Norwégia

Karajaan Norwégia atawa Kongeriket Norge (Noreg) dina basa Norwégia, mangrupa hiji nagara Nordik di Samenanjung Skandinavia bagian kulon nu tepung wates jeung Swédia, Finlandia, jeung Rusia. Basisirna nu aya di Samudra Atlantik Kalér jeung Laut Barents mangrupa lokasi ti fyord nu kasohor. Svalbard jeung Jan Mayen aya dina kadaulatan Norwégia dumasar kana Traktat Svalbard. Norwégia miboga hiji pulo nu ngaranna Bouvet nu aya di Samudra Atlantik. Norwégia mangrupa nagara kalawan kapadetan populasi nu panghandapna kadua di Éropa. Ibu kotana nyaéta Oslo. Norwégia miboga cadangan minyak bumi, gas alam, mineral, pangan laut, cai tawar nu luas. Norwégia ogé panghasil minyak jeung gas alam per kapita nu panggedéna di luar Wétan Tengah.

Kongeriket Norge Kongeriket Noreg Norgga gonagasriika
Lagu Ja, vi elsker
Lokasi  Norwégia  (dark green) di Europe  (dark grey)  —  [Legenda]
Ibu kota (jeung kota panggedéna)		Oslo
Basa resmi		Norwégia (Bokmål jeung Nynorsk), Sami Kalér
Basa régional		Sami Lule, Kven, jeung Sami Kidul
Pamaréntah		Monarki konstitusional
-	Raja	Harald V
-	Perdana Menteri	Jonas Gahr Støre
Pawangunan
-	Unifikasi	872
-	Konstitusi	17 Méi 1814
-	Pambubaran kahijian ti Swédia	7 Juni 1905
-	Réstorasi sanggeus panjajahan Jérman	8 Méi 1945
Aréa
-	Total	385.207[1] km² (671)  mil²
-	Cai (%)	5,7%
Populasi
-	Perkiraan  2023	5.488.984 (120)
-	Sénsus 2001	4.503.436
-	Kapadetan	14,3 /km² (213)  /mil²
GDP (PPP)		Perkiraan 2017
-	Total	US$377 miliar (46)
-	Per kapita	US$ 70.665 (3)
HDI		0,949 (2015) (1)
Mata uang		Krone (NOK)
Zona wanci		CET (UTC+1)
-	Usum panas (DST)	CEST (UTC+2)
TLD Internét		.no
Kode telepon		+47
1 Kaasup Svalbard jeung Jan Mayen

Étimologi

Norwégia biasana disebut Kongeriket Norge (Karajaan Norwégia) dina tulisan Bokmål, lamun Kongeriket Noreg dina tulisan Nyrosk.

Urang Norwégia Lami biasana nyebut Norwégia Noregr, jeung urang patengahan Latihan nyaéta Nor(th)vegia. Sababaraha téks abad patengahan nyebut ngeunaan mitos raja Norr, budak Snær (personifikasi salju), katurunan Fornjót, pangawasa legéndaris Finlandia. Tapi, umumna diasumsikeun ngaran asalna ti urang Norwégia Lami, nu hartina "norðvegr" (di kaléreun jalan). Norwégia ogé miboga istilah austrvegr "lemah di beulah wétan" (Rusia), vestrvegr "lemah di beulah kulon" (Inggris jeung Irlandia), jeung suðrvegr "lemah di beulah kidul" (Méditérania).

Sajarah

Jaman Viking

Leif Ericson manggih Amérika (893).

Jaman Viking miboga karakteristik kalawan paluasan jeung émigrasi ku para palaut Viking. Dumasar kana tradisi, Harald Fairhair (Harald Hårfagre) ngahiji jeung maranéhna wanci 872 M sanggeus Patempuran Hafrsfjord di Stavanger, jadina minangka raja kahiji ti Norwégia ngahiji. Wewengkon Harald utamana basisir Norwégia Kidul.

Karajaan Norwégia nalika masa jayana, taun 1265 M.

Harald Fairhair maréntah kalawan tangan nu kiat, jeung ceuk sajarah, loba urang Norwégia ninggalkeun nagarana pikeun hirup di Islandia, Kapulauan Faroe, Lemah Héjo, jeung bagian ti Britania Raya sareng Irlandia. Kota-kota Irlandia ayeuna kawas Dublin, Limerick, jeung Waterford diwangun ku padumuk Norwégia jeung Dénmark.^[rujukan?]

Géografi

Norwégia tepung wates jeung Laut Kalér kulon-kidul, jeung Kapuloan Skagerrak di kidul, Laut Norwégia di kulon, sarta Laut Barents di wétan-kalér. Di beulah wétan, Norwégia tepung wates jeung Swédia, Finlandia, jeung Rusia. Titik pangluhurna di Norwégia nyaéta Galdhøpiggen kalawan 2.469 méter.

Citra satelit Norwégia basa usum tiis.

Politik

Norwégia mangrupa nagara monarki konstitusional nu ngagunakeun sistem pamaréntahan parleménter.

Parleménna, Stortinget, miboga 169 anggota (saméméhna 165, teras ditambih 4 urang dina kaping 12 Séptémber 2005) nu dipilih pikeun jabatan 4 taun. Parlemén ieu kabagi dua dina voting législasi, Odelsting jeung Lagting. Iwal pikeun sababaraha al, Storting boga fungsi minangka parlemén unikameral.

Babagian Administratif

Norwégia dibagi kana salapan belas county (fylker). Norwégia ogé miboga dua wewengkon téritori, Jan Mayen jeung Svalbard. Aya tilu depéndensi : Pulo Bouvet, Pulo Peter I, jeung Daratan Ratu Maud.

Ieu county di Norwégia:

Babagian administratif Norwégia 2020

Babagian administratif Norwégia 2017.

Kode	County 2020	Ibu kota
3	Oslo	Oslo
11	Rogaland	Stavanger
15	Møre og Romsdal	Molde
18	Nordland	Bodø
30	Viken	Oslo, Drammen, Sarpsborg
34	Innlandet	Hamar, Lillehammer
38	Vestfold og Telemark	Skien, Tønsberg
42	Agder	Kristiansand, Arendal
46	Vestland	Bergen, Leikanger
50	Trøndelag	Steinkjer
54	Troms og Finnmark	Tromsø, Vadsø

Kode	Lambang	County 2017	Ibu kota	Munisipalitas pangpadetna
01		Østfold	Sarpsborg	Fredrikstad
02		Akershus	Oslo	Bærum
03		Oslo	City of Oslo	Oslo
04		Hedmark	Hamar	Ringsaker
05		Oppland	Lillehammer	Gjøvik
06		Buskerud	Drammen	Drammen
07		Vestfold	Tønsberg	Sandefjord
08		Telemark	Skien	Skien
09		Aust-Agder	Arendal	Arendal
10		Vest-Agder	Kristiansand	Kristiansand
11		Rogaland	Stavanger	Stavanger
12		Hordaland	Bergen	Bergen
13	Teu dipaké. County ieu euweuh sabab gabung jeung Hordaland dina taun 1972 bareng Bergen.
14		Sogn og Fjordane	Leikanger	Førde
15		Møre og Romsdal	Molde	Ålesund
50		Trøndelag	Trondheim	Trondheim
18		Nordland	Bodø	Bodø
19		Troms	Tromsø	Tromsø
20		Finnmark	Vadsø	Alta

Tempo ogé

• Daptar nagara

Tumbu kaluar

   Tempo ogé Norwégia di Wikivoyage

• (en) Portal resmi Norwegia
• (id) Portal resmi dina basa Indonésia