PT MRT Jakarta
Informasi
Lokal Jakarta, Indonesia
Jumlah stasion 13 beroperasi
Panumpang 83,000
Operasi
Dipiboga ku Direktorat Jenderal Perkeretaapian
Pamerintah Provinsi DKI Jakarta
Operator PT Mass Rapid Transit Jakarta
Data téhnis
Listrik 1.500 V DC (listrik aliran atas)

MRT Jakarta, disingket Moda Raya Terpadu Jakarta (Basa Inggris: Jakarta Mass Rapid Transit), nyaéta sistem Transit Gancang anu nganggo Karéta rél Listrik di Jakarta . Prosés pangembangan mimitian 10 Oktober 2014 diresmikeun tanggal 24 Maret 2019.[1]

Layanan MRT ieu diberi ngaran "Ratangga". Kecap ratangga mangrupa kecap ti Basa Jawa Heubeul anu hartina "kandaraan roda" atanapi "karéta".[2] Operator layanan ieu, PT MRT Jakarta, mangrupa badan usaha milik daerah anu modalna dipiboga ku Pamaréntah Propinsi DKI Jakarta.

Sajarah

édit

Latar belakang

édit
 
Rangkéan MRT Jakarta aya di depo Lebak Bulus

Jakarta nyaéta ibukota Indonésia nu mana 10 juta panduduk. Hal ieu diperkirakeun yén leuwih ti opat juta jelema di daérah sabudeureun Jabodetabek indit ka kota sareng ti unggal dintenna anu tiasa dianggo. Masalah transportasi beuki narik perhatian politik sareng diprediksi ieu tanpa narabas panyambatan utama, kamacetan bakal banjir kota sareng bakal jalan macet rélatif supados kandaraan teu tiasa gerak sanajan parantos ngan ninggalkeun garasi dina taun 2020.[3]

Ti taun 1980 ngadeukeutan langkung ti dua puluh lima studi poko sareng umum sareng katerangan anu patali jeung kamungkinan sistem Mass Rapid Transit (MRT) di Jakarta. Salah sahiji alesan utama panunda masalah ieu nyaéta krisis ékonomi sareng politik 1997-1999. Sateuacan krisis, ngawangun Build-Operate-Transfer (BOT) anu dianggap bagian tina MRT ngan ukur aub dina swasta. Saatos krisis, ngarencanakeun ngandelkeun BOT pikeun méré pembiayaan kabukti henteu saé sareng proyék MRT ieu diajukeun deui salaku skéma nu dibiayaan pamaréntah.

Angkutan umum di Jakarta ayeuna ngan ngagaduhan 56% perjalanan anu dilakukeun ku kaum komuter sapoéan.[4] Angka ieu kedah ningkat panginten Jakarta anu kota kalayan rata-rata rata-rata pertumbuhan tutumpakan motorisasi 9,5% per taun laér ngaleuwihan panjang jalan ngan nambahan antara 0.01% antara 2005 sareng 2010.[5]

Angkutan umum di Jakarta ayeuna diwangun ku rupa-rupa beus, mimitian ti bemo leutik pisan, microbus rada gedé, sareng mikroba sapertos MetroMini sareng Kopaja . Di sagigireun beus kota pinuh ukuran sareng sistem transit gancang beus Transjakarta . Aya ogé dua taksi (motor taksi) jeung opat ogé sistem Kareta Commuter Indonesia.

Pandanaan

édit

Fase 1 (Lebak Bulus-Bundaran HI) dibiayaan ku injeuman ti JICA (Japan Internasional Cooperation Agency) sareng tenor 30 taun sareng 10 taun sengetan parantosan mayar anu mimiti 10 taun saatos 10 taun saatos henteu naremaran perjanjian injeuman kanggo 30 taun saterusna. Laju bunga dieusi nyaéta 0,25% per taun.[6]

Fase 2 (Bunderan HI-Kampung Bandan) anu dibiayaan ku skéma sarupa tapi hiji 40 taun tenor sareng waktos angger 10 taun. Merebaran mimiti injeuman bakal dipikaresep ku 0,1% per taun [7]. Pandaan fase 2 ieu ngandung bagian leutik tina fase 1 tina kakurangan anggaran, anu disababkeun, antara séjén ku pangaturan aturan pamaréntah pikeun pencegahan akibat gempa bumi.

Pawangunan

édit

Léngkah anu pangheulana kamajuanana dibayangkeun ku Bank Japan pikeun Kerjasama Internasional (Japan Bank for International Cooperation, JBIC), ayeuna asup Badan Kerjasama Internasional Japan (JICA). Jumlah pinjaman IP nyaéta 536 (ditandatanganan Nopémber 2006) pikeun layanan rékayasa. Mijeuman jasa rékayasa nyaéta minjeuman tos konstruksi pikeun nyiapkeun fase pangwangunan. Di antarana:

  • Paket desain dasar, anu dijalankeun ku Ditjenka (Direktorat Jenderal Kareta api, Kamentrian Transportasi)
  • Pakét Manajemén sareng Operasi, dikelola ku Bappeda (Badan Planning Development Daerah Jakarta)
  • Bantuan pangwangunan di tawaran, dikelola ku PT MRT Jakarta

Dina 31 Maret 2009, pasatujuan Kredit 2 (LA2) kalawan jumlah 48.150 miliar yén ngawangun sistem MRT geus disaluyuan ku Pamaréntah Indonésia (diwakilkeun ku Duta besar Indonésia ka Jepang) jeung JICA di Tokyo, Jepang.[8] Injeuman ieu bakal diteruskeun ti Pamaréntah Nasional ka Administrasi DKI Jakarta salaku hibah (pasatujuan neruskeun hibah).[9] Sanggeus Signing tina perjanjian hibah pikeun LA2, Pamaréntah Propinsi DKI Jakarta baris ngajukeun dua pasatujuan injeuman séjén pikeun LA3 sareng LA4 ka pamaréntah puseur. Hal ieu nawiskeun bakal janten perjangjian injeuman pikeun pamaréntah régional. Jumlah total LA3 sareng LA4 dimaksudkeun salaku gajian ku pamaréntah lokal sakitar 71 milyar yen. Jumlah ieu dumasar kana kamajuan, hasil sareng nyerep LA2. Sakumna pakét injeuman ti JICA pikeun ngembangkeun sistem MRT Jakarta sabesar ¥ 120 milyar.

Pawangunan dina rarancang dasar kanggo fase anu kahiji ti proyék mimitian telat di ahir taun 2010. Prosés tender ieu lumangsung dina ahir taun 2012. Proyék ieu dibéréndélkeun minangka salah sahiji proyek anu prioritas dina anggaran kota Jakarta pikeun taun 2013.[10] Dina bulan Séptember 2012, DMRC Delhi Metro ngumumkeun yén aranjeunna geus dibéré hasil gawé ti 'Konsultasi Management Services' ti sistem MRT Jakarta ku pamaréntah Indonésia. Ieu bakal proyek DMRC munggaran di luar India.[11] DMRC bakal dianggo salaku bagian tina joint venture jeung 8 pausahaan internasional lianna kaasup Padeco sareng Konsultan Oriental, PT Ernst and Young Advisory Services, PT Indotek téhnik Jaya, PT Pamintori Cipia, Lambaga Management sareng PT Public Public Private Partnership ti Indonesia jeung Seneca Group DMRC parantos nyatakeun yén tanggung jawab utama dina JV bakal "nyampurnakeun struktur organisasi Metro Jakarta, rekrutmen personel, pangwangunan fasilitas pelatihan jeung pelatihan. Pagawe pikeun sagala rupa kategori diperyogikeun pikeun ngamimitian operasi". Konstruksi fisik diperkirakeun dimimitian dina 2013[12] sareng jalur MRT diperkirakeun dijalankeun dina 2017.

Dina 1 Juni 2013, kontrak 3 sipil kahiji pikeun bagian jero taneuh nyaéta 9,2 km ditandatanganan. 3 kontrak dimeunangkeun ku 2 consortia misah ti pausahaan Jepang sareng Indonésia.[13] 3 kontrak padumukan sipil pikeun bagian flyover diharepkeun bakal disaluyuan dina kuartal katiluna di taun 2013. Di handap hasil karya di bulan Oktober 2013.[14]

Lintas

édit

Jalur MRT Jakarta anu rencanana bakal panjangna kira-kira ± 110,8 km, anu diwangun ku Koridor Selatan-Kalér (Koridor Lebak Bulus-Kampung Bandan) pikeun ± 23.8 km sareng Koridor Wétan-Kulon pikeun ± 87 km.[15]

Jalur Kalér-Kidul

édit

Jalur Selatan-Kalér nyaéta jalur kahiji diwangun. Jalur ieu bakal ngahubungkeun Lebak Bulus sareng Kampung Bandan. Pangwangunan garis ieu dibagi jadi 2 tahap pangwangunan.

Fase 1 (Lebak Bulus-Bunderan HI)

édit

Fase I anu diwangun sateuacanna nyambungkeun Lebak Bulus sareng Bundaran HI, Jakarta Pusat sapanjang 15.7 km sareng 13 stasiun (7 stasiun luhur sareng 6 stasiun bawah tanah). Prosés pangwangunan mimiti dimimitian ti 10 Oktober 2013[1] jeung rarancangna bakal sapinuhna di tanggal 1 Maret, 2019.

Daptar stasion
édit
Nomor Ngaran stasion Singkaten Katerangan Lokasi Posisi Stasion
NS21 Lebak Bulus Grab LBB Stasion akhir sareng lokasi tempatna kantor operasional MRT Jakarta Jakarta Kidul DKI Jakarta Layang
NS20 Fatmawati FTM
NS19 Cipete Raya CPR
NS18 Haji Nawi HJN
NS17 Blok A BLA mangrupa lokasi TOD terintegrasi sareng pasar Blok A
NS16 Blok M BCA BLM Salah sahiji stasion anu miboga tilu jalur rel
NS15 ASEAN SSM
NS14 Senayan SNY Bawah tanah
NS13 Istora Mandiri IST Jakarta Pusat
NS12 Bendungan Hilir BNH
NS11 Setiabudi Astra STB
NS10 Dukuh Atas BNI DKA Stasion anu terintegrasi sareng kareta bandara, LRT, Commuter Line, jeung TransJakarta.
NS09 Bundaran Hotel Indonesia BHI Stasion tungtungna di seksi 1
 
Panumpang MRT Jakarta nungguan di Stasion Lebak Bulus

Fase 2 (Bundaran HI-Kota)

édit

Fase 2 baris neraskeun jalur Kidul-Kalér ti Bundaran HI ka Kota sapanjang 8.1 km. Fase II baris dimimitian pangwangunan nalika fase I ngoperasikeun sareng sasaran pikeun ngoperasikeun dina taun 2020. Ulikanan Katerangan kanggo fase ieu parantos réngsé.[15]

Jalur Kulon-Wétan

édit

Jalur Kulon-Wétan ayeuna aya dina fase kalayakan. Jalur ieu sasaran pikeun ngajalankeun henteu engké ti 2024-2027.

Armada

édit

MRT Jakarta nganggo karéta listrik anu diproduksi ku Sumitomo Corporation, Jepang, sareng kolaborasi jeung Nippon Sharyo . Kontrak antara PT MRT Jakarta sareng Sumitomo Corporation tos ditandatangani dina 3 Maret 2015.[16] KRL anu bakal dioperasikeun ku Jakarta MRT rencanana ngagunakeun sistem operasi kareta otomatis.[17]

Tiket éléktronik jeung tarif

édit

Kartu Jelajah

édit
 
Kartu Jelajah
 
Mesin tiket otomatis

Pikeun minuhan kaperluan e-tiket ku tanggal 1 Maret, 2019, PT MRT Jakarta parantos dikaluarkeun e-tiket anu ngaranna "Kartu Jelajah". "Kartu jelajah" ieu dirilis dina 2 wujud kartu, nyaéta kartu 'single-trip' sareng prabayar kanggo perjalanan multi-trip. Pikeun kartu single-trip ngan bisa dipaké pikeun hiji arah sarta diwajibkeun ngeusian (top-up) sareng bentang waktos maksimum 7 poé pamesenan. Samentara pikeun kartu multi-trip bisa digunakeun sabaraha kali salami kasaimbangan dina kartu anu masih cukup. Nepi ka ayeuna, PT MRT Jakarta parantos produksi 954.000 tiket nyaéta Single-Trip sareng Multi-Trip.[18] Pikeun ngalaksanakeun Kartu Jelajah anu perjalanan Multi-Trip kalawan transaksi pamayaran, PT MRT Jakarta masih nungguan lisénsi ti Bank Indonesia.[19][20]

Jak Ligko

édit

Pikeun ngaoptimalkeun angkutan antarmoda, Pamaréntah Propinsi DKI Jakarta ogé ngahijikeun MRT sareng moda transportasi anu séjén anu diatur ku Pamaréntah Propinsi ngaliwatan kartu Jak Lingko : LRT Jakarta, Transjakarta, sareng KAI Commuter Indonésia.[21]

Referensi

édit
  1. a b Presiden Jokowi: "MRT Beroperasi Maret 2019"
  2. B., Suparlan, Y. (1991). Kamus Indonesia-Kawi (Cet. 1 ed.). Yogyakarta: Kanisius. ISBN 9794135089. OCLC 26404616. 
  3. [1]
  4. https://sustainabledevelopment.un.org/content/dsd/susdevtopics/sdt_pdfs/meetings2010/egm0310/presentation_Rini.pdf
  5. "United Nations Forum On Climate Change Mitigation, Fuel Economy And Sustainable Development Of Urban Transport" (PDF). Urban Public Transport System in Jakarta. Diakses tanggal 2015-09-20. 
  6. https://industri.kontan.co.id/news/foke-pembangunan-fisik-mrt-harus-kelar-tahun-2016
  7. Simorangkir, Eduardo. "Mengintip Skema Pembayaran Utang Pembangunan MRT Jakarta". detikfinance. Diakses tanggal 2019-03-11. 
  8. "JICA Signed Japanese ODA Loan Agreements with Indonesia-Support of Efforts to Improve the Investment Climate and Enact Climate Change Adaptation Measures-". Japan International Cooperation Agency. Diakses tanggal 2009-08-17.  Archived 2013-01-24 di Wayback Machine
  9. "US$450m from govt for MRT". The Jakarta Post. 2009-02-20. http://www.thejakartapost.com/news/2009/02/20/us450m-govt-mrt.html. Diakses pada 28 February 2009 
  10. Andreas D. Arditya, 'Jakarta finally goes ahead with MRT plan' Archived 2012-12-31 di Wayback Machine, The Jakarta Post, 21 December 2012.
  11. Delhi Metro bags contract in Indonesia | Business Standard
  12. Sita W. Dewi, 'MRT board given month to begin', The Jakarta Post, 25 March 2013.
  13. 'Jakarta metro civil works contracts signed', Rail Journal, 13 June 2013.
  14. "Jakarta metro contracts signed". Railway Gazette. 13 June 2013. http://www.railwaygazette.com/news/urban/single-view/view/jakarta-metro-contracts-signed.html.  Archived 1 April 2019 di Wayback Machine
  15. a b Tentang MRT Archived 2016-04-05 di Wayback Machine
  16. Kontrak Rolling Stock Proyek MRT Jakarta Ditandatangani Archived 2015-03-16 di Wayback Machine
  17. Kompas.com: Kereta MRT Jakarta Bisa Beroperasi secara Otomatis
  18. Media, Kompas Cyber. "PT MRT Produksi 954.000 Tiket Jenis "Single Trip" dan "Multi Trip"". KOMPAS.com (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2019-03-22. 
  19. VIVA, PT VIVA MEDIA BARU- (2019-02-05). "Mengintip 'Kartu Jelajah', Uang Elektronik untuk Naik MRT Jakarta – VIVA". www.viva.co.id (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2019-03-22. 
  20. Media, Kompas Cyber. "Mulai Senin, Naik MRT Pakai Uang Elektronik atau Kartu Harian". KOMPAS.com (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2019-04-01. 
  21. VIVA, PT VIVA MEDIA BARU- (2019-03-24). "Anies Sebut MRT Bagian Jak Lingko, Integrasi Transportasi Jakarta – VIVA". www.viva.co.id (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2019-03-27. 

Pranala luar

édit