Kadongdong
Kedondong
Klasifikasi ilmiah
Karajaan:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Ordo:
Kulawarga:
Génus:
Spondias
Spésiés:
S. dulcis
Ngaran binomial
Spondias dulcis

Kadongdong;,Spondias mombin mangrupa pepelakan buah anu asalna ti famili Anacardiaceae.[1][2] Jenis-jenis kadongdong punjul anu poténsial sarta loba dipelak ku para patani di antarana nyaéta kadongdong karimunjawa, kadongdong bangkok, sarta kadongdong kendeng.[1] Kadongdong karimunjawa mangrupa kadongdong anu buahna ukuranana gedé/super.[1] Produksi kadongdong ieu bisa lumangsung sapanjang taun, wangun buahna lonyod kalayan beurat 0,7–1 kg/buah.[1]

Sajarah Singget

édit
 
Buah Kadongdong

Kadongdong mangrupa pepelakan buah nu mangrupa tangkal dina basa Inggris disebut ambarella, otaheite apple, atawa great hog plum.[1] Keur di Asia Tenggara disebut: kedondong (Indonésia & Malaysia), hevi (Filipina), gway (Myanmar), mokah (Kamboja), kook kvaan (Laos), makak farang (Thailand), sarta co'c (Vietnam).[1] Kadongdong asalna ti Asia Timur sarta Asia Tenggara.[1] Pepelakan ieu geus sumebar ka sakumna wewengkon tropik.[1]

Mangpaat Kadongdong

édit

Mangpaat buah kadongdong amis kultivar punjul didahar dina kaayaan seger, tapi sawaréh buah nu asak sok dikokolakeun jadi selai, jeli, sarta sari buah.[1] Buah anu dikulub sarta digaringkeun bisa ditunda pikeun sawatara bulan.[1] Buah atahna loba dipaké dina rujak sarta sayur, sarta pikeun dijieun acar (sambel kadongdong).[1] Daun ngorana anu dikukus dijadikeun lalapan.[1] Buah sarta daunna ogé dijadikeun pakan ingon-ingon.[1] Kaina boga warna coklat ngora sarta gampang ngalayang, henteu bisa dipaké kai patukangan, tapi sakapeung dijieun parahu.[1] Dipikawanoh di sagala rupa pelosok dunya sagala rupa mangpaat ubar ti buah, daun, sarta kulit batangna, sarta ti sawatara nagara dilaporkeun ayana pengobatan borok, kulit perih, sarta tatu beuleum.[1] Unggal 100 gram bagian buah anu bisa didahar ngandung 60-85 gram cai, 0,5-0,8 gram protein, 0,3-1,8 gram lemak, 8-10,5 gram sukrosa, 0,85-3,60 gram serat.[1] Daging buahna mangrupa asal vitamin C sarta zat beusi; buah anu tacan asak ngandung pektin kira-kira 10%.[1]

Sentra Pepelakan

édit

Pepelakan kadongdong loba dipelak di nagara-nagara Asia Tenggara.[1] Salah sahiji nagara anu jadi sentra melak kadongdong nyaéta Filipina anu mibanda hiji jenis kadongdong punjul nyaéta jenis Spondias purpurea L.[1] Di Indonésia wewengkon penghasil kadongdong salah sahiji di antarana nyaéta Karimunjawa (Jepara, Jawa Tengah).[1]

Sarat Tumuwuh

édit

Iklim

édit
  1. Tangkal kadongdong cabang-cabangna rapuh sarta gampang pites ku kituna kaayaan angin anu gancang teuing bisa ngarusak tangkal ieu.[1]
  2. Curah hujan anu dipikahayang antara 1.000-1.500 mm/taun.[1] Dina usum halodo daun kadongdong murudul sakumnana sarta dina usum hujan baris tumuwuh balik kalayan gancang.[1]
  3. Tangkal kadongdong merlukeun loba cahaya; tangkal anu kacedeuman ngahasilkeun buah saeutik/malahan teu bisa buahan.[1]
  4. Suhu anu haneut kira-kira 30 derajat C pohara cocog pikeun pepelakan kadongdong[1]
  5. Kelembaban hawa kira-kira 14%.[1]

Média Melak

édit
  1. Pepelakan kadongdong sanggup tumuwuh alus dina taneuh batu kapur sarta taneuh keusik asam, asal taneuh éta mibanda sistem pengaliran cai anu alus.[1] Taneuh anu alus nyaéta taneuh anu porous, gembur, sarta ngandung bahan organik.[1]
  2. Derajat Kaasaman taneuh (ph) anu luyu pikeun pepelakan kedondong nyaéta antara 5,5-6,2.[1] Lamun taneuh kadar asamna gedé teuing mangka pikeun naékkeun ph perlu aya pengapuran.[1]
  3. Pepelakan kadongdong henteu resep dina cai anu ngeyembeng.[1] Tapi tangkal ieu ogé toleran ka kekeringan, dina kaayaan stres dangdaunnanana baris murudul pikeun samentara waé.[1] Sistem pengairan anu alus baris ngarojong tumuwuhna kadongdong ku kituna produksina ngalimpah.[1] Permukaan cai taneuh anu bisa dihontal ku pepelakan kadongdong nyaéta antara 50–200 cm.[1]
  4. Kelerengan henteu mangaruhan teuing pepelakan kadongdong, tapi pepelakan kadongdong pangalusna dipelak dina wewengkon anu datar kalayan kelerengan antara 0-10 derajat.[1]

Jangkungna Tempat

édit

Pepelakan kadongdong tumuwuh alus dina dataran pendék anu garing nepi ka jangkungna 700 m dpl.[1]

Khasiat

édit

Kulit kai kadongdong berkhasiat minangka ubar disentri, sarta daunna pikeun ubar batuk.[3] Pikeun ubar disentri dipaké + 5 gram kulit kai seger kadongdong, dikumbah tuluy dipotong-potong, dikulub kalayan 2 gelas cai salila 25 menit, sanggeus tiis disaring.[3] Hasil saringan diinum sakaligus.[3]

Kandungan Kimia

édit

Daun, kulit batang sarta kulit akar kadongdong ngandung saponin, flavonoida sarta tanin. [3]

Kadaharan tina bahan Kadongdong

édit

Dodol

édit

Lamun biasana buah kadongdong anu asem seger dijadikeun buah pikeun rujak, kiwari kadongdong dikokolakeun jadi panganan anu unik.[4] Dodol anu biasana rasana amis legit, kiwari saeutik rasa asem tapi seger.[4] di Kampung Badag Dayeuh, Rengat, Riau, kadonhdong henteu ngan dijadikeun buah langsung dahar waé, tapi ogé dijadikeun camilan sarta ku-ku has wewengkon kasebut.[4] Ku warga kira-kira, buah kadongdong anu cukup loba hasil panénna dijieun jadi dodol, panganan anu rasana amis legit.[4] Henteu robahna kalayan dodol lolobana, dodol kadongdong ieu ogé dijieun tina bahan-bahan kawas gula, buah kadongdong sarta wijen.[4] Buah kadongdong anu geus asak, dipesék sarta diesotkeun tina sikina.[4] Bumbu wijen nyieun aroma dodol jadi seungit sarta tekstur dodol jadi saeutik garihal alatan siki wijenna.[4] Kelir dodol kadongdong cokelat caang, henteu kawas dodol Betawi anu warnana leuwih poék.[4] Aromana seungit, sarta rasana henteu amis teuing.[4] Pikeun anu henteu resep teuing jeung rasa anu amis, dodol kadongdong ieu bisa dirasaan minangka réncang inum téh.[4] Hanjakalna, dodol kadongdong ieu masih pohara arang kapanggih.[4] Ngan sabot aya pameran kadaharan tradisional wewengkon waé dodol kadongdong ieu bisa kapanggih.[4] Hiji kotak dodol kadongdong ukuranana 400gr, dibandrol saharga Rp 15.000.[4]

Jus Kadongdong cocog pikeun ngajaga kaséhatan awak.[5] Kadongdong, ngandung vitamin C pikeun nyegah sariawan sarta mibanda unsur gula dina wangun sukrosa.[5] Unsur gula kasebut, pohara alus pikeun nambahan énérgi sarta ngaronjatkeun vitalitas awak.[5] Kandungan cai sarta serat Kadongdong ogé cukup luhur ku kituna alus pikeun ngalancarkeun pencernaan sarta bisa nyegah dehidrasi.[4] Sajaba ti éta, kadongdong ngandung lemak, karbohidrat, sarta protein anu pendék ku kituna cocog jadi bagian menu diet.[5]

Es Jus Kedondong
Bahan:

  • 8 buah kadongdong, cokot dagingna
  • 150 gram gula keusik
  • 500 ml cai

Cara nyieun:

  • Blender lemes daging buah kadongdong kalayan 250 ml cai
  • Campurkeun cai asak sarta gula, jerang di luhur seuneu leutik nepi ka gula larut
  • Sajikeun jus kadongdong dina gelas saji babarengan, cairan gula, sarta es batu.[6]

Manisan

édit
 
Manisan Kadongdong.

Dina dasarna manisan nyaéta buah-buahan anu dikeueum dina campuran cai gula salila sawatara waktu.[7] Nyieun buah jadi manisan mangrupa salah sahiji cara pikeun ngawetkeun buah kasebut tanpa nambahan rupa-rupa bahan kimia minangka zat pengawet.[7] Jenis ti manisan ieu sorangan diwangun ti 2 jenis, nyaéta manisan garing sarta manisan baseuh.<[7] Di handap ieu baris dijelaskeun cara nyieun manisan baseuh anu mangrupa manisan kadongdong.[7] Konci suksés dina nyieun manisan nyaéta dina milihan buah sarta kabérésihan parabot anu dipaké.[7] Pilih buah jeung kualitas anu alus sangkan hasil manisan anu urang jieun leuwih awét.[7] Sajaba ti éta, cék kabérésihan pakakas anu urang paké.[7] Utamana pakakas anu dipaké pikeun ngeueum manisan.[7] Bahan:

  • 500 gr buah kadongdong anu geus kolot
  • Peusék kulitna sarta belah-belah
  • Cai kapur seureuh sacukupna
  • 200 gr gula keusik
  • 100 ml cai
  • Pewarna konéng anu food grade sacukupna

Cara nyieun manisan kadongdong:

  • Campur cai kalayan kapur seureuh
  • Cicingkeun sakeudeung nepi ka kapur seureuhna ngendap
  • Saring sarta cokot caina waé
  • Keueum potongan kadongdong dina cai seureuh sarta cicingkeun salila 2 jam
  • Tiriskeun potongan kadongdong sarta kumbah bersih
  • Kulub gula keusik sarta 100 ml cai , tambahkeun sawatara tetes pewarna konéng
  • Dagoan nepi ka ngagolak saterusna angkat ti luhur seuneu
  • Asupkeun potongan kadongdong kana rebusan cai gula sarta cicingkeun salila saeutikna 1x24 jam
  • Tiriskeun potongan kadongdong sarta poé di handap panonpoé nepi ka garing
  • Sanggeus garing, simpen manisan kadongdong dina wadah katutup rapet.[7]

Jangjang Hayam Tumis Daun Kadongdong

édit

Rasa daun kedondong anu asam seger nambahan napsu dahar urang.[8]
Bahan-bahan/bumbu-bumbu:

Cara Nyieun:

  • Panaskeun minyak
  • Tumis bawang bodas, bawang beureum, cabé héjo, sarta cabé beureum nepi ka seungit
  • Asupkeun hayam
  • Aduk nepi ka robah kelir
  • Asupkeun santan, daun kadongdong, uyah, pedes bubuk, sarta gula beureum
  • Masak nepi ka ngagolak.
  • Tambahkan belimbing wuluh
  • Masak nepi ka kuah mengental.[8]

Referensi

édit
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj (id)Kedondong[tumbu nonaktif] (diaksés tanggal 27 Oktober 2011)
  2. Haris Mustari, Abdul (2019). Flora dan Fauna Cagar Alam Leuweung SancangHaris Mustari. Jakarta: PT Penerbit IPB Press. p. 98. ISBN 9786024408046.  Disungsi2 Pébruari 2023
  3. a b c d (id)Kedondong Tanaman Obat[tumbu nonaktif] (diaksés tanggal 27 Oktober 2011)
  4. a b c d e f g h i j k l m n (id)Harum Legit Dodol Kedondong (diaksés tanggal 27 Oktober 2011)
  5. a b c d (id)Jus Kedondong Bergizi dan Aman untuk Diet Archived 2011-05-10 di Wayback Machine (diaksés tanggal 27 Oktober 2011)
  6. (id)Buah Kedondong[tumbu nonaktif] (diaksés tanggal 27 Oktober 2011)
  7. a b c d e f g h i (id)Manisan Kedondong (diaksés tanggal 27 Oktober 2011)
  8. a b (id)Sajian Sedap[tumbu nonaktif] (diaksés tanggal 27 Oktober 2011)