Gamelan sacara étimologis asal kecapna tina basa Jawa nyaéta Gamel anu hartina nabeuh .[1] Gamelan mangrupa pakakas musik tradisional anu tumuwuh di Daérah Jawa hususna Jawa Barat, gamelan dipaenkeun ku sababaraha jalma gumantung kana pakakas anu dipaké.[1][2]Indonésia mangrupa bangsa anu miboga kabudayaan jeung kasenian anu kacida réana di unggal daérah miboga kasenian dumasar daérah séwang-séwangan, di antarana waé gamelan .[1] Aya pakakas séjén dina gamelan nyaéta gambang, kendang, métalofon jeung goong.[1]

gamelan

Gamelan Jawa édit

 
Gamelan jawa

Gamelan Jawa mangrupa hiji wangun gamelan anu béda jeung Gamelan Bali atawa Gamelan Sunda.[3] Gamelan Jawa mibanda nada anu leuwih halimpu sarta slow, béda jeung Gamelan Bali anu rancak sarta Gamelan Sunda anu pohara mendayu-dayu sarta didominasi sora suling. Éta wajar, alatan Jawa mibanda sawangan sorangan anu diébréhkeun dina wirahma musik gamelanna.[3] Sawangan urang Jawa anu diébréhkeu dina musik gamelanna nyaéta saluyuna kahirupan jasmani jeung rohani, saluyu dina nyarita sarta paripolah ku kituna henteu mecenghulkeun ekspresi anu kaleuleuwihi sarta ngawujudkeun toléransi antar sasama.[3] Wujud nyata dina musikna nyaéta sora rebab anu dibarengan saimbang sora kenong, saron, kendang,gambang sarta sora goong dina saban panutup wirahma.[3] euweuh nu ngajéntrékeun ngeunaan sajarah ayana gamelan, musik gamelan tumuwuh kira-kira saprak ayana kohkol, rebab, gesekan dina tali atawa awi ipis nepi ka dipikawanohna pakakas musik tina logam anu saterusna dingaranan gamelan, musik ieu dipaké pikeun marengan pagelaran wayang, sarta ibingan, sabada dina sawatara wayah satutasna nangtung minangka musik sorangan sarta dilengkepan jeung sora para sindén.[3] Éta musik kalayan nada pentatonis, gamelan komplit diwangun ti dua putaran, nyaéta saléndro sarta pélog.[3] Saléndro mibanda 5 nada pér oktaf, nyaéta 1 2 3 5 6 [C- D E+ G A] jeung béda interval leutik,Pélog mibanda 7 nada pér oktaf, nyaéta 1 2 3 4 5 6 7 [C+ D E- F# G# A B] jeung béda interval anu badag.[3] Komposisi musik gamelan diciptakeun jeung sawatara aturan, nyaéta diwangun ti sawatara putaran sarta pathet, diwatesan ku hiji gongan sarta melodina diciptakeun dina unit anu diwangun ku 4 nada.[3]

Instrumen Musik Gamelan Jawa édit

Gamelan Sunda édit

 
Gamelan sunda

Euweuh nu apal iraha kasenian Sunda hususna gamelan asup ka tatar Sunda, tapi tanda-tanda ayana kasenian di tatar Sunda dijéntrékeun dina naskah Sunda Sang Hyang Siksa Kanda Ng Karésian yén kasenian asupna dina abad ka-16.[1] Disebutkeun dina éta naskah yén harita anu maenkeun gamelan disebutna Kumbang Gending, tuluy anu ahli karawitan atawa kasenian Sunda disebutna téh Paraguna, dina naskah séjén nyaéta Naskah Séwaka Darma disebutkeun yén gamelan Sunda disebut ogé Gangsa.[1] Gamelan sunda teu béda jauh jeung gamelan séjénna, dina basa Sunda disebut degung.[1] Di tatar Ssunda gamelan miboga sababaraha macem di antarana gambang kromong, saléndro atawa pélog, prawa, ringgeng, goong gedé, goong rénténg, monggang, toplek jeung sekaten.[1] Sedengkeun jenis gamelan sunda aya tilu nyaéta rénténg, saléndro atawa pélog jeung ketuk tilu.[1]


Rujukan édit

  1. a b c d e f g h i (id)Musik Tradisional Archived 2016-03-04 di Wayback Machine (diaksés tanggal 15 Oktober 2011)
  2. Rigg, Jonathan (1862). Rigg. Universitas Harvard: Lange. p. 120.  Disungsi4 Pébruari 2022
  3. a b c d e f g h (id)Gamelan Jawa (diaksés tanggal 15 Oktober 2011)