Zimbabwé

Pék paluruh émbaran nu leuwih loba ngeunaan Zimbabwe ku jalan nyungsi proyék sabaraya Wikipédia
<img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Wiktionary-logo-su-without-text.svg/25px-Wiktionary-logo-su-without-text.svg.png" decoding="async" width="25" height="24" class="mw-file-element" data-file-width="370" data-file-height="350">	Définisi kamus ti Wiktionary
<img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/27px-Wikibooks-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="27" class="mw-file-element" data-file-width="300" data-file-height="300">	Buku téks ti Wikibooks
<img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/23px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="23" height="27" class="mw-file-element" data-file-width="300" data-file-height="355">	Cutatan ti Wikiquote
<img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/26px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="26" height="27" class="mw-file-element" data-file-width="410" data-file-height="430">	Téks sumber ti Wikisource
<img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="25" class="mw-file-element" data-file-width="1024" data-file-height="1376">	Gambar jeung média ti Commons
<img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/27px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="759" data-file-height="415">	Warta ti Wikinews
<img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Wikiversity-logo-en.svg/27px-Wikiversity-logo-en.svg.png" decoding="async" width="27" height="24" class="mw-file-element" data-file-width="1000" data-file-height="900">	Sumber pangajaran ti Wikiversity

Républik Zimbabwé
Zimbabwé Républik Zimbabwé
	Motto; "Unity, Freedom, Work" ; (Ngahiji, Merdika, Makarya)
	Lagu; Simudzai Mureza wedu WeZimbabwe (Shona); Kalibusiswe Ilizwe leZimbabwe (Ndebele); "Blessed be the land of Zimbabwe";
	Location of Zimbabwé
Ibu kota; (jeung kota panggedéna)	Hararé; 17°50′S 31°3′E
Basa resmi	Inggris
Démonim	Zimbabwé
Pamaréntah	Républik
Merdika	ti Karajaan Ngahiji
Populasi
GDP (PPP)	Perkiraan 2005
Gini? (2003)	56.8 (luhur)
HDI (2005)	0.491 (handap) (ka-151)
Mata uang	Dolar ($) (ZWD)
Zona wanci	CAT (UTC+2)
TLD Internét	.zw
Kode telepon	+263
	1 Perkiraan sacara eksplisit dicokot keur ngadaptar pangaruh nu maraot kaleuleuwihi alatan AIDS.

Zimbabwé (dikecapkeun /zɪmˈbɑbweɪ/), resmina Républik Zimbabwé, saméméhna Rodésia Kidul, Républik Rodésia atawa Zimbabwé Rodésia, nyaéta hiji nagara nu dilingkung di bagéan kidul buana Afrika, antara walungan Zambezi jeung Limpopo. Zimbabwe wawatesan jeung Afrika Kidul di beh kidul, Boswana di kulon kidul, Zambia di kulon kaler, sarta Mozambik di beh wetaneunnan. Basa resmi Zimbabwe nyaéta Basa Inggris, tapi lolobana urang Zombabwe maké Sona, salah sahiji basa asli di Zimbabwe.

Ti circa 1250-1629, wewengkon nu kiwari katelah Zimbabwe diparentah ku Kakaisaran Mutapa, nu katelah ogé Mwene Mutapa, Monomotapa atawa Kakaisaran Zimbabwe Raya, nu kasohor minangka rute perdagangan emas jeung Arab. Tapi, Portugis ngaruksak perdagangan éta sarta ngamimitian runtuyan perang nu nyababkeun kakaisaran ampir runtag dina munggaran abad ka-17. Taun 1834, urang Matabele datang nalika nyingkahan pupuhu Zulu Shaka19, ngadegkeun wewengkonna jadi kakaisaran anyar, Matabeleland. Taun 1980-an, urang Britania datang jeung Pausahaan Afrika Cecil Rhodes'. Taun 1898, ngaran Rodésia Kidul dipaké.

Taun 1965, nu satuluyna jadi Perdana Mentri Rodésia Ian Smith ngadelarasikeun Déklarasi Kamerdikaan Unilateral ti Karajaan Ngahiji; hiji republik nu dideklarasikeun taun 1970. Taun 1979, Smith jeung Abel Muzorewa ngahontal hiji kasapukan sarta ngawangun Rodésia Zimbabwé, nu diharepkeun bisa mungkas Perang Bush Rodésia, tapi sawatara bulan sanggeusna Kasapukan Lancaster House overrode Muzorewa's compromise sarta Rodésia Zimbabwé dibalikkeun deui kana status jajahan. Dina 18 April 1980, nagara ieu merdika kalayan ngaran anyar, Zimbabwé, bandera anyar, katut pamaréntahan nu dipingpin ku Robert Mugabe ti Uni Nasional Afrika Zimbabwé (Zimbabwe African National Union, ZANU). Canaan Banana jadi présidén munggaran sarta Mugabe jadi perdana mentri. Taun 1987, pamaréntahan ngamandemen Konstitusi pikeun provide for Présidén Éksekutip sarta ngabolisi kantor Perdana Mentri. Parobahan konstitusional hasilna nyaéta nalika 1 Januari 1988, Robert Mugabe jadi présidént.

Dina kapamingpinan présidén kiwari, Mugabe, ékonomi Zimbabwé nyirorot tina salah sahiji nu pangkuatna di Afrika jadi salah sahiji nu panglemahna di dunya. Lawan jeung kritik pulitik keur Mugabe ngawangun Gerakan keur Parobahan Démokratis taun 1999, nu ngusulkeun dipungkasna "Mugabe's Reign of Terror." Kiwari, alatan Zimbabwe beuki anarkis, tensi pulitik geus ningkat kacida gedéna. Ayeuna, 80% urang Zimbabwe ngalanggur sarta inflasi geus naek leuwih ti 15,000%.^[1]

Lagu nasional

Berkah keur Lemah Zimbabwe (Basa Sona: "Simudzai Mureza wedu WeZimbabwe"; Basa Ndebele Kalér: "Kalibusiswe Ilizwe leZimbabwe") nyaéta lagu nasional Zimbabwe. Diwanohkeun Maret 1994 sanggeus kompetisi tingkat nasional keur ngaganti "Ishe Komborera Africa" minangka lagu Zimbabwe nu distinct. Entri nu meunang nyaéta lagu nu ditulis ku Profesor Solomon Mutswairo sarta diaransemen ku Fred Changundega. Geus ditarjamahkeun kana tilu basa utama di Zimbabwe.