Artikel ieu keur dikeureuyeuh, ditarjamahkeun tina basa Indonesia.
Bantuanna didagoan pikeun narjamahkeun.

Acéh pindah ka kaca ieu. Keur kagunaan séjénna, tempo Acéh (disambiguasi).

Nanggröe Acéh Darussalam
نڠغرو اتچيه دارالشلام

Lambang Nanggröe Acéh Darussalam
نڠغرو اتچيه دارالشلام
"Pancacita"
(ti basa Sangsakerta nu hartina "Lima cita-cita")

Peta lokasi Nanggröe Acéh Darussalam
نڠغرو اتچيه دارالشلام
Koordinat 2°-6° LU dan 95°-98° BT
Dasar hukum UU RI No. 24/1956
UU RI No. 44/1999
UU RI No. 18/2001
Tanggal penting 7 Desember 1959 (poé jadi)
Ibu kota Banda Aceh (baheulana Koetaradja)
Gubernur Ir. H. Nova Iriansyah, M.T.
Lega 55.390 km2
Pangeusi  
  • 2.621.271 (1980)
  • 3.409.900 (1990)
  • 4.010.865 (2000)
Kapadetan 80/km2
Kabupatén 23
Kota 4
Kacamatan 227
Kalurahan/Désa 5.862
Suku Aceh, Gayo, Alas, Aneuk Jamee, Melayu Tamiang, Kluet, Devayan, Sigulai, Julu, Haloban,dll
Ageman Islam (97,6%), Kristen (1,7%), Hindu (0,08%), Budha (0,55%)
Basa Aceh, Gayo, Indonesia dll
Zona waktu WIB
Lagu Daérah Bungong Jeumpa

Ramatloka resmi: http://www.nad.go.id

(?)

Nanggröé Acéh Darussalam nyaéta hiji Daérah Istiméwa satingkat propinsi nu aya di Pulo Sumatra sarta mangrupakeun propinsi pangkulonna di Indonésia.[1] Daérah ieu wawatesan jeung Teluk Benggala di beulah kalér, Samudra Hindia di beulah kulon, Selat Malaka di beulah wétan, sarta Sumatra Utara di beulah kidul jeung wétan-kidul.[2]

Sajarah

édit
Artikel utama: Sajarah Aceh

Mangsa kakawasaana Sultan Iskandar Muda Meukuta Perkasa Alam, Acéh mangrupa negeri anu beurat beunghar tur makmur. Numutkeun tukang ngalalana urang Perancis anu tumiba mangsa kajayaan Acéh dina mangsa harita, kakawasaan Acéh nepika basisir kulon Minangkabau. Kakawasaan Acéh ogé ngalimpudan nepi ka Pérak. Kasultanan Acéh geus ngalumangsukeun hubungan dagang jeung karajaan-karajaan di dunia Kulon dina abad ka-16, kaasup Inggris, Ottoman, jeung Walanda.

Kasultanan Acéh kabeulit ku parebut kakawasaan anu manjang ti saprak mimiti abad ka-16, mimitina jeung Portugal, tuluy mangsa abad ke-18 jeung Britania Raya (Inggris) ogé Walanda. Dina ahir abad ka-18, Acéh kapaksa sumerah tur ngaleupaskeun wilayahna Kedah jeung Pulau Pinang di Semenanjung Melayu ka Britania Raya.

Dina taun 1824, Ditandatangan hiji Kasapukan Britania-Walanda, anu eusina Britania masrahkeun wilayahna di Sumatra ka Walanda. Pihak Britania ngaku yén Acéh téh koloni maranéhna, sanajan ieu téh teu bener. Dina taun 1871, Britania ngantepkeun Walanda pikeun ngajajah Acéh, kawasna pikeun nyingkahan Perancis sangkan henteu meunang kakawasaan di wewengkon ieu.

Sultan Acéh

édit
 
Sanggeus tsunami di Acéh

Babagian Administratif

édit

Industri

édit

Acéh mibanda sajumlah industri gedé di antarana:

Pertambangan

édit

Pariwisata

édit
 
Masjid Agung Banda Acéh

Budaya

édit

Pakakas gamelan

édit

Pakakas Gamelan tradisional Acéh aya sababaraha rupa : Serunee kalee, kendang, canang, jeung rapai.[3] Serune kalee nyaéta instrumén tiup anu dijieun tina kai, kalawan palebah puhu leutik jeung tungtungna rubak ngawangun corong. Serune mibanda 7 liang pikeun ngatur  nada. Alat ieu biasana dianggo babarengan gender jeung rapai dina upacara-upacara atawa pikeun mirig  tarian-tarian tradisional.[3]

Masarat Acéh mibanda sababara basa anu dipaké pikeun komunikasi : Acéh, Alas Gayo, jeung Tamiang.[3]

Pakarang

édit

Pakaranng urang Acéh anu kasohor tayalian ti Réncong, ieu sabangsaning péso balati pédah palebah puhu gagangna nyengklik ngawangun hurup"L". [4]

Ibing/tari

édit

Aya sababaraha rupa ibing ti daérah Acéh kayaning : Tari Seudati, Tari Saman, Tari Pukat, Tari Sunan Gayo, Tari Guel, Tari Laweut, Tari Pho, jeung Tari Likok Pulo. Tari Seudati nyaéta tarian anu maénkeun ku 8 urang jeung 2 urang syahi minangka panyanyi, salah saurang diangkat jadi pimpinan anu disebut syekh. Tarian ieu teu dipirig ku instrumen musik. Irama jeung témpo tarian ditangtukeun ku irama jeung témpo lagu anu dibawakeun. Kaunikan tarian ieu nyaéta dina kaparigelan, kacepatan, jeung kakompakan sakumna anu ngibing.[3]


Tempo ogé

édit

Dicutat tina

édit
  1. Gendhis, Paradisa; Gendhis (2009). Ensiklopedia seni & budaya Nusantara. Jakarta: Kawan Pustaka. p. 3. ISBN 9789797573713. 
  2. Hidayah, Zulyani (2015). Ensiklopedi Suku Bangsa di Indonesia. Jakarta: Prenada Media. ISBN 9789794619292. 
  3. a b c d Paradisa, Gendhis (2009). Ensiklopedia seni & budaya NusantaraParadisa. Indonesia: Kawan Pustaka. p. 3. ISBN 9789797573713.  Disungsi21 April 2023
  4. Kaya, Indonesia. "Rencong : Tradisi - Situs Budaya Indonesia". IndonesiaKaya (dalam Indonesia). Diakses tanggal 2020-07-11. 

Tumbu luar

édit
 
Wikisource logo
Wikipabukon mibanda média séjénna nu patali jeung artikel ieu dina kaca