Kalimantan Kidul
propinsi di Indonésia
Kalimantan Kidul nyaéta salah sahiji propinsi di Indonésia nu aya di pulo Kalimantan. Ibu kotana nyaéta Banjarmasin.
Waja Sampai Kaputing | |
Koordinat | |
Dasar hukum | |
Tanggal penting | 7 Desember 1956 (poe jadi) |
Ibu kota | Banjarmasin |
Gubernur | H. Sahbirin Noor, S.Sos., M.H. |
Lega | 36.985 km2 |
Pangeusi | 3.054.129 (2002)
Angka maotna budak: 67/1.000 nu babar |
Kapadetan | |
Kabupatén | 11 |
Kota | 2 |
Kacamatan | 11 |
Kalurahan/Désa | 1.833 |
Suku | Suku Banjar, Suku Dayak Bukit, Suku Dayak Bakumpai, Suku Dayak Dusun Deyah, Suku Dayak Maanyan |
Ageman | Islam (96,80%), Protéstan (28,51%), Katolik (18,12%), Hindu (9,51%), Buda (17,59%) |
Basa | Basa Indonesia(id), Basa Banjar (bjn), Basa Bakumpai (bkr), Basa Malayu Bukit (bvu), Basa Dusun Deyah (dun), Basa Maanyan (mhy) |
Zona waktu | WITA |
Lagu Daérah | Saputangan Babuncu Ampat, Ampar-ampar Pisang, Paris Barantai |
Ramatloka resmi: http://www.kalsel.go.id | |
(?) |
Sajarah
édit- 8000 SM : Mangsa manusia ras Austrolomelanesia. Fosilna kapanggih di Gua Babi di Gunung Batu Buli, Désa Randu, Muara Uya, Tabalong.
- 2500 SM : Datangna bangsa Malayu Proto ka pulo Borneo (karuhun urang Dayak).
- 1500 SM : Datangna bangsa Malayu Deutero ka pulo Bornéo.
- 400 : Asupna agama Hindu ka Kalimantan, babarengan jeung datangna suku Malayu tur mecenghulna basa Banjar Hulu.
- 520 : Mecenghulna Karajaan Tanjungpuri di Tanjung, Tabalong nu diadegkeun ku urang Malayu.
- 600 : Suku Dayak Maanyan balayar ka pulo Bangka tepi ka Madagaskar.
- 1200 : Mangsa Karajaan Nagara Dipa, Empu Jatmika ngadegkeun Candi Agung di Amuntai Tengah, Hulu Sungai Utara.
- 1300 : Wilayah Barito, Tabalong jeung Sawuku jadi daérah panalukan Karajaan Majapahit. Hancurna Karajaan Nan Sarunai, karajaan Suku Dayak Maanyan alatan serangan Majapahit. Pangéran Suryanata ti Majapahit hasil jadi raja Nagara Dipa.
- 1400 : Mangsa Karajaan Negara Daha, Raden Sekarsungsang jadi Raja munggaran.
- 1526 : Banjarmasih, pamukiman Oloh Masih, dipingpin ku Patih Masih.
- 1526-1550 : Mangsa pamaréntahan Pangeran Samudera (Raja I) di Karajaan Banjar sanggeus meunang rojongan ti Kasultanan Demak pikeun leupas ti Karajaan Nagara Daha.
- 24 September 1526/6 Zulhijjah 932 H : Pangéran Samudera ngagem Islam tur boga gelar Sultan Suriansyah.
- 1550-1570 : Mangsa pamaréntahan Sultan Rahmatullah (Raja II) di Banjarmasin
- 1570-1620 : Mangsa pamaréntahan Sultan Hidayatullah (Raja III) di Banjarmasin
- 1520-1620 : Mangsa pamaréntahan Sultan Musta'inbillah (Raja IV) di Banjarmasin tepi ka taun 1612.
- 1596 : Walanda ngarebut 2 jung lada ti Banjarmasin nu dagang di Kasultanan Banten.
- 7 Juli 1607 : Ekspedisi Walanda dipingpin ku Koopman Gillis Michaelszoon tepi ka Banjarmasin.
- 1612 : Walanda nembak Banjar Lama (kampung Keraton) di Kuin tepi ka ancur, antukna ibukota karajaan dipindahkeun ti Banjarmasin ka Martapura.
- 1734-1759 : Mangsa pamaréntahan Sultan Tamjidillah I di Martapura.
Artikel ieu keur dikeureuyeuh, ditarjamahkeun tina basa Indonesia. Bantuanna didagoan pikeun narjamahkeun. |
Basa Daerah
éditBasa Daerah (asli):
- Basa Malayu Banjar
- Basa Banjar Kuala
- Basa Banjar Hulu
- Basa Bakumpai
- Basa Bukit / Melayu Bukit
- Basa Dusun Deyah
- Basa Barangas
Ageman
éditMayoritas Islam
Atikan
éditPermasalahan sosial
éditPamarentahan
éditDaptar Kabupaten jeung Kota
éditPaekonomian
éditTenaga Kerja
éditPertanian & Perkebunan
éditHutan & Ikan
éditIndustri
éditJasa
éditEnergi
éditPertambangan
éditBatu bara jeung bijih beusi mulai ngaraja di bumi lambung mangkurat ieu.
Transportasi
éditKomunikasi
éditEkspor & Impor
éditKeuangan & Perbankan
éditSeni jeung Budaya
éditMusik, teater tradisional jeung wayang
édit- Musik Panting (suku Banjar)
- Musik Kurung Kurung (suku Dayak Bukit)
- Mamanda (téater tradisional suku Banjar)
- Lamut (suku Banjar)
- Madihin (suku Banjar)
- Wayang Kulit Banjar (suku Banjar)
- Wayang Gung (wayang orang suku Banjar)
- Balian(suku Dayak Bukit)
Tarian
éditTarian suku Banjar:
- Baksa Kambang
- Radap Rahayu
- Kuda Gepang
- Tarian suku Banjar liana
Tarian suku Dayak Bukit:
- Tari Tandik Balian
- Tari Babangsai (tarian ritual, penari wanoja)
- Tari Kanjar (tarian ritual, penari lalaki)
Lagu
éditLagu daérah suku Banjar:
Imah adat
éditImah adat suku Banjar disebut Rumah Bubungan Tinggi
Imah adat suku Dayak Bukit disebut Balai
Pakéan adat
éditPakéan pangantén suku Banjar aya 4 rupa:
- Pengantin Bagajah Gamuling Baular Lulut
- Pengantin Baamar Galung Pancar Matahari
- Pengantin Babaju Kun Galung Pacinan
- Pangantin Babaju Kubaya Panjang
Pakéan pamuda pamudi:
Literatur
éditPelesir
édit- Banjarmasin
- Banjarbaru
- Barito Kuala
- Hulu Sungai Selatan
Tumbu luar
édit- (id) Situs resmi Archived 2007-02-18 di Wayback Machine