J

J
Alfabét Latin dasar

Kaca ieu boga artikel ngeunaan hurup J dina alfabét Latin. Pikeun pamakéan séjénna, tempo J (disambiguasi).

J nyaéta hurup kasapuluh dina alfabét Latin, sarta hurup pamungkas anu ditambah dina golongan 26 hurup. Ngaranna nyaéta je, dibaca [dʒeɪ].

Wiktionary logo

Baca ogé pedaran Wikikamus ngeunaan kecap

J

Sajarah

Yunani Kuna iota →	Yunani Modérn iota →	Étruska I →	Latin Kuna I →	Latin Modérn J

J asalna mangrupa wangun séjén hurup I, sedengkeun hurup I asalna ti hurup iota Yunani. Wangun hurup leutik j dipaké dina Abad Pertengahan pikeun mungkas angka Romawi ngagantikeun i. Pamakéan anu béda dimimitian dina basa Jerman Hulu Pertengahan.^[1] Petrus Ramus (d. 1572) jadi jelema kahiji anu sacara écés ngabédakeun I sarta J minangka lambang sada anu béda. Mulanya, kadua hurup I sarta J melambangkan /i/, /iː/, sarta /j/; tapi rungkun basa Roman ngamekarkeun sada-sada anyar (ti /j/ sarta /g/) anu jadi sada-sada lambang I sarta J; ku éta, J basa Inggris (ti J Perancis, sarta pamustunganana dipaké dina Indonésia) rada béda sadana ti [j]* .

Pamakéan

Koin emas ti Italia (abad ka-15 M), bergambar Yohanes Pembaptis jeung tulisan S Iohannes B di sekelilingna. Hurup I dipaké alatan dina mangsa éta hurup J atawa Y tacan tercipta.

Kabéh basa Jermanik kajaba Inggris, Skotlandia sarta Luksemburg ngagunakeun J pikeun /j/; kitu ogé dina basa Albania, sarta rungkun basa Ural sarta Slavia anu maké alfabét Romawi, kawas basa Hongaria, Finlandia, Éstonia, Polandia, Céko, sarta Slowakia. Sawaréh basa dina rungkun ieu, kawas basa Serbia, turut nyerepan J ka dina abjad Sirilik pikeun tujuan anu sarua. Ku alatan éta pisan, hurup leutikna dipilih minangka lambang fonétik IPA pikeun [j]* (kawas "y" dina "ya").

Pamakéan J minangka lambang konsonan gésék pascarongga-gigi (/dʒ/) aya dina basa Igbo, Indonésia, Malayu, Shona, Somali, Oromo sarta Zulu. Basa Inggris makéna dina sawatara kecap, contona kecap jam (dibaca [d͡ʒæm]).

Dina basa Basqué, diafoném anu dilambangkan ku j dilafalkan berbéda-béda nurutkeun dialek: [j], [ʝ], [ɟ], [ʒ], [ʃ], [x] (anu pamungkas umum dipaké di País Vasco).

Dina basa Indonésia, J awalna melambangkan /j/, konsonan hampiran wiati-wiati. Saprak taun1972, sada kasebut digantikeun jeung Y sarta hurup J dipaké pikeun melambangkan /dʒ/.

Dina éjahan standar basa Italia modérn, ngan kecap ti basa Latin, ngaran diri (linguistik) (kawas Jesi, Letojanni, Juventus, sarta sajabana.) atawa kecap ti basa kosta anu maké J. Nepi ka abad ka-19, J condong dipaké batan I dina diftong, minangka gaganti akhiran -ii, sarta dina jumplukan vokal (kawas dina kecap Savoja); aturan ieu cukup heureut dina padoman éjahan resmi. J ogé dipaké pikeun nyerepan sada /j/ dina dialek, contona ajo dina basa Romanesque jadi aglio (–/ʎ/–). Novelis Italia Luigi Pirandello ngagunakeun J dina jumplukan vokal dina karya-karyanya anu ditulis dina basa Italia; manéhna ogé nulis basa indungna, basa Sicilia kalayan tetep ngabéla pamakéan J.

Dina basa Spanyol, J melambangkan /x/ atawa /h/ (anu ngembang ti konsonan gésék /dʒ/), sarupa jeung sada "h" atawa "kh" Indonésia.

Dina basa Perancis, Portugis sarta Rumania, hurup J mulanya berbunyi /dʒ/ tapi kiwari robah jadi /ʒ/ (kawas dina kecap measure basa Inggris).

Dina basa Turki, Azérbaijan sarta Tatar, hurup J umumna melambangkan sada /ʒ/.

"J" ialah hiji-hijina hurup anu henteu kapanggih dina sistem périodik unsur (tapi Jl kungsi dipaké pikeun ngawakilan joliotium, sarta J sorangan kungsi dipaké pikeun yodium^[2]).