi 2016 00.11 édit bolaykeun Ilhambot (obrolan \| kontribusi) Bot 20.027 suntingan m Ngarapihkeun éjahan, replaced: mangrupakeun → mangrupa using AWB Éditan salajengna →
Baris ka-16: }} '''Jambé''' nyaéta sarupaning tuwuhan [[palem]] anu tumuwuh di wewengkon [[Pasifik]], [[Asia]] sarta [[Afrika]] bagian wétan. Jambé ogé ~~mangrupakeun~~mangrupa ngaran buah nu dihasilkeunana anu dijualbeulikeun ku jelema. Rupa-rupa ngaran ieu tuwuhan dumasar wewengkonna ti antarana nyaéta ''pineung'' ([[Acéh]]), ''pining'' ([[basa Batak]] Toba), ''penang'' ([[basa Madura]]), jambé ([[basa Sunda]] jeung [[basa Jawa]]), ''bua, ua, wua, pua, fua, hua'' (rupa-rupa basa di [[Nusa Tenggara]] jeung [[Maluku]]) sarta sagala rupa sebutan séjénna. <ref name="Heyne, K 1987">Heyne, K. 1987. ''Tumbuhan Berguna Indonesia'', jil. 1. Yay. Sarana Wana Jaya, Jakarta. Kaca 460-465.</ref> Dina [[basa Inggris]] ieu tuwuhan dipikawanoh minangka ''Betel palm'' atawa ''Betel nut tree'', sarta ngaran ilmiahna nyaéta ''Areca catechu''. Baris ka-22: == Gabaran == [[Gambar:Palm I IMG 2081.jpg\|thumb\|left\|120px\|Tangkal jambé. Benggala kulon, [[India]]]] [[Tangkal]] lempeng, bisa ngahontal jangkung 25 [[méter\|m]] kalawan diaméter leuwih kurang 15 [[séntiméter\|cm]], sanajan aya ogé anu leuwih badag. Palapah [[daun]] ngawangun [[silinder]] kalawan panjang 80  cm, gagang daun pondok; heulayan daun panjangna nepi ka 80  cm, anak daun 85 x 5  cm, jeung tungtungna soéh sarta rérégéan. Kembang mecenghul sahandapeun daun, panjangna leuwih kurang 75  cm, kalawan gagang nu pondok nyabang rangkep, sumbu tungtung nepi ka panjang 35  cm, kalawan 1 kembang bikang dina puhu, di luhurna réa kembang jalu nu kasusun dina 2 jajar anu nanceb dina alur. Kembang jalu panjangna 4  mm, warnana [[bodas]] [[konéng]]; benang sari jumlahna 6. Kembang bikang panjangna leuwih kurang 1,5  cm, warnana héjo. [[Buah]] jambé buleud endog tibalik nu manjang, [[beureum]] [[jingga]], panjangna 3,5 -– 7  cm, kalawan dinding buah anu ngandung tapas (''serabut''). Sikina 1 sarta bentukna jiga endog, sarta ngabogaan gambaran kawas kecrik.<ref>[[Cornelis Gijsbert Gerrit Jan van Steenis\|Steenis, CGGJ van]]. 1981. ''Flora, untuk sekolah di Indonesia''. PT Pradnya Paramita, Jakarta. Kaca 141.</ref> Di pulo [[Jawa]], jembé tumuwuh nepi ka jangkungna 1.400 m luhur beungeut laut [[lbl.]] Baris ka-36: Pinang utamana dipelak pikeun dimangpaatkeun sikina, anu di dunya Barat mah dipikawanoh minangka ''betel nut''. Siki ieu dipikawanoh minangka salah sahiji campuran dina seupahan [[seureuh]], sajaba ti [[gambir]] jeung [[kapur]]. Siki jambé ngandung [[alkaloida]], contona kawas arekaina (''arecaine'') jeung arekolina (''arecoline''), anu saeutikna boga sipat [[racun]] sarta [[zat adiktif\|adiktif]], bisa ngarangsang uteuk. Sasadiaan [[simplisia]] siki jambé di [[apoték]] ilahar dipaké pikeun ngubaran kasakit [[cacing]]an, utamana pikeun nungkulan [[cacing pita]]. <ref>Sutrisno, R.B. 1974. ''Ihtisar Farmakognosi'', édisi IV. Pharmascience Pacific, Jakarta. Hal. 155.</ref> Samentara éta, sawatara rupa jambé sikina ngabalukarkeun rasa lieur lamun digayem. Zat séjén anu dikandung ku ieu buah ti antarana ''arecaidine, arecolidine, guracine (guacine), guvacoline'' sarta sawatara unsur séjénna. Sacara tradisional, siki jambé dipaké dina ramuan pikeun ngubaran kasakit [[diséntri]], diaré getih, sarta [[kudis]]an. Siki ieu ogé dimangpaatkeun minangka panghasil zat pawarna [[beureum]] sarta bahan panyamak.<ref> name="Heyne, K. 1987~~. ''Tumbuhan Berguna Indonesia'', jil. 1. Yay. Sarana Wana Jaya, Jakarta. Kaca 460-465.<~~"/~~ref~~> [[Gambar:Areca_catechu_Forest.JPG\|thumb\|150px\|left\|Pakebonan jambé di [[Taiwan]]]] Akar jambé wanda ''jambé hideung'', di mangsa katukang dipaké minangka bahan racun pikeun nyingkirkeun satru atawa jalma anu henteu dipikaresep. Palapah daun anu kawas [[silinder]] dipaké pikeun pamungkus kuéh sarta kadaharan lianna. Tankal jambé mindeng dijualbeulikeun, utamana di dayeuh-dayeuh badag di pulo [[Jawa]] dina nyanghareupan paraya kamerdikaan 17 Agustus, minangka parabot pikeun pasanggiri ''[[panjat pinang]]''. Sanajan rada kurang awét, kai jambé anu kolot ogé dimangpaatkeun pikeun bahan pakakas atawa pager. Tangkal jambé kolot anu dibeulah sarta dipiceun tengahna dipaké pikeun nyieun talang atawa parigi cai. Jambé ogé mindeng dipelak di luar atawa di jero rohangan, minangka tangkal hias atawa ornamén. Baris ka-49: == Padagangan == [[Gambar:Betel nuts (from top).jpg\|thumb\|right\|150px\|Buah jambé anu masih ngora dina tangkalna]] Ayeuna siki jambé geus jadi komoditas dagangan. Ékspor ti [[Indonésia]] ditujukeun ka nagara-nagara Asia kidul kawas [[India]], [[Pakistan]], [[Bangladés]], atawa [[Népal]]. Nagara-nagara pangékspor jambé utama nyaéta Indonésia, [[Thailand]], [[Malaysia]], [[Singapura]], jeung [[Myanmar]]. Siki jambé anu didagangkeun utamana nyaéta anu geus digaringkeun, dina kaayaan gembleng (buleud) atawa dibeulah. Di nagara-nagara importir kasebut siki jambé dikokolakeun jadi sarupaning peremén. Baris ka-71: * [http://www.palmpedia.net/wiki/Areca_macrocalyx Sarupaning tangkal jambé] [[~~kategori~~Kategori:Arecaceae]] [[~~kategori~~Kategori:~~tutuwuhan~~Tutuwuhan ubar]]

Jambé: Béda antarrépisi